Dolby Vision: Δύο εκδόσεις, προβλήματα για το κοινό

Κακοδιαχείριση στο - υποτίθεται - πλέον εξελιγμένο πρότυπο απόδοσης εικόνας HDR, ζημιωμένος ο καταναλωτής

Αν υπάρχει κάτι που ποτέ δεν θα πάψει να μάς εκπλήξει με την αγορά των καταναλωτικών ηλεκτρονικών, είναι το πόσο ανώριμα έως τυχοδιωκτικά φέρονταν και συνεχίζουν να φέρονται οι κατασκευαστές των σχετικών προϊόντων απέναντι στο κοινό. Τα παραδείγματα είναι αμέτρητα, όμως το πιο πρόσφατο δεν είναι άλλο από αυτό του προτύπου απόδοσης χρώματος Dolby Vision για συσκευές ικανές να αποδώσουν εικόνα HDR. Το Dolby Vision υποτίθεται πως θα ήταν (και "στα χαρτιά" είναι όντως) ο πλέον εξελιγμένος τρόπος απόδοσης εντυπωσιακού εύρους και αντίθεσης εικόνας είτε από Ultra HD Blu-ray είτε από Δικτυακές υπηρεσίες. Το πρόβλημα: υπάρχουν πλέον στην αγορά συσκευές "δύο ταχυτήτων" όσον αφορά στο Dolby Vision, δημιουργώντας στην ουσία ένα "σχίσμα" που θ' αποδειχθεί αρνητικό για εκατομμύρια καταναλωτές σε ολόκληρο τον κόσμο.

Εν τάχει το μέχρι πρότινος ιστορικό: προκειμένου να λάβει ο καταναλωτής εικόνα HDR διαμορφωμένη σύμφωνα με τις προδιαγραφές του προτύπου Dolby Vision, θα πρέπει τόσο το μέσο απεικόνισης όσο και η πηγή περιεχομένου να έχουν υιοθετήσει, προφανώς, το ίδιο πρότυπο. Ανάμεσα στις δύο συσκευές, το μέσο απεικόνισης - τηλεόραση ή προβολέας - και την πηγή περιεχομένου - δισκοπαικτικό ή media player - κάποια θα πρέπει να αναλάβει την "αποκωδικοποίηση" των δεδομένων Dolby Vision, αυτών δηλαδή που χαρίζουν στην σχετική εικόνα την υψηλότερη πιστότητα λόγω δυναμικών αλλαγών στην χρωματική παλέτα και καθιστούν αυτό το πρότυπο καλύτερο από το απλό και... "flat" HDR10. Τα πρώτα δύο χρόνια της διαδρομής του προτύπου Dolby Vision στην αγορά των οπτικοακουστικών την "αποκωδικοποίηση" έκαναν κυρίως οι τηλεοράσεις, δηλαδή το βάρος της επεξεργασίας των δεδομένων για προβολή είχε αποδοθεί ως επί το πλείστον σε αυτές.

Οι τηλεοράσεις, ωστόσο, δεν είναι αναβαθμίσιμες όσον αφορά στα υποσυστήματα επεξεργασίας τους. Γρήγορα κατέστη σαφές πως, όσο οι ταινίες ή τηλεοπτικές σειρές που αξιοποιούσαν το Dolby Vision γίνονταν περισσότερο θεαματικές οπτικά - και άρα περισσότερο περίπλοκη η διαχείριση της χρωματικής παλέτας τους - τόσο περισσότερο οι τηλεοράσεις π.χ. του 2016 ή του 2017 θ' αντιμετώπιζαν πρόβλημα σε αυτόν τον τομέα. Η Dolby λοιπόν αποφάσισε να "επεκτείνει" τότε το πρότυπό της ώστε την επεξεργασία ν' αναλαμβάνει μέσω λογισμικού (ακόμη δηλαδή κι αν δεν ενσωμάτωνε το ειδικό hardware που η εταιρεία αρχικά απαιτούσε) οποιαδήποτε συσκευή με ικανή επεξεργαστική δύναμη. Αυτός ήταν ο τρόπος με τον οποίο τα Xbox One S/X απέκτησαν την δυνατότητα απόδοσης υλικού διαμορφωμένου κατά Dolby Vision.

Με την κίνηση αυτή της Dolby, ωστόσο, δημιουργήθηκαν στην ουσία δύο διαφορετικές "εκδόσεις" (profiles) του Dolby Vision: μία έκδοση "full" και μία έκδοση... "lite". H πρώτη είναι αυτή όπου και οι δύο συσκευές, της απεικόνισης και της αναπαραγωγής, μπορούν ν' αναλάβουν πλήρως την αποκωδικοποίηση του υλικού Dolby Vision. H δεύτερη είναι αυτή όπου μόνο η μία από τις δύο συσκευές μπορεί να αποκωδικοποιήσει πλήρως το υλικό Dolby Vision - και άρα εξαρτάται από την άλλη όσον αφορά στο τί θ' απεικονιστεί. Η έκδοση "lite" είναι αυτή που, συνήθως, υλοποιείται στις τηλεοράσεις με λιγότερο ισχυρά υποσυστήματα επεξεργασίας, καθώς δεν αναλαμβάνουν οι ίδιες την αποκωδικοποίηση αλλά την αναθέτουν στην συσκευή-πηγή.

Fast forward από το... μακρινό 2017 στο σήμερα και καθίσταται σαφές πως ούτε η Dolby, ούτε οι κατασκευαστές, ούτε κανείς άλλος δεν είχε ουσιαστικά κάνει οποιουδήποτε είδους σχεδιασμό όσον αφορά στο μέλλον του Dolby Vision. Κι αυτό γιατί αποδεικνύεται πως οι δύο "εκδόσεις" του προτύπου είναι... ασύμβατες μεταξύ τους (!) αντί να είναι, όπως θα ήταν το λογικό, η μία "υποσύνολο" της άλλης. Του λόγου το αληθές: η LG ανακοίνωσε πριν από λίγες μέρες, μετά από μήνες διερεύνησης σχετικής, πως δεν μπορεί να καταστήσει τις τηλεοράσεις OLED της του 2016 συμβατές με ένα από τα φθηνότερα και δημοφιλέστερα player της αγοράς αυτή τη στιγμή: το Xbox One S/X. Το σύστημα της Microsoft αποδίδει υλικό Dolby Vision HDR από την βιβλιοθήκη ταινιών/σειρών της Netflix, επειδή ωστόσο έχει αναβαθμιστεί στην νεότερη έκδοση του λογισμικού αποκωδικοποίησης της Dolby, δεν είναι συμβατό με αυτές τις τηλεοράσεις της LG (που δεν μπορούν ν' αναβαθμιστούν στην ίδια έκδοση του λογισμικού).

Το αποτέλεσμα είναι προφανές: όσο περισσότερες συσκευές-πηγές θα αναβαθμίζονται στην νέα έκδοση λογισμικού της Dolby, τόσο λιγότερες επιλογές θα έχουν οι κάτοχοι των συγκεκριμένων τηλεοράσεων OLED. Το πρόβλημα, δε, δεν θα περιοριστεί μόνο σε μοντέλα της LG. Η Vizio έχει ήδη ανακοινώσει πως και τα δικά της μοντέλα τηλεοράσεων του 2016 και 2017 υπόκεινται στον ίδιο περιορισμό, ενώ απομένει να διαπιστωθεί τί θα συμβεί με τα πολυάριθμα μοντέλα τηλεοράσεων Bravia της Sony που είτε αναβαθμίστηκαν κατάλληλα είτε εξ αρχής πωλούνται με το προφίλ "lite" του Dolby Vision στην παρούσα του έκδοση. Το Apple TV 4K, ορισμένα UHD BD players και το Xbox One S/X αναβαθμίστηκαν ώστε να είναι συμβατά με την συγκεκριμένη έκδοση. Θα μπορούν όμως οι παρoύσες Bravia να αναβαθμιστούν κατάλληλα εκ νέου, όταν οι παραπάνω πηγές υιοθετήσουν την... επόμενη έκδοση του λογισμικού της Dolby;

Από την μία πλευρά είναι δύσκολο να αποδώσει κανείς ευθύνες στην LG ή οποιονδήποτε άλλον κατασκευαστή γιατί, ρεαλιστικά, καμία εταιρεία δεν μπορεί να... προβλέψει τρία ή τέσσερα χρόνια μπροστά, τί θα συμβεί στο μέλλον (οι OLED του 2016 ξεκίνησαν να σχεδιάζονται το 2015). Από την άλλη πλευρά σίγουρα δεν φταίει ο καταναλωτής: αυτός ναι μεν μπορεί ν' αντιλαμβάνεται πως η τεχνολογία των οπτικοακουστικών συνεχώς εξελίσσεται και πως δεν μπορεί να απαιτεί μία τηλεόραση που αγόρασε το 2016 να αναβαθμίζεται μέσω λογισμικού επ' αόριστον, όμως δεν τού είναι και εύκολο ν' αποδεχθεί πως τηλεόραση "ηλικίας" μόλις 2.5 ετών είναι ήδη περιορισμένη σε μία από τις σημαντικές της λειτουργίες. Ίσως θα έπρεπε οι κατασκευαστές και η Dolby να είχαν κάνει συζητήσεις και σχεδιασμό από κοινού ώστε να "θέσουν τον πήχυ" πιθανών αναβαθμίσεων του Dolby Vision και των αντίστοιχων απαιτήσεων σε επεξεργαστική δύναμη ψηλότερα.

Το μόνο βέβαιο είναι πως η Dolby φέρει γενικότερα μεγάλο μερίδιο ευθύνης για όλα αυτά. Ο αμερικανικός κολοσσός - σίγουρα για τα υπέρογκα ποσά που αποσπά κάθε χρόνο από κατασκευαστές, κινηματογραφικά studio και άλλους εμπλεκόμενους στην αγορά του θεάματος ώστε να παραχωρεί τα δικαιώματα χρήσης των τεχνολογιών της - θα έπρεπε να κάνει πολύ καλύτερη δουλειά όσον αφορά στην διαμόρφωση, υλοποίηση και εξέλιξη του Dolby Vision. Το να μην μπορούν να "μιλήσουν" δύο συσκευές μεταξύ τους για να αποδώσουν υλικό DV, ενώ η δυνατότητα σε επίπεδο υλικού υπάρχει - οι τηλεοράσεις LG OLED του 2016 μπορούν μόνες τους να αποκωδικοποιήσουν Dolby Vision, δεν χρειάζονται στην πραγματικότητα καν την ισχύ των Xbox One S/X γι' αυτό - είναι απαράδεκτο. Και ειλικρινά ελπίζουμε να είναι η τελευταία φορά που η Dolby επιδεικνύει ερασιτεχνισμό και αλαζονεία μαζί. Έστω κι αν, μεταξύ μας, δεν το πιστεύουμε. Δυστυχώς.

ΔΕΣ ΑΚΟΜΗ

ΔΗΜΟΦΙΛΕΣΤΕΡΑ ΘΕΜΑΤΑ