5 Aristourghma!

5 Ο Θεός είναι άδικος! Πέθανε (τόσο νέος!) ο Kieslowski και ζουν τα κλαπατσίμπαλα! Γιατί ο Kieslowski που πρόλαβε πριν πεθάνει να γράψει το σενάριο μιας ακόμη τριλογίας (Παράδεισος, Κόλαση, Καθαρτήριο) μαζί με το alter ego του, τον Krzysztof Piesiewicz, είναι ο τελευταίος χριστιανός υπαρξιστής (μετά τον Gabriel Marcel και τον Jaspers), ένας σύγχρονος άγιος που θαυματουργεί και μετά θάνατον! Αν τον Παράδεισο (την ταινία την γύρισε τελικά ο Tikwer πριν μερικά χρόνια με την Cate Blanchet) τον όρισε ως ιπτάμενο εκτοξευτικό ανατρεπτικό αμοραλιστικό έρωτα, την Κόλαση την ορίζει ως ασυγχωρησία (“Je ne regrette rien”). Ο ορισμός είναι ο βαθύτερος δυνατός φιλοσοφικώς και θεολογικώς: Αν ο Θεός είναι το Ον που δεν μπορεί να απειληθεί από καμία πράξη μας, κανένα εντέλει γεγονός, τότε ο Παράδεισος και η Κόλαση ορίζονται όχι ως στατικές καταστάσεις διηνεκούς απονομής δικαιοσύνης για ηθικώς αντικειμενικές και άρα αμετάκλητες πράξεις, αλλά αντίθετα, ως τρόποι υπάρξεως, όπου προέχει η δυναμική διαγραφής των γεγονότων με τη μετάνοια και τη συγγνώμη. Η Κόλαση δηλαδή είναι μια στάση ζωής, η α-συγ-χωρησία στην ετυμολογική της έννοια: Να μην μπορείς να συγ-χωρέσεις, να χωρέσεις δηλαδή μαζί («συν») με τον άλλο στην αιωνιότητα. Κόλαση είναι η οριστική απόδοση από τον άνθρωπο παγιωμένης και μη αναστρέψιμης αξίας στο κακό ενός γεγονότος, που καθ εαυτό θα μπορούσε στην προοπτική της αιωνιότητας και να μην την έχει.

Η προτεραιότητα της πρόθεσης έναντι της πράξης και η μηδαμινή υπαρξιακή αξία της τελευταίας ήταν γνωστά και στην γαλλική ρωμαιοκαθολική θεολογία ήδη από τον 12ο αιώνα. Αλλά η Κόλαση ως ασυγχωρησία περιγράφηκε για πρώτη φορά στον 20ο από τον Jean-Paul Sartre στο «Κεκλεισμένων των Θυρών» («Huis-Clos»): “Η Κόλαση είναι οι ¶λλοι” κατά Sartre με τους οποίους αναγκάζεται κανείς να συγ-χωρέσει μοιραζόμενος την ίδια αιωνιότητα.

Συγχαρητήρια στους Kieslowski- Piesiewicz- Tanovic που –στα χνάρια του Sartre- έπλασαν την κατά το γούστο μου καλύτερη ταινία της χρονιάς!