«Εργαζόμουν στο αεροδρόμιο και θυμάμαι ένα περιστατικό όταν ήμουν σχετικά καινούργια στη δουλειά. Έχει έρθει για τσεκ ιν ένας κύριος, τουρίστας, που επέστρεφε πίσω στην πατρίδα του. Τοποθετεί την πρώτη αποσκευή στον ιμάντα που ελέγχουμε το βάρος. Είδα τα κιλά, του λέω “οκ”. Τον ρωτάω πού είναι η δεύτερη αποσκευή. Μου απαντάει “εδώ”. Του λέω να τοποθετήσει και εκείνη στον ιμάντα, όμως μου αποκρίνεται ότι αυτό δε γίνεται. Γιατί; Γιατί είναι μια... άγκυρα πλοίου, για σουβενίρ!»
Βρίσκομαι στο παγκάκι στη Σπύρου Μερκούρη στο Παγκράτι, απέναντι από το Βασιλόπουλο. Κάθομαι σε ένα συνηθισμένο αθηναϊκό παγκάκι με τη μόνη διαφορά ότι βρίσκεται πάνω σε μια κίτρινη τρίλιζα και στην άκρη της υπάρχει ένα QR Code, το οποίο μπορείς να σκανάρεις και να ακούσεις ιστορίες – αφηγήσεις, δηλαδή, καθημερινών ανθρώπων που κάποια στιγμή πέρασαν από το ίδιο σημείο και θέλησαν να μοιραστούν κάτι από τη ζωή τους. Πίσω από το παγκάκι υπάρχει ο αριθμός δύο, ενώ διάσπαρτα στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν κι άλλα με διαφορετικούς αριθμούς επάνω τους. Πρόκειται για τα Digital Παγκάκια, το πρότζεκτ που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του πιλοτικού προγράμματος ανάπτυξης του Δήμου Αθηναίων This is Athens-Polis και από πίσω του κρύβει μια δραστήρια ομάδα νέων.
«Πρόθεσή μας ήταν να φτιάξουμε ένα μουσείο αστικών ιστοριών», μας εξηγεί η Ελίζα Σορόγκα, performance artist και ένα από τα τρία μέλη της ομάδας, την οποία συμπληρώνουν ο Θοδωρής Τσίρκας, web developer, και ο Νίκος Γεωργόπουλος, art director. Η αρχή για το πρότζεκτ ήρθε αφού είδαν τυχαία μια διαφήμιση του προγράμματος This is Athens-Polis, η οποία καλούσε τους πολίτες της Αθήνας να συν-διαμορφώσουν την ταυτότητα της πόλης. Έτσι η ομάδα αποφάσισε να δημιουργήσει μια εύκολη, συμμετοχική ηχητική εγκατάσταση, με την οποία οι κάτοικοι της πόλης θα μπορούσαν να μοιράζονται τις εμπειρίες τους. «Θέλουμε να δώσουμε βήμα στις προσωπικές αφηγήσεις καθημερινών ανθρώπων», όπως λένε οι ίδιοι.
«Θέλουμε οι χρήστες να αισθανθούν λιγότερο ανώνυμοι ή μόνοι στην πόλη, να ταυτιστούν με κάποιες από τις αφηγήσεις και να δημιουργηθεί ένας πόλος έλξης εξιστορήσεων για όλους».
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν έξι «έξυπνα» παγκάκια στην ευρύτερη περιοχή του Παγκρατίου. Μπορείς να κάτσεις σε ένα από αυτά και να βιώσεις την πρωτότυπη διαδραστική εμπειρία: με το κινητό, το τάμπλετ ή το λάπτοπ, σκανάρεις το QR code που βρίσκεται στο δάπεδο μπροστά από το παγκάκι και αμέσως ανοίγονται όλες οι ιστορίες που έχουν ηχογραφηθεί εκεί. Παράλληλα, πατώντας την επιλογή «Ηχογράφησε» μπορεί κάποιος να προσθέσει τη δική του ιστορία διάρκειας έως δύο λεπτών. Φυσικά, δεν θα βρεις μόνο αστείες ιστορίες όπως αυτή που αναφέραμε. Μπορεί να ακούσεις ιστορίες από διάφορες ηλικίες και εθνικότητες, από μια αφήγηση για έναν καλοκαιρινό έρωτα και ένα χάλια πρώτο ραντεβού μέχρι συγκινητικά περιστατικά και εξομολογήσεις.
Τα Digital Παγκάκια ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα λόγω της κίτρινής τρίλιζας, η οποία «επιλέχθηκε να σηματοδοτήσει οπτικά το έργο καθώς είναι ένα παραδοσιακό παιχνίδι ευρύτερα συμμετοχικό». Μέσα από την ιδέα αυτή, τα παγκάκια πέρα από τη χρηστική τους ιδιότητα αποκτούν μια δεύτερη, αφηγηματική διάσταση. Σκοπός του εγχειρήματος είναι να μειωθεί η αποξένωση της πόλης και η απομόνωση που μπορεί να αισθάνονται πολλοί πολίτες. «Θέλουμε οι χρήστες να αισθανθούν λιγότερο ανώνυμοι ή μόνοι στην πόλη, να ταυτιστούν με κάποιες από τις αφηγήσεις και να δημιουργηθεί ένας πόλος έλξης εξιστορήσεων για όλους», συνεχίζουν.
Οι αστικές παρεμβάσεις στο δημόσιο χώρο εμπεριέχουν, βέβαια, αρκετές προκλήσεις. Πέρα από τις απρόβλεπτες καιρικές συνθήκες που έχεις να αντιμετωπίσεις στον εξωτερικό χώρο, όπως ο έντονος ήλιος ή η βροχή, υπάρχει και ο παράγοντας των περαστικών, οι οποίοι δεν έχουν πάντα θετική αντίδραση μπροστά σε ένα εγχείρημα που δεν έχουν ξανασυναντήσει. «Ο δημόσιος χώρος είναι σκληρός καμβάς δημιουργίας», λένε οι ίδιοι και για αυτό επέλεξαν ως αφετηρία της πρωτοβουλίας το Παγκράτι, μια γειτονιά που γνωρίζουν αρκετά καλά και έχουν περάσει μερικά χρόνια της ζωής τους.
Στόχος είναι το πρόγραμμα, σε δεύτερο χρόνο, να διακτινιστεί και σε άλλες περιοχές. Από Σεπτέμβριο, μάλιστα, η ομάδα συζητά το ενδεχόμενο να αναβαθμίσει το πρότζεκτ, προσθέτοντας θεματικές ενότητες ανά μήνα. Για τη διάδοσή του σε ευρύτερο κοινό σκέφτεται να προσκαλεί δημόσια πρόσωπα να δώσουν το «παρών» ηχογραφώντας τις δικές τους ιστορίες ανάλογα με την εκάστοτε θεματική ενότητα. Το σημαντικότερο είναι να υπάρχει μεράκι και δημιουργικότητα, προκειμένου να λύνονται όποια προβλήματα προκύπτουν. Όπως μας λένε οι ίδιοι κλείνοντας την κουβέντα: «Νιώθουμε ήδη ευτυχείς που δημιουργήσαμε ένα πρότζεκτ για την πόλη που μεγαλώσαμε και αγαπάμε».
Περισσότερες πληροφορίες για το πρότζεκτ Digital Παγκάκια θα βρείτε εδώ
