Την ώρα που οι προβολές του εθνικού διαγωνιστικού τμήματος έχουν ολοκληρωθεί και απέχουν λίγες μόνο ώρες από την ανακοίνωση των νικητών του 42ου Φεστιβάλ Δράμας (15-21/9), ρίχνουμε μια προσεκτική ματιά στις τελευταίες ταινίες που ξεχώρισαν και αναμένεται να διεκδικήσουν βραβεία.
Ανάμεσά τους η «Η Απόσταση Ανάμεσα στον Ουρανό και Εμάς» του Βασίλη Κεκάτου η οποία ήρθε στη Δράμα για την πανελλήνια πρεμιέρα της, μετά τη βράβευση με Χρυσό Φοίνικα στις Κάνες και με τις προσδοκίες να βρίσκονται στα ύψη.
Σκηνοθετικά λιτή, με μόλις δύο φορές η κάμερα να εγκαταλείπει τα ασφυκτικά κοντινά πλάνα στα πρόσωπα των δύο πρωταγωνιστών Ιώκο Ιωάννη Κοτίδη και Νίκο Ζεγκίνογλου, η ταινία του Κεκάτου δημιουργεί ατόφια μαγεία από το πουθενά, με αφορμή τη γνωριμία δύο άγνωστων αντρών. Αργά τα ξημερώματα σε ένα ξεχασμένο βενζινάδικο της παλιάς Εθνικής Οδού, ο ένας σταματάει για να βάλει βενζίνη στη μηχανή του ενώ ο άλλος έχει ξεμείνει εκεί και χρειάζεται 22.50€ για να γυρίσει στην Αθήνα.
Μέσα σε κάτι λιγότερο από 10' μεταφερόμαστε από το φόβο της οικειότητας στην παράδοση στην ερωτική έλξη, με κινητήριο δύναμη τις ηλεκτρισμένες ερμηνείες των Κοτίδη και Ζεγκίνογλου. Η βραδυφλεγής ένταση των δυο τους κορυφώνεται σε ένα εξαιρετικό και ευφυές τέλος, ικανό να σε κάνει να λουφάξεις στη σκοτεινιά της αίθουσας και την ίδια στιγμή να ξεσπάσεις σε απελευθερωτικά γέλια. H σκηνοθεσία του Κεκάτου κάνει το δύσκολο να μοιάζει εύκολο, με την αβίαστη εξέλιξη της πλοκής να προδίδει την αφηγηματική οξυδέρκειά του. Πρωτίστως όμως ο ίδιος βρίσκει τον τρόπο να απογειώσει μια απλή ιδέα στο χαρτί και να της δώσει διαστάσεις ωδής σε ένα χαμένο ρομαντισμό, η οποία δεν μπορεί παρά να συγκινήσει.
Όπως αντίστοιχα πλούσια σε συναισθήματα είναι η μικρού μήκους «Sad Girl Weekend» των Λήδα Βαρτζιώτη και Δημήτρη Τσακαλέα. Το σκηνοθετικό δίδυμο επιστρέφει ένα χρόνο μετά το βραβευμένο στη Δράμα «Yawth», με μια ταινία στην οποία επιδεικνύουν την αισθητή δημιουργική και σκηνοθετική τους ωρίμανση. Η υπόθεση θέλει τρεις φίλες να περνούν μαζί ένα Σαββατοκύριακο για τελευταία φορά, προτού δύο από αυτές ταξιδέψουν για μεταπτυχιακό στο εξωτερικό, με τις Έλσα Λεκάκου, Τζωρτζίνα Λιώση και Νατάσα Εξηνταβελώνη να κρατάνε τους βασικούς ρόλους.
Σε προηγούμενη ανταπόκριση γράφαμε με αφορμή το «Ρουζ» πως «πια οι παρέες είναι η οικογένειά μας». Το «Sad Girl Weekend» πατά σε αυτήν τη σκέψη και την μπολιάζει με τη μελαγχολία της ενηλικίωσης που έρχεται ως υποχρέωση. Ο χαρακτήρας της Λεκάκου βλέπει τις φίλες της να εξελίσσονται, ενώ η ίδια παρακολουθεί τη ζωή να προχωρά χωρίς εκείνη. Η ηθοποιός τότε φέρνει στο βλέμμα της το βάρος της απώλειας, αναδύει μια θλίψη που διαπερνά την οθόνη και έτσι η ερμηνεία της σφίγγει το στομάχι. Το αφοπλιστικό παίξιμο της Λεκάκου εναρμονίζεται με την ενδόμυχη, υπομονετική σκηνοθεσία των δημιουργών, οι οποίοι με πρώτη ύλη την αλήθεια των προσωπικών εμπειριών, υπογράφουν ένα ενδοσκοπικό ποπ σινεμά που πάλλεται από τη νοσταλγία.
Μια από τις πιο φιλόδοξες και κινηματογραφικά τολμηρές ταινίες του εθνικού διαγωνιστικού τμήματος ήταν η ταινία «Για Χρόνια Πλάγιαζα Νωρίς» του Ιάκωβου Παναγόπουλου. Το αποτέλεσμα μιας έρευνας δύο χρόνων του σκηνοθέτη με ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο ALS, η μικρού μήκους επικεντρώνεται σε μια γυναίκα (Ιωάννα Τσιριγκούλη) που φροντίζει τον καθηλωμένο εξαιτίας της ασθένειας άντρα της (Γιάννης Κοκιασμένος) και την έφηβη κόρη τους (Ελίζα Σκολίδη). Οι οικονομικές δυσκολίες που αυξάνονται σε συνδυασμό με την κόπωση από την περίθαλψη του καταπιεστικού στο παρελθόν συζύγου, φέρνουν την ηρωίδα στα όριά της και σε μια δύσκολη απόφαση.Εξαρχής γοητεύει το μάτι η πρωτοποριακή κινηματογράφηση της ταινίας, η οποία έχει γυριστεί σε τετράγωνη διάσταση 1:1. Ο Παναγόπουλος για την επίτευξη του αποτελέσματος χρειάστηκε να δημιουργήσει μαζί με το διευθυντή φωτογραφίας Πέτρο Αντωνιάδη ένα πρωτότυπο λογισμικό ώστε να καταστεί εφικτό το γύρισμα. Έπειτα η καθαυτό αισθητική της ταινίας είναι κορυφαίου επιπέδου, με κάθε κάδρο να είναι δουλεμένο στην εντέλεια και τον Παναγόπουλο να κάνει υποδειγματική χρήση των μονοπλάνων και του εσωτερικού μοντάζ.
Το βλέμμα του σκηνοθέτη αφοσιώνεται στο άλγος της ηρωίδας του, η ερμηνεία της Τσιριγκούλη «κουβαλά» πειστικά την απόγνωση του αδιεξόδου, όμως η εν τέλει συμβολική χειραφέτησή της έρχεται κάπως αναμενόμενα και προβλέψιμα. Την ίδια στιγμή που η ταινία εντυπωσιάζει με την τεχνική της αρτιότητα και τη στιβαρή αφήγηση, δείχνει ανά στιγμές φορτωμένη εννοιολογικά, δίχως όμως να αποβάλλεται η ειλικρίνεια των προθέσεων του δημιουργού. Συνολικά το «Για Χρόνια...» είναι μια δουλειά σπάνιας σοβαρότητας και προσοχής στη λεπτομέρεια με λίγα, αλλά σημαντικά τρωτά σημεία.
