Η φετινή οσκαρική μάχη, μία από τις πλέον αμφίρροπες των τελευταίων χρόνων, αποτελεί θρίαμβο του ανεξάρτητου αμερικανικού σινεμά, με το «Birdman» και το «Ξενοδοχείο Grand Budapest» να προηγούνται με εννιά υποψηφιότητες, ενώ το «Μεγαλώνοντας» μπορεί να σταμάτησε στις έξι, αλλά ακόμη παρουσιάζεται ως το μεγάλο φαβορί.
Αν κάποιος κοίταζε τη μεγάλη εικόνα των φετινών υποψηφιοτήτων μακριά από τις αξιολογικές κρίσεις βάσει γούστου («Μα καλά, πώς γίνεται να πέταξαν αυτήν την ταινία/ερμηνεία/σκηνοθεσία έξω από τα Όσκαρ;»), αυτό που θα παρατηρούσε είναι η εντυπωσιακή απουσία του Χόλιγουντ από τα σημαντικότερα βραβεία του αμερικανικού σινεμά. Δεν είναι όμως μόνο η φετινή χρονιά. Αν θυμηθεί κάποιος πού πήγαν τα πρόσφατα Όσκαρ καλύτερης ταινίας, θα διαπιστώσει ότι η στουντιακή παραγωγή έχει αναλάβει πλέον ρόλο κομπάρσου στα Όσκαρ.
Πάρτε για παράδειγμα το βωβό γαλλικό «The Artist», τις αγγλικές παραγωγές «Ο Λόγος του Βασιλιά» και «Slumdog Millionaire» και τα ανεξάρτητα «12 Χρόνια Σκλάβος» και «Καμία Πατρίδα Για τους Μελλοθάνατους»… Για να βρεις καθαρόαιμους χολιγουντιανούς θριαμβευτές, όπως τα «Chicago», «Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών» και «Million Dollar Baby», θα πρέπει να ανατρέξεις στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Γιατί όμως οι Αμερικανοί επαγγελματίες γυρίζουν την πλάτη στους εργοδότες τους ψηφίζοντας δουλειές ανεξαρτήτων ή Ευρωπαίων συναδέλφων τους;
Για πού το ’βαλε το αμερικανικό σινεμά;
Η φετινή παρουσία της στουντιακής παραγωγής στα Όσκαρ είναι μία από τις ισχνότερες στην ιστορία του θεσμού, αφού επτά από τις οκτώ ταινίες υποψήφιες στη μεγάλη κατηγορία είναι ανεξάρτητες παραγωγές, με τον «Ελεύθερο Σκοπευτή» του Κλιντ Ίστγουντ να κρατά μονάχος την παντιέρα τού υπό εξαφάνιση ποιοτικού Χόλιγουντ. Η πικρή αλήθεια είναι ότι το mainstream αμερικανικό σινεμά, έχοντας παραδοθεί άνευ όρων στις απαιτήσεις των αγορών (σίκουελ, πρίκουελ, action, «στεγνές» αληθινές ιστορίες), έχει ξεχάσει τις ποιοτικές αρετές που κάποτε αντιπροσώπευε.
Καλώς ή κακώς, τα τελευταία χρόνια το Σάντανς από φυτώριο έχει μετατραπεί στη γυαλιστερή βιτρίνα του αμερικανικού σινεμά, ο εξω-στουντιακός Χάρβεϊ Γουαϊνστάιν λύνει και δένει στο οσκαρικό παιχνίδι, την ίδια στιγμή που ο ευρωπαϊκός κινηματογράφος κερδίζει συνέχεια πόντους στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού (οι φετινές υποψηφιότητες της γαλλόφωνης ερμηνείας της Μαριόν Κοτιγιάρ και των Πολωνών φωτογράφων της «Ida» το αποδεικνύουν περίτρανα).
Οι Αμερικανοί, που παραδοσιακά αρέσκονται στις ποσοτικές και όχι στις ποιοτικές αναλύσεις, έχουν πάντοτε το μυαλό τους στα ταμεία των κινηματογράφων. Πιο συγκεκριμένα, αρκετοί Hollywood insiders αναρωτιούνται ποιοι τελικά θα δουν τις ανεξάρτητες κι ελιτίστικες επιλογές των μελών της Ακαδημίας, με τον «Ελεύθερο Σκοπευτή» (που έκανε εκρηκτικό άνοιγμα 90 εκατ. δολαρίων!) να αποτελεί την κρυφή τους ελπίδα. Από την άλλη, τα προοδευτικά έντυπα επικρίνουν την περιθωριοποίηση του αφροαμερικανικού δράματος «Selma» από τα βραβεία (μία «ορφανή» υποψηφιότητα καλύτερης ταινίας και μία για τραγούδι) μιλώντας ανοιχτά για τη λευκή και συντηρητική σύνθεση των μελών της Ακαδημίας, άλλοι εξεγείρονται με την απουσία του «Η Ταινία Lego» από την κατηγορία των animations, ενώ η οσκαρική απαξίωση του φιντσερικού «Το Κορίτσι που Εξαφανίστηκε» σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως.
Κάτι παραπάνω από αμφίρροπη οσκαρική μάχη
Χωρίς να υπάρχει το στιβαρό δράμα που θα σάρωνε τα πάντα στο πέρασμά του, φέτος στις υποψηφιότητες κυριάρχησαν δύο σχετικά ανάλαφρες δραμεντί, με το πειραγμένο παραμύθι «Ξενοδοχείο Grand Budapest» του Γουές Άντερσον και τη showbiz σάτιρα «Birdman» του Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιάριτου να συγκεντρώνουν από εννέα υποψηφιότητες. Αν κάποιος νομίζει ότι αυτοί είναι οι μοναδικοί διεκδικητές του πολυπόθητου Όσκαρ καλύτερης ταινίας, είναι γελασμένος…
Στην πιο αμφίρροπη οσκαρική κούρσα των τελευταίων χρόνων οι πάντες έχουν δικαίωμα στο όνειρο. Για παράδειγμα, στις στοιχηματικές εταιρείες το «Μεγαλώνοντας» του Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ των (μόλις;) έξι υποψηφιοτήτων παρουσιάζεται ως ακλόνητο φαβορί εξαιτίας της θριαμβευτικής προ-οσκαρικής του πορείας. Την ίδια στιγμή το «Παιχνίδι της Μίμησης» του Μόρτεν Τίλντουμ, παρότι έχει τις περισσότερες από τις έξι υποψηφιότητές του σε κύριες κατηγορίες, δείχνει να χάνει την επαφή του με τα αγαλματίδια. Ο «Ελεύθερος Σκοπευτής» του Κλιντ Ίστγουντ μπορεί να έχει έξι υποψηφιότητες επίσης, του λείπει όμως αυτή της σκηνοθεσίας. Στις πέντε υποψηφιότητες σταμάτησαν η βιογραφική «Θεωρία των Πάντων», το ανεξάρτητο «Χωρίς Μέτρο», το βαρύ για τα αμερικανικά γούστα «Foxcatcher» και το «Interstellar» του Κρίστοφερ Νόλαν.
Στις ερμηνείες, τώρα, μόνο το Όσκαρ α΄ αντρικού ρόλου αποτελεί ντέρμπι ανάμεσα στον Έντι Ρεντμέιν («Η Θεωρία των Πάντων») και τον Μάικλ Κίτον («Birdman»), ενώ τα υπόλοιπα έχουν δοθεί από… τώρα, με την Τζούλιαν Μουρ («Still Alice»), τον Τζέι Κέι Σίμονς («Χωρίς Μέτρο») και την Πατρίσια Αρκέτ («Μεγαλώνοντας») να απολαμβάνουν τη δικαίωση για όσες θυσίες έκαναν στην πολύχρονη καριέρα τους. Η απονομή των 87ων βραβείων της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου θα γίνει την Κυριακή 22/2 στο Dolby Theater του Λος Άντζελες με παρουσιαστή τον Νιλ Πάτρικ Χάρις. Και όλοι οι οσκαρικοί γρίφοι θα απαντηθούν εκεί…
Αν πάντως θέλετε να δώσετε τα δικά σας... βραβεία, μπείτε στην online ψηφοφορία του athinorama.gr (sponshored by ΟΤΕ TV) εδώ και ψηφίστε τις καλύτερες ταινίες του 2014 κερδίζοντας σινεφίλ δώρα.
Περισσότερες πληροφορίες
Birdman ή Η Απρόσμενη Αρετή της Αφέλειας
Ένας πρώην σταρ υπερηρωικών ταινιών, αντιμέτωπος με καλλιτεχνικά όσο και προσωπικά προβλήματα, ανεβάζει ως σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής ένα απαιτητικό δράμα στο Μπρόντγουεϊ.
