Είχε φανεί εξαρχής πως στο φετινό εθνικό διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ της Δράμας (με συνολικά 65 συμμετοχές) κοινό χαρακτηριστικό όλων των ταινιών ήταν η άρτια έως αψεγάδιαστη εικόνα, σημάδι της διαρκούς ανόδου του επιπέδου της εγχώριας παραγωγής, αποτέλεσμα και της επίπονης δουλειάς των ντόπιων κινηματογραφιστών. Φαίνεται όμως πως η εικόνα προτιμήθηκε έναντι του περιεχομένου από την κριτική επιτροπή, η οποία απένειμε τα τεσσαρακοστά βραβεία του φεστιβάλ σε ταινίες που όσο εντυπωσίαζαν οπτικά, εξίσου προβλημάτιζαν ως προς το περιεχόμενό τους, αφήνοντας χωρίς βραβείο μερικές εξαιρετικές ταινίες.
Ας πάρουμε όμως τα πράματα από την αρχή... Το φεστιβάλ που ξεκίνησε τη Δευτέρα (18/9) ολοκλήρωσε τις εργασίες του χθες (23/9) με μια συγκρατημένη χρονικά τελετή λήξης σε σχέση με πέρσι, η οποία ανέτρεξε στα σαράντα χρόνια ζωής της διοργάνωσης με την ευχή να ακολουθήσουν ακόμα περισσότερα. Δεν άργησε έτσι η απονομή των βραβείων, κατά την οποία νικήτρια του Χρυσού Διόνυσου αναδείχθηκε η ταινία «Play» του Βαγγέλη Λυμπερόπουλου.
Η ταινία του διακεκριμένου στη διαφήμιση σκηνοθέτη, ξεχώρισε για το αδιαμφισβήτητα αψεγάδιαστο επίπεδο της παραγωγής της που τής χάρισε ακόμα το βραβείο τεχνικής αρτιότητας του Σωματείου των Τεχνικών (ΕΤΕΚΤ) και την τιμητική διάκριση κοστουμιών, ως λογική απόρροια του υψηλότατου προϋπολογισμού της. Παρά τα εντυπωσιακά πλάνα, το πρωτοκλασάτο καστ και ορισμένες ενδιαφέρουσες ιδέες, το «Play» πάσχει από ένα συγκεχυμένο ιδεολογικό υπόβαθρο που αφορμάται από τον Σαρτρ για να οδηγηθεί στη συλλογική απονομή ευθυνών για την πολιτική και οικονομική κρίση, μέσα από την αλληγορική ιστορία μιας ομάδας ιδιωτικών υπαλλήλων οι οποίοι προτιμούν το απεριόριστο «παιχνίδι» από την εργασία, ώσπου να υποστούν τις συνέπειες της συμπεριφοράς τους σε ένα συναισθηματικά εκβιαστικό τέλος.
Ο παλαιός γνώριμος του φεστιβάλ Δημήτρης Νάκος απέσπασε με την «Κατάψυξη» τον Αργυρό Διόνυσο και την τιμητική διάκριση σεναρίου. Μία από τις πολλές βραβεύσεις που μας παραξένεψαν, από τη στιγμή που η «Κατάψυξη» έχει βασικά προβλήματα... σεναρίου, τόσο ως προς την μαθηματικά προβλέψιμη πλοκή του όσο και αναφορικά με τους προσχηματικά γραμμένους χαρακτήρες που συναναστρέφεται ο βασικός ήρωας Τάσος (Ακύλλας Καραζήσης). Η «Ουρανία» της Δέσποινας Κούρτη, ένα βραδυφλεγές δράμα με ειλικρινείς προθέσεις που όμως δεν προσφέρει κάτι καινούριο, χρωστά την έντασή της στην υποβλητική ερμηνεία της Φωτεινής Βαξεβάνη η οποία κέρδισε δικαίως την τιμητική διάκριση γυναικείας ερμηνείας. Η ταινία απέσπασε επίσης το βραβείο «Τώνια Μαρκετάκη» καλύτερης γυναικείας σκηνοθετικής παρουσίας (ένας διαχωρισμός αντρών - γυναικών σκηνοθετών δίχως βάση), το βραβείο της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου και ένα από τα βραβεία - κίνητρα του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου.
Έτερος πολυνίκης ο Μανώλης Μαυρής με το «Μάνεκι Νέκο» που φεύγει από τη Δράμα αγκαλιά με πέντε βραβεία: τρεις τιμητικές διακρίσεις (μοντάζ, πρωτότυπης μουσικής, σχεδιασμού ήχου), το βραβείο της Ένωσης Ελλήνων Κινηματογραφιστών και βραβείο - κίνητρο από το Ε.Κ.Κ. Ανάμεσα στις λιγοστές ευχάριστες εκπλήξεις, η ταινία του Μαυρή φλερτάρει με το πειραματικό σινεμά συνθέτοντας μια αφαιρετική αφήγηση που αναδεικνύει τη σκηνοθετική οξυδέρκεια του δημιουργού της και συγκινεί ανά στιγμές, όμως αναλώνεται στον εικαστικό εντυπωσιασμό και προδίδει την απλοϊκή υπόθεσή της. «Το Εισιτήριο» του Χάρη Σταθόπουλου, ένα φιλμ που θέλει να καταγγείλει τα κακώς κείμενα της οικονομικής κρίσης που μετατρέπουν τη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς σε ζήτημα ζωής και θανάτου, αλλά εκπίπτει στο φθηνό διδακτισμό και την έλλειψη κινηματογραφικής φαντασίας απέσπασε την τιμητική διάκριση ήχου και το βραβείο της Ομοσπονδίας Κινηματογραφικών Λεσχών Ελλάδας.
Παρόλο που η weird wave-ική «Προετοιμασία» της Σοφίας Γεωργοβασίλη είναι η δεύτερη ταινία της δημιουργού, τής απονεμήθηκε το ειδικό βραβείο «Ντίνος Κατσουρίδης» για πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη, ενώ καλύτερη σπουδαστική ταινία αναδείχθηκε το «Προφιτερόλ» της Χρυσάνθης Καρφή Κώη το οποίο σατιρίζει καυστικά τα συμπλέγματα μιας κλασικής μικροαστικής ελληνικής οικογένειας χρησιμοποιώντας τολμηρό χιούμορ. Δύο από τις κορυφαίες ταινίες του διαγωνιστικού, το «Mad Dogs» της Δανάης Παπαϊωάννου και το «Brazuca» του Φαίδωνα Γκρέτσικου περιορίστηκαν σε δύο -επινοημένες- εύφημες μνείες: η πρώτη για το «άψογα χορογραφημένο μονοπλάνο» του Γιώργου Φρέντζου και η δεύτερη για την αδιανόητα ώριμη ερμηνεία του πρωτοεμφανιζόμενου εντεκάχρονου Μπόικο Πασκάλεβ. Ταινίες που φαίνεται δεν ήταν άξιες για διάκριση στις «επίσημες» κατηγορίες, όπου ο Γιάννης Στάνκογλου κέρδισε την αντρική ερμηνεία για το «Η Ζωή Μετά» σε έναν όμως αδιάφορο ρόλο, ενώ η διάκριση φωτογραφίας απονεμήθηκε στην ταινία «Χριστουγεννιάτικο Αντι-Παραμύθι» με τη μεγαλεπήβολη ιδέα αλλά αδύναμο στόρι.
Ευτυχώς το «Φράγμα» του Γιώργου Τελτζίδη βρήκε ανταπόκριση στο Διεθνές Διαγωνιστικό και αναδείχθηκε καλύτερη ταινία νοτιοανατολικής Ευρώπης, καθώς αγνοήθηκε πλήρως στο εθνικό τμήμα. Αυτό εξάλλου συνέβη σε μερικές ακόμα ταινίες με ατόφια, ξεχωριστή και ανανεωτική κινηματογραφική ματιά όπως η σπαρακτική «Ροζαλία» της Κατερίνας Γιαννακοπούλου και το πανέξυπνο «ΤΟ ΤΕΡΑΣ κοιμάται» του Κωστή Χαραμουντάνη. Καμία απουσία ωστόσο δεν ήταν τόσο εκκωφαντική όσο εκείνη του «Καουμπόη» του Γιάννη Χαριτίδη.
Η ταινία που χαιρετίστηκε καθολικά ως μία από τις καλύτερες του εθνικού διαγωνιστικού, με σχεδόν αυτονόητη την τιμητική διάκριση αντρικής ερμηνείας για τον απερίγραπτο Μανώλη Μαυροματάκη, έφυγε τελικά με άδεια χέρια και καταγράφεται ως μία από τις μεγαλύτερες αδικίες στην ιστορία του φεστιβάλ της Δράμας.
Ο Μαυροματάκης ερμηνεύει έναν άντρα που πιστεύει ότι είναι ένας αληθινός καουμπόη και θέλει να το αποδείξει συμμετέχοντας σε έναν τηλεοπτικό διαγωνισμό ταλέντων. Ως mockumentary, η κάμερα του Χαριτίδη τον ακολουθεί στην προσωπική του ζωή όπου προκύπτουν αβίαστα αστεία περιστατικά τα οποία αποκαλύπτουν και ένα μελαγχολικό αφανή κόσμο στο μυαλό του χαρακτήρα. Είναι η «μαύρη» διάσταση της ταινίας, η οποία αποτελεί το κλειδί τόσο για την υπόθεσή της, όσο και για την επιτυχημένη κωμωδία που υπηρετεί επίσης ως είδος. Αστείρευτα ξεκαρδιστική, αλλά και επικριτική προς τον τηλεοπτικό κανιβαλισμό, το λιγότερο που άξιζε σ' αυτήν την ταινία ήταν η αναγνώριση με έναν τρόπο της πηγαίας αυθεντικότητας που εξέπεμψε και έκανε τον κόσμο του Ολυμπία να τραντάξει την αίθουσα από το γέλιο.
Σκοπός των φεστιβάλ σαν της Δράμας είναι η ανάδειξη και υποστήριξη νέων, πρωτοποριακών δημιουργών που δεν προτιμούν την επανάπαυση σε διαχρονικά δοκιμασμένες συνταγές, ούτε κρύβονται πίσω από καλογυαλισμένα πλάνα. Συνολικά οι απονομές κινήθηκαν με ασφάλεια σε γνώριμα νερά, επιλέγοντας μια τρόπον τινά ακαδημαϊκή στάση, που απογοήτευσε συλλήβδην κινηματογραφιστές και κριτικούς όπως εξάλλου συνέβη και πέρσι, μια συνθήκη που φαίνεται διαιωνίζεται. Σε ένα διαγωνιστικό τμήμα πάντα κάποιοι θα χάνουν, ο σημαντικότερος όμως θεσμός της χώρας για τις μικρού μήκους οφείλει έστω να αναγνωρίζει την πρόδηλη ποιότητα ορισμένων ταινιών που συμμετέχουν σε αυτό.
Δείτε αναλυτικά παρακάτω τα βραβεία.
40ο Εθνικό Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους:
Χρυσός Διόνυσος: «Play» (Βαγγέλης Λυμπερόπουλος)
Αργυρός Διόνυσος: «Κατάψυξη» (Δημήτρης Νάκος)
Βραβείο «Σωκράτης Δημητριάδης» για την καλύτερη ταινία της κατηγορίας «Ελληνες του Κόσμου»: «Testing Greta» (Αμπι Λούκας)
Ειδικό βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη «Ντίνος Κατσουρίδης»: «Προετοιμασία» (Σοφία Γεωργοβασίλη)
Βραβείο « Τώνια Μαρκετάκη» για την καλύτερη γυναίκα σκηνοθέτη: «Ουρανία» (Δέσποινα Κούρτη)
Βραβείο Καλύτερης Σπουδαστικής Ταινίας: «Προφιτερόλ» (Χρυσάνθη Καρφή Κώη)
Βραβείο Ντοκιμαντέρ: «Η Μέθοδος» (Χάρης Γιουλάτος)
Τιμητική Διάκριση Φωτογραφίας: Παναγιώτης Κλειδαράς («Χριστουγεννιάτικο Αντι-Παραμύθι» του Ευθύμη Χατζή)
Τιμητική Διάκριση Σεναρίου: Δημήτρης Νάκος («Κατάψυξη»)
Τιμητική Διάκριση Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας: Φωτεινή Μπαξεβάνη («Ουρανία» της Δέσποινας Κούρτη)
Τιμητική Διάκριση Καλύτερης Ανδρικής Ερμηνείας: Γιάννης Στάνκογλου («Η Ζωή Μετά» του Χρήστου Σαγιά)
Τιμητική Διάκριση Μοντάζ: Θοδωρής Αρμάος («Μάνεκι Νέκο» του Μανώλη Μαυρή)
Τιμητική Διάκριση Πρωτότυπης Μουσικής: Σταύρος Γασπαράτος («Μάνεκι Νέκο» του Μανώλη Μαυρή)
Τιμητική Διάκριση Hχου: Βαγγέλης Ζέλκας («Εισιτήριο» του Χάρη Σταθόπουλου)
Τιμητική Διάκριση Σχεδιασμού Ηχου: Παναγιώτης Παπαγιαννόπουλος («Μάνεκι Νέκο» του Μανώλη Μαυρή)
Τιμητική Διάκριση Σκηνικών: Βενετία Δεδεμάδη («Καληνύχτα» του Θάνου Κερμίτση)
Τιμητική Διάκριση Κοστουμιών: Σάντυ Καραγιάννη («Play» του Βαγγέλη Λυμπερόπουλου)
Εύφημος Μνεία: «Mad Dogs» (Δανάης Παπαϊωάννου)
Εύφημος Μνεία: «Brazuka» του Φαίδωνα Γκρέτσικου για την ερμηνεία τού Μπόικο Πασκάλεβ
Βραβείο Π.Ε.Κ.Κ. (Πανελλήνια Ενωση Κριτικών Κινηματογράφου) για το Εθνικό Διαγωνιστικό Τμήμα: «Ουρανία» της Δέσποινας Κούρτη
Βραβείο Ενωσης Ελλήνων Κινηματογραφιστών για την καλύτερη φωτογραφία από νέο Ελληνα κινηματογραφιστή: Μανού Τιλίνσκι για το «Μανέκι Νέκο»
Βραβείο Τεχνικής Αρτιότητας της Ένωσης Τεχνικών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης ΕΤΕΚΤ: «Play» του Βαγγέλη Λυμπερόπουλου
Βραβείο Ο.Λ.Κ.Ε. (Ομοσπονδίας Κινηματογραφικών Λεσχών Ελλάδας): «Το Εισιτήριο» του Χάρη Σταθόπουλου
«Κίνητρα» Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου: «Καληνύχτα» του Θάνου Κερμίτση / «Μάνεκι Νέκο» του Μανώλη Μαυρή / «Ουρανία» της Δέσποινας Κούρτη / «Στάση» της Μαύρας Πεπονή.
