Επίσημα πλέον σήκωσε αυλαία το 22ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (19-28/5) για πρώτη φορά στην ιστορία του διαδικτυακά και δωρεάν μέσω της επίσημης ιστοσελίδας του. Με αφορμή λοιπόν το online λανσάρισμα της διοργάνωσης, ξεχωρίσαμε τα μουσικά ντοκιμαντέρ που ανυπομονούμε να ανακαλύψουμε και μπορείτε να δείτε και εσείς, αφού ακολουθήσετε τις πολύ απλές οδηγίες του φεστιβάλ.
Οι πανκς τα σπάνε
To event που έδωσε μια και καλή πολιτικό χαρακτήρα σε ένα είδος που βρισκόταν ακόμη στα σπάργανα, βρίσκεται στο επίκεντρο του ντοκιμαντέρ «White Riot» της Ράμπικα Σα. Η σκηνοθέτιδα αναζητά τους διοργανωτές του «Rock Against Racism» μιας συναυλίας διαμαρτυρίας που στιγμάτισε το Λονδίνο των ‘70s και εξελίχθηκε σε κίνημα, φορτισμένο μουσικά από το πανκ και πολιτικά από την ανάγκη να απομακρυνθούν από τους δρόμους της πόλης ρατσιστικά και φασιστικά στοιχεία. Στην πρώτη διοργάνωση του «Rock Against Racism» εμφανίστηκαν μεταξύ άλλων οι Clash, το διάσημο τραγούδι τους δίνει εξάλλου τον τίτλο στο ντοκιμαντέρ, αλλά και η σπουδαία Poly Styrene των X-Ray Spex.
Από τους Rolling Stones στους INXS
Περνάμε στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού για να γνωρίσουμε καλύτερα δύο μουσικούς που συνδέθηκαν με θρυλικά ροκ συγκροτήματα. Αρχής γενομένης με τον Μπιλ Γουάιμαν, το λιγότερο προβεβλημένο μέλος των Rolling Stones, ο οποίος έχει τον πρώτο λόγο στο ντοκιμαντέρ «Ο Ήσυχος Rolling Stone» του Όλιβερ Μάρεϊ. Εκτός από μπασίστας της μπάντας για τριάντα χρόνια, ο Γουάιμαν υπήρξε μανιώδης συλλέκτης κάθε είδους αντικειμένου σχετικού με του Stones, αλλά και φωτογράφος – κινηματογραφιστής του συγκροτήματος. Το ανυπολόγιστης αξίας υλικό ο Γουάιμαν συγκέντρωνε μεθοδικά στο προσωπικό αρχείο του, που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από ένα μουσείο, και αποκαλύπτει για πρώτη φορά στην κάμερα του Μάρεϊ.
Εμβληματικό συγκρότημα των ‘60s και ‘70s, ταυτισμένο με την americana και διάσημο από τις δουλειές του με τον Μπομπ Ντίλαν και τις συνεργασίες του με τον Μάρτιν Σκορσέζε, οι The Band χρωστούν τα μέγιστα στον frontman τους Ρόμπι Ρόμπερτσον. Το πορτραίτο της ζωής του στήνεται στο «Κάποτε Ήμασταν Αδέλφια: Ο Ρόμπι Ρόμπερτσον και οι The Band» του Ντάνιελ Ρόχερ, ένα εξομολογητικό rock ’n’ roll οδοιπορικό στην πορεία του τραγουδιστή και της μπάντας, με συνεντεύξεις των μελών αλλά και εμβληματικών προσωπικοτήτων όπως ο ίδιος ο Σκορσέζε και ο Μπρους Σπρίνγκστιν.
Αν έχετε ακούσει μία φορά τους INXS είναι αδύνατο να μη θυμάστε τη φωνή του Μάικλ Χάτσενς. Τραγουδιστής με αμίμητη χροιά, ένας άνθρωπος με αστείρευτο ταλέντο αλλά αυτοκαταστροφικές τάσεις, ο Χάτσενς θα έβρισκε τραγικό τέλος τη στιγμή που η καριέρα της μπάντας απογειωνόταν και ο ίδιος θα ήταν μόλις 37 ετών. Η ιστορία του παίρνει σάρκα και οστά στο «Mystiy: Μάικλ Χάτσενς» του Ρίτσαρντ Λόουενσταϊν, βετεράνου σκηνοθέτη ο οποίος στο παρελθόν έχει κινηματογραφήσει μεταξύ άλλων το πορτραίτο του έτερου αξεπέραστου Αυστραλού μουσικού Ρόουλαντ Σ. Χάουαρντ («Autoluminescent»).
Electronica, φλαμένκο και ρεμπέτικο
Η ζωή της Μπέβερλι Γκλεν-Κόπλαντ είναι μια ιστορία μουσικής πρωτοπορίας και μάχης ενάντια στο ρατσισμό και την ομοφοβία, η οποία αποκαλύπτεται στο «Keyboard Fantasies: The Beverly Glenn-Copeland Story» της Πόουζι Ντίξον. Το πρόσωπο πίσω από το πειραματικό άλμπουμ-σταθμό «Keyboard Fantasies», ο σήμερα τρανς άνδρας Κόπλαντ, βρίσκεται να απολαμβάνει μια ετεροχρονισμένη περίοδο δημοφιλίας και πανάξιας καλλιτεχνικής αναγνώρισης, με την κάμερα της Ντίξον να είναι εκεί για να την απαθανατίσει.
Με έναν άλλο μύθο, εκείνον του Μάρκου Βαμβακάρη, συνδιαλέγεται ο Νίκος Σκαρέντζος στο ντοκιμαντέρ «Μάρκος». Το ταξίδι μιας παρέας μουσικών στη Σύρο για ένα αφιέρωμα προς τιμήν του θρυλικού ρεμπέτη, γίνεται η αφορμή για μια ανασκόπηση της πλούσιας κληρονομιάς του Βαμβακάρη στη μουσική αλλά και την επιρροή του στο σύγχρονο ηχοτοπίο της Ευρώπης.
Οι λάτρεις του φλαμένκο σημειώστε το «Όλα είναι Μουσική» του Σέρζι Κάμερον, το οποίο περιστρέφεται γύρω από την πολυσχιδή προσωπικότητα του Καταλανού τραγουδιστή Κοντρέρας Μολίνα, γνωστού και ως «το Παιδί από το Έλτσε» («Niño de Elche»). Αφορμή για το ντοκιμαντέρ αποτέλεσε το ταξίδι του Μολίνα στη Βολιβία, με σκοπό να εξερευνήσει τις ρίζες της μουσικής και να αγγίξει τον βαθύτερο πυρήνα της καλλιτεχνικής δημιουργίας, απόφαση που τον οδηγεί να ζήσει μια εμπειρία που του αλλάζει τη ζωή.
Ρηνιώ Δραγασάκη και Αρασέλη Λαιμού μας μεταφέρουν στα παρασκήνια της έκθεσης «Stefanos Rokos: Nick Cave & The Bad Seeds’ No More Shall We Part: 14 paintings 17 years later», με τις δύο δημιουργούς να καταγράφουν τη διαδικασία παραγωγής επί τρία χρόνια. Ο τρόπος δουλειάς του καλλιτέχνη Στέφανου Ρόκου, η ρουτίνα του, οι αυθόρμητες εμπνεύσεις και ο διάλογος με το έργο του Νικ Κέιβ δίνουν τον τόνο στο μικρού μήκους ντοκιμαντέρ που δανείζεται τον τίτλο της έκθεσης.
Πίσω από τη μουσική
Ο Βαγγέλης Γερμανός όπως δεν τον έχετε ξαναδεί. Ο Αλέξης Χατζηγιάννης προσεγγίζει με μια φρέσκια ματιά το μουσικό στο ντοκιμαντέρ «Μέσα Μου Βλέπω Μονάχα Θάλασσα», την ώρα που ο Γερμανός ξεκινάει μια σειρά εμφανίσεων σε μπαρ και μαζί ένα άτυπο ταξίδι αναμνήσεων γεμάτο θαλασσινή αλμύρα, χρώματα και νοσταλγία.
Σε περισσότερο αφαιρετικό και ενδοσκοπικό κλίμα, ο Μένιος Καραγιάννης αναζητά τη «Μουσική των Πραγμάτων» μέσα από τη φαντασία ενός μουσικού, ενός ξυλουργού και ενός φωτογράφου. Οι τρεις τους μας προσκαλούν στον προσωπικό τους κόσμο και μας αποκαλύπτουν τις πιο ευαίσθητες πτυχές της δουλειάς τους. Χωρίς λόγια, οι εικόνες και οι ήχοι αποκτούν άλλη σημασία, ενώ η μουσική γεννιέται ζωντανά, στις συναντήσεις με τα πράγματα.
Από την άλλη, ο Αναστάσης Δαλλής στο «Con Fuoco – A Strange Orchestra» μας συστήνει σε μια αφανή ομάδα μουσικών με πεδίο δράσης τη Θέρμη Θεσσαλονίκης. Εκεί η ορχήστρα «Con Fuoco» σημειώνει 20 χρόνια αδιάλειπτης δράσης με καθοριστική τη συμβολή του μαέστρου Γιάννη Πολυμενέρη, χάρη στον ξεχωριστό τρόπο λειτουργίας της με έμφαση στον παιδαγωγικό χαρακτήρα της ομάδας.
Επιπλέον, έχετε υπόψη δύο ακόμα ντοκιμαντέρ τα οποία σχετίζονται έμμεσα αλλά ουσιαστικά με τη μουσική. Το μικρού μήκους «Πλέιμπακ» της Αγουστίνα Κομέδι από την Αργεντινή επιστρέφει πίσω στα ‘80s, όταν στη βαθιά συντηρητική Κόρντομπα η τρανς Ντέλπι και η παρέα της από περιθωριοποιημένες drag queens ίδρυσαν την καλλιτεχνική ομάδα Kalas Group. η οποία μετέτρεψε τα φαντασμαγορικά σόου και το lip syncing σε επαναστατικές πράξεις. Τέλος, προετοιμαστείτε για το «Σκάσε, ανθρωπάκο! Ένα Ηχητικό Ατύχημα» του Μάθιου Μπέιτ, που τοποθετείται επίσης στη δεκαετία του ’80. Τότε δύο συγκάτοικοι αποφάσισαν να καταγράψουν ένα φαινόμενο που σίγουρα έχει συμβεί λίγο πολύ σε όλους• να ηχογραφήσουν τους αδιανόητους τσακωμούς δύο γειτόνων τους που έμεναν μαζί, οι οποίοι αποτελούνταν από ουρλιαχτά, προσβολές και χάος. Το τελικό αποτέλεσμα αποτυπώθηκε σε κασέτες οι οποίες απέκτησαν τη διάσταση ενός πειραματικού demo. Μάλιστα, έγιναν τόσο γνωστές, ώστε ατάκες των λεκτικών επιθέσεων βρήκαν τη θέση τους σε κινηματογραφικούς διαλόγους, ακόμα και κόμιξ!
