Βραβεία Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου

Την Τρίτη 3/5, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου βραβεύει τους καλύτερους μιας γεμάτης κινηματογραφικής χρονιάς και το «α» θα δώσει το «παρών» ως χορηγός επικοινωνίας. Με τα διεθνή φεστιβαλικά φώτα να πέφτουν ακόμη πάνω στο «νέο κύμα» του ελληνικού σινεμά και με έναν ολοκαίνουργιο νόμο που περιμένουμε να περάσει από τα χαρτιά στην πράξη, το κινηματογραφικό μέλλον της χώρας είναι από τα λίγα πράγματα που σε κάνουν ακόμη να αισιοδοξείς.

Το δεύτερο έτος –στις ακαδημαϊκές υποχρεώσεις αλλά και σε οποιαδήποτε φιλική, προσωπική, επαγγελματική ακόμη κι ερωτική σχέση– έχει πολύ περισσότερες απαιτήσεις από το ονειροπόλο παρθενικό. Γιατί καλή και άγια η αντιπολίτευση στην προγενέστερη νοσηρή κατάσταση των Κρατικών Βραβείων Ποιότητας, αλλά όταν πέφτει πάνω σου το βάρος ενός νέου ισχυρού θεσμού ο οποίος ανακηρύσσει τους κορυφαίους της χρονιάς επικαλούμενο τη διαφάνεια, τότε αρχίζουν τα δύσκολα. Η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, έχοντας φτάσει πλέον τα 203 μέλη, πέρασε τις δύσκολες εξετάσεις του πρώτου έτους με επιτυχία. Καταρχάς, γιατί έδειξε αξιοσημείωτη εγκράτεια στις δηλώσεις της, ουσιαστική απλότητα στο χαρακτήρα των εκδηλώσεών της και μια αφτιασίδωτη αγάπη για το ελληνικό σινεμά. Επίσης, πέρα από τη μεγάλη (για τα δεδομένα της επιρρεπούς στην προκατάληψη Ελλάδας) αποδοχή της εγκυρότητας των βραβείων από την ελληνική κινηματογραφική κοινότητα, ο «Κυνόδοντας» κατάφερε να εκθέσει με την πανηγυρική οσκαρική του πιστοποίηση όλους όσοι είχαν βαλθεί να τον διαβάλουν δημιουργικά. Επιπλέον, η Ακαδημία, ως «παιδί των κινηματογραφιστών στην Ομίχλη», πίεσε αποτελεσματικά το υπουργείο Πολιτισμού, διαδραματίζοντας τον δικό της ρόλο στη γρήγορη ολοκλήρωση και την τελική διαμόρφωση του νέου κινηματογραφικού νόμου. Έχοντας λοιπόν πλούσιο βιογραφικό στο μόλις ένα χρόνο ζωής της, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου είναι έτοιμη να δώσει τα δεύτερα βραβεία της και το «α» θα είναι εκεί για να καταγράψει τον παλμό της μεγαλύτερης εγχώριας γιορτής του σινεμά –την οποία στηρίζει και ως χορηγός επικοινωνίας–, τις λεπτομέρειες της τελετής, αλλά και να καταθέσει την άποψή του για το νέο ελληνικό σινεμά.

Δύο παρουσιαστές και πολλές εκπλήξεις

Η απονομή των βραβείων μετακομίζει φέτος από το Μέγαρο Μουσικής στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, στο πλαίσιο μιας γενικότερης στρατηγικής συνεργασίας. Έχοντας ως κληρονομιά την επιτυχημένη διοργάνωση των περσινών βραβείων, η Ακαδημία διατηρεί το ουσιαστικό, λιτό πνεύμα της τελετής, επιφυλάσσοντας παράλληλα στο κοινό της μια σειρά από καινοτομίες κι εκπλήξεις. Το μόνο που καταφέραμε να αποσπάσουμε από τα εφτασφράγιστα χείλη των υπευθύνων ήταν τα ονόματα των παρουσιαστών της βραδιάς: ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος και ο Χρήστος Λούλης, δύο ηθοποιοί με κινηματογραφική παρουσία, είναι αυτοί που παίρνουν τη σκυτάλη από τον παρουσιαστή των περσινών βραβείων Γιώργο Πυρπασόπουλο. Ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, πρωταγωνιστής και σεναριογράφος του «Bank Bang» και απολαυστικός frontman της ταινίας «Πέντε Λεπτά Ακόμα» του Γιάννη Ξανθόπουλου, και ο Χρήστος Λούλης, πρωταγωνιστής των «Σκλάβων στα Δεσμά τους» του Αντώνη Λυκουρέση και των κωμικών «Λουκουμάδων Με Μέλι» της Όλγας Μαλέα, θα είναι αυτοί που θα αναλάβουν να δώσουν ρυθμό και κέφι στη γιορτή. Από κει και πέρα ξεκινά το μυστήριο… Και πάλι κεντρικό ρόλο θα έχουν όσοι απονείμουν βραβεία, στο σύνολό τους έγκριτοι εκπρόσωποι άλλων τεχνών κι επιστημών, στην κατεύθυνση του δημιουργικού ανοίγματος της ακαδημίας στην κοινωνία, το οποίο ξεκίνησε από πέρυσι. Το αγωνιώδες ερώτημα για το ποιος θα είναι ο φετινός επίτιμος βραβευμένος από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου θα απαντηθεί το βράδυ της Τρίτης, αφού οι οργανωτές δεν θέλουν να μειώσουν στο ελάχιστο το σασπένς της απονομής.

Τα φαβορί των βραβείων

Απόλυτα ισορροπημένη και πολυσυλλεκτική είναι η φετινή πεντάδα των καλύτερων ταινιών μυθοπλασίας. Μεγάλος πρωταγωνιστής της βραδιάς είναι ο πρωτοεμφανιζόμενος Σύλλας Τζουμέρκας, ο οποίος κατάφερε με τη «Χώρα Προέλευσης» να ανακηρυχτεί, εκτός από μεγάλη ελπίδα του ελληνικού σινεμά, φαβορί της 3ης Μαΐου συγκεντρώνοντας συνολικά δώδεκα υποψηφιότητες. Μπορεί ο Γιάννης Οικονομίδης («Μαχαιροβγάλτης», 9 υποψηφιότητες) και η Αθηνά-Ραχήλ Τσαγγάρη («Attenberg», 4 υποψηφιότητες) να έχουν μεγαλύτερο κινηματογραφικό ιστορικό, δεν παύουν όμως να ανήκουν –μαζί με τον Τζουμέρκα– στο νέο ελληνικό κινηματογραφικό ρεύμα, δηλαδή το off mainstream καλλιτεχνικό σινεμά με την ανήσυχη κοινωνική ματιά που διαπρέπει στα φεστιβάλ του εξωτερικού. Η κοινωνική σάτιρα έχει τον χαρακτηριστικότερο και κατά πολλούς ποιοτικότερο αντιπρόσωπό της στην πεντάδα των καλύτερων ταινιών, τον μπαρουτοκαπνισμένο Σωτήρη Γκορίτσα με την ιατρική κομεντί «Απ’ τα Κόκαλα Βγαλμένα». Η παλιότερη γενιά σκηνοθετών εκπροσωπείται από τον 68χρονο Λάκη Παπαστάθη με το νοσταλγικό «Ταξίδι στη Μυτιλήνη» (7 υποψηφιότητες, ανάμεσά τους και αυτή της καλύτερης ταινίας) και τον 55χρονο Στέλιο Χαραλαμπόπουλο με τη φιλότεχνη «Υπογραφή» (7 υποψηφιότητες). Το εσωτερικό δράμα του Άρη Μπαφαλούκα «Άπνοια» (3 υποψηφιότητες) και η εναλλακτική κομεντί «Χάρισμα» (2 υποψηφιότητες) συμπληρώνουν την εικόνα των φετινών βραβείων.

Και μετά τα βραβεία τι;

Ποιο είναι όμως το ευρύτερο κινηματογραφικό περιβάλλον στο οποίο θα απονεμηθούν τα φετινά βραβεία της Ακαδημίας; Μπορεί ο ερχομός του νέου νόμου να έφερε κάποια χαμόγελα στους περισσότερους Έλληνες κινηματογραφιστές, αλλά τα σχέδια παραμένουν επί χάρτου και οι τσέπες των παραγωγών πεισματικά άδειες. Για να ενεργοποιηθεί ο νέος νόμος, θα πρέπει να ληφθούν αρκετές υπουργικές αποφάσεις, οι οποίες καθυστερούν από τη μία λόγω της πατενταρισμένης ελληνικής γραφειοκρατίας και από την άλλη εξαιτίας της σφιχτής κυβερνητικής πολιτικής που προσπαθεί –με τη μέθοδο της αναβλητικότητας– να κερδίσει χρόνο, δηλαδή χρήμα. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, οι επιχορηγήσεις της ΕΡΤ ακόμη… έρχονται και ως εκ τούτου οι παραγωγοί βρίσκονται στα πρόθυρα νευρικής κρίσης.

Αλλά ούτε τα εισπρακτικά μαντάτα από τις αίθουσες είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Μπορεί το «Attenberg» να έκανε φινετσάτη εμφάνιση στο Φεστιβάλ της Βενετίας (έχει συνειδητοποιήσει κανείς ότι η Αριάν Λαμπέντ πήρε το βραβείο γυναικείας ερμηνείας από τη Νάταλι Πόρτμαν του «Μαύρου Κύκνου»;), όμως στις ελληνικές αίθουσες έκοψε μόλις 11.000 εισιτήρια, όριο που δεν ξεπέρασαν ούτε η «Χώρα Προέλευσης», ο «Μαχαιροβγάλτης» και το πρόσφατο «Wasted Youth». Από την άλλη, mainstream κωμωδίες του τύπου «Μια Φορά κι Ένα… Μωρό» ή «Ζητείται Ψεύτης» που άλλοτε θα είχαν θεμιτές εισπρακτικές φιλοδοξίες των 400.000 εισιτηρίων, μετά βίας έφτασαν φέτος τα μισά. Σε όλα αυτά προστίθεται και η αναπάντεχη απουσία της καινούργιας ταινίας του Γιώργου Λάνθιμου «Άλπεις» από το πρόγραμμα των φετινών Κανών… Μήπως το ελληνικό σινεμά δεν είναι πια στη μόδα; Κι όμως, στην πραγματικότητα βρίσκεται μακριά από μια πρόωρη πτωτική πορεία. Τα κινηματογραφικά projects που προαναγγέλλονται –και κινούνται στο εκρηκτικό θεματολογικό μοτίβο του «νέου ελληνικού ρεύματος», δηλαδή στις σκληρές ιστορίες που σκιαγραφούν την «άλλη», τη σκοτεινή, πλευρά της Αθήνας και τα δράματα που στοχεύουν κατευθείαν στην καρδιά των ελληνικών κοινωνικών προβλημάτων– μόνο με αισιοδοξία μπορούν να σε γεμίσουν.

Επιπλέον, η πρόσφατη low bugdet προσπάθεια του Άγγελου Φραντζή «Μέσα στο Δάσος» έδειξε ότι με λίγες χιλιάδες ευρώ μπορείς να φτιάξεις ταινίες υψηλού επιπέδου, δείχνοντας τον d.i.y. δρόμο σε αρκετούς νέους υποχρηματοδοτούμενους σκηνοθέτες.

OI 5 YΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ

Χώρα Προέλευσης, του Σύλλα Τζουμέρκα

Μια υπόθεση υιοθεσίας έχει μολύνει ως ανθεκτικός ιός τις σχέσεις μεταξύ των μελών μιας οικογένειας εδώ και τρεις γενιές. Και όλα αυτά σε μια χώρα που από τη Μεταπολίτευση και μετά προσπαθεί να βρει απεγνωσμένα την ταυτότητά της. Με τη γεμάτη νεύρο κάμερα στο χέρι κι ένα εκρηκτικό μοντάζ, ο πρωτοεμφανιζόμενος Σύλλας Τζουμέρκας ενώνει αφηγηματικά τη χρονολογικά σκορπισμένη ιστορία, προσθέτοντας ντοκιμαντερίστικα πλάνα από τον καυτό Δεκέμβρη του 2008. Μια διαφορετική, εκμοντερνισμένη κινηματογραφική ανάγνωση του εθνικού ύμνου, και μάλιστα στη διαπασών.

Backstage

12 υποψηφιότητες συνολικά.

Εισιτήρια: 8.000.

Το περασμένο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας πρόβαλε την ταινία στο τμήμα της Εβδομάδας Κριτικής (Settimana Internazionale della Critica).

Το εκπληκτικό σάουντρακ της «Χώρας Προέλευσης» έγραψε η ελληνική avant-garde μπάντα Drog-a-Tek, η οποία είναι και υποψήφια για το βραβείο πρωτότυπης μουσικής της Ακαδημίας.

Η πρωταγωνίστρια του φιλμ Αμαλία Μουτούση επέστρεψε στο ελληνικό σινεμά ύστερα από σχεδόν δεκαετή απουσία, αφού η τελευταία ταινία στην οποία την είχαμε δει ήταν ο «Δεκαπενταύγουστος» του Κωνσταντίνου Γιάνναρη (2001).

Μαχαιροβγάλτης, του Γιάννη Οικονομίδη

Ένας άεργος τριαντάρης κατεβαίνει από την Πτολεμαΐδα στην Αθήνα. Θα εγκλωβιστεί σε ένα διώροφο της Δυτικής Αττικής και στα ασφυκτικά όρια μιας άσχημης κι εσωτερικά βίαιης μητρόπολης. Μια παράνομη ερωτική σχέση φαίνεται να είναι ο μόνος δρόμος για την έξοδό του από την ανία. Ο αντισυμβατικός Γιάννης Οικονομίδης του «Σπιρτόκουτου» και της «Ψυχής στο Στόμα» χαμηλώνει τους λεκτικούς τόνους και αφήνει την ορμή της σκοτεινής φωτογραφίας του ασπρόμαυρου «Μαχαιροβγάλτη» να ξεσκίσει το κουφάρι του ελληνικού μικροαστισμού.

Backstage

9 υποψηφιότητες συνολικά.

Εισιτήρια: 7.150.

Επίσημη συμμετοχή στο 15ο Φεστιβάλ του Πουσάν, μιας από τις σημαντικότερες κινηματογραφικές διοργανώσεις της Ασίας.

Ο κροκόδειλος που εμφανίζεται στην ταινία είναι αληθινός και βρίσκεται στο ουζερί «Νίκος» (Μ. Αλεξάνδρου 88, Αγία Βαρβάρα).

Ο κομίστας Πέτρος Ζερβός, ο οποίος φιλοτέχνησε την αφίσα της ταινίας (έγινε εξώφυλλο του «α»), κάνει cameo σε μια σκηνή μπροστά από τις καμινάδες της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα.

Στην ταινία… δεν εμφανίζεται ο Ερρίκος Λίτσης.

Απ' τα Κόκαλα Bγαλμένα, του Σωτήρη Γκορίτσα

Ένας ορθοπεδικός ξεκινά την ειδικότητά του σε ένα νοσοκομείο και ανακαλύπτει τον σουρεαλιστικά πλασμένο κόσμο του ελληνικού Δημοσίου. Λαμόγια διευθυντές κλινικών, φακελάκια γεμάτα ευρώ, μαφιόζοι νοσηλευόμενοι αλλά και κάποιοι σκληρά εργαζόμενοι που προσπαθούν με χιούμορ κι ευαισθησία να κρατήσουν όρθιο στα πόδια του ένα σύστημα υγείας που παραπαίει. Ο πάντοτε διορατικός Σωτήρης Γκορίτσας («Βαλκανιζατέρ», «Μπραζιλέρο») σε μια ευθύβολη, γλυκόπικρη σάτιρα που δεν χαρίζεται σε κανέναν.

Backstage

8 υποψηφιότητες συνολικά.

Εισιτήρια: 12.500 (η ταινία συνεχίζει να προβάλλεται στις αίθουσες).

Το σενάριο της ταινίας έχει βασιστεί στο ομώνυμο βιβλίο του Γιώργου Δενδρινού (Κέδρος).

Η διασκευή του εθνικού ύμνου που ακούγεται στην ταινία έχει γραφτεί από τους Burger Project, οι οποίοι είναι υποψήφιοι για το βραβείο καλύτερης μουσικής.

Ο Σωτήρης Γκορίτσας, ως ποδοσφαιρόφιλος, περνάει ουκ ολίγες γηπεδικές αναφορές στην ταινία, φτιάχνοντας μάλιστα κι ένα απολαυστικό αεκτζίδικο σκετσάκι.

Ταξίδι στη Mυτιλήνη, του Λάκη Παπαστάθη

Στην τέταρτη ταινία του ο πολύπειρος σκηνοθέτης επιστρέφει στον τόπο όπου μεγάλωσε με ένα νοσταλγικό κινηματογραφικό ταξίδι το οποίο ξυπνά επιφανειακά σβησμένες αναμνήσεις και αναβιώνει παιδικά βιώματα. Όλα αυτά μέσα από τη ματιά του Κώστα, ενός μεσήλικου που ζει στη Γαλλία και αναγκάζεται να επιστρέψει στη Λέσβο για μια υπόθεση κληρονομιάς. Με αφαιρετική ποιητικότητα, μελοδραματικά ιντερμέδια και σκηνοθετική ακρίβεια, ο έμπειρος σκηνοθέτης πραγματοποιεί ένα τρυφερό οδοιπορικό στο αιγαιοπελαγίτικο νησί.

Backstage

7 υποψηφιότητες συνολικά.

Εισιτήρια: 10.000.

Τα γυρίσματα έγιναν στον κόλπος της Γέρας, στην πόλη της Μυτιλήνης και σε πολλά χωριά της Λέσβου.

Με μεγάλη δόση ευρεσιτεχνίας, πολλά από τα επί της ασφάλτου τράβελινγκ της ταινίας έγιναν από την ανοιχτή οροφή ενός παλιού Citroen 2CV.

Η πρώτη σκέψη του σκηνοθέτη ήταν να γυρίσει την ταινία στον Βόλο.

Αttenberg, της Αθηνάς-Ραχήλ Τσαγγάρη

Δέκα χρόνια μετά τη «Διαρκή Αναχώρηση της Πέτρα Γκόινγκ», η σκηνοθέτις γυρίζει την πρώτη ελληνόφωνη ταινία της. Ακολουθώντας το εκκεντρικό αφηγηματικό στιλ του «Κυνόδοντα», το λιγομίλητο δράμα ενηλικίωσης εκτυλίσσεται σε μια μικρή παραθαλάσσια πόλη της Ελλάδας. Μπροστά στην απώλεια του πατέρα της, η Μαρίνα χάνει απότομα την υπερπροστατευτική του φιγούρα, πειραματιζόμενη με τη σεξουαλικότητα και την κοινωνική συμπεριφορά της.

Backstage

4 υποψηφιότητες συνολικά.

Εισιτήρια: 11.000.

Μετά την τεράστια επιτυχία του φιλμ στην περασμένη Μπιενάλε της Βενετίας (με την Αριάν Λαμπέντ να αποσπά το βραβείο γυναικείας ερμηνείας), το «Attenberg» υπήρξε η πρώτη ελληνική ταινία που προβλήθηκε στο αμερικανικό φεστιβάλ ανεξάρτητου κινηματογράφου του Σάντανς.

Επίσης, κατάφερε να εξασφαλίσει διανομή στις αμερικανικές αίθουσες από τη Strand Releasing.

Το φιλμ γυρίστηκε εξολοκλήρου στα Άσπρα Σπίτια, τον αρχιτεκτονικά πρωτότυπο βιομηχανικό οικισμό της Βοιωτίας.