Οπτικοί δίσκοι 8Κ: μικρές προοπτικές ή... καμία;

Τα UltraHD Blu-ray ίσως το τελευταίο υλικό μέσο για ταινίες πριν το Internet επικρατήσει αμετάκλητα - γιατί;

Σε περίπτωση που είχε απομείνει αμφιβολία στο μυαλό οποιουδήποτε σχετικά με το αν η αγορά της τεχνολογίας παγκοσμίως κινείται συχνά με ρυθμό καταιγιστικό και ενίοτε με τρόπο απρόβλεπτο, υπογραμμίζουμε το εξής: το παρόν άρθρο είχε προγραμματιστεί αρχικά να δημοσιευθεί τον Φεβρουάριο, στον τελευταίο απόηχο της αμερικανικής έκθεσης CES που είχε διεξαχθεί τον προηγούμενο μήνα. Είχε, δε, προγραμματιστεί να γραφεί με διαφορετική προσέγγιση, εστιάζοντας σε άλλα γεγονότα και στοιχεία. Μεσολάβησε, ωστόσο, η εξάπλωση του COVID-19 σε Αμερική και Ευρώπη, ο εγκλεισμός πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων στα σπίτια τους, η καθιέρωση του Internet ως του εξ ορισμού εργαλείου δουλειάς και μέσου διανομής ψυχαγωγικού περιεχομένου και... όλα έχουν πια αλλάξει: για το τρέχον έτος, το επόμενο και κατά πάσα πιθανότητα το μεθεπόμενο επίσης, η συζήτηση που εξετάζει το ενδεχόμενο δημιουργίας οπτικών δίσκων για υλικό 8Κ φαντάζει πλέον όχι μόνο άτοπη, αλλά στην ουσία άσκοπη.

Το ερώτημα, λοιπόν, του Φεβρουαρίου έχει αλλάξει επίσης. Από το "Έχει νόημα η δημιουργία ενός νέου φορμά οπτικών δίσκων για την υπερ-υπερυψηλή ευκρίνεια;" όλα δείχνουν πως, ίσως όχι οριστικά κι αμετάκλητα μα σίγουρα βάσει των νέων δεδομένων της παγκόσμιας αγοράς, έχουμε μεταβεί στο "Υπάρχει πλέον περίπτωση να διανεμηθεί μελλοντικά περιεχόμενο ανάλυσης 8Κ με τρόπο μη-Δικτυκό";

Τα πρώτα... όχι ακριβώς ελπιδοφόρα μηνύματα αναφορικά με το θέμα είχαν "στείλει", βέβαια, ορισμένοι κατασκευαστές από το 2018 ήδη. H Οppo, η εταιρεία με τα ίσως περισσότερο σεβαστά Blu-ray player και Ultra HD Blu-ray player για πάρα πολύ καιρό εγκατέλειψε στα μέσα της χρονιάς εκείνης την κατηγορία των συσκευών αναπαραγωγής οπτικών δίσκων λόγω περιορισμένου κοινού και χαμηλής κερδοφορίας. "Η Oppo ωστόσο", λέγαμε... παρηγορούμενοι εαυτούς ορισμένοι, "ήταν κατασκευαστής boutique, καθώς οι προτάσεις του ήταν πολύ ακριβές κι απευθύνονταν μόνο στους extra απαιτητικούς". Την επόμενη χρονιά ακολούθησε η Samsung, της οποίας τα Blu-ray player μόνο... κορυφαία δεν ήταν φυσικά, αλλά υποδήλωναν με κάποιο τρόπο το έστω συμβολικό ενδιαφέρον του κορεατικού κολοσσού για την ποιοτική απεικόνιση. "Για να τα παρατήσει η Samsung με τα player των €300, τότε σίγουρα δεν υπάρχει ουσία και μέλλον στην κατηγορία", δήλωναν μερικοί. Για την "ουσία" διαφωνούσαμε μα... για το "μέλλον" δεν είχαμε ισχυρά επιχειρήματα για το αντίθετο.

Η έκθεση CES 2020 ουσιαστικά κατέστησε την τάση, κατάσταση: στο πλαίσιό της ούτε ένας κατασκευαστής επέδειξε νέο μοντέλο UHD BD-player και όσοι δραστηριοποιούνται στην κατηγορία - κυρίως οι Sony, Panasonic και Pioneer - φαίνονταν να διατηρούν με... αδιαφορία σχεδόν τα υπάρχοντα μοντέλα τους διαθέσιμα. Οι LG και Philips όχι μόνο δεν ανακοίνωσαν κανένα μοντέλο καινούργιο ή ασχολήθηκαν στην έκθεση με τα UHD BD player, αλλά είναι πλέον πρακτικά αδύνατο να βρει κανείς τα υπάρχοντα μοντέλα τους στα παραδοσιακά καταστήματα και μόνο τα μεγαλύτερα Δικτυακά (τύπου Amazon) εμφανίζονται με διαθεσιμότητα από καιρό σε καιρό. Όλα τα παραπάνω σκιαγραφούν, προφανώς, με μελανά χρώματα το μέλλον των συσκευών αναπαραγωγής οπτικών δίσκων εικόνας 4Κ, πόσο μάλλον των... 8Κ.

Το ειρωνικό είναι πως, θεωρητικά, από πλευράς κατασκευαστικής δεν θα ήταν τόσο δύσκολη η δημιουργία ενός φορμά ικανού να φιλοξενήσει μία ταινία σε ανάλυση 8Κ. Και αυτό γιατί δεν θα χρειαζόταν να αναπτυχθεί καινούργιο πρότυπο οπτικού δίσκου: οι υπάρχοντες δίσκοι UHD Blu-ray "τριπλής στρώσης", με χωρητικότητα που ανέρχεται στα 100GB, θα μπορούσαν να αποθηκεύσουν στην επιφάνειά τους μία ταινία τυπικής διάρκειας (έως π.χ. 150 λεπτά), στα "κινηματογραφικά" 24 καρέ ανά δευτερόλεπτο και με ρυθμό διαμεταγωγής κάτω από τα 100 Mbps, αν αξιοποιούνταν ένας από τους νέους αλγόριθμους συμπίεσης που θα διαδεχθούν τον σημερινό HEVC.

Οι καταναλωτές βεβαίως θα χρειάζονταν κατά πάσα πιθανότητα νέα player, εξοπλισμένα με το κατάλληλο chipset αποκωδικοποίησης αυτών των αλγορίθμων - μα οι δίσκοι θα μπορούσαν να παραμείνουν στα 100 GB και να μην χρειαστεί όλη η χρονοβόρα διαδικασία δοκιμών, παγίωσης προτύπων, ορισμού πνευματικών δικαιωμάτων, πιστοποίησης κλπ. που συνοδεύει ένα νέο οπτικό φορμά. Οι κινηματογραφικές, άλλωστε, δεν θα χρειάζονταν να επενδύσουν σε νέα υποδομή μαζικής έκδοσης οπτικών δίσκων για υλικό ανάλυσης 8Κ, αφού η υπάρχουσα και ήδη χρησιμοποιούμενη υποδομή για υλικό ανάλυσης 4Κ θα επαρκούσε και για τα δύο είδη οπτικών δίσκων.

Όλα δείχνουν, ωστόσο, πως πιθανότατα δεν θα πλησιάσουμε καν το στάδιο της μελέτης προδιαγραφών για οπτικούς δίσκους υλικού ανάλυσης 8Κ. Οι συνέπειες της πανδημίας του COVID-19 είναι και θα παραμείνουν για καιρό αρνητικός παράγοντας επιρροής για την νεοσύστατη ακόμη αγορά που θα ενδιαφερόταν για περιεχόμενο σε UHD 8K Blu-ray. Από την μία πλευρά η οικονομική δυστοκία που ήδη επικρατεί και θα εκδηλωθεί δριμύτερη στο υπόλοιπο της χρονιάς που διανύουμε, αποθαρρύνει την αγορά αρκετών τηλεοράσεων 8Κ ώστε να δημιουργηθεί πελατειακή βάση ικανή να στηρίξει νέο φορμά. Από την άλλη πλευρά η αύξηση της οικιακής χρήσης του Internet και των Δικτυακών υπηρεσιών περιεχομένου τύπου Netflix ή Disney Plus τις έχει καταστήσει ανεπιστρεπτί πλέον τον de facto τρόπο θέασης ταινιών και τηλεοπτικών σειρών, με όλους τους υπόλοιπους τρόπους μακράν... δεύτερους και τρίτους. Και αυτού του είδους η "κατανάλωση" περιεχομένου δεν έχει στην πραγματικότητα ανάγκη την οπτικοακουστική πιστότητα που θα προσέφερε ένας δίσκος UHD BD 8K.

Φυσικά επειδή το... Internet παραμένει το Internet, δεν άλλαξε τίποτε τους τελευταίους έξι μήνες όσον αφορά στο χαρακτηριστικό του εκείνο που έχει την περισσότερη σημασία όσον αφορά το περιεχόμενο υπερ-υπερυψηλής ευκρίνειας: την ταχύτητα πρόσβασης σε αυτό. Για να μεταδοθεί υλικό ανάλυσης 8Κ και πολυκάναλος αντικειμενοστρεφής ήχος Δικτυακά απαιτούνται στην πράξη όχι λιγότερα από 50-60 Mbps εξασφαλισμένης, αδιάλειπτης ταχύτητας σύνδεσης (πιθανώς περισσότερα αλλά ας δεχθούμε πως αρχικά η συμπίεση των σχετικών δεδομένων θα είναι μεγάλη). Πολλές χώρες προσφέρουν αυτό το minimum στην οικιακή αγορά, πάρα πολλές άλλες όμως όχι - και μεγάλο τμήμα των ΗΠΑ κινείται σε χαμηλότερο επίπεδο ταχυτήτων σύνδεσης. Με άλλα λόγια ενδιαφέρον για δίσκους UHD BD 8K μπορεί στο εγγύς μέλλον να μην υπάρχει αρκετό, αλλά... ούτε και η απαραίτητη ταχύτητα σύνδεσης με το Internet είναι καθολικά διαθέσιμη. Αν, φυσικά, υπήρχε και το ίδιο το υλικό ανάλυσης 8Κ , που... δεν υπάρχει. Ακόμη.

Αφήνοντας για λίγο στην άκρη το θέμα της (μη) ύπαρξης περιεχομένου ανάλυσης 8Κ για την ώρα, ένα μόνο πιθανό σενάριο υπάρχει - κατά την γνώμη μας - το οποίο θα μπορούσε ίσως να ανατρέψει την παραπάνω εικόνα όπως την περιγράψαμε και να δημιουργήσει επαρκές ενδιαφέρον για ένα ενδεχόμενο φορμά UHD BD 8K. Και αυτό είναι το εξής: να επιτύχουν εμπορικά σε τέτοιο βαθμό τα επερχόμενα PlayStation5 και Xbox Series X (τα οποία ενσωματώνουν UHD BD drive), ώστε πολύ περισσότεροι καταναλωτές να αρχίσουν να αγοράζουν UHD Blu-ray και κάποιοι από αυτούς να διακρίνουν το νόημα ύπαρξης ενός φορμά οπτικού δίσκου για ακόμη υψηλότερη πιστότητα απεικόνισης. Να "αρχίσει να ανεβαίνει" με άλλα λόγια η διανομή περιεχομένου εικόνας 4Κ σε υλική μορφή τόσο, ώστε οι κατασκευάστριες κι οι κινηματογραφικές να διακρίνουν πιθανότητα εμπορικής επιτυχίας σε υλικό μέσο αποθήκευσης για την εικόνα 8Κ.

Μεταξύ μας, ωστόσο, για το σενάριο αυτό οι πιθανότητες επαλήθευσης δείχνουν αυτήν την στιγμή τόσο μικρές, ώστε να αγγίζουν πρακτικά το επίπεδο του αμελητέου. Αν συνυπολογίσει κανείς και το γεγονός ότι οι καλύτερες τηλεοράσεις 8Κ με τα ισχυρά τους υποσυστήματα επεξεργασίας εικόνας μπορούν ήδη να αναβαθμίσουν ποιοτικό υλικό 4Κ σε 8Κ με εξαιρετικά αποτελέσματα, δεν είναι δύσκολο να καταλήξει στο προφανές συμπέρασμα: ο κόσμος όχι μόνο δεν δείχνει να χρειάζεται καινούργιους οπτικούς δίσκους για την εικόνα 8Κ με τα παρόντα δεδομένα, αλλά... δεν ξέρουμε και με ποιά ακριβώς διαφορετικά δεδομένα θα προκύψει η σχετική ανάγκη στο μέλλον. Μέσα στο παρόν πλαίσιο οικονομικής αβεβαιότητας και με το περιεχόμενο ανάλυσης 8Κ σχεδόν ανύπαρκτο ακόμη, εμείς... πεισματικά αρνούμαστε να αποκλείσουμε εντελώς το ενδεχόμενο. Όμως οι καταναλωτές είναι εν τέλει αυτοί που θα αποφασίσουν και αυτοί, κατηγορηματικά μάλιστα, "ψηφίζουν Internet". Θα αλλάξει κάτι π.χ. το 2023-2024, όταν οι τηλεοράσεις 8Κ θα είναι πλέον κοινός τόπος; Όπως πάντα... ίδωμεν.

ΔΕΣ ΑΚΟΜΗ

ΔΗΜΟΦΙΛΕΣΤΕΡΑ ΘΕΜΑΤΑ