Καθώς συμπληρώνεται μία εβδομάδα επαναλειτουργίας των χειμερινών κινηματογράφων, υπό αυστηρά υγειονομικά μέτρα και με ανώτατο όριο προσέλευσης θεατών στο 30% της πληρότητας, ήρθαμε σε επαφή με Έλληνες αιθουσάρχες και διανομείς -τις αναλυτικές απαντήσεις των οποίων θα βρείτε στο τέλος του κειμένου- για να μάθουμε πώς βιώνει η αγορά τη νέα πανδημική πραγματικότητα. Υπάρχει τρόπος να ανακάμψουν οι αίθουσες και όλη αυτή η κρίση να γίνει αφορμή για δυναμικό επαναπροσδιορισμό της κινηματογραφικής εξόδου;
Από τις αρχές Ιουνίου γίναμε μάρτυρες της αρχικά δειλής επιστροφής των θεατών στους θερινούς κινηματογράφους, οι οποίοι επίδρασαν ως αναγκαία διέξοδος έπειτα από δυόμιση μήνες εγκλεισμού. Η πανδημία ήταν φυσικά πανταχού παρούσα, όπως και οι υγειονομικοί κανονισμοί τους οποίους εφάρμοσαν στο ακέραιο όλα τα σινεμά, ώστε να προστατευθούν οι θεατές, αλλά και να εμπεδωθεί το αίσθημα πως, εφόσον τηρούνται τα μέτρα, οι αίθουσες δεν είναι επικίνδυνες.
Η επαναλειτουργία των κινηματογράφων δεν ήταν απλώς μια ανάσα για σινεφίλ, αιθουσάρχες και διανομείς, αλλά και επιτακτική ανάγκη βιοπορισμού για τους τελευταίους: «Σε αντίθεση με όλους τους άλλους κλάδους του πολιτισμού (θέατρα, συναυλίες, βιβλία), ο ΦΠΑ των οποίων είναι στο 6%, εμείς βρισκόμασταν μέχρι πριν από την πανδημία στο 24%, έχοντας επιβαρυνθεί ως επιχειρήσεις διανομής και κινηματογραφικής αίθουσας περίπου 50.000.000 ευρώ τα τελευταία 5 χρόνια, τα οποία απορροφήσαμε και δεν μετακυλήσαμε στους θεατές μέσω αύξησης της τιμής του εισιτηρίου», μας λέει η Ειρήνη Σουγανίδου (διευθύνουσα σύμβουλος της Feelgood Entertainment), περιγράφοντας με σαφήνεια το οριακό σημείο στο οποίο βρίσκεται η ελληνική κινηματογραφική αγορά.
Εδώ να προστεθεί, επίσης, ότι κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού οι αιθουσάρχες υποχρεώθηκαν να καταβάλουν το 60% των ενοικίων τους, παρότι τα σινεμά ήταν κλειστά και οι ίδιοι δεν είχαν καθόλου έσοδα. Ενώ λοιπόν η κατάσταση ήταν έτσι κι αλλιώς δραματική, τα τελευταία μέτρα έρχονται να πιέσουν ακόμα περισσότερο τις σκοτεινές αίθουσες. Το όριο της πληρότητας, από 60-70% καταποντίστηκε στο 30%, ποσοστό που επιτρέπει ελάχιστους θεατές ανά προβολή. Σύντομα οι θερινοί κινηματογράφοι θα αναγκαστούν να κλείσουν για φέτος, ενώ υποχρεωτική για όλους είναι από εδώ και στο εξής η έκδοση ηλεκτρονικού εισιτηρίου.
Το συγκεκριμένο μέτρο προβλημάτισε ιδιαίτερα τους αιθουσάρχες, καθώς εκτός από την αργοπορημένη ανακοίνωσή του (ανακοινώθηκε στις 10/10 για να εφαρμοστεί από τις 13/10), πρόκειται για μια κοστοβόρα αλλαγή στη λειτουργία του box office την οποία δεν αντέχουν οικονομικά να πραγματοποιήσουν όλοι οι κινηματογράφοι ανά την επικράτεια (σ.σ.: «επί του πιεστηρίου» έγινε γνωστό πως δόθηκε παράταση στους αιθουσάρχες έως τον Ιανουάριο για τη μεταφορά στο ηλεκτρονικό εισιτήριο). «Η πανδημία του κορονοϊού έχει πλήξει ανεπανόρθωτα τον κλάδο μας», επισημαίνει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Αιθουσαρχών - Κινηματογραφιστών (ΠΕΑΚ) Παναγιώτης Τσακαλάκης. «Όπως σε όλο τον κόσμο, έτσι και στην Ελλάδα είμαστε αναγκασμένοι να αναζητήσουμε λύσεις και διεξόδους σε προβλήματα καινοφανή: από την ανάγκη αντιμετώπισης του ζητήματος των υψηλών ενοικίων, λόγω μεγάλου μεγέθους των κινηματογραφικών αιθουσών και αδυναμίας εύρεσης εναλλακτικών χώρων, έως τις υψηλού κόστους αναγκαίες προσαρμογές των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων για την προσαρμογή στα νέα υγειονομικά δεδομένα που επιβάλλει η αντιμετώπιση του κορονοϊού».
Η σημαδιακή άνοιξη
Προτού όμως φτάσουμε εδώ, είχε μεσολαβήσει ένα ιστορικά πρωτόγνωρο εξάμηνο για την παγκόσμια κινηματογραφική κοινότητα. Την άνοιξη ζήσαμε το κλείσιμο των αιθουσών σε όλη την υφήλιο, με ελάχιστες εξαιρέσεις, και είδαμε πολυαναμενόμενες πρεμιέρες να μεταφέρονται άρον άρον σε μεταγενέστερες ημερομηνίες. Το πόσο σοβαρή είχε αρχίσει να γίνεται η κατάσταση φάνηκε στις 4/3, όταν δημοσιοποιήθηκε η αναβολή της 25ης ταινίας του Τζέιμς Μποντ «No Time To Die». Η κατασκοπική περιπέτεια ήταν το πρώτο μπλοκμπάστερ που τόλμησε να αλλάξει την ημερομηνία κυκλοφορίας του, και μάλιστα ούτε ένα μήνα πριν από την πρεμιέρα (σημειώστε ότι πρόσφατα οι παραγωγοί αποφάσισαν να μεταφέρουν εκ νέου την ταινία στις 2 Απριλίου του 2021). Αυτό πυροδότησε μια χιονοστιβάδα αλλαγών στους προγραμματισμούς των εταιρειών, την ίδια στιγμή που οι σκοτεινές αίθουσες παρέμεναν με κλειστούς προβολείς.
Στην Ευρώπη περισσότερα από 42.000 σινεμά έβαλαν λουκέτο έως τα τέλη Μαΐου, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Διεθνούς Ένωσης Κινηματογράφων, ενώ σε χώρες στις οποίες τα κρούσματα κορονοϊού παρέμεναν ψηλά, όπως στην Ισπανία, οι αίθουσες δεν άνοιξαν πριν από τα τέλη Ιουλίου. Από την άλλη, υπάρχουν περιπτώσεις όπως αυτή της Μεγάλης Βρετανίας, όπου το κλίμα σύγχυσης δημιούργησε ακόμα μεγαλύτερη αβεβαιότητα σε αιθουσάρχες και διανομείς. Ο συνδυασμός τοπικών lockdown και διαφορετικών υγειονομικών οδηγιών ανά περιοχή έχει υποχρεώσει πολλά σινεμά να λειτουργούν με περιορισμένο ωράριο, ενώ τα γραφεία αδυνατούν να σκιαγραφήσουν μια συνεκτική ατζέντα προσεχών κυκλοφοριών. Αποκορύφωμα των δυσάρεστων εξελίξεων στη Γηραιά Αλβιόνα είναι το προσωρινό κλείσιμο της αλυσίδας Cineworld, η οποία δραστηριοποιείται επίσης στις ΗΠΑ, κίνηση που πρόκειται να οδηγήσει στην ανεργία περίπου 45.000 εργαζόμενους. Σημειωτέον ότι στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού μόλις πριν από μερικές ημέρες άνοιξαν δειλά δειλά ορισμένα σινεμά στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, ενώ η πλειονότητα των αιθουσών της χώρας υπολειτουργεί, χωρίς να υπάρχουν ενδείξεις για άμεση βελτίωση της κατάστασης.
Μοναδική θετική εξαίρεση η περίπτωση της Γαλλίας, όπου οι εισπράξεις παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα, παρά το γεγονός ότι σε αρκετές περιοχές οι κινηματογράφοι υποχρεούνται να ολοκληρώνουν τις προβολές τους στις εννέα το βράδυ. Πιο συγκεκριμένα, το Γαλλικό Κέντρο Κινηματογράφου έχει αναπτύξει σε συνεργασία με την κυβέρνηση πολύπλευρους και άμεσα εφαρμόσιμους μηχανισμούς για την προστασία, ενίσχυση και εξασφάλιση της βιωσιμότητας των επαγγελματιών του σινεμά στη χώρα. Έχει ήδη τεθεί σε ισχύ μια σειρά μέτρων, από την άρση του ΦΠΑ στα εισιτήρια μέχρι την άμεση χορήγηση οικονομικής βοήθειας και την εκπόνηση σχεδίων για την ανοικοδόμηση της κινηματογραφικής βιομηχανίας (γι’ αυτόν το σκοπό έχουν εκταμιευθεί 165 εκατομμύρια ευρώ).
Τι θα μπορούσε άραγε να εφαρμοστεί στην Ελλάδα; Η ΠΕΑΚ και η Ένωση Διανομέων Κινηματογραφικών Ταινιών Ελλάδας (ΕΔΙΚΤΕ) διεκδικούν μια δέσμη μέτρων που περιλαμβάνουν την παύση ή μείωση του ΦΠΑ σε συνδυασμό με την έμπρακτη οικονομική υποστήριξη, αλλά και μια σειρά από πρωτοβουλίες, όπως ο διπλασιασμός του προϋπολογισμού της ΕΡΤ για αγορά περιεχομένου από Έλληνες διανομείς. Εκτός των παραπάνω, ο ιδιοκτήτης της εταιρείας διανομής Weird Wave Ανδρέας Κονταράκης προτείνει κάποιες επιπλέον λύσεις. «Αν δεν χρηματοδοτηθούμε γενναία, με βάση τα εισιτήρια κάθε διανομέα, πιστεύω ότι δεν θα μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε. Φυσικά, αυτό από μόνο του δεν φτάνει. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να δώσουν 10 εκατομμύρια εισιτήρια σε εργαζόμενους και ανέργους μέσω ΟΑΕΔ, να μειώσουν τον ΦΠΑ στους κινηματογράφους στο 6%, να επιδοτήσουν τα ενοίκια ή να αλλάξουν το απαράδεκτο καθεστώς των δημοτικών τελών, που συνεχίζουν να απαιτούνται. Όλοι αναγνωρίζουμε ότι οι κινηματογράφοι καλύπτουν πολλά τετραγωνικά, αλλά δεν παράγουν σκουπίδια, μόνο πολιτισμό». Πάντως, σύμφωνα με τον διευθύνοντα της Odeon Μάνο Κρεζία, «οι συζητήσεις με τους αρμόδιους υπουργούς για την ενίσχυση αιθουσών και διανομέων, αλλά και για την επιδότηση μέρους των τεράστιων υποχρεώσεων που δημιουργήθηκαν από το τέλος Φεβρουαρίου του ’20 και έπειτα βρίσκονται σε θετικό δρόμο». Όλα αυτά, βέβαια, μένει να φανούν στην πράξη...
Το χαμένο στοίχημα
Οι ελπίδες για μια συνολική οικονομική ανάκαμψη των σινεμά κρίθηκαν εν πολλοίς από την κυκλοφορία του «Tenet» (Κρίστοφερ Νόλαν) τον περασμένο Αύγουστο. Η θεαματική περιπέτεια θέλησε να προσελκύσει όσο το δυνατόν μαζικότερα το κοινό στις αίθουσες, έτσι ώστε να κηρυχθεί πανηγυρικά η έναρξη της νέας κρίσιμης σεζόν. Η χλιαρή υποδοχή και τα απλώς συμπαθητικά έσοδα στο παγκόσμιο box office σε σχέση με τις προσδοκίες του συγκεκριμένου μπλοκμπάστερ (335 εκατομμύρια δολάρια), μπορεί να έφεραν πρόσκαιρα χαμόγελα στους αιθουσάρχες, όμως δεν ήταν αρκετά για να δώσουν δυναμική συνέχεια με την είσοδο του φθινοπώρου. Το αποτέλεσμα ήταν τα μεγάλα στούντιο να βλέπουν με επιφυλακτικότητα την έξοδο των δαπανηρών παραγωγών τους στα σινεμά, ενώ ορισμένοι επέλεξαν την απευθείας πρεμιέρα στις ψηφιακές πλατφόρμες τους, παρακάμπτοντας πλήρως τις αίθουσες. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της live-action «Μουλάν», ενός φιλόδοξου μπλοκμπάστερ που είχε ήδη αλλάξει δύο φορές ημερομηνία πρεμιέρας, προτού η Disney αποφασίσει να τη λανσάρει αποκλειστικά στους συνδρομητές του Disney+ οπουδήποτε αυτό ήταν ήδη διαθέσιμο (όχι ακόμα στη χώρα μας). Η πρωτοφανής κίνηση της ιστορικής εταιρείας αναστάτωσε αιθουσάρχες και διανομείς, οι οποίοι θεώρησαν πως έτσι το στούντιο ακυρώνει την αξία της μεγάλης οθόνης και κατ' επέκταση της δουλειάς τους.
Επιπλέον, με δεδομένη την κατακόρυφη αύξηση των χρηστών των streaming πλατφορμών εξαιτίας του εγκλεισμού –μόνο το Netflix απέκτησε πάνω από 10 εκατομμύρια επιπλέον συνδρομητές το πρώτο εξάμηνο του ’20–, οι φόβοι ότι τα σινεμά δεν θα θεωρούνται πια προτεραιότητα αυξήθηκαν. Ο διευθύνων σύμβουλος της Disney Μπομπ Τσάπεκ θέλησε να φανεί καθησυχαστικός, ξεκαθαρίζοντας πως η παραπάνω πρακτική δεν θα παγιωθεί, τα γεγονότα ωστόσο μέχρι σήμερα έρχονται να τον διαψεύσουν. Η Warner Bros αποφάσισε να κυκλοφορήσει μόνο στην πλατφόρμα HBO Max το λουσάτο ριμέικ τού «Witches» (Ρόμπερτ Ζεμέκις), ενώ και η ίδια η Disney ακολούθησε εκ νέου αυτήν τη λογική για το animation «Soul». Παράλληλα, αβέβαιη είναι η μοίρα πολλών arthouse ταινιών, οι οποίες ελλείψει μεγάλων κινηματογραφικών φεστιβάλ –όπως οι ακυρωμένες Κάνες– αναζητούν ακόμα την παγκόσμια πρεμιέρα, αλλά και την ημερομηνία κυκλοφορίας τους. Τέτοια είναι η περίπτωση του «The French Dispatch» (Γουές Άντερσον), το οποίο αρχικά θα έκανε εντυπωσιακό λανσάρισμα στην Κρουαζέτ, αλλά τώρα αναμένει την άνοιξη του 2021 με την ελπίδα να κάνει τότε την πολυπόθητη παγκόσμια πρώτη του στην επόμενη διοργάνωση του πρωτοκλασάτου φεστιβάλ.
Ποια είναι όμως η στάση των Ελλήνων διανομέων απέναντι στο streaming; «Το αρχικό lockdown δημιούργησε μια μονοπωλιακή κατάσταση υπέρ των πλατφορμών, η οποία βέβαια δεν συνεπάγεται απαραίτητα αλλαγή συνηθειών. Όποιος θέλει να κάνει streaming θα συνεχίσει να κάνει, όμως η κινηματογραφική εμπειρία είναι έξοδος, ψυχαγωγία, δεν είναι απλώς κατανάλωση περιεχομένου. Οι επενδύσεις των στούντιο σε OTT (Over The Top) πλατφόρμες, νομοτελειακά θα μείωναν την απόσταση ανάμεσα στην κινηματογραφική εκμετάλλευση και σε εκείνη της οικιακής ψυχαγωγίας. Το ότι ορισμένοι τίτλοι κυκλοφόρησαν απευθείας σε Video On Demand σίγουρα δημιουργεί προηγούμενο, αλλά θεωρώ ότι μετά τον Αρμαγεδδώνα της πανδημίας θα βρεθεί μια σταθερή και πιο σύγχρονη ισορροπία στον τρόπο διανομής», δηλώνει ο γενικός διευθυντής της Tanweer Γιάννης Καλφακάκος. Εξίσου ψύχραιμα ο CEO της ηγέτιδας στον τομέα των πολυκινηματογράφων Village, Γιώργος Χριστοδούλου, συμπληρώνει: «Η ίδια ακριβώς συζήτηση είχε γίνει και με την εμφάνιση του DVD. Ενδεχομένως παραδείγματα όπως αυτά που αναφέρατε να δημιουργούν επικοινωνιακά ένα κλίμα, αλλά σίγουρα δεν ανατρέπουν το επιχειρησιακό μας μοντέλο. Εμείς θέλουμε κάθε ενδιαφερόμενος να μπορεί να παρακολουθήσει νέες ταινίες νόμιμα σε όποιο μέσο επιλέξει. Δεν είμαστε υπέρ του “κλειδώματος” της κινηματογραφικής κουλτούρας, είμαστε υπέρ της διάδοσής της. Το πρόβλημα θα υπάρξει αν αυτή υποχωρήσει στη συνείδηση του κοινού».
Στο ίδιο πλαίσιο κινείται και ο κ. Κρεζίας, λέγοντας πως «οι πλατφόρμες δεν έπληξαν τις αίθουσες ούτε τη συνήθεια να πηγαίνεις στον κινηματογράφο. Απλώς τους τελευταίους οκτώ μήνες ο κόσμος λόγω της πανδημίας έμεινε σπίτι και είναι θετικό ότι αγόρασε συνδρομές. Όταν οι συνθήκες είναι ομαλές, θα επιστρέψει μαζικά να δει τις ταινίες που τον ενδιαφέρουν στη μεγάλη οθόνη, διότι ο κινηματογράφος είναι το μόνο μέσο που σε βγάζει από το σπίτι σου για να παρακολουθήσεις μια ταινία». Σημειώνει ακόμα πως «αυτή την περίοδο δεν ισχύουν οι κανόνες με τους οποίους διανέμεται μια κινηματογραφική ταινία. Έχει προκύψει μια μικρή αναρχία από τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν σήμερα σε όλο τον κόσμο, αλλά πιστεύω ότι θα επανέλθουμε σύντομα στην κανονικότητα».
Μια διαφορετική διάσταση στο θέμα δίνει από τη σκοπιά του ο κ. Κονταράκης: «Είναι αναμενόμενο κάποιες εμπορικές επιχειρήσεις να θέλουν να εισπράξουν. Όταν η κασέτα έφερνε μεγάλα έσοδα, οι εταιρείες γύριζαν ταινίες με γνωστούς ηθοποιούς κατευθείαν για το βίντεο. Φυσικά είναι κακό προηγούμενο, αλλά δεν θα ακυρώσει τη μαγεία της αίθουσας. Οι κοινωνίες θα αντιδράσουν παγκοσμίως και δεν θα δεχτούν να στριμωχτούν κι άλλο στον καναπέ του σπιτιού τους. Η κινηματογραφική αίθουσα είναι μια μικρή κοινωνία. Γι’ αυτό μόνο μέσα στην αίθουσα άγνωστοι κλαίνε, γελάνε ή χειροκροτούν όλοι μαζί». Ο κ. Τσακαλάκης συμπληρώνει: «Ο κινηματογράφος δεν είναι απλώς και μόνο η προβολή μιας ταινίας. Είναι ένα κοινωνικό γεγονός, μια ολοκληρωμένη εμπειρία ψυχαγωγίας και διασκέδασης σημαντική και αναντικατάστατη τόσο για το φιλοθέαμον κοινό όσο και για τους συντελεστές της».
Τι μέλλει γενέσθαι
Βρισκόμαστε στα τέλη Οκτωβρίου και υπό κανονικές συνθήκες αυτή θα ήταν η εποχή που στις μαρκίζες των κινηματογράφων θα βλέπαμε να φιγουράρουν τα πρώτα δυνατά χαρτιά της σεζόν, ενόψει και της περιόδου των βραβείων, η οποία έχει επίσης πάρει άτυπη αναβολή. Με λειψούς προγραμματισμούς, λοιπόν, και ελάχιστους τίτλους να μπορούν να προσελκύσουν σημαντική μερίδα του κοινού, να θεωρήσουμε από τώρα τη χρονιά χαμένη; «Προς το παρόν, και μιλώντας ρεαλιστικά, δεν θα είναι χαμένο μόνο το 2020, αφού από τα περίπου 9.600.000 εισιτήρια που κάναμε το 2019, οριακά θα φτάσουμε τα 3.500.000 στην καλύτερη περίπτωση», αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Σουγανίδου. «Θα χαθεί και τουλάχιστον το μισό του 2021, δεδομένου ότι πολλές από τις ταινίες θα μεταφερθούν ακόμα πιο πίσω και η επαναφορά του κοινού στη συνήθεια του κινηματογράφου θα γίνει με αργούς ρυθμούς». Στο ίδιο πλαίσιο κινούνται και οι προβλέψεις του κ. Καλφακάκου: «Το 2020 αναμένεται να κλείσει με λιγότερα από 4 εκατομμύρια εισιτήρια συνολικά. Αν αφαιρέσουμε όσα κόπηκαν πριν από το lockdown του Μαρτίου και στα θερινά σινεμά, όλα δείχνουν πως οι χειμερινοί κινηματογράφοι θα καταγράψουν μια πρωτοφανή πτώση της τάξεως του 90% εξαιτίας του κορονοϊού».
Υπάρχει παρ’ όλα αυτά περιθώριο αισιοδοξίας; Αμφότεροι πιστεύουν πως ναι. Η κ. Σουγανίδου ελπίζει ότι με τη νέα χρονιά «θα επανέλθουμε σε μια –όσο το δυνατόν– πιο φυσιολογική κινηματογραφική πραγματικότητα. Ελπίζω ο κλάδος μας να λάβει την κρατική υποστήριξη που πραγματικά δικαιούται και ελπίζω στην απόλυτη σύμπνοια και επικοινωνία μεταξύ των διανομέων, αναφορικά με τις ημερομηνίες κυκλοφορίας των ταινιών. Πολλά ελπίζω, αλλά ως γνωστόν η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία». Ο κ. Καλφακάκος βλέπει κι αυτός το 2021 με πιο αισιόδοξη ματιά, «καθώς έχει προγραμματιστεί περισσότερο και καλύτερο κινηματογραφικό προϊόν. Υπολογίζουμε ότι αν παραμείνουν οι ταινίες ως έχουν και η πανδημία αρχίσει να υποχωρεί παγκοσμίως από τον Απρίλιο και μετά, θα μπορέσουμε ως αγορά να επανέλθουμε κοντά στα 8 εκατομμύρια εισιτήρια».
Κινηματογραφική «αντεπίθεση»
Μπορεί λοιπόν τα σινεμά να βάλλονται από πολλές πλευρές, ωστόσο μετά και τη χρήσιμη εμπειρία του περασμένου καλοκαιριού γίναμε μάρτυρες της έμπρακτης εμπιστοσύνης των θεατών στις αίθουσες. Τηρουμένων των αναλογιών και των συνθηκών, σημειώθηκαν μέχρι και επιτυχίες στα ταμεία, με νούμερο ένα σουξέ το αργεντίνικο «Κόλπο του Αιώνα» και τα περισσότερα από 50.000 εισιτήριά του, αλλά και την «Μπαλάντα της Τρύπιας Καρδιάς» του Γιάννη Οικονομίδη με 35.000 θεατές. Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθεί επίσης η επιτυχημένη διοργάνωση του 26ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας», που διεξήχθη παρά τις δυσκολίες σε θερινά σινεμά, αποφεύγοντας την αποκλειστική χρήση ψηφιακής πλατφόρμας και σημειώνοντας ταυτόχρονα πολλά sold out. Επιπλέον, θα ήταν άδικο να παραβλεφθεί το πιστό κοινό που έχουν αποκτήσει οι drive-in προβολές στην Αθήνα τους τελευταίους μήνες. Πρώτα στο λόφο του Λυκαβηττού και εν συνεχεία στο ΟΑΚΑ, το City Drive-in έχει εδραιωθεί ως κινηματογραφικός τόπος συνάντησης, αναβιώνοντας εύστοχα μια παράδοση που είχαμε να δούμε στην Ελλάδα από τα 90s και έχει τις ρίζες της στην Αμερική των 50s.
Είναι δεδομένο λοιπόν ότι το ελληνικό κοινό εξακολουθεί να αναζητά τη μυσταγωγία της συλλογικής εμπειρίας με θέα τη μεγάλη οθόνη. Πώς όμως θα επιστρέψει τώρα στους χειμερινούς κινηματογράφους; «Χρειάζεται η συμβολή όλων για να ενημερωθούν οι θεατές ότι οι κινηματογραφικές αίθουσες είναι ασφαλείς», επισημαίνει ο κ. Κρεζίας, ενώ η κ. Σουγανίδου επαυξάνει: «Οι κινηματογράφοι τηρούν με απόλυτη συνέπεια όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα που ορίζουν οι αρμόδιοι φορείς, τηρούν τις αποστάσεις μεταξύ των αριθμημένων θέσεων και δεδομένου ότι όταν βλέπεις μια ταινία δεν μιλάς, αλλά βυθίζεσαι στην ιστορία της, τα σινεμά είναι πολύ πιο ασφαλείς χώροι να βρίσκεται κανείς συγκριτικά με άλλους (π.χ. τα μέσα μαζικής μεταφοράς) που δεν υπόκεινται σε αντίστοιχους περιορισμούς και κυρίως δεν έχουν “δαιμονοποιηθεί” στο μυαλό του κόσμου».
Για τον κ. Χριστοδούλου, πάντως, αν βρεθεί σύντομα ένα εμβόλιο και παράλληλα επιστρέψουν οι πρεμιέρες των μεγάλων τίτλων των στούντιο, η κανονικότητα θα επανέλθει, υπό μία βασική προϋπόθεση: «Αυτά τα δύο φτάνουν, αρκεί να μην ξαναχρειαστεί να αναστείλουμε προσωρινά τη λειτουργία μας. Μέχρι το εμβόλιο φυσικά πρέπει να υπάρχουν, και υπάρχουν, τα προβλεπόμενα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας». Ο κ. Κονταράκης προσθέτει έναν ποιοτικό παράγοντα στην εξίσωση: «Καταλαβαίνετε ότι εμάς, ως Weird Wave, μας ενδιαφέρει να βελτιωθεί η σχέση των εισιτηρίων ανάμεσα στα αμερικανικά μπλοκμπάστερ και τις ανεξάρτητες ποιοτικές ταινίες. Αν η “εμπιστοσύνη στην κινηματογραφική έξοδο” καταλήξει το 99% των εισιτηρίων να αφορά αμερικανικές παραγωγές με τραπεζικές χρηματοδοτήσεις, τότε καλύτερα να μην υπάρξει τέτοια εξέλιξη». Προσθέτει δε πως «οι διανομείς έχουμε ένα επιπλέον αξεπέραστο πρόβλημα. Έχουμε υπογράψει την αγορά ανεξάρτητων ταινιών απ’ όλο τον κόσμο και είμαστε υποχρεωμένοι να τις πληρώσουμε, ανεξάρτητα με το αν θα τις κυκλοφορήσουμε τώρα στις αίθουσες ή μετά ένα ή δύο χρόνια. Το άθροισμά τους αντιστοιχεί σε μια περιουσία. Φυσικά, όταν αγοράστηκαν, κανένας δεν μπορούσε να προβλέψει αυτή την κατάσταση».
Να υπογραμμίσουμε βέβαια και ένα επιπλέον πρόβλημα, το οποίο δυσχεραίνει διαχρονικά τη δουλειά των διανομέων, αλλά ειδικά τώρα έχει αποκτήσει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις, αυτό της πειρατείας. Παρότι πρόσφατα ψηφίστηκε νέος νόμος για την καταπολέμηση του φαινομένου, πολλές ιστοσελίδες παράνομου περιεχομένου εξακολουθούν να είναι προσβάσιμες στους Έλληνες χρήστες του διαδικτύου. Η κ. Σουγανίδου, παρ’ όλα αυτά δείχνει εμπιστοσύνη στις αρχές και στον τρόπο με τον οποίο θα εφαρμοστεί ο νόμος: «Η μέχρι πρότινος απουσία βούλησης από τις κυβερνήσεις να καταπολεμήσουν με θεσμικό τρόπο την πειρατεία στέρησε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από τον κλάδο μας. Ευτυχώς, το θεσμικό πλαίσιο υπάρχει πλέον μετά τον σχετικό νόμο που ψηφίστηκε για το dynamic blocking κι ελπίζουμε να προλάβουμε να δούμε τα οφέλη του και εμείς, και όχι μόνο οι ψηφιακές πλατφόρμες που γνωρίζουν αλματώδη αύξηση λόγω της πανδημίας».
Η αλήθεια είναι ότι τώρα περισσότερο από ποτέ άλλοτε πρέπει να βρεθούν οι τρόποι ανάδειξης των μοναδικών πλεονεκτημάτων που διαθέτει η σκοτεινή αίθουσα, τα οποία δεν περιορίζονται στις ανώτερες τεχνικές ή ποιοτικές προδιαγραφές. Στο σινεμά προσφέρεται η πραγματική δυνατότητα για διαφυγή και συνεύρεση. Είναι ο τόπος όπου παράγονται αναμνήσεις και γράφεται ιστορία. Αυτό δεν άλλαξε με την έλευση του κορονοϊού. Και σε περίπτωση που αναρωτιέστε γιατί τόσος ζήλος για την προστασία των κινηματογράφων, όταν ο κόσμος και η τεχνολογία προχωρούν, η απάντηση είναι απλή: Χωρίς τη μεγάλη οθόνη και την αύρα που δημιουργείται όταν πέφτουν τα φώτα, αλλοιώνεται ο γενετικός κώδικας μιας ταινίας και ο αντίκτυπός της. Το σινεμά παύει να είναι γεγονός και μετατρέπεται σε ένα ακόμα κομμάτι περιεχομένου μιας ιστοσελίδας. Χωρίς να αναφερθούμε καν στο κόστος σε ανθρώπινο δυναμικό που περιλαμβάνει μια ενδεχόμενη παράταση της υφιστάμενης κατάστασης αβεβαιότητας ή και το κλείσιμο των αιθουσών.
Ο κ. Χριστοδούλου περιγράφει την τάση που επικρατεί γύρω από το συγκεκριμένο θέμα αυτήν τη στιγμή: «Υπάρχει μία κινητοποίηση παγκοσμίως, τόσο από αρμόδιους φορείς όσο και ατομικά από φίλους της κινηματογραφικής κουλτούρας, που δείχνει ξεκάθαρα τη στενή σχέση που έχει εδραιωθεί μεταξύ κινηματογραφικών αιθουσών και πολιτών. Η σχέση αυτή είναι ισότιμη και συγκινητική, και αυτό είναι που θα κρατήσουμε όταν η πανδημία ολοκληρώσει τον κύκλο της. Βρισκόμαστε σε καθημερινή επαφή με το Υπουργείο Πολιτισμού, αλλά και με το σύνολο του Τύπου, μεταφέροντας και τη δική μας αγωνία, που ξεπερνάει τα όρια της οικονομικής βοήθειας. Υπάρχουν πολλοί παράμετροι που ορίζουν τη βιωσιμότητα μιας επιχείρησης· το οικονομικό σκέλος είναι προφανώς σημαντικότατο, αλλά δεν καθορίζει τις εξελίξεις. Η κινηματογραφική κουλτούρα και παιδεία είναι παράμετροι με μεγαλύτερο χρονικό εύρος και ορίζοντα. Μία προσωρινά κλειστή κινηματογραφική αίθουσα τραυματίζει πρωτίστως την κινηματογραφική κουλτούρα». Γι’ αυτό, λοιπόν, είναι στα χέρια όλων μας να προστατέψουμε και να γυρίσουμε πάντα με ασφάλεια στις σκοτεινές αίθουσες, εκεί όπου γεννιέται η μαγεία του σινεμά.
Η επιστολή των 70
Σε μια απόπειρα να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου, σπουδαίοι σκηνοθέτες όπως ο Μάρτιν Σκορσέζε, ο Κλιντ Ίστγουντ και ο Τζέιμς Κάμερον ένωσαν τις φωνές τους με τους αιθουσάρχες και τους διανομείς, υπογράφοντας μια ανοιχτή επιστολή προς την αμερικανική Γερουσία και τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Σε αυτή δηλώνουν απερίφραστα ότι «οι αίθουσες είναι πολύ πιθανό να μην επιβιώσουν της πανδημίας», μια ανατριχιαστική αλλά όχι και αβάσιμη διαπίστωση. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, τα σινεμά του Λος Άντζελες και το μεγαλύτερο μέρος αυτών της Νέας Υόρκης παραμένουν κλειστά, σε δύο πόλεις που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς. Σε άλλο σημείο της επιστολής αναφέρεται πως «η χώρα μας δεν θα αντέξει την απώλεια της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής αξίας που προσφέρουν οι σκοτεινές αίθουσες. Η κινηματογραφική εμπειρία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του αμερικανικού τρόπου ζωής». Ακόμα λοιπόν και στην έδρα του παγκόσμιου σινεμά, το Χόλιγουντ, η έμπρακτη στήριξη της έβδομης τέχνης πρέπει να κερδηθεί με σκληρό αγώνα...
Οι αναλυτικές απαντήσεις των διανομέων - αιθουσαρχών:
Γιάννης Καλφακάκος (Tanweer)
Πριν λίγες μέρες 70 Αμερικανοί σκηνοθέτες απέστειλαν επιστολή σε Βουλή και Γερουσία κάνοντας έκκληση για οικονομική βοήθεια στις κινηματογραφικές αίθουσες, «οι οποίες μπορεί να μην επιβιώσουν από τον αντίκτυπο της πανδημίας». Ποιες είναι οι αντίστοιχες δικές σας προτάσεις (για διανομή και εκμετάλλευση) και κατά πόσο έχετε ζητήσει από το ελληνικό κράτος να συμβάλλει οικονομικά στην αντιμετώπιση της κρίσης;
Σε κοινή επιστολή των ενώσεων ΕΔΙΚΤΕ και ΠΕΑΚ προς τον Πρωθυπουργό και τους αρμόδιους υπουργούς, αιτούμεθα ως μέλη, συγκεκριμένα μέτρα για τη βιωσιμότητα του κινηματογράφου κατά την περίοδο της πανδημίας.
Ακόμα κι αν επιτραπεί άμεσα η επαναλειτουργία των χειμερινών αιθουσών, το υπόλοιπο 2020 μοιάζει να «έχει χαθεί» οριστικά. Τι ελπίζετε για το 2021;
Το 2020 αναμένεται να κλείσει κάτω από τα 4 εκ. εισιτήρια, στα οποία αν αφαιρέσουμε τα εισιτήρια πριν το lockdown του Μαρτίου και τα εισιτήρια των Θερινών κινηματογράφων, φαίνεται πως οι χειμερινοί κινηματογράφοι θα καταγράψουν λόγω του κορονοϊού, μια πρωτοφανή πτώση της τάξεως του 90%. Για το 2021 θεωρητικά έχει προγραμματιστεί περισσότερο και καλύτερο κινηματογραφικό προϊόν και προβλέπεται ως ευνοϊκότερη χρονιά σε σχέση με το 2020. Υπολογίζουμε ότι αν παραμείνουν οι ταινίες ως έχουν και η πανδημία αρχίσει να υποχωρεί παγκοσμίως από τον Απρίλιο και μετά, θα μπορέσουμε ως αγορά να επανέλθουμε κοντά στα 8 εκ. εισιτήρια.
Πόσο έπληξε τη συνήθεια της κινηματογραφικής διασκέδασης η ενίσχυση των streaming πλατφορμών όλο τον καιρό που μάθαμε να «μένουμε σπίτι»; Αυτή η αλλαγή συμπεριφοράς των θεατών είναι αντιστρέψιμη και με ποιον τρόπο;
Θεωρώ ότι το αρχικό lockdown δημιούργησε μία μονοπωλιακή κατάσταση υπέρ των πλατφορμών, η οποία όμως δε συνεπάγεται απαραίτητα αλλαγή συνηθειών. Όποιος θέλει να κάνει streaming θα συνεχίσει να κάνει, όμως η κινηματογραφική εμπειρία είναι έξοδος, ψυχαγωγία, δεν είναι απλά κατανάλωση περιεχομένου. Προσωπικά, νομίζω ότι περισσότερο κακό κατά τη διάρκεια της πανδημίας έκανε η απόφαση της πολιτικής προστασίας να στοχοποιήσει τους κινηματογράφους ως επικίνδυνο σημείο διασποράς του ιού και προληπτικά να ξανακλείσει τις αίθουσες της Αττικής. Ατυχής απόφαση κατά τη γνώμη μου, ενόσω στο κλάδο μας τηρήθηκαν όλα τα μέτρα προστασίας και δεν υπήρξε ούτε ένα κρούσμα.
Επιπλέον, αυτό ως συνθήκη εμφάνισε τις δύο τελευταίες εβδομάδες την Ελλάδα ως τη μόνη χώρα της Ευρώπης με κλειστές αίθουσες.
Πιστεύετε πως τα παραδείγματα των «Οι Ευχούληδες 2: Παγκόσμια Περιοδεία», «Μουλάν» και «The Witches», που διανεμήθηκαν (στις ΗΠΑ) μέσω vod και streaming πλατφορμών, αποτελούν κακό προηγούμενο το οποίο δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την επιβίωση της κινηματογραφικής αίθουσας;
Οι επενδύσεις των στούντιο σε OTT (Over The Top) πλατφόρμες, νομοτελειακά θα μίκραιναν τις αποστάσεις της κινηματογραφικής εκμετάλλευσης από τις εκμεταλλεύσεις της οικιακής ψυχαγωγίας. Το ότι κυκλοφόρησαν ορισμένοι τίτλοι ταινιών απευθείας σε PVOD σίγουρα δημιουργεί προηγούμενο, αλλά θεωρώ μετά τον Αρμαγεδδών της πανδημίας θα βρεθεί μια σταθερή και πιο σύγχρονη ισορροπία στο τρόπο διανομής.
Τι άλλο εκτός από το εμβόλιο και την επιστροφή των μεγάλων εμπορικών τίτλων των αμερικανικών στούντιο χρειάζεται να γίνει ώστε να επανακτήσει ο θεατής την εμπιστοσύνη του στην κινηματογραφική έξοδο;
Η ίδια η ερώτηση μας απαντά. Να νιώσει ασφάλεια ο θεατής και το κινηματογραφικό προϊόν να είναι δελεαστικό. Τα δύο αυτά στοιχεία είναι αρκετά για μια καλή επαναφορά της αγοράς μας, στην προ-πανδημίας κατάσταση.
Ανδρέας Κονταράκης (Weird Wave)
Πριν λίγες μέρες 70 Αμερικανοί σκηνοθέτες απέστειλαν επιστολή σε Βουλή και Γερουσία κάνοντας έκκληση για οικονομική βοήθεια στις κινηματογραφικές αίθουσες, «οι οποίες μπορεί να μην επιβιώσουν από τον αντίκτυπο της πανδημίας». Ποιες είναι οι αντίστοιχες δικές σας προτάσεις (για διανομή και εκμετάλλευση) και κατά πόσο έχετε ζητήσει από το ελληνικό κράτος να συμβάλλει οικονομικά στην αντιμετώπιση της κρίσης;
Σαν μέλος της ΕΔΙΚΤΕ, μαζί με το σωματείο των αιθουσαρχών, συμφωνήσαμε σε κοινή επιστολή που στάλθηκε σε όλα τα αρμόδια Υπουργεία. Οι διανομείς έχουμε ένα επί πλέον αξεπέραστο πρόβλημα, ότι έχουμε υπογράψει την αγορά ανεξάρτητων ταινιών απ όλο τον κόσμο και είμαστε υποχρεωμένοι να τις πληρώσουμε, ανεξάρτητα αν θα τις κυκλοφορήσουμε τώρα στις αίθουσες ή μετά ένα ή δύο χρόνια. Για παράδειγμα στη Weird Wave έχουμε υπογράψει για 22 ανεξάρτητες ταινίες, απ' όλα τα φεστιβάλ, 5 ολοκαίνουργια παιδικά και 10 ακόμα ταινίες του Μπέργκμαν, για να ολοκληρώσουμε το μεγάλο έργο του. Όλα αυτά, είναι μια περιουσία και όταν αγοράστηκαν, δεν μπορούσε κανένας να προβλέψει αυτή την κατάσταση. Αν δεν χρηματοδοτηθούμε γενναία, πιθανόν με βάση τα εισιτήρια του κάθε διανομέα, δεν θα μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε. Φυσικά, αυτό από μόνο του δεν φτάνει, αν ταυτόχρονα δεν ενισχυθούν και οι αίθουσες για να μην κλείσουν.
Για παράδειγμα θα μπορούσαν να δώσουν μέσω ΟΑΕΔ 10.000.000 εισιτήρια σε εργαζόμενους, άνεργους κ.λπ., να έβαζαν το ΦΠΑ στους κινηματογράφους στο 6% (όπως είναι δηλαδή και στο θέατρο), να επιδοτούσαν τα ενοίκια και φυσικά να σταματήσει το απαράδεκτο καθεστώς των Δημοτικών Τελών, που συνεχίζουν να απαιτούνται από τους Δήμους, την ώρα που όλοι δέχονται ότι οι κινηματογράφοι, έχουν πολλά τετραγωνικά, αλλά δεν παράγουν σκουπίδια, παρά μόνο πολιτισμό. Συνεπώς, εταιρία διανομής κινηματογραφικών ταινιών, χωρίς ανοικτές αίθουσες, δεν υπάρχει. Ακόμα κι αν επιτραπεί άμεσα η επαναλειτουργία των χειμερινών αιθουσών, το υπόλοιπο 2020 μοιάζει να «έχει χαθεί» οριστικά.
Τι ελπίζετε για το 2021;
Εμείς σαν εταιρία διανομής ανεξάρτητων και κυρίως φεστιβαλικών ταινιών, θα πρέπει να κρατήσουμε το κοινό μας. Γνωρίζουμε ότι μόλις βελτιωθεί η κατάσταση παγκοσμίως, θα έχουμε ένα καταιγισμό από blockbusters, που λόγω διαφήμισης, εμπορικών ηθοποιών κ.λπ., δεν θα αφήσουν πολύ χώρο στις ανεξάρτητες ποιοτικές ταινίες. Δυστυχώς σε αυτό το «παιχνίδι» μεγάλο ρόλο παίζουν και τα μέσα και οι διάφοροι κριτικοί ταινιών, που διώχνουν τον κόσμο από τις αίθουσες, κάτι που δεν γίνεται στη παρουσίαση θεατρικών παραστάσεων, που προηγείται η πρεμιέρα και έπεται η κριτική, σε διάλογο πλέον με τον θεατή. Ολόκληρο καλοκαίρι με τεράστια προβλήματα, δεν βρέθηκε ένα καλό σχόλιο, για να πάει ο κόσμος στο θερινό σινεμά. Ότι και να γράψει κάποιος για το Μπάτμαν ή τον Μπόντ, δεν πρόκειται να επηρεάσει το κοινό του. Όταν όμως κάποιος γράφει για ένα αριστούργημα σαν το «Πρόσωπο με Πρόσωπο» και απλά τονίζει ότι ο Μπέργκαμν είχε τότε ψυχολογικά προβλήματα, λόγω διαφορών με την εφορία του, τότε απλά λέει «μην πάτε να το δείτε». Δυστυχώς σαν εταιρία διανομής, εξαιρούμε μόνο τρεις κριτικούς, που τους θεωρούμε κριτικούς κινηματογράφου και όχι ταινιών. Ποτέ δεν έχουν διώξει τον κόσμο από τις αίθουσες. Απλά αναφέρουν τα θετικά κάθε ταινίας, γιατί κάθε ταινία έχει θετικά.
Στην Ελλάδα, φτάσαμε σε σημείο να ακυρώνονται διεθνή βραβεία, γιατί κάποιοι Έλληνες κριτικοί... γνωρίζουν περισσότερα από τις πολυμελής επιτροπές μεγάλων φεστιβάλ. Όσο αυτό δεν αλλάζει, εμείς σαν εταιρία διανομής, γνωρίζουμε εκ των προτέρων πόσα εισιτήρια θα κάνουμε. Επίσης, γνωρίζουμε πόσα αστεράκια θα πάρουν οι ταινίες μας, ανεξάρτητα την ποιότητά τους. Ευτυχώς, έχουμε ένα κοινό, ιδιαίτερα απαιτητικό, αλλά και πιστό στις ταινίες μας. Όμως, θεωρούμε ότι η κριτική πρέπει να απομακρυνθεί από το εμπορικό παιχνίδι των ταινιών, τόσο για το καλό της κριτικής, όσο και του ανεξάρτητου κινηματογράφου, αφού η υπάρχουσα κατάσταση, σε τελική ανάλυση, ευνοεί μόνο τις ταινίες των αμερικάνικων στούντιο και φυσικά τα multiplex.
Πόσο έπληξε τη συνήθεια της κινηματογραφικής διασκέδασης η ενίσχυση των streaming πλατφορμών όλο τον καιρό που μάθαμε να «μένουμε σπίτι»; Αυτή η αλλαγή συμπεριφοράς των θεατών είναι αντιστρέψιμη και με ποιον τρόπο;
Καλά που υπάρχουν και οι Γάλλοι με επικεφαλής τον Γαβρά, που αντιστέκονται σε αυτή τη μόδα, που πήρε απίστευτες διαστάσεις, λόγω της επιδημίας. Δυστυχώς και εδώ θα αναφερθώ σε κάποια σάιτ, που διαφημίζονται σαν κινηματογραφικά, αλλά διαφημίζουν συστηματικά τις τηλεοπτικές σειρές του κάθε Netflix.
Πιστεύετε πως τα παραδείγματα των «Οι Ευχούληδες 2: Παγκόσμια Περιοδεία», «Μουλάν» και «The Witches», που διανεμήθηκαν (στις ΗΠΑ) μέσω vod και streaming πλατφορμών, αποτελούν κακό προηγούμενο το οποίο δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την επιβίωση της κινηματογραφικής αίθουσας;
Είναι αναμενόμενο κάποιες εμπορικές επιχειρήσεις, να θέλουν να εισπράξουν. Από την άλλη μεριά, βλέπουμε και διάσημους σκηνοθέτες, να βρίσκουν χρηματοδότηση, για να κάνουν την ταινία, που είχαν στο συρτάρι τους. Όταν το βίντεο έφερνε μεγάλες εισπράξεις, γύριζαν ταινίες, με γνωστούς ηθοποιούς, για κυκλοφορία κατευθείαν στο βίντεο. Φυσικά, είναι κακό προηγούμενο, αλλά δεν θα ακυρώσει την μαγεία της αίθουσας. Οι κοινωνίες θα αντιδράσουν παγκοσμίως και δεν θα δεχτούν να στριμωχτούν κι άλλο, στον καναπέ του σπιτιού τους. Η κινηματογραφική αίθουσα, είναι μια μικρή κοινωνία. Και γι αυτό μόνο μέσα στην αίθουσα, άγνωστοι μεταξύ τους άνθρωποι, κλαίνε ή γελάνε ή χειροκροτούν όλοι μαζί.
Τι άλλο εκτός από το εμβόλιο και την επιστροφή των μεγάλων εμπορικών τίτλων των αμερικανικών στούντιο χρειάζεται να γίνει ώστε να επανακτήσει ο θεατής την εμπιστοσύνη του στην κινηματογραφική έξοδο;
Καταλαβαίνετε ότι εμάς σαν Weird Wave, μας ενδιαφέρει να βελτιωθεί η σχέση των εισιτηρίων, ανάμεσα στα αμερικάνικα blockbusters και τις ανεξάρτητες ποιοτικές ταινίες. Αν η «εμπιστοσύνη στην κινηματογραφική έξοδο» καταλήξει το 99 % των εισιτηρίων, να αφορά αμερικάνικες παραγωγές, με τραπεζικές χρηματοδοτήσεις, τότε καλύτερα να μην υπάρξει τέτοια εξέλιξη. Και η θέση αυτή, δεν είναι μόνο επειδή διευθύνω τη Weird Wave, αλλά και επειδή είμαι πολίτης αυτής της χώρας και με αφορά ο Πολιτισμός μας. Γι αυτό και στηρίζουμε, στον βαθμό που μπορούμε και τον ελληνικό κινηματογράφο.
Μάνος Κρεζίας (Odeon)
Πριν λίγες μέρες 70 Αμερικανοί σκηνοθέτες απέστειλαν επιστολή σε Βουλή και Γερουσία κάνοντας έκκληση για οικονομική βοήθεια στις κινηματογραφικές αίθουσες, «οι οποίες μπορεί να μην επιβιώσουν από τον αντίκτυπο της πανδημίας». Ποιες είναι οι αντίστοιχες δικές σας προτάσεις (για διανομή και εκμετάλλευση) και κατά πόσο έχετε ζητήσει από το ελληνικό κράτος να συμβάλλει οικονομικά στην αντιμετώπιση της κρίσης;
Υπάρχουν συζητήσεις με τους αρμόδιους υπουργούς σε θετικό δρόμο για την ενίσχυση αιθουσών και διανομέων για την επιδότηση μέρους των τεράστιων υποχρεώσεων που δημιουργήθηκαν από το τέλος Φεβρουαρίου του '20.
Ακόμα κι αν επιτραπεί άμεσα η επαναλειτουργία των χειμερινών αιθουσών, το υπόλοιπο 2020 μοιάζει να «έχει χαθεί» οριστικά. Τι ελπίζετε για το 2021;
Πιστεύουμε ότι ο κόσμος σταδιακά θα επιστρέψει λαμβάνοντας υπόψιν του ότι έχουμε πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να είναι σε ένα ασφαλέστατο περιβάλλον κατά την επίσκεψή του στις κινηματογραφικές αίθουσες.
Πόσο έπληξε τη συνήθεια της κινηματογραφικής διασκέδασης η ενίσχυση των streaming πλατφορμών όλο τον καιρό που μάθαμε να «μένουμε σπίτι»; Αυτή η αλλαγή συμπεριφοράς των θεατών είναι αντιστρέψιμη και με ποιον τρόπο;
Οι πλατφόρμες δεν έπληξαν τις αίθουσες, ούτε τη συνήθεια να πηγαίνεις στον κινηματογράφο. Απλά τους τελευταίους οκτώ μήνες ο κόσμος λόγω της πανδημίας έμεινε σπίτι και είναι θετικό ότι αγόρασε συνδρομές. Όταν οι συνθήκες θα είναι ομαλές θα επιστρέψει μαζικά να δει τις ταινίες που τον ενδιαφέρουν στη μεγάλη οθόνη γιατί ο κινηματογράφος είναι μοναδικός και είναι το μόνο μέσο που βγαίνεις από το σπίτι σου για να παρακολουθήσεις μια ταινία.
Πιστεύετε πως τα παραδείγματα των «Οι Ευχούληδες 2: Παγκόσμια Περιοδεία», «Μουλάν» και «The Witches», που διανεμήθηκαν (στις ΗΠΑ) μέσω vod και streaming πλατφορμών, αποτελούν κακό προηγούμενο το οποίο δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την επιβίωση της κινηματογραφικής αίθουσας;
Αυτή την περίοδο δεν ισχύουν οι κανόνες με τους οποίους διανέμεται μια κινηματογραφική ταινία. Υπάρχει μια μικρή αναρχία που έχει προκύψει από τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν σήμερα σε όλο τον κόσμο αλλά πιστεύω ότι θα επανέλθουν σύντομα στην κανονικότητα.
Τι άλλο εκτός από το εμβόλιο και την επιστροφή των μεγάλων εμπορικών τίτλων των αμερικανικών στούντιο χρειάζεται να γίνει ώστε να επανακτήσει ο θεατής την εμπιστοσύνη του στην κινηματογραφική έξοδο;
Χρειάζεται η συμβολή όλων για την ενημέρωση ότι οι κινηματογραφικές αίθουσες είναι ασφαλείς.
Ειρήνη Σουγανίδου (Feelgood Entertainment)
Πριν λίγες μέρες 70 Αμερικανοί σκηνοθέτες απέστειλαν επιστολή σε Βουλή και Γερουσία κάνοντας έκκληση για οικονομική βοήθεια στις κινηματογραφικές αίθουσες, «οι οποίες μπορεί να μην επιβιώσουν από τον αντίκτυπο της πανδημίας». Ποιες είναι οι αντίστοιχες δικές σας προτάσεις (για διανομή και εκμετάλλευση) και κατά πόσο έχετε ζητήσει από το ελληνικό κράτος να συμβάλλει οικονομικά στην αντιμετώπιση της κρίσης;
Από την αρχή της πανδημίας και προβλέποντας ότι μιλάμε για «μαραθώνιο» και όχι «αγώνα ταχύτητας», έχουμε μεταφέρει στην Πολιτεία ότι χωρίς γενναία και γενναιόδωρη στήριξη του Κινηματογράφου, δεν θα μπορέσουμε να έχουμε επόμενη μέρα. Τα εξειδικευμένα μέτρα στήριξης που ζητάμε, διανομείς και αιθουσάρχες, αφορούν σε επιδότηση (και όχι επιστρεπτέα δάνεια), προκειμένου να απορροφήσουμε όχι μόνο την μειωμένη προσέλευση των θεατών, αλλά και την απουσία προϊόντος, αφού οι περισσότερες μεγάλες ταινίες των studio έχουν ήδη μεταφερθεί για το 2021. Το αίτημα μας είναι δίκαιο και απόλυτο εύλογο, αν λάβει κανείς υπόψη ότι σε αντίθεση με όλους τους άλλους κλάδους Πολιτισμού (θέατρα, συναυλίες, βιβλία), ο ΦΠΑ των οποίων είναι στο 6%, εμείς βρισκόμασταν μέχρι πριν την πανδημία στο 24%, έχοντας επιβαρυνθεί ως επιχειρήσεις διανομής και κινηματογραφικής αίθουσας περίπου 50.000.000 ευρώ τα τελευταία 5 χρόνια, τα οποία απορροφήσαμε εμείς και δεν τα μεταφέραμε στους θεατές μέσω αύξησης της τιμής του εισιτηρίου.
Μακάρι να μπορούσαμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών χωρών όπως π.χ. η Γαλλία όπου από την πρώτη στιγμή υπήρξε κρατική υποστήριξη στον κλάδο, με ακύρωση του ΦΠΑ στα εισιτήρια των κινηματογράφων, αλλά και έξτρα οικονομική υποστήριξη τόσο των αιθουσών όσο και των διανομέων. Παράλληλα η μέχρι πρότινος απουσία βούλησης από τις κυβερνήσεις να καταπολεμήσουν με θεσμικό τρόπο την πειρατεία, στέρησε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στον κλάδο μας. Ευτυχώς, το θεσμικό πλαίσιο υπάρχει πλέον μετά το σχετικό νόμο που ψηφίστηκε για το dynamic blocking κι ελπίζουμε να προλάβουμε να δούμε κι εμείς τα οφέλη του και όχι μόνο οι ψηφιακές πλατφόρμες που έχουν αλματώδη αύξηση λόγω της πανδημίας.
Ακόμα κι αν επιτραπεί άμεσα η επαναλειτουργία των χειμερινών αιθουσών, το υπόλοιπο 2020 μοιάζει να «έχει χαθεί» οριστικά. Τι ελπίζετε για το 2021;
Προς το παρόν και μιλώντας ρεαλιστικά, δεν θα είναι χαμένο μόνο το 2020, αφού από τα περίπου 9.600.000 εισιτήρια που κάναμε το 2019, οριακά θα φτάσουμε τα 3.500.000 στην καλύτερη περίπτωση φέτος, αλλά θα χαθεί και τουλάχιστον το μισό του 2021, δεδομένου ότι πολλές από τις ταινίες θα μεταφερθούν ακόμα πιο πίσω και η επαναφορά του κοινού στη συνήθεια του κινηματογράφου θα γίνει με αργούς ρυθμούς. Ελπίζω τουλάχιστον από τα μισά της νέας χρονιάς να επανέλθουμε σε μια – όσο το δυνατόν – πιο φυσιολογική κινηματογραφική πραγματικότητα, ελπίζω ο κλάδος μας να λάβει την κρατική υποστήριξη που πραγματικά δικαιούται και ελπίζω σε μια χρονιά όπου θα υπάρχει απόλυτη σύμπνοια και επικοινωνία μεταξύ των διανομέων, αναφορικά με τα release dates των ταινιών. Πολλά ελπίζω, αλλά ως γνωστόν η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία.
Πόσο έπληξε τη συνήθεια της κινηματογραφικής διασκέδασης η ενίσχυση των streaming πλατφορμών όλο τον καιρό που μάθαμε να «μένουμε σπίτι»; Αυτή η αλλαγή συμπεριφοράς των θεατών είναι αντιστρέψιμη και με ποιον τρόπο;
Σίγουρα η πανδημία, επιτάχυνε την διείσδυση των πλατφορμών στα σπίτια και πλέον σχεδόν όλοι καταναλώνουν ταινίες και σειρές μένοντας στο σπίτι. Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι ο φυσικός χώρος μιας ταινίας είναι η αίθουσα και καμία θέαση στο σπίτι, όσο προηγμένο home cinema κι αν έχει κανείς, δεν μπορεί να συγκριθεί με την μυσταγωγία της σκοτεινής αίθουσας και της αφοσίωσης που «απαιτεί» από τον θεατή που βρίσκεται σε αυτήν. Η κοινωνική διάσταση του κινηματογράφου, που είναι και ο λόγος για τον οποίο σήμερα υπόκειται σε αυτούς τους περιορισμούς, δεν μπορεί να αντικατασταθεί από μια streaming προβολή στο σπίτι. Αν λοιπόν θεωρούμε ότι είναι αναστρέψιμο το social distancing που έφερε ο κορωνοϊός στη ζωή μας, αναστρέψιμη θα είναι και η σημερινή συνθήκη μειωμένης προσέλευσης στους κινηματογράφους.
Έχει σημασία βέβαια να επισημάνουμε, ότι οι κινηματογράφοι τηρούν με απόλυτη συνέπεια όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα που ορίζουν οι αρμόδιοι φορείς, τηρούν τις αποστάσεις μεταξύ των αριθμημένω θέσεων και δεδομένου ότι όταν βλέπεις μια ταινία, δεν μιλάς, αλλά βυθίζεσαι στην ιστορία της, είναι πολύ πιο ασφαλείς χώροι να βρίσκεται κανείς σε σχέση με άλλους (μέσα μεταφοράς π.χ.) που δεν έχουν υποστεί αντίστοιχους περιορισμούς και κυρίως δεν έχουν «δαιμονοποιηθεί» στο μυαλό του κόσμου.
Πιστεύετε πως τα παραδείγματα των «Οι Ευχούληδες 2: Παγκόσμια Περιοδεία», «Μουλάν» και «The Witches», που διανεμήθηκαν (στις ΗΠΑ) μέσω vod και streaming πλατφορμών, αποτελούν κακό προηγούμενο το οποίο δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την επιβίωση της κινηματογραφικής αίθουσας;
Σίγουρα η προβολή ταινιών απ’ευθείας σε πλατφόρμες αποτελεί μεγάλο πρόβλημα και θέτει την λειτουργία των κινηματογράφων και των διανομέων σε κίνδυνο αν αποτελέσει το νέο μοντέλο διανομής. Η εκτίμηση μου είναι ότι αυτό δεν θα συμβεί, αφενός γιατί το κόστος παραγωγής των ταινιών είναι τέτοιο που δεν μπορεί να αποσβεστεί μόνο από την ψηφιακή προβολή και αφετέρου γιατί ανέκαθεν ο κινηματογράφος αποτελούσε την λοκομοτίβα στη σειρά «εκμετάλλευσης» ενός οπτικοακουστικού έργου, κάνοντας το γνωστό, ανοίγοντας τον δρόμο για τα υπόλοιπα, συμπληρωματικά κανάλια διανομής. Παρόλα αυτά οφείλουμε να προσαρμοστούμε στη νέα πραγματικότητα για να επιβιώσουμε και επειδή ως γνωστόν στις μεγάλες κρίσεις γεννιούνται ευκαιρίες, θα πρέπει να είμαστε ευέλικτοι στις νέες συνθήκες και να εντοπίσουμε τις πιθανές ευκαιρίες.
Τι άλλο εκτός από το εμβόλιο και την επιστροφή των μεγάλων εμπορικών τίτλων των αμερικανικών στούντιο χρειάζεται να γίνει ώστε να επανακτήσει ο θεατής την εμπιστοσύνη του στην κινηματογραφική έξοδο;
Καταρχήν χρειάζεται να ενημερωθεί και σε αυτό χρειαζόμαστε τα Μέσα, ότι τηρώντας όλους τους υγειονομικούς κανόνες που ισχύουν, οι κινηματογράφοι είναι χώροι ασφαλείς. Χρειάζεται να ξαναθυμηθεί την μοναδικότητα και τη μαγεία της μεγάλης οθόνης, που χωρίς την στήριξη του κινδυνεύει να χαθεί. Στην αρχή της λειτουργίας των θερινών κάναμε μια κλαδική καμπάνια και με αυτήν θα κλείσω: «To Σινεμά σε περιμένει»...
Παναγιώτης Τσακαλάκης (Πανελλήνια Ένωση Αιθουσαρχών - Κινηματογραφιστών)
Πριν λίγες μέρες 70 Αμερικανοί σκηνοθέτες απέστειλαν επιστολή σε Βουλή και Γερουσία κάνοντας έκκληση για οικονομική βοήθεια στις κινηματογραφικές αίθουσες, «οι οποίες μπορεί να μην επιβιώσουν από τον αντίκτυπο της πανδημίας». Ποιες είναι οι αντίστοιχες δικές σας προτάσεις (για διανομή και εκμετάλλευση) και κατά πόσο έχετε ζητήσει από το ελληνικό κράτος να συμβάλλει οικονομικά στην αντιμετώπιση της κρίσης;
Η πανδημία του κορονοϊού έχει πλήξει ανεπανόρθωτα τον κλάδο μας . Όπως σε όλο τον κόσμο έτσι και στην Ελλάδα είμαστε αναγκασμένοι να αναζητήσουμε λύσεις και διεξόδους σε προβλήματα καινοφανή. Από την ανάγκη αντιμετώπισης του ζητήματος των υψηλών ενοικίων λόγω μεγάλου μεγέθους των κινηματογραφικών αιθουσών και αδυναμία εύρεσης εναλλακτικών χώρων έως τις υψηλού κόστους αναγκαίες προσαρμογές των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων για την προσαρμογή στα νέα υγειονομικά δεδομένα που επιβάλει η αντιμετώπιση του κορωνοιου. Χρειαζόμαστε την υποστήριξη της πολιτείας και για αυτό έχουμε ζητήσει μείωση ενοικίων, απαγόρευση εξώσεων, επιδότηση αιθουσών, εξίσωση ΦΠΑ με λοιπές πολιτιστικές εκδηλώσεις, θέατρο, βιβλίο και συναυλίες.
Ακόμα κι αν επιτραπεί άμεσα η επαναλειτουργία των χειμερινών αιθουσών, το υπόλοιπο 2020 μοιάζει να «έχει χαθεί» οριστικά. Τι ελπίζετε για το 2021;
Αν δεν βρεθεί επιτυχημένο φάρμακο και εμβόλιο δυστυχώς δεν αναμένουμε βελτίωση της κατάστασης. Προσδοκούμε τη συνέχιση της στήριξης της πολιτείας και για την επόμενη χρονιά.
Οι πολυκινηματογράφοι μπορούν να ποντάρουν στην επιστροφή των μεγάλων εμπορικών τίτλων. Οι παραδοσιακές αίθουσες, οι οποίες στην πλειοψηφία τους κινούνται προβάλλοντας ανεξάρτητες παραγωγές, αντιμετωπίζουν μικρότερο πρόβλημα «περιεχομένου»;
Η πανδημία έχει πλήξει τόσο τις μεγάλες όσο και τις μικρές παραγωγές. Κατά τον ίδιο τρόπο που τα major studios έχουν αναβάλει τα blockbusters έτσι έχουν αναβληθεί οι αναμενόμενες για φέτος ελληνικές παραγωγές. Είναι ευκαιρία να γίνει καλύτερη επιλογή ανεξάρτητων ταινιών τόσο από τους διανομείς όσο και από τους αιθουσάρχες αφουγκραζόμενοι τις ανάγκες των θεατών.
Πόσο έπληξε τη συνήθεια της κινηματογραφικής διασκέδασης η ενίσχυση των streaming πλατφορμών όλο τον καιρό που μάθαμε να «μένουμε σπίτι»; Αυτή η αλλαγή συμπεριφοράς των θεατών είναι αντιστρέψιμη και με ποιον τρόπο;
Αν και είναι πολύ νωρίς για να πει κανείς με βεβαιότητα ποιες θα είναι οι μακροχρόνιες συνέπειες, ένα είναι βέβαιο. Ο κινηματογράφος δεν είναι απλά και μόνο η προβολή μιας ταινίας. Είναι ένα κοινωνικό γεγονός μια ολοκληρωμένη εμπειρία ψυχαγωγίας και διασκέδασης σημαντική και αναντικατάστατη τόσο για το φιλοθεάμων κοινό όσο και για τους συντελεστές της.
Πιστεύετε πως τα παραδείγματα των «Οι Ευχούληδες 2: Παγκόσμια Περιοδεία», «Μουλάν» και «The Witches», που διανεμήθηκαν (στις ΗΠΑ) μέσω vod και streaming πλατφορμών, αποτελούν κακό προηγούμενο το οποίο δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την επιβίωση της κινηματογραφικής αίθουσας;
Είναι λύσεις ανάγκης σε μια περίοδο περιορισμού της ελευθερίας κίνησης. Η επάνοδος στην κανονικότητα θα σημάνει και τον περιορισμό τέτοιων πρακτικών στο βαθμό και στο μέτρο που όχι μόνο δεν ικανοποιούν πλήρως τις ανάγκες του θεατή έτσι όπως μόνο η εμπειρία του κινηματογράφου μπορεί αλλά και περιορίζουν σημαντικά την οικονομική αποδοτικότητα της παραγωγής για τους συντελεστές της.
Τι άλλο εκτός από το εμβόλιο και την επιστροφή των μεγάλων εμπορικών τίτλων των αμερικανικών στούντιο χρειάζεται να γίνει ώστε να επανακτήσει ο θεατής την εμπιστοσύνη του στην κινηματογραφική έξοδο;
- Αναβάθμιση ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων κλιματισμού.
- Θέσπιση και εφαρμογή πρωτοκόλλων ασφαλείας κατά την προσέλευση παραμονή και έξοδο από τις κινηματογραφικές αίθουσες όπως ευλαβικά τηρήθηκαν το καλοκαίρι από τις θερινές αίθουσες.
- Στήριξη από τον δημοσιογραφικό κόσμο για την προώθηση του σινεμά σαν ασφαλής χώρος πολιτισμού και ψυχαγωγίας.
- Καλύτερα στοχευμένη επιλογή ταινιών. Οφείλουμε να αφουγκραζόμαστε τον παλμό και να ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες των θεατών.
Γιώργος Χριστοδούλου (Village Roadshow Greece)
Πριν λίγες μέρες 70 Αμερικανοί σκηνοθέτες απέστειλαν επιστολή σε Βουλή και Γερουσία κάνοντας έκκληση για οικονομική βοήθεια στις κινηματογραφικές αίθουσες, «οι οποίες μπορεί να μην επιβιώσουν από τον αντίκτυπο της πανδημίας». Ποιες είναι οι αντίστοιχες δικές σας προτάσεις (για διανομή και εκμετάλλευση) και κατά πόσο έχετε ζητήσει από το ελληνικό κράτος να συμβάλλει οικονομικά στην αντιμετώπιση της κρίσης;
Υπάρχει μία κινητοποίηση παγκοσμίως, τόσο από αρμόδιους φορείς όσο και ατομικά από φίλους της κινηματογραφικής κουλτούρας, που δείχνει ξεκάθαρα την στενή σχέση που έχει εδραιωθεί μεταξύ κινηματογραφικών αιθουσών και πολιτών. Η σχέση αυτή είναι ισότιμη, είναι συγκινητική, και είναι τελικά αυτό που θα κρατήσουμε όταν η πανδημία ολοκληρώσει τον κύκλο της. Είμαστε σε καθημερινή επαφή με το Υπουργείο Πολιτισμού αλλά και με το σύνολο του Τύπου μεταφέροντας και τη δική μας αγωνία που ξεπερνάει τα όρια της οικονομικής βοήθειας. Υπάρχουν πολλοί παράμετροι που ορίζουν την βιωσιμότητα μίας επιχείρησης, το οικονομικό σκέλος είναι προφανώς σημαντική παράμετρος αλλά δεν καθορίζει τις εξελίξεις. Η κινηματογραφική κουλτούρα και η κινηματογραφική παιδεία είναι παράμετροι με μεγαλύτερο χρονικό εύρος και ορίζοντα. Μία προσωρινά κλειστή κινηματογραφική αίθουσα τραυματίζει πρωτίστως την κινηματογραφική κουλτούρα.
Ακόμα κι αν επιτραπεί άμεσα η επαναλειτουργία των χειμερινών αιθουσών, το υπόλοιπο 2020 μοιάζει να «έχει χαθεί» οριστικά. Τι ελπίζετε για το 2021;
Οι μεγάλες ταινίες που είναι προγραμματισμένες για το 2021, μαζί με την σωστή εφαρμογή των μέτρων προστασίας και ασφάλειας, θα ενισχύσουν την αμφίδρομη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ αιθουσών και πολιτών.
Πόσο μπορούν οι πολυκινηματογράφοι να αντέξουν ανοιχτοί χωρίς μεγάλους χολιγουντιανούς τίτλους; Υπάρχει σκέψη να αλλάξουν, έστω και προσωρινά, ρεπερτόριο;
Καθολική σκέψη για αλλαγή ρεπερτορίου δεν υπάρχει, δεν συντρέχει και λόγος άλλωστε. Ο κινηματογράφος είναι ένας, δεν υπάρχει διαχωρισμός αναλόγως των επιμέρους χαρακτηριστικών των μεγάλων ταινιών. Στα Village Cinemas ούτως ή άλλως προσφέρουμε τα τελευταία πέντε χρόνια και εναλλακτικό ρεπερτόριο που ξεκινάει από προβολές μουσικών γεγονότων για να φτάσει έως και εκπαιδευτικά ντοκιμαντέρ, αυξάνοντας έτσι το βεληνεκές των πολιτών που απευθυνόμαστε.
Πόσο έπληξε τη συνήθεια της κινηματογραφικής διασκέδασης η ενίσχυση των streaming πλατφορμών όλο τον καιρό που μάθαμε να «μένουμε σπίτι»; Αυτή η αλλαγή συμπεριφοράς των θεατών είναι αντιστρέψιμη και με ποιον τρόπο;
Εμείς θέλουμε να μπορεί ο κάθε ενδιαφερόμενος να παρακολουθήσει νέες ταινίες νόμιμα σε όποιο μέσο και αν επιλέξει. Δεν είμαστε υπέρ του «κλειδώματος» της κινηματογραφικής κουλτούρας, είμαστε υπέρ της διάδοσης αυτής. Για κάθε μία μεγάλη ταινία που μπορείς να δεις πρώτα σε κινηματογραφική αίθουσα θα υπάρχει και μία ταινία που μπορείς να δεις streaming. Το πρόβλημα θα υπάρξει όταν η κινηματογραφική κουλτούρα υποχωρήσει στην συνείδηση του κοινού.
Πιστεύετε πως τα παραδείγματα των «Οι Ευχούληδες 2: Παγκόσμια Περιοδεία», «Μουλάν» και «The Witches», που διανεμήθηκαν (στις ΗΠΑ) μέσω vod και streaming πλατφορμών, αποτελούν κακό προηγούμενο το οποίο δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την επιβίωση της κινηματογραφικής αίθουσας;
Η ίδια ακριβώς συζήτηση είχε γίνει και με την εμφάνιση του DVD. Ενδεχομένως παραδείγματα όπως αυτά που αναφέρατε να δημιουργούν επικοινωνιακά ένα κλίμα αλλά σίγουρα δεν ανατρέπουν το επιχειρησιακό μας μοντέλο. Στα Village Cinemas οι τεχνολογικές καινοτομίες που εισάγουμε κάθε χρόνο και η συνεχή αναβάθμιση των υπηρεσιών μας είναι η δική μας συμβολή στις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας.
Τι άλλο εκτός από το εμβόλιο και την επιστροφή των μεγάλων εμπορικών τίτλων των αμερικανικών στούντιο χρειάζεται να γίνει ώστε να επανακτήσει ο θεατής την εμπιστοσύνη του στην κινηματογραφική έξοδο;
Τίποτα άλλο. Αυτά τα δύο φτάνουν, αρκεί να μην χρειαστεί πάλι να αναστείλουμε προσωρινά την λειτουργία μας. Μέχρι το εμβόλιο φυσικά πρέπει να υπάρχουν, και υπάρχουν, τα προβλεπόμενα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας.
