Ζωγραφικά έργα του Νίκου Κούνδουρου, πολλά από τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό, θα εκτεθούν στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο στην Προβλήτα Α’ του Λιμανιού της Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο του 60ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Η έκθεση, η οποία θα διαρκέσει από τις 31 Οκτωβρίου έως τις 10 Νοεμβρίου, επιχειρεί να χαρτογραφήσει τον εικαστικό κόσμο του σκηνοθέτη και περιλαμβάνει ελαιογραφίες, σκίτσα, κοστούμια, μάσκες, επιστολές, ημερολόγια, σημειώσεις και προσωπικά αντικείμενα, ανάμεσά τους και η αγαπημένη του παλέτα με την αυτοπροσωπογραφία του. Η έκθεση πραγματοποιείται με τη συμβολή και συνεργασία της Σωτηρίας Ματζίρη – Κούνδουρου, σε επιμέλεια του ιστορικού τέχνης Γιώργου Μυλωνά και με επιστημονική σύμβουλο την ανθρωπολόγο Μαρία Καραμητσοπούλου.
Οι ταινίες του σκηνοθέτη έχουν καθορίσει με πολλούς τρόπους το ελληνικό σινεμά και όπως σημειώνει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ορέστης Ανδρεαδάκης: «Σε κάθε πλάνο των ταινιών του νιώθαμε πάντα το βλέμμα του ζωγράφου. Τώρα, σ’ αυτή την έκθεση, θα ανακαλύψουμε την καταγωγή αυτού του βλέμματος, το οποίο στην πραγματικότητα ορίζει τη γέννηση του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου».
O Νίκος Κούνδουρος μαθήτευσε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, από την ηλικία μόλις 16 ετών, με ψεύτικο πιστοποιητικό ηλικίας. Είχε δάσκαλό του τον Μιχάλη Τόμπρο και πρότυπό του τον Γιάννη Μόραλη. Το ζωγραφικό έργο του εμπνέεται από τον Φώτη Κόντογλου, στον οποίο, μάλιστα, αφιέρωσε μία σύνθεση που έφτιαξε στο ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου στην Κρήτη. Εκεί, ο Κούνδουρος τοποθετεί δίπλα στους Αποστόλους και τους ιερείς, χωρικούς και γυναικόπαιδα. Επηρεάστηκε επίσης σημαντικά από τη λαϊκή τέχνη, την κρητική παράδοση και την εκκλησιαστική ζωγραφική –κυρίως τη μεταβυζαντινή τέχνη της Κρήτης, που ήταν και ο γενέθλιος τόπος του.
«Ήθελα να ’μαι ζωγράφος μοναχικός. Είχα μια πίστη καλογερίστικη για τη ζωγραφική, τον ασκητισμό, ονειρευόμουνα μια μοναξιά γεμάτη φως... Τα πρόδωσα όλα. Μου θόλωσε το νου η θριαμβευτική ζωγραφική της κινούμενης εικόνας. Κι έκανα ταινίες», έλεγε ο ίδιος.
Στα έργα του συναντά κανείς την ανάγκη του να αποτυπώσει τον κόσμο με τα δικά του χρώματα, τα βυζαντινά και γήινα, της Ελλάδας, των σωμάτων και των αγίων της. Γυναίκες, δαίμονες, μάσκες ως όργανα εξαπάτησης και λατρείας, ήρωες του πραγματικού κόσμου, γυμνά σώματα ανυψωμένα σε σύμβολα, μύθοι, σκιές και φως αναμετρήθηκαν με τον ζωγράφο Νίκο Κούνδουρο.
Στα χρόνια της σχολής, στη Μακρόνησο, αλλά και στα διαλείμματα των ταινιών του, η ζωγραφική αποτέλεσε το καταφύγιό του. Όπως έγραφε στη σύζυγό του Σωτηρία Ματζίρη - Κούνδουρου από την Κριμαία όπου γύριζε το «Μπάυρον»: «Αν ο Μπάυρον δεν γίνει καλή ταινία –πιο καλή από καλή- θα τα παρατήσω και θα γίνω πάλι ζωγράφος, αθώος και ανυποψίαστος σαν τους πρωτόπλαστους πριν δαγκώσουν το πονηρεμένο μήλο».
60o Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης | Προβλήτα Α΄ του Λιμανιού της Θεσσαλονίκης| 31 Οκτωβρίου - 10 Νοεμβρίου