All about Bond: το «Spectre» και μια χορταστική αναδρομή στην 53χρονη ιστορία του 007

Η 24η περιπέτεια του διασημότερου πράκτορα της κινηματογραφικής ιστορίας κυκλοφορεί τα μεσάνυχτα της Τετάρτης 11/11 στους αθηναϊκούς κινηματογράφους. Εμείς, μιλάμε για την μετάλλαξη που επιφύλαξε ο Σαμ Μέντες στον 007 και κάνουμε μια αναδρομή στα 53 χρόνια της ενεργού του δράσης.

Οι πιο ενδιαφέρουσες πτυχές ενός πράκτορα κρύβονται στις σκοτεινές πλευρές του. Από τον «Τρίτο Άνθρωπο» του Κάρολ Ριντ μέχρι το «Deadly Affair» του Σίντνεϊ Λιούμετ και την τριλογία του Τζέισον Μπορν, τα ηθικά διλήμματα, το υπαρξιακό άχθος και οι θυσίες που πρέπει να κάνει ο μοναχικός ήρωας-τιμωρός για να επιτύχει το σκοπό του έχουν τις περισσότερες φορές μεγαλύτερη σημασία και από τα ίδια του τα κατορθώματα. Ο 007 ήταν πάντοτε η εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα. Ο πλωτάρχης Μποντ μπορεί να γεννήθηκε μέσα στην καρδιά του ψυχρού πολέμου, αλλά ποτέ δεν κληρονόμησε τα σκοτεινά και αντιφατικά χαρακτηριστικά του. Αντίθετα, υπήρξε κοινωνός του παγκόσμιου κοσμοπολιτισμού, ένας εστέτ οπλοφόρος που έλυνε τις υποθέσεις του χωρίς να τσαλακώσει το κουστούμι του και πίνοντας το ντράι μαρτίνι «shaken not stirred». Το κοινό λάτρεψε τις περιπέτειές του, γιατί μαζί τους δραπέτευσε από την πραγματικότητα, ταξιδεύοντας σε έναν ριψοκίνδυνο και παράλληλα σικάτο κόσμο, ο οποίος συνδύαζε το συγκρατημένο σασπένς με καλλονές, γρήγορα αυτοκίνητα και καρτποσταλικές επισκέψεις σε διάσημους τουριστικούς προορισμούς.

Οι νέες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες, όμως, αλλάζουν, εκτός από τις ζωές μας, και τους ήρωές μας... Στο νέο ζοφερό παγκόσμιο σκηνικό ο Βρετανός πράκτορας της MI6 έπρεπε να μεταμορφωθεί για να επιζήσει κινηματογραφικά. Η επιλογή του Ντάνιελ Κρεγκ ως έκτου Τζέιμς Μποντ ήταν καταλυτική, ώστε ο αλεξίσφαιρος ήρωας να περάσει στη νέα, πιο σκοτεινή, γήινη και εντέλει απολαυστική εποχή του. Εξίσου σημαντικός υπήρξε ο ερχομός του Σαμ Μέντες πριν από μια τριετία με το «Skyfall», μια από τις κορυφαίες περιπέτειες της σειράς. Ο Άγγλος σκηνοθέτης, με τη βοήθεια του εξαιρετικού σεναριογράφου Τζον Λόγκαν («Ο Μονομάχος»), μετέτρεψε τον 007 από καρικατούρα σε χαρακτήρα, τολμώντας να μας φανερώσει τα φαντάσματα και τα μυστικά του παρελθόντος του. Τώρα, είναι η σειρά του «Spectre», της 24ης ταινίας του Μποντ, να μας οδηγήσει ακόμη πιο βαθιά μέσα στον ψυχισμό ενός τραυματισμένου ήρωα που έχει πάρει το δύσκολο δρόμο τού μόνος εναντίον όλων.

Η νέα περιπέτεια με πρωταγωνιστή τον 007 έχει για κοσμοπολίτικο ντεκόρ το Μεξικό, τη Ρώμη, το Μαρόκο, τις αυστριακές Άλπεις και, φυσικά, το Λονδίνο, ενώ Μόνικα Μπελούτσι, Λεά Σεϊντού και η 28χρονη Μεξικάνα Στέφανι Σίγκμαν προστίθενται στη hot λίστα των Bond girls. Την ίδια στιγμή, ο δις βραβευμένος με Όσκαρ Κριστόφ Βαλτς κάνει θεαματικό ντεμπούτο στη μυθική σειρά ως Φραντς Ομπερχάουζεν, αρχηγός της πανίσχυρης τρομοκρατικής οργάνωσης SPECTRE. Τι τον συνδέει όμως με τον ορκισμένο αντίπαλό του και διασημότερο κινηματογραφικό πράκτορα; Οι απαντήσεις θα δοθούν στις αθηναϊκές αίθουσες από τα μεσάνυχτα της Τετάρτης 11/11. Διαβάστε παρακάτω μια χορταστική αναδρομή στην 53χρονη κινηματογραφική ιστορία του Τζέιμς Μποντ.

Τα έξι πρόσωπα του Μποντ

Άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο, για 50 ολόκληρα χρόνια ένας Αυστραλός και πέντε Βρετανοί ηθοποιοί διατήρησαν το μύθο του απόλυτου μυστικού πράκτορα ζωντανό, ανανεώνοντάς τον ο καθένας με το δικό του προσωπικό στιλ. On his majesty’s acting service και οι έξι ήταν υπέροχοι.

ΣΟΝ ΚΟΝΕΡΙ

Id Ρίτσαρντ Μπάρτον, Τζέιμς Στιούαρτ, Ντέιβιντ Νίβεν, Τρέβορ Χάουαρντ… Με γυναικείο δάκτυλο –η Ντάνα Μπρόκολι έπεισε τον παραγωγό σύζυγό της– ήταν τελικά ένας τριαντάρης Σκοτσέζος ο πρώτος Τζέιμς Μποντ. Και ο καλύτερος, καθώς ο Κόνερι θεμελίωσε τον ιδανικό συνδυασμό σεξαπίλ, κομψού δυναμισμού και κυνικού χιούμορ που ακολούθησαν –με μικρές παραλλαγές– όλοι οι επίγονοί του.

Line «Μόνο ένα ποτό, ένα Martini. Κουνημένο, όχι χτυπημένο». («Ο Χρυσοδάκτυλος»)

ΤΖΟΡΤΖ ΛΕΪΖΕΝΜΠΙ

Id Ο παραγωγός Άλμπερτ Μπρόκολι συνάντησε τον Αυστραλό ηθοποιό και μοντέλο στον… κουρέα του και αποφάσισε πως αυτός ήταν ο ιδανικός αντικαταστάτης του Κόνερι. Το κοινό (λίγο άδικα) σοκαρίστηκε και το «Στην Υπηρεσία της Αυτού Μεγαλειότητας», ενώ είναι από τις πιο καλογυρισμένες ταινίες της σειράς, γνώρισε εμπορική αποτυχία. Ο Κόνερι εκλήθη επειγόντως πίσω και ο Λέιζενμπι παραδόθηκε στη λήθη.

Line «Αυτό δεν συνέβη ποτέ στον άλλον». (Όταν μια όμορφη γυναίκα δεν υποκύπτει στη γοητεία του)

ΡΟΤΖΕΡ ΜΟΥΡ

Id Ο Ρότζερ Μουρ δεν άλλαξε σχεδόν τίποτε από τον τηλεοπτικό Σάιμον Τέμπλαρ («Ο άγιος», 1962-69), αλλά αποδείχτηκε η τέλεια επιλογή για τα παρακμιακά ’70s και ’80s, τα οποία έντυσε με αυτοσαρκαστικό χιούμορ. Ίσως ο Μποντ με τις λιγότερες υποκριτικές ικανότητες, ανέλαβε το ρόλο στα 46 του και τον παρέδωσε στα 58 του, κατορθώνοντας να προσαρμόσει τον ανίκητο πράκτορα στις αλλαγές των καιρών.

Line «Μις Άντερς… Δεν σας αναγνώρισα ντυμένη». («Επιχείρηση Μουνρέικερ»)

ΤΙΜΟΘΙ ΝΤΑΛΤΟΝ

Id Ένας σαιξπηρικός ερμηνευτής διαδέχεται έναν τηλεοπτικό σταρ και δεν αντέχει παρά μόνο για δύο μετριότατες κι εμπορικά απογοητευτικές σινε-αποστολές. Η προσπάθεια «συσκότισης» της προσωπικότητας του Τζέιμς Μποντ επιχειρείται με λανθασμένο τρόπο και ο ταλαντούχος συνεργάτης του Royal Shakespeare Company νιώθει άβολα σε ένα ρόλο που απαιτεί ελαφράδα και αυτο-ειρωνεία.

Line «Αρχηγείο, θα αναφέρω σε μία ώρα». Λίντα: «Δεν θα μου κάνεις παρέα;» «Κάν’ το καλύτερα δύο ώρες». («Με το Δάκτυλο στη Σκανδάλη»)

ΠΙΡΣ ΜΠΡΟΣΝΑΝ

Id Επιστροφή στις παραδοσιακές αξίες με ένα ελαφρώς μοντέρνο άγγιγμα. Κομψός συνδυασμός Κόνερι και Μουρ, ο Πιρς Μπρόσναν, ο οποίος έχει σωστό κωμικό timing και αδιαμφισβήτητο class, παραλαμβάνει έναν πληγωμένο μύθο και τον αποκαθιστά σε κάθε επίπεδο. Πρωτίστως εμπορικό, καθώς και οι τέσσερις ταινίες του γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία.

Line «Η σχέση μας ήταν καθαρά πλουτωνική» (Για την Ηλέκτρα, που αναμείχτηκε σε μια συνωμοσία πυρηνικής καταστροφής στο «Ο Κόσμος δεν Είναι Αρκετός»)

ΝΤΑΝΙΕΛ ΚΡΕΓΚ

Id Η επιλογή του αμφισβητήθηκε έντονα, αλλά ο 38χρονος (το 2006) Άγγλος σταρ έκλεισε τα στόματα όλων με το απόλυτα μοντέρνο «Casino Royale» και τον Μποντ του 21ου αιώνα. Πιο σκληρός και τραχύς, αλλά εξίσου cool και προσανατολισμένος στην καθαρόαιμη δράση, έκανε τον εξιδανικευμένο υπερκατάσκοπο άνθρωπο με σάρκα, οστά αλλά και συναισθήματα.

Line «The name is Bond. James Bond…» («Casino Royale»)

Όλες οι ταινίες

ΤΖΕΪΜΣ ΜΠΟΝΤ ΠΡΑΚΤΩΡ 007 ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΔΡΑ ΝΟ ***
1962, 110΄ DR NO. Σκηνοθ.: Τέρενς Γιάνγκ, με τους Σον Κόνερι, Ούρσουλα Άντρες, Τζόζεφ Γουάιζμαν. Ο Τζέιμς Μποντ βρίσκεται στην Τζαμάικα με σκοπό να ανακαλύψει τα ίχνη ενός παρανοϊκού επιστήμονα που προσπαθεί να κυριεύσει τον κόσμο. Η πρώτη κινηματογραφική περιπέτεια του πράκτορα 007 δεν έχει το υπερθέαμα των επόμενων, παραμένει όμως μία από τις καλύτερες, διότι συνοψίζει όλα τα χαρακτηριστικά του μύθου του. Ιδιαίτερη εντύπωση κάνει ο κυνισμός του ήρωα, τον οποίο ο Σον Κόνερι προσεγγίζει με μια τάση αυτο-παρωδίας.

ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΣΙΑ ΜΕ ΑΓΑΠΗ ***½
1963, 115΄ FROM RUSSIA WITH LOVE. Σκηνοθ.: Τέρενς Γιάνγκ, με τους Σον Κόνερι, Ρόμπερτ Σο, Λότε Λένια. Ο Τζέιμς Μποντ έρχεται στην Κωνσταντινούπολη για να βοηθήσει μια Ρωσίδα πράκτορα να αυτομολήσει στη Δύση, αγνοώντας ότι πρόκειται για παγίδα που του έστησαν οι Σοβιετικοί. Μια καθαρόαιμη, θαυμάσια δομημένη περιπέτεια, θυμίζει τις καλύτερες στιγμές των κατασκοπικών ταινιών του Χίτσκοκ.

ΤΖΕΪΜΣ ΜΠΟΝΤ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΧΡΥΣΟΔΑΚΤΥΛΟΥ ***
1964, 110΄ GOLDFINGER. Σκηνοθ.: Γκάι Χάμιλτον, με τους Σον Κόνερι, Όνορ Μπλάκμαν, Γκερτ Φρέμπε. Ο Χρυσοδάκτυλος κατηγορείται ότι κλέβει χρυσό από την Αγγλία και ο Τζέιμς Μποντ καλείται να ανακαλύψει την αλήθεια. Η τρίτη περιπέτεια του πράκτορα 007 αποτελεί το πρότυπο στο οποίο θα στηθεί η υπόλοιπη σειρά: ένας σαγηνευτικός κακός, εντυπωσιακά γκάτζετ, σεξ με ελαφρά δόση σαδισμού, κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα, σασπένς που εντείνεται στο τελευταίο δεκάλεπτο και, φυσικά, ένας ακαταμάχητος Σον Κόνερι.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΕΡΑΥΝΟΣ **
1965, 130΄ THUNDERBALL. Σκηνοθ.: Τέρενς Γιανγκ, με τους Σον Κόνερι, Αντόλφο Τσέλι, Κλοντίν Άουγκερ. Ο Τζέιμς Μποντ αναζητά ένα εφοδιασμένο με πυρηνικούς πυραύλους αεροσκάφος του ΝΑΤΟ που έκλεψε η οργάνωση ΦΑΣΜΑ. Η ταινία έχει ένα από τα καλύτερα προ-ζενερίκ της σειράς, όταν όμως αρχίζει η κυρίως δράση το φιλμ χάνει την ομοιογένειά του, δίνεται μεγάλη έμφαση στα γκάτζετ και όχι στους χαρακτήρες και το αποτέλεσμα είναι άνισο.

ΖΕΙΣ ΜΟΝΑΧΑ ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ **
1967, 117΄ YOU ONLY LIVE TWICE. Σκηνοθ.: Λιούις Γκίλμπερτ, με τους Σον Κόνερι, Κάριν Ντορ, Ντόναλντ Πλίζανς. Για να παραπλανήσει τον εχθρό του Μπλόφελντ, ο Τζέιμς Μποντ σκηνοθετεί το θάνατό του και πηγαίνει στην Ιαπωνία, όπου υποπτεύεται ότι ο αρχηγός της οργάνωσης ΦΑΣΜΑ έχει το κρησφύγετό του. Ένας από τους λιγότερο επιτυχημένους Μποντ με τον Σον Κόνερι πρωταγωνιστή. Η ταινία αποτελεί τουριστική περιήγηση στην Άπω Ανατολή, χωρίς να εντυπωσιάζει εξίσου με τις προηγούμενες.

ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΤΗΤΑΣ ***
1969, 142΄ ON HER MAJESTY’S SECRET SERVICE. Σκηνοθ.: Πίτερ Χαντ, με τους Τζορτζ Λέιζενμπι, Τέλι Σαβάλας, Νταϊάνα Ριγκ. Επειδή στην ταινία παίζει ο άχρωμος κι ελάχιστα γοητευτικός Τζορτζ Λέιζενμπι, πολλοί θεωρούν αυτήν την περιπέτεια τη χειρότερη της σειράς, ενώ στην πραγματικότητα είναι από τις καλύτερες. Ο Πίτερ Χαντ έδωσε ένα σφιχτοδεμένο θέαμα, ιδιαίτερα εντυπωσιακό στις σκηνές πάλης και καταδίωξης. Ωστόσο, αποδείχτηκαν λανθασμένες η εμμονή σε ένα περιορισμένο θεματικό μοτίβο, η δραματική κατάληξη του τέλους και, φυσικά, η επιλογή του Λέιζενμπι.

ΤΑ ΔΙΑΜΑΝΤΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΟΤΙΝΑ **½
1971, 120΄ DIAMONDS ARE FOREVER. Σκηνοθ.: Γκάι Χάμιλτον, με τους Σον Κόνερι, Τσαρλς Γκρέι, Τζιλ Σεντ Τζον. Μια τυπική –όσο και περίεργη– υπόθεση λαθρεμπορίου διαμαντιών οδηγεί τον θρυλικό 007 σε άλλη μία υπόθεση αναμέτρησής του με τον μόνιμο αντίπαλό του, τον Ερνστ Σταύρο Μπλόφελντ, ο οποίος θέλει να γίνει κυρίαρχος του κόσμου. Η τελευταία «επίσημη» παρουσία του Κόνερι στο ρόλο του Τζέιμς Μποντ αποτελεί παράλληλα και το μοντέλο ανάπτυξης πάνω στο οποίο κινήθηκε ο Μποντ των ’70s με τον Ρότζερ Μουρ.

ΖΗΣΕ ΚΙ ΑΣΕ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ ΝΑ ΠΕΘΑΝΟΥΝ **
1973, 121΄ LIVE AND LET DIE. Σκηνοθ.: Γκάι Χάμιλτον, με τους Ρότζερ Μουρ, Τζέιν Σέιμουρ, Γιάφετ Κότο. Ο Τζέιμς Μποντ προσπαθεί να ξεσκεπάσει τις ύποπτες δραστηριότητες ενός μαύρου διπλωμάτη στην Καραϊβική, που είναι ιερέας βουντού και μεγαλέμπορος ηρωίνης. Η πρώτη ταινία του Μουρ στο ρόλο του 007 είναι μια καθαρή παρωδία. Κι ενώ τα πάντα τονίζουν την κόμικς διάσταση του ήρωα, παραδόξως το σύνολο είναι επιτυχημένο.

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΧΡΥΣΟ ΠΙΣΤΟΛΙ **
1974, 125΄ THE MAN WITH THE GOLDEN GUN. Σκηνοθ.: Γκάι Χάμιλτον, με τους Ρότζερ Μουρ, Κρίστοφερ Λι, Μπριτ Έκλαντ. Ο Τζέιμς Μποντ τα βάζει με τον παράφρονα Σκαραμάγκα, ο οποίος έχει κλέψει μια πολύτιμη εφεύρεση. Η δεύτερη εμφάνιση του Μουρ ως Μποντ δεν είναι από τις καλύτερες. Ο Κρίστοφερ Λι δεν είναι πειστικός στο ρόλο του, ο Γκάι Χάμιλτον διεκπεραιώνει βαριεστημένα το έργο του και ο μόνος κερδισμένος είναι ο καλλιτεχνικός διευθυντής, ο οποίος «οργιάζει» στο φινάλε παρουσιάζοντας το γεμάτο παγίδες κρησφύγετο του Σκαραμάγκα.

Η ΚΑΤΑΣΚΟΠΟΣ ΠΟΥ Μ’ ΑΓΑΠΗΣΕ ***
1977, 125΄ THE SPY WHO LOVED ME. Σκηνοθ.: Λιούις Γκίλμπερτ, με τους Ρότζερ Μουρ, Κερτ Γιούργκενς, Μπάρμπαρα Μπαχ. Ο Τζέιμς Μποντ συμμαχεί με μια πανέμορφη Σοβιετική πράκτορα, για να αποκαλύψουν τα σχέδια ενός ημιπαράφρονα μεγιστάνα που έχει όραμα να καταστρέψει τον κόσμο και να φτιάξει μια υποβρύχια πολιτεία. Η καλύτερη περιπέτεια του Τζέιμς Μποντ με τον Ρότζερ Μουρ διαθέτει πριν απ’ όλα θαυμάσιο αυτοσαρκαστικό χιούμορ αλλά κι έναν άκρως εντυπωσιακό κακό στο πρόσωπο του Σαγόνα.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΜΟΥΝΡΕΪΚΕΡ **
1979 (Έγχρ.), 126΄ MOONRAKER. Σκηνοθ.: Λιούς Γκίλμπερτ, με τους Ρότζερ Μουρ, Μάικλ Λονσντέιλ, Λόις Τσάιλς. Ο Τζέιμς Μποντ προσπαθεί να αποτρέψει τα σχέδια ενός πολυεκατομμυριούχου, που με τη βοήθεια ενός διαστημικού σταθμού θέλει να γίνει ο κυρίαρχος της Γης. Η μόδα του «Πολέμου των Άστρων» έδωσε στις περιπέτειες του 007... εξωγήινη διάσταση, η οποία ξένισε κάπως τους οπαδούς της σειράς.

ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΣΟΥ ΜΟΝΟ **½
1981,127΄ FOR YOUR EYES ONLY. Σκηνοθ.: Τζον Γκλεν, με τους Ρότζερ Μουρ, Καρόλ Μπουκέ, Τοπόλ. Ο Τζέιμς Μποντ, αφού έδρασε ως κοσμοπολίτης κατάσκοπος σε διάφορα μέρη της υφηλίου, ήταν φυσικό να περάσει και από την Ελλάδα. Τέλειος γνώστης των ελληνικών κρασιών, ερωτοτροπεί με την ελληνικής καταγωγής Καρόλ Μπουκέ, που ονομάζεται (μα πώς αλλιώς;) Μελίνα και τα βάζει με δύο συμμορίες. Η ταινία έχει χιούμορ, της λείπουν όμως το νεύρο και οι δυναμικοί κακοί.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΟΚΤΟΠΟΥΣΙ *½
1983, 131΄ OCTOPUSSY. Σκηνοθ.: Τζον Γκλεν, με τους Ρότζερ Μουρ, Μοντ Άνταμς, Λουί Ζουρντάν. Ο Τζέιμς Μποντ προσπαθεί να πείσει την Οκτόπουσι, μια τυχοδιώκτρια στην Ινδία που έχει ένα στρατό γυναικών, να σταματήσει τη συνεργασία της με τους Σοβιετικούς. Πρόκειται για μία από τις πιο αδιάφορες περιπέτειες του 007. Οι σεναριογράφοι δεν μπορούν να σκεφτούν νέες ιδέες, η Μοντ Άνταμς παίζει για δεύτερη φορά σε ταινία του πράκτορα και –το χειρότερο– οι «κακοί» δεν πείθουν ούτε μια στιγμή ότι είναι επικίνδυνοι αντίπαλοι!

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΙΝΟΥΜΕΝΟΣ ΣΤΟΧΟΣ **
1985, 131΄ A VIEW TO KILL. Σκηνοθ.: Τζον Γκλεν, με τους Ρότζερ Μουρ, Κρίστοφερ Γουόκεν, Γκρέις Τζόουνς. Ο Τζέιμς Μποντ προσπαθεί να εμποδίσει τα σχέδια ενός παράφρονα μεγιστάνα που θέλει να καταστρέψει τη Σίλικον Βάλεϊ της Καλιφόρνια με τεχνητό σεισμό. Αν εξαιρέσουμε μερικές θεαματικές σκηνές στον Πύργο του Άιφελ ή μια τρελή κούρσα με όχημα της πυροσβεστικής στο Σαν Φρανσίσκο, πρόκειται για την πιο πλαδαρή ταινία της σειράς.

ΜΕ ΤΟ ΔΑΧΤΥΛΟ ΣΤΗ ΣΚΑΝΔΑΛΗ **
1987, 130΄ THE LIVING DAYLIGHTS. Σκηνοθ.: Τζον Γκλεν, με τους Τίμοθι Ντάλτον, Μάριαμ ντ’ Άμπο, Τζέροεν Κραμπέ. Ντεμπούτο του άχρωμου Τίμοθι Ντάλτον στο ρόλο του Τζέιμς Μποντ, ο οποίος εδώ προσπαθεί να βοηθήσει έναν Ρώσο επιστήμονα να αποδράσει από τη Ρωσία. Γυρίσματα σε εξωτικά μέρη, εντυπωσιακά σταντ αλλά κι ένα από τα πιο κρυόμπλαστρα κορίτσια (Μάριαμ ντ’ Άμπο) που πέρασαν ποτέ από τις ταινίες του Μποντ συνθέτουν το φιλμ που προδιέγραψε την πτώση του ήρωα – ο οποίος τελικά σώθηκε χάρη στο εμπορικά υπερεπιτυχημένο «Επιχείρηση Χρυσά Μάτια».

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΚΔΙΚΗΣΗ **
1989, 133΄ LICENCE TO KILL. Σκηνοθ.: Τζον Γκλεν, με τους Τίμοθι Ντάλτον, Ρόμπερτ Ντάβι, Κάρι Λόουελ. Ο Τζέιμς Μποντ διεισδύει στην οργάνωση ενός βαρόνου της ηρωίνης, για να εκδικηθεί τον τραυματισμό ενός φίλου του. Οι παραγωγοί της σειράς αφήνουν το κατασκοπικό πεδίο δράσης και προσπαθούν να εκμοντερνίσουν τη θεματική των περιπετειών του Μποντ. Ο πράκτωρ 007 όμως δεν μπορεί να γίνει νέος Σβαρτζενέγκερ ή Μπρους Γουίλις.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΧΡΥΣΑ ΜΑΤΙΑ ***
1995, 130΄ GOLDENEYE. Σκηνοθ.: Μάρτιν Κάμπελ, με τους Πιρς Μπρόσναν, Σον Μπιν, Ιζαμπέλα Σκορούπκο. Ο Τζέιμς Μποντ μάχεται εναντίον μιας ρωσικής οργάνωσης που κατέχει ένα δορυφορικό μυστικό όπλο και ανακαλύπτει ότι οι παλιοί του σύντροφοι έχουν γίνει προδότες. Ο καλύτερος Τζέιμς Μποντ από την εποχή του «Η Κατάσκοπος που μ’ Αγάπησε». Στην πρώτη του εμφάνιση στο ρόλο, και σε μια καλοστημένη περιπέτεια με σκηνές ανθολογίας, ο Πιρς Μπρόσναν αποδεικνύεται άξιος διάδοχος του Σον Κόνερι.

ΤΟ ΑΥΡΙΟ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΠΕΘΑΙΝΕΙ ***
1997, 119΄ TOMORROW NEVER DIES. Σκηνοθ.: Ρότζερ Σπότισ­γουντ, με τους Πιρς Μπρόσναν, Τζόναθαν Πράις, Μισέλ Γέο. Ο Τζέιμς Μποντ και μια Κινέζα συνάδελφός του θα αποτρέψουν τα σχέδια ενός βαρόνου των μίντια να δημιουργήσει θερμό επεισόδιο στην Άπω Ανατολή, για να έχει την αποκλειστικότητα της μετάδοσής του. Από όλους τους μεγαλομανείς κακούς που πέρασαν τα τελευταία χρόνια από τις ταινίες του Τζέιμς Μποντ, ο Τζόναθαν Πράις είναι αναμφίβολα ο πιο αληθοφανής.

Ο ΚΟΣΜΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΚΕΤΟΣ **½
1999, 128΄ THE WORLD IS NOT ENOUGH. Αγγλο-αμερικανική ταινία του Μάικλ Άπτεντ, με τους Πιρς Μπρόσναν, Σοφί Μαρσό, Ρόμπερτ Καρλάιλ. Ο Τζέιμς Μποντ αναλαμβάνει να προστατέψει την κόρη ενός δολοφονημένου μεγιστάνα του πετρελαίου από την εκδίκηση ενός παράφρονα τρομοκράτη, αλλά εκείνη παίζει διπλό παιχνίδι. Όσο ποτέ άλλοτε πιο κοντά στο πρότυπο του Σον Κόνερι, ο Πιρς Μπρόσναν σκιαγραφεί για πρώτη φορά έναν Μποντ σωματικά και συναισθηματικά ευάλωτο, αν και κατά βάθος παραμένει ένας καιροσκόπος γυναικοκατακτητής κι ένας κοσμοπολίτης πράκτορας σε ένα παιχνίδι κατασκόπων που έχει χάσει τη λάμψη του.

ΠΕΘΑΝΕ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΜΕΡΑ **
2002, 133΄ DIE ANOTHER DAY. Σκηνοθ.: Λι Ταμαχόρι, με τους Πιρς Μπρόσναν, Χάλι Μπέρι, Τόμπι Στίβενς. Ο Τζέιμς Μποντ διερευνά τις ύποπτες δραστηριότητες ενός νεαρού μεγαλοεπιχειρηματία που έχει στην κατοχή του ένα δορυφόρο με τον οποίο μπορεί να επέμβει στις κλιματικές συνθήκες της Γης. Πολύτιμη βοηθός στις έρευνές του μια μαύρη Αμερικανίδα πράκτορας. Η 20ή (επίσημη) περιπέτεια του Τζέιμς Μποντ, που συμπίπτει με τα 40 χρόνια της κινηματογραφικής εμφάνισης του πράκτορα 007, είναι η πιο θεαματική σε σκηνές δράσης όλης της σειράς, όπως και η πιο ερωτική.

CASINO ROYALE ***
2006, 147΄ Σκηνοθ.: Μάρτιν Κάμπελ, με τους Ντάνιελ Κρεγκ, Εύα Γκριν, Μαντς Μίκελσεν. Ο νεόφερτος στην υπηρεσία Τζέιμς Μποντ αναλαμβάνει να κερδίσει σε χαρτοπαικτική αναμέτρηση τον τζογαδόρο τραπεζίτη Λε Σιφρ, χρηματοδότη τρομοκρατικών οργανώσεων, και γνωρίζει τον πρώτο, μεγάλο και μοναδικό έρωτα της ζωής του. Αυτή η επιστροφή στην αρχή του μύθου του Τζέιμς Μποντ είναι σε γενικές γραμμές επιτυχημένη και οποιαδήποτε αντίρρηση για την επιλογή του Ντάνιελ Κρεγκ κάμπτεται αμέσως. Οι χαρακτήρες έχουν ψυχολογική εμβάθυνση, ο Μποντ είναι σκληρός, κυνικός και χιουμορίστας αλλά και ανθρώπινος όταν πρέπει, ενώ οι σκηνές δράσης είναι πάντα θεαματικές, σε ρεαλιστικό όμως πλαίσιο.

QUANTUM OF SOLACE **½
2008, 105’ Σκηνοθ.: Μαρκ Φόρστερ, με τους Ντάνιελ Κρεγκ, Όλγα Κουριλένκο, Ματιέ Αμαλρίκ. Ο Μποντ αναζητά τους δολοφόνους της Βέσπερ Λιντ, τα ίχνη των οποίων τον οδηγούν στην Αϊτή. Εκεί θα γνωρίσει τη μυστηριώδη Καμίλ και τον ύποπτο μεγιστάνα Ντόμινικ Γκριν, τον οποίο θα καταδιώξει μέχρι τη Βιένη και τη Λα Πας της Βολιβίας. Ο Ντάνιελ Κρεγκ ήρθε για να μείνει. Και παρότι η cool ειρωνεία, η κοσμοπολίτικη γραφικότητα, ακόμη και τα γκάτζετ απουσιάζουν, η περσόνα του Κρεγκ επιβάλλεται, ταιριαστή σε έναν κατάσκοπο ο οποίος αφήνει πίσω του τις κομψές υπερβολές του παρελθόντος και προσγειώνεται στο ρεαλισμό.<

SKYFALL***
2012, 143’ Σκηνοθ.: Σαμ Μέντες, με τους Ντάνιελ Κρεγκ, Χαβιέ Μπαρδέμ, Τζούντι Nτεντς.Στην αποτυχημένη προσπάθειά του να ανακτήσει μια λίστα Βρετανών μυστικών πρακτόρων, ο Τζέιμς Μποντ τραυματίζεται και θεωρείται νεκρός. Όταν όμως το αρχηγείο της ΜΙ6 ανατινάζεται και οι ευθύνες πέφτουν στην Μ., επιστρέφει στην υπηρεσία και αναλαμβάνει να βρει τον τρομοκράτη ο οποίος τα έχει σχεδιάσει όλα. Από τον γεμάτο αυτοπεποίθηση Ντάνιελ Κρεγκ, τον αυτοσαρκαστικό Χαβιέ Μπαρδέμ και τη συγκινητική Τζούντι Ντεντς μέχρι το τραγούδι της Αντέλ και τη σκηνοθετική δεξιοτεχνία του οσκαρικού («American Beauty») Σαμ Μέντες, όλα λειτουργούν εδώ στην εντέλεια. Σκοτεινός, βίαιος, θεαματικός και απόλυτα cool, αυτός είναι ο Μποντ της νέας εποχής κι ένας από τους καλύτερους της 50χρονης ιστορίας του.

Οι καλύτεροι κακοί

ΕΡΝΣΤ ΣΤΑΥΡΟ ΜΠΛΟΦΕΛΝΤ Επικεφαλής της παγκόσμιας εγκληματικής οργάνωσης ΦΑΣΜΑ και κλωνοποιημένος πολύ πριν από την… Ντόλι. Χαρακτηριστικά του το σακάκι τύπου Νεχρού και το pet του, η λευκή περσική γάτα με την οποία είναι αχώριστοι. Εμφανίζεται σε επτά ταινίες και τον έχουν υποδυθεί, μεταξύ άλλων, ο Τέλι Σαβάλας, ο Τσαρλς Γκρέι, ο Ντόναλντ Πλίζανς και τώρα στο «Spectre» ο οσκαρικός Κρίστοφ Βαλτς.

ΤΖΟΥΛΙΟΥΣ NO Ο πρώτος κινηματογραφικός κακός της σειράς, ο Γερμανοκινέζος (και μεγαλωμένος στις ΗΠΑ) εγκληματικός εγκέφαλος, ενσαρκώνεται από τον… Καναδό Τζόζεφ Γουάιζμαν. Ο κύκλος του παγκοσμιοποιημένου εγκλήματος ανοίγει. Μάλλον ευτυχώς, πάντως, δεν τηρήθηκε η πρώτη εκδοχή του σεναρίου στην οποία ο συγκεκριμένος ήρωας ήταν… πίθηκος.

ΟΡΙΚ ΓΚΟΛΝΤΦΙΝΓΚΕΡ Ο ξανθός αφρατούλης κακός του «Χρυσοδάκτυλου» έχει μανία με το πολύτιμο μέταλλο (το οποίο χρησιμοποιεί και ως φονικό όπλο). Ο Γκερτ Φρόμπε που επωμίστηκε το ρόλο αποδείχτηκε ότι δεν ήξερε αγγλικά, όταν όμως οι παραγωγοί το συνειδητοποίησαν ήταν πλέον αργά, οπότε ντουμπλαρίστηκε. Πάει πακέτο με τον Ασιάτη Όντζομπ, που έχει όπλο του ένα... λεπιδοφόρο καπέλο!

ΛΕ ΣΙΦΡ Η παρθενική αποστολή του νεαρού Τζέιμς Μποντ (και του Ντάνιελ Κρεγκ) τον φέρνει αντιμέτωπο με τον τραπεζίτη/χαρτοπαίκτη και, φυσικά, τρομοκράτη. Μολονότι παλιότερα το ρόλο είχαν παίξει ο Πίτερ Λόρε και ο Όρσον Γουέλς, η cool φυσιογνωμία του Δανού Μαντς Μίκελσεν στο «Casino Royale» κερδίζει αμέσως τις εντυπώσεις.

ΣΑΓΟΝΑΣ Ο πιο δημοφιλής από τους «υπαλλήλους» των αντιπάλων του 007. Έπαιξε στο «Η Κατάσκοπος που με Αγάπησε» και στην «Επιχεί­ρηση Μούνρεϊκερ» και η ατσάλινη οδοντοστοιχία του ταλαιπώρησε πολύ περισσότερο τον Ρίτσαρντ Κίελ από τις γροθιές του Τζέιμς Μποντ.

ΡΑΟΥΛ ΣΙΛΒΑ
Πρόκειται για μια παλιά αμαρτία της κυνικής, «απάνθρωπης» πρακτικής των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, οι οποίες για να φτιάξουν το αύριο πρέπει να αντιμετωπίσουν το χθες τους. Ο Χαβιέ Μπαρδέμ, απολαυστικά αυτοσαρκαστικός, ερμηνεύει τον Σίλβα με τον ανάλογο τρόπο. Έχοντας στο νου όλους τους παρελθόντες κακούς της σειράς (τριτοκοσμικοί, εσωτερικά κι εξωτερικά παραμορφωμένοι, σεξουαλικά προβληματικοί), ισορροπεί επιτυχημένα ανάμεσα στο γκροτέσκο και το τραγικό, το κωμικό και το τρομακτικό.

Οι Άνθρωποι του 007

M Όπως και να το κάνουμε, δεν είναι το τυπικό «αφεντικό». Ως επικεφαλής της διεύθυνσης των μυστικών υπηρεσιών της Μεγάλης Βρετανίας ο/η Μ έχει πολλά στο κεφάλι του/της, έχει και τον γεμάτο πρωτοβουλίες κατάσκοπο Τζέιμς Μποντ. Η σχέση μεταξύ Μ και 007 έχει περάσει από χίλια κύματα. Η σοβαρότερη κρίση σημειώθηκε στο φιλμ «Στην Υπηρεσία της Αυτού Μεγαλειότητας». Μετά τον Μπέρναρντ Λι και τον Ρόμπερτ Μπράουν, η Τζούντι Ντενς έγινε η πρώτη γυναίκα αρχηγός της ΜΙ6. Μετά το θάνατο της στο συναρπαστικό φινάλε του «Skyfall», ο Ρέιφ Φάινς παίρνει την θέση της και γίνεται ο νέος Μ στο «Spectre».

Q Ούτε στο «Casino Royale» ούτε στο «Quantum of Solace» τον είδαμε στην οθόνη. Τα πράγματα όμως αλλάζουν, η τεχνολογία τρέχει και ο 007 έχει ανάγκη περισσότερο από ποτέ τον τεχνικό σύμβουλο της ΜΙ6 και μαέστρο των γκάτζετ Q. Στο «Skyfall» ξεχάσαμε μια και καλή τις συμπαθητικές και ηλικιακά ώριμες φυσιογνωμίες των Ντέσμοντ Λιούλιν και Τζον Κλιζ, με τον αμούστακο Μπεν Γουίσο του «Skyfall» να γίνεται ο Q της νέας geek εποχής. Στο «Spectre» συνεχίζει να εφοδιάζει τον αχόρταγο Μποντ με νέα high-tech καλούδια.

ΜΙΣ ΜΑΝΙΠΕΝΙ Ο Τζέιμς Μποντ και η γραμματέας του Μ είχαν πάντα ιδιαίτερη σχέση. Αν και στα μυθιστορήματα του Ίαν Φλέμινγκ δεν υπήρξε ποτέ το πλατωνικό ειδυλλιάκι μεταξύ της δίδας Μάνιπενι και του γοητευτικού κατασκόπου, στην οθόνη τα πράγματα ήταν εξαρχής διαφορετικά... Μάλιστα, παρά το μικρό ρόλο της, η Λόις Μάξγουελ, η οποία την ενσάρκωσε συνολικά 14 (!) φορές, έγινε ένα από τα Βond symbols της σειράς. Η Μανιπένι δεν έπαιξε στις πρώτες δύο ταινίες της εποχής Κρεγκ, αλλά επέστρεψε θριαμβευτικά στο «Skyfall»... Η Αφρο-Αγγλίδα καλλονή Ναόμι Χάρις ερμηνεύει για δεύτερη φορά τη διάσημη γραμματέα, αποτελώντας τον άνθρωπο του Μποντ στην MI6.

Οι Δημιουργοί

ΑΛΜΠΕΡΤ ΜΠΡΟΚΟΛΙ Ο άνθρωπος που είδε πρώτος στα μυθιστορήματα του Ίαν Φλέμινγκ μια κινηματογραφική φλέβα χρυσού. Όταν ανακάλυψε ότι τα δικαιώματα των βιβλίων είχαν πουληθεί στον Καναδό Χάρι Σάλτζ­μαν, αποφάσισε να προχωρήσει μαζί του στη δημιουργία της εταιρείας παραγωγής ΕΟΝ (1961), η οποία βρίσκεται πίσω από τις 23 ταινίες του κομψού κατασκόπου.

ΤΖΟΝ ΜΠΑΡΙ Ο Άγγλος μουσικο­συνθέτης έντυσε μελωδικά τον κομψό πράκτορα από την πρώτη του κινηματογραφική περιπέτεια το 1962 μέχρι το 1987. Ο βραβευμένος με 5 Όσκαρ μαέστρος άφησε πίσω του μια πλούσια κληρονομιά στον 007, με 12 soundtracks και πάνω απ’ όλα τη θρυλική ενορχήστρωση του «James Bond Theme», της πιο διάσημης κινηματογραφικής μελωδίας.

ΚΕΝ ΑΝΤΑΜ Δημιούργησε από το μηδέν το στιλιστικό περφεξιονισμό του εμβληματικού κατασκόπου. Ως καλλιτεχνικός διευθυντής από τον «Δόκτορα Νο» (1962) μέχρι την «Επιχείρηση Μούνρεϊκερ» (1979), κατάφερε να εμποτίσει με ήπιο φουτουρισμό και απαράμιλλη κομψότητα τη mise en scene του 007.

ΤΕΡΕΝΣ ΓΙΑΝΓΚ Ο σκηνοθέτης των πρώτων δύο Bond movies ήταν κι εκείνος που έφτιαξε το ακαταμάχητο κινηματογραφικό προφίλ του 007. Συνδύασε αριστοτεχνικά το κοσμοπολίτικο ντεκόρ με την καταιγιστική δράση και τα γκάτζετ με την cool συμπεριφορά του ήρωά του, υπογράφοντας και την καλύτερη για πολλούς ταινία όλης της σειράς («Από τη Ρωσία με Αγάπη»).

Τα top τραγούδια

«Goldfinger» (1964)
Το τραγούδι που χάρισε στη Σίρλεϊ Μπάσεϊ την πρώτη –και μοναδική της μέχρι σήμερα– είσοδο στο αμερικάνικο top 40 του «Billboard».

«You Only Live Twice» (1967)
Ακόμη και ο ίδιος ο συνθέτης, ο Τζον Μπάρι, «έκλεψε» ένα μέτρο του τραγουδιού για να το χρησιμοποιήσει αργότερα στο θέμα του «Καουμπόι του Μεσονυχτίου». Η πρώτη του ερμηνεία ανήκει στη Νάνσι Σινάτρα.

«Live & Let Die» (1973)
O Πολ ΜακΚάρτνεϊ συναντά ξανά στο στούντιο τον παραγωγό των Beatles Τζορτζ Μάρτιν και υπογράφει τη μεγαλύτερη –μετά τους Beatles– επιτυχία του. Με τους Wings φυσικά.

«Α View To A Kill» (1985)
Οι Duran Duran και ο Τζον Μπάρι ενώνουν τις δυνάμεις τους στο στούντιο και φέρνουν στο φως ένα από τα λίγα Bond themes που μπορείς να χορέψεις έξω από μια αγκαλιά.

«The World Is Not Enough» (1999)
Mε τη Σίρλεϊ Μάνσον να μετατρέπεται από alternative αγρίμι σε pop ντίβα και τους Garbage να υπογράφουν ένα τραγούδι καλύτερο από την ταινία.

«Another Way To Die» (2008)
Το πρώτο ντουέτο στην ιστορία των Bond films αποδεικνύει ότι –όπως και στο σελιλόιντ– τα ετερώνυμα (Τζακ Γουάιτ και Αλίσια Κις) έλκονται.

«Skyfall» (2012)
Η επιτυχία της Αντέλ είχε μια κλασική Μπαρι-κή μελωδία και θύμισει τα αντίστοιχα θέματα των ’60s. Ένα από τα μεγαλύτερα μποντικά χιτ όλων των εποχών.