Ο Έλληνας γνωστός ηθοποιός επιστρέφει στην οθόνη ερμηνεύοντας έναν οικονομικά απεγνωσμένο ιδιοκτήτη jazz club στο «Τετάρτη 04:45» και μιλά στο «α» για την πολύχρονη καριέρα του, την υποκριτική στο σινεμά, τον σκηνοθέτη της ταινίας Αλέξη Αλεξίου, τη μουσική και την αισιοδοξία που αποτελεί μονόδρομο για τον ίδιο.
Συνήθως υποδύεσαι θετικούς χαρακτήρες. Ο Στέλιος του «Τετάρτη 04:45» είναι όμως ένας ήρωας με σκοτεινή διαδρομή.
Αυτό εξάπτει το ενδιαφέρον του ηθοποιού. Πρέπει να βρεθείς αμήχανος απέναντι στα όπλα σου. Πρέπει κι εσύ να αφεθείς. Αλλιώς αυτό που θες δεν περνά στο κοινό.
Ποια είναι τα ποιοτικά στοιχεία που πρέπει να έχει ένας πολυεπίπεδος ρόλος; Τι περίμενε από εσένα ο Αλέξης Αλεξίου;
Νομίζω ότι το πρώτο πράγμα που σου ζητά κάθε σκηνοθέτης είναι η αυθεντικότητα. Το ψεύτικο πράγμα δεν περνάει στον κινηματογράφο. Υπάρχει μια οθόνη 12 επί 9 μέτρα που πετάει έξω ό,τι δεν είναι αληθινό. Ένα δεύτερο βασικό συστατικό είναι η ευθύτητα, ακόμη και αν αυτή βγάζει έναν αρνητισμό, όπως να πει π.χ. ένας ηθοποιός στον σκηνοθέτη: «Δεν γουστάρω αυτό» ή «Δεν καταλαβαίνω τι είναι αυτό που ζητάς». Αυτήν την ευθύτητα δεν την έχω μόνο στον κινηματογράφο, αλλά σε όλη μου τη ζωή. Την προτιμάει και ο κόσμος ή μάλλον την αναγνωρίζει. Επίσης, στην ταινία ο ήρωας που ερμηνεύω έχει μια σκοτεινή πλευρά που πρέπει να φαίνεται άμα τη εμφανίσει. Ο Αλεξίου πιστεύω ότι πάνω κάτω αυτό ήθελε: να διακρίνεται ο σκοτεινός κόσμος στο κεφάλι του Στέλιου και να φαίνεται στο μάτι του. Δεν είμαι εγώ έτσι, αλλά το μάτι μου...
Σε έπεισε εύκολα ο Αλεξίου για να αναλάβεις τον πρωταγωνιστικό ρόλο; Πώς ήταν η συνεργασία σας;
Δεν εμπιστεύομαι ποτέ τους ανθρώπους λένε πολλά πράγματα. Και ειδικά τους καλλιτέχνες. Οι άνθρωποι που μιλάνε λιγότερο και είναι πιο εσωστρεφείς και ίσως πιο επιθετικοί μου δίνουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Γι' αυτό αγαπάω την Κρήτη. Στα Σφακιά σου λένε “μη μιλείς. Δεν μιλούνε πολύ οι άντρες”. Αυτό έχει από κάτω του μια φιλοσοφία. Όσο μιλάς και μιλάς, χάνεις τελικά το νόημα. Μη λες πολλά, αλλά κάνε πολλά. Έτσι είναι και ο Αλεξίου…
Έχεις καταφέρει να κρατήσεις το όνομά σου ψηλά όλα αυτά τα χρόνια. Πόσο δύσκολο είναι αυτό, ειδικά στις μέρες μας;
Καταρχάς δεν το λέω από σεμνοτυφία ή σεμνότητα, αλλά δεν πιστεύω ότι είμαι κάτι ιδιαίτερο. Αυτό το λέω εις βάθος, δεν το λέω επιφανειακά. Είμαι ένας άνθρωπος που δεν λέω εύκολα ναι. Το όχι το έχω πάρα πολύ εύκολο και το ναι πάρα πολύ δύσκολο. Επειδή είμαι παιδί της πιάτσας, επιβίωσα κάνοντας διαφορετικά πράγματα. Νιώθω μεγαλύτερη ασφάλεια ως πολυτεχνίτης. Γι’ αυτό και πάντα είχα μια αλήτικη ανεξαρτησία, βέβαιος ότι μπορώ να επιβιώσω και χωρίς την ηθοποιία. Αυτό που είπα από την πρώτη στιγμή στον εαυτό μου είναι ότι αν δεν μου αρέσει κάτι, θα το αλλάζω επιτόπου. Δεν λέω ότι είμαι απόλυτος. Όλοι κάνουμε συμβιβασμούς. Μιλάω όμως για συμβιβασμούς μέσα σε συγκεκριμένες νόρμες. Για μένα υπάρχουν δεδομένα όρια για το τι δεν γουστάρω. Και δεν γουστάρω τα εύκολα πράγματα – αυτό που λέμε λαϊκά: «Δεν μου αρέσει να κάνω μαλακίες»…
Πιστεύεις ότι υπάρχουν διαφορετικές ερμηνευτικές προσεγγίσεις στο σινεμά και το θέατρο;
Ναι. Στον κινηματογράφο η υποχρέωση του ηθοποιού είναι να «κλείνει», όχι να «ανοίγει». Όσο πιο «κλειστά» παίζεις τόσο πιο πολύ αφήνεις μετέωρο τον θεατή. Γιατί το μεγάλο πλεονέκτημα για τον ηθοποιό στο σινεμά είναι ότι λόγω των συνθηκών προβολής, του σκοτεινού θαλάμου και της τεράστιας οθόνης, επικοινωνεί κατευθείαν με τον εγκέφαλο του θεατή. Ο εγκέφαλος, βέβαια, τρέχει πιο γρήγορα από την ταινία. Άρα δεν πρέπει να παίζω, πρέπει να σκέφτομαι. Και μόνο να σκεφτείς κάτι, το κοινό θα το εισπράξει, έστω και υποσυνείδητα.
Δεν σε συγκινεί δηλαδή η Μέθοδος του Actors Studio...
Μου αρέσει περισσότερο η ευρωπαϊκή ερμηνευτική σχολή. Η αμερικανική Μέθοδος συνεισέφερε πολλά στον κινηματογράφο, αλλά τότε που έπρεπε. Τώρα έχουν αλλάξει λίγο τα πράγματα. Στον ασιατικό κινηματογράφο δεν μπορείς να μιλάς για Μέθοδο. Μου αρέσει πολύ ο ασιατικός κινηματογράφος γιατί βγάζει μια ευθεία επιθετικότητα. Σε αυτό το κομμάτι επικοινωνήσαμε με τον Αλεξίου.
Είσαι γενικότερα αισιόδοξος για τα πράγματα;
Η αισιοδοξία είναι μονόδρομος. Δεν μου αρέσει να γίνομαι μαϊντανός και να μιλάω επί παντός επιστητού. Όχι για να διαφυλάξω τον εαυτό μου, αλλά δεν γίνεται να ξέρω τα πάντα και να έχω γνώμη για όλα.
Κάπου είχε γράψει ο Κορνήλιος Καστοριάδης ότι αυτά που κρατάμε από τον 20ό αιώνα είναι ο κινηματογράφος και η τζαζ. Κατά κάποιον τρόπο τα συνδυάζεις και τα δύο σε αυτήν την ταινία.
Μεγάλωσα με τη ροκ. Όμως οφείλω τις τζαζ καταβολές μου στην Ελληνοαμερικανική Ένωση. Στη δανειστική βιβλιοθήκη της είχε ένα μεγάλο τραπέζι και πάνω σε αυτό ακουστικά. Πίσω ήταν μια ασύλληπτη συλλογή με βινίλια. Η κυρία που δούλευε στη βιβλιοθήκη ρωτούσε τι θέλαμε να ακούσουμε. Εμείς λέγαμε Emerson Lake and Palmer ή Iron Butterfly κι εκείνη ξίνιζε τη μούρη της. Μια μέρα μας λέει: «Μου επιτρέπετε να βάλω ένα βινίλιο εγώ»; Έβαλε Έλα Φιτζέραλντ και σιγά σιγά μας έσπρωξε στον κόσμο της τζαζ και των γκόσπελ. Για να φανταστείς, ακούγαμε Μάιλς Ντέιβις το 1973... Έτσι έμαθα την τζαζ, τον βασιλιά των ακουστικών οργάνων. Από εκεί κόλλησα και ασχολήθηκα για χρόνια με το κλαρινέτο.
Περισσότερες πληροφορίες
Τετάρτη 04:45
Ο Στέλιος, χρεωμένος ιδιοκτήτης τζαζ κλαμπ, έχει 32 ώρες διορία να επιστρέψει όσα χρωστάει σε έναν Ρουμάνο γκάνγκστερ που σκοπεύει να του πάρει το μαγαζί. Όταν καταλαβαίνει πως ο μεσολαβητής φίλος του τον έχει προδώσει και η γυναίκα του σκέφτεται να τον εγκαταλείψει, ο Στέλιος αποφασίζει να αντιδράσει.
