Μπορεί η «αναγνωρισιμότητά» τους να μην είναι ευρεία, όμως η μουσική τους καλύπτει σχεδόν τα πάντα: straight post-bop και world, modal jazz και post-latin, euro-jazz και Balkan, ακόμα και jazz industrial! Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών αυτήν τη σεζόν παρουσιάζει τα τζαζ ονόματα που θα συζητιούνται αύριο.
Κάθε χρονιά είχαμε συνηθίσει να έχουμε μπροστά μας, στο πρόγραμμα της Στέγης, δυο-τρία μεγάλα ονόματα – αν και για την τζαζ η λέξη «μεγάλος» σε σχέση με τη δημοφιλία θα είναι πάντα συζητήσιμη. Για φέτος, ο Χρήστος Καρράς, υπεύθυνος μουσικής –και γενικός διευθυντής– της Στέγης, προτίμησε να προτείνει μερικά πρόσωπα και γκρουπ όχι πολύ γνωστά αλλά με μεγάλη καλλιτεχνική αξία. Τα παρουσιάζουμε εν συντομία…
Το όνομα του γκρουπ εμπεριέχει μιαν αλήθεια: Mostly Other People Do the Killing. Όμως ακόμα κι αυτή μπορεί να αμφισβητηθεί – πόσο μάλλον η μουσική τους, που πάει μπρος-πίσω στο χρόνο, «παραφράζοντας» στιλιστικά free και hot jazz, bebop και post-bop, cool και modal, αντιγράφοντας ακόμη και τα κλασικά εξώφυλλα της τζαζ που αγαπάμε και έχουμε στη δισκοθήκη μας! Οι MOPDtK κινούνται κάπως ξεδιάντροπα, παίζουν το «Kind of Blue» του Miles νότα προς νότα, αλλά δίνουν μουσική που διατηρεί την παλιά φλόγα… (9-10/10)
Με την πολίτικη λύρα, το αγαπημένο όργανό του, ο Σωκράτης Σινόπουλος ανοίγει, μέσα από τον πρόσφατο δίσκο του «Eight Winds» (ECM), ένα δρόμο γοητευτικό και πανέμορφο στον κόσμο της διεθνικής τζαζ. Κρατάει γερά τις ρίζες του στην παράδοση, όμως εδώ η μουσική δεν έχει τίποτα το ιδιωματικό. Το κουαρτέτο του Σωκράτη κάνει το δικό του ταξίδι, με τον κάθε «άνεμο» να έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, παρασύροντάς μας σε ένα κοινό (για όλους μας) όνειρο: τη μουσική που θέλουμε στη ζωή μας. (24/10)
Ο σαξοφωνίστας Rudresh Mahanthappa έχει ως πρότυπο τον Charlie «Bird» Parker – όμως δεν παίζει σαν αυτόν. Προτιμά να αντλεί από τη μουσική του Bird τις στοιχειακές εκείνες δυναμικές που του επιτρέπουν να κινηθεί σε όλο το πλάτος της σύγχρονης τζαζ – αλλά και της ινδικής μουσικής παράδοσης που, λόγω οικογενειακής καταγωγής, έχει μελετήσει και ερευνήσει επισταμένα. Η αρκετά εκτενής δισκογραφία του (από το «Yatra» του 1994 ως το φετινό «Bird Calls») δείχνει το εύρος της τέχνης του, όπως και τον λόγο που ξεχωρίζει στη νεοϋορκέζικη τζαζ σκηνή. (6/11)
Η μουσική του Κουβανού πιανίστα David Virelles προεκτείνει και διευρύνει την αίσθηση που (πιθανόν να) έχουμε για την κουβανέζικη μουσική ή την αφροκουβανέζικη τζαζ. Ο 32άχρονος μουσικός κρατάει τη μελωδική της δυναμική, την τελετουργική της ρυθμολογία και την αυτοσχεδιαστική της φαντασία και, φιλτράροντάς τες μέσα του, δημιουργεί υπέροχα μουσικά trips, που καταγράφονται στη σύγχρονη τζαζική φιλολογία και διακρίνονται μέσα από αυτήν (όπως συμβαίνει με τους δίσκους του «Motion», «Continuum» και «Mboko». Η μουσική του, σε κάθε περίπτωση, χαρακτηρίζεται από ένα μαγικό trance feeling. (11/11)
Η νέα χρονιά φέρνει τους Lumen Drones, ένα εκπληκτικό τρίο από τη Νορβηγία, που, όπως κι αν περιγράψεις τη μουσική του, είσαι μέσα! Είναι ο Nils Okland που παίζει Hardanger fiddle (παραδοσιακό νορβηγικό βιολί) και οι Per Stainar Lie (κιθάρα) και Orjan Haaland (ντραμς), αμφότεροι από το post rock σχήμα The Low Frequency in Stereo. Οι αναφορές τους εκτείνονται από τη lounge exotica ως τους Sonic Youth και από τους Doors ως τους Durutti Column, όμως η μετα-ινταστριαλική τζαζ τους σφραγίζεται από το ανεπανάληπτο νορδικό ήθος/ύφος. (28/1)
Το «Rousilvo» του Κώστα Θεοδώρου (ή Dine Doneff) είναι η ιστορία του τόπου και των ανθρώπων του, όπως βγαίνει σαν μουσική μέσα στο χρόνο και γίνεται θύμηση. Το Ρουσίλβο (ή Ξανθόγεια) της Έδεσσας είναι η ιδιαίτερη πατρίδα τού Κώστα και μέσα από αυτό το «ηχόδραμα», με την όμορφη, συγκινητική και ανθρώπινα προχωρημένη μουσική γραφή του, που στηρίζεται τόσο στις βαλκανικές μελοτροπίες και ηχορρυθμίες όσο και στις διεθνικές τζαζικές προσεγγίσεις του Θεοδώρου, βρίσκει δικαίωση η μνήμη. (9-10/3)
Ο Ambrose Akinmusire είναι ένας από τους πιο ξεχωριστούς τρομπετίστες της νεότερης γενιάς της αμερικάνικης τζαζ. Ο 33χρονος μουσικός ξεχώρισε για την ποιότητα και τη φρεσκάδα του ήχου του αρκετά νωρίς, από τότε που έπαιζε στην τζαζ μπάντα του γυμνασίου του και έκανε τον σαξοφωνίστα Steve Coleman να τον προσέξει και να τον πάρει στο γκρουπ του. Έκτοτε ο Ambrose έχει συνεργαστεί με πλήθος προσωπικοτήτων (νέων και πιο παλιών) της τζαζ και έχει αρχίσει να γράφει τη δική του ιστορία. (18/3)
Ο 30χρονος πιανίστας Giovanni Guidi είναι ήδη μια αναγνωρισμένη προσωπικότητα τόσο της ιταλικής όσο και της διεθνούς τζαζ σκηνής, με projects που καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα και με μουσικές που συνεχώς απλώνονται αισθητικά και διαισθητικά. Προς το παρόν, ας πούμε μόνο πως ο Guidi έρχεται εδώ με τους σούπερ Gianluca Petrella (τρομπόνι) και Louis Sclavis (σαξόφωνο, κλαρινέτο). (30/3)
