Το καλοκαίρι ο 60χρονος πολυβραβευμένος ηθοποιός ανακοίνωσε ότι αποσύρεται από την υποκριτική έπειτα από μια απόλυτα επιτυχημένη καριέρα, που ολοκληρώνεται με τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στην «Αόρατη Κλωστή», το ερωτικό δράμα του Πολ Τόμας Άντερσον, με τον οποίο είχε συνεργαστεί ξανά στο «Θα Χυθεί Αίμα».
Ένας παγκοσμίου κλάσης ηθοποιός με τρομερά επιλεκτικές συνεργασίες –έχει εμφανιστεί μόλις σε τέσσερις ταινίες τα τελευταία δέκα χρόνια– και μοναδικός κάτοχος τριών βραβείων Όσκαρ α΄ αντρικού ρόλου έχει, αν μη τι άλλο, την πολυτέλεια να βάζει ο ίδιος τελεία στην καριέρα του. Ο γεννημένος στο Λονδίνο Ντάνιελ Ντέι Λιούις ξάφνιασε τους πάντες το περασμένο καλοκαίρι όταν ανακοίνωσε δι’ αντιπροσώπου πως η «Αόρατη Κλωστή» του Πολ Τόμας Άντερσον, χάρη στον οποίο κέρδισε το δεύτερο Όσκαρ του («Θα Χυθεί Αίμα»), θα είναι η τελευταία του ερμηνεία στο σινεμά.
Η πολυετής απουσία από τα κινηματογραφικά πλατό δεν είναι κάτι καινούργιο για τον Λιούις, ο οποίος τη δεκαετία του ’90 δούλεψε ακόμη και ως τσαγκάρης στη Φλωρεντία, όμως αυτήν τη φορά φαίνεται πως η απόφασή του είναι οριστική. «Δεν ήμουν εξαρχής σίγουρος πως η “Αόρατη Κλωστή” θα είναι η τελευταία μου ταινία. Ήθελα να βάλω κάπου ένα όριο, για να μη βρεθώ μπλεγμένος ξανά σε μια παραγωγή. Εδώ και χρόνια έλεγα στον εαυτό μου πως θα σταματήσω την υποκριτική, όμως αυτήν τη φορά ένιωσα πως έπρεπε οπωσδήποτε να το κάνω», δήλωσε σε συνέντευξή του μετά την ανακοίνωση της απόσυρσης. Αυτό που χρίζει τον Ντάνιελ Ντέι Λιούις καλύτερο ηθοποιό της γενιάς του είναι η μοναδική του ικανότητα να μπαίνει «κάτω από το δέρμα» των χαρακτήρων που ενσαρκώνει, έχοντας τελειοποιήσει μια υποκριτική μέθοδο που απαιτεί από τον ίδιο να συμπεριφέρεται και να ζει ακριβώς όπως οι ρόλοι του (συχνά εις βάρος των οικείων του).
Το «χαμίνι» που έγινε Ιππότης
Αν έχετε δει τη βραβευμένη με οκτώ Όσκαρ ταινία του Ρίτσαρντ Ατένμπορο «Γκάντι» (1982) ίσως θυμάστε τη σκηνή με έναν αγενή νεαρό ο οποίος επιτίθεται φραστικά στον Μπεν Κίνγκσλεϊ. Δεν ήταν άλλος από τον Ντάνιελ Ντέι Λιούις, ο οποίος συμμετείχε τότε για πρώτη φορά σε μια μεγάλη παραγωγή. Λίγο αργότερα θα ξεχώριζε ως αλήτης, καταπιεσμένος ομοφυλόφιλος στο «Ωραίο μου Πλυντήριο» (Στίβεν Φρίαρς, 1985), μία από τις σημαντικότερες ταινίες της δεκαετίας του ’80, η οποία πρακτικά έδωσε την πιο αποφασιστική ώθηση στην καριέρα του. Αλλά ήταν στο «Αριστερό μου Πόδι» του Τζιμ Σέρινταν (1989) που απέδειξε το εύρος του ταλέντου του, ενσαρκώνοντας τον παραπληγικό ζωγράφο Κρίστι Μπράουν και κάνοντας τότε την πρώτη του γνωριμία με τον θείο Όσκαρ. Η πειθαρχημένη προετοιμασία του για τον ρόλο, που σε αυτήν την περίπτωση περιλάμβανε τη μόνιμη χρήση αναπηρικού αμαξιδίου, φάνηκε εντονότερα στον «Τελευταίο των Μοϊκανών» (Μάικλ Μαν, 1992), την εμπορικότερη ταινία του, στα γυρίσματα της οποίας τρεφόταν μόνο με ό,τι μπορούσε να κυνηγήσει, ενώ έμαθε να φτιάχνει κανό.
Αψεγάδιαστη και συγκινητική ήταν η ερμηνεία του στο φιλμ «Εις το Όνομα του Πατρός» (1993), όπου συνεργάστηκε ξανά με τον Τζιμ Σέρινταν και συναντήθηκε επί της οθόνης με τον δάσκαλο υποκριτικής του κι εξαιρετικό καρατερίστα Πιτ Ποστλθγουέιτ. Ο Μάρτιν Σκορσέζε ανέδειξε την ανατριχιαστικά βίαιη πλευρά του στις «Συμμορίες της Νέας Υόρκης» (2002), όπου μονάχα η επιβλητική παρουσία του στο κάδρο ήταν αρκετή για να προκαλέσει ρίγη – προτού εμφανίσει καν τα αγαπημένα του μαχαίρια. «Δεν διαμελίζω έναν χαρακτήρα για να τον φτιάξω από την αρχή όπως μου αρέσει.
Προτιμώ να αφήνω τα πράγματα να πάρουν προοδευτικά τη θέση τους σε βάθος χρόνου, ώστε να αντιλαμβάνομαι πραγματικά κάθε ρόλο. και αν είμαι τυχερός, τότε ακούω μια φωνή που με καθοδηγεί», εξομολογείται ο Λιούις αναφορικά με τον τρόπο που προσεγγίζει κάθε δουλειά του, όπως αποδεικνύεται ξεκάθαρα στο «Θα Χυθεί Αίμα» του Πολ Τόμας Άντερσον (2007), όπου ερμηνεύει έναν οργισμένο πετρελαιοπαραγωγό, και στο «Λίνκολν» του Στίβεν Σπίλμπεργκ (2012), όπου μεταμορφώνεται κυριολεκτικά στον πρόεδρο των ΗΠΑ Αβραάμ Λίνκολν. Οι δύο αυτοί ρόλοι τού έφεραν το ιστορικό οσκαρικό χατ τρικ κι επιβεβαίωσαν με τον καλύτερο τρόπο την υποκριτική του αξία, η οποία αναγνωρίστηκε και από τον πρίγκιπα Γουίλιαμ, ο οποίος τον έχρισε ιππότη το 2014. Τώρα, χάρη στη νέα συνεργασία του με τον Άντερσον, επιστρέφει στη γενέτειρά του για άλλον έναν ρόλο-έκπληξη σε μια ανατρεπτική ιστορία.
Ο σχεδιαστής με την «Αόρατη Κλωστή»
Ο Ντάνιελ Ντέι Λιούις ενσαρκώνει στην «Αόρατη Κλωστή» τον σχεδιαστή μόδας Ρέινολντς Γούντκοκ, ο οποίος βρίσκεται στο απόγειο της καριέρας του φτιάχνοντας πρώτης ποιότητας ρούχα για την υψηλή κοινωνία του Λονδίνου της δεκαετίας του ’50. Σε μια ανύποπτη στιγμή γνωρίζει την Άλμα (Βίκι Κριπς), μαγεύεται από την παρουσία της και τη μετατρέπει σε μούσα του. Η εμμονή του σύντομα εξελίσσεται σε έντονο πάθος, με την Άλμα να διεκδικεί αυτό που της αξίζει στη σχέση τους.
Η υπόθεση δεν θυμίζει σε τίποτα το «μπαρουτοκαπνισμένο» «Θα Χυθεί Αίμα» στο οποίο πρωτοσυνεργάστηκαν οι Άντερσον και Λιούις, γεγονός που μετέτρεψε την ταινία σε μια νέα πρόκληση και για τους δύο. «Ξαφνικά ένιωσα την ανάγκη να αφηγηθώ μια αγγλική ιστορία», λέει ο Λιούις και προσθέτει πως «το μεταπολεμικό Λονδίνο εξάπτει τη φαντασία μου εξαιτίας των ιστοριών που μου διηγούνταν οι γονείς μου για τα όσα πέρασαν τότε. Ο Γούντκοκ μου θυμίζει αρκετά τον πατέρα μου [σ.σ.: ο ποιητής Σέσιλ Ντέι Λιούις]». Τα γυρίσματα της ταινίας όμως, που εκτυλίσσονται κυρίως στο εσωτερικό ενός σπιτιού, δημιούργησαν ένα ασφυκτικό κλίμα που πίεσε αφόρητα τους ηθοποιούς και το συνεργείο... «Νιώθαμε παγιδευμένοι σε ένα χώρο. Φανταστείτε να κάνετε γύρισμα καθημερινά σε ένα δωμάτιο και στο χολ έξω από αυτό για τρεις μήνες.
Αναπόφευκτα τα νεύρα των περισσότερων θα φτάσουν στα άκρα. Τουλάχιστον ορισμένες φορές αυτό λειτουργούσε θετικά, διότι ο εσωτερικευμένος εκνευρισμός των ηθοποιών βοηθούσε στις σκηνές», ομολογεί ο Άντερσον, ο οποίος μπορεί πάντως να υπερηφανεύεται πως στον –κατά τα φαινόμενα– τελευταίο ρόλο του Λιούις τού χάρισε άλλη μία υποψηφιότητα για Όσκαρ, από τις συνολικά έξι της ταινίας, φέρνοντάς τον έτσι αντιμέτωπο με τον Γκάρι-«Τσόρτσιλ»-Όλντμαν. Δεν υπάρχει λοιπόν αμφιβολία πως το χρυσό αγαλματάκι α΄ αντρικού ρόλου θα μιλήσει φέτος με αγγλική προφορά!
Ο Ντάνιελ και οι υπερβολές της «Μεθόδου» του
«Το Αριστερό μου Πόδι» (1989)
Η επιμονή του να παραμένει καθημερινά στο αναπηρικό αμαξίδιο του χαρακτήρα του και να τον ταΐζει κάποιος εξόργισε τον ατζέντη του, ο οποίος εγκατέλειψε το σετ.
«Οι Μάγισσες του Σάλεμ» (1996)
Δεν έκανε μπάνιο καθ’ όλη τη διάρκεια των πολύμηνων γυρισμάτων ώστε να νιώσει ακριβώς όπως οι ήρωες της ταινίας, η οποία διαδραματίζεται στο 17ο αιώνα.
«Οι Συμμορίες της Νέας Υόρκης» (2002)
Αρνήθηκε να φορέσει παλτό με επένδυση, διότι δεν συμβάδιζε με τα ρούχα της εποχής που αναπαριστούσε η ταινία, με αποτέλεσμα να πάθει πνευμονία.
Περισσότερες πληροφορίες
Αόρατη Κλωστή
Στο Λονδίνο του ’50 ο Ρέινολντς Γούντκοκ είναι ένας διάσημος μόδιστρος στην αυστηρή και σχολαστική καθημερινότητα του οποίου εισβάλλει η Άλμα, μια θεληματική νεαρή η οποία θα γίνει μούσα κι ερωμένη του.
