Ο Γάλλος σκηνοθέτης του «Νόμου της Αγοράς» διασκευάζει Γκι ντε Μοπασάν και μιλάει για τη βραβευμένη στο Φεστιβάλ Βενετίας «Ζωή Μιας Γυναίκας», τις ταινίες εποχής και τη σχέση τους με το σήμερα
Η «Ζωή Μιας Γυναίκας», ένα δράμα εποχής βασισμένο σε κλασικό μυθιστόρημα, μοιάζει να μην έχει καμία κινηματογραφική σχέση με τον ντοκιμαντερίστικο «Νόμο της Αγοράς». Ή μήπως πρόκειται τελικά για συμπληρωματικές ταινίες;
Φαίνονται μακρινές μεταξύ τους λόγω του χρονικού πλαισίου στο οποίο εξελίσσονται. Δεν μοιάζουν άμεσα, αλλά είναι κινηματογραφικά συγγενείς. Είναι παρόμοιες τόσο αφηγηματικά όσο και σε σχέση με τον τρόπο που κοιτάζω τον βασικό χαρακτήρα, οπότε το «συμπληρωματικές» νομίζω ότι είναι μια σωστή περιγραφή.
Ποιες είναι οι αφηγηματικές τους ομοιότητες;
Σε σχέση με τις προηγούμενες ταινίες μου, σε αυτές τις δύο πρόσφατες η κάμερα είναι σχεδόν συνέχεια στο χέρι και κινείται πολύ πιο ελεύθερα, με χορευτικές κινήσεις που ακολουθούν από κοντά τον πρωταγωνιστή. Χρησιμοποιώ επίσης φακούς ζουμ, όπως και φυσικό φως, τουλάχιστον στην αίσθηση που αφήνει στον θεατή. Διότι το φως της ημέρας είναι άστατο στη Νορμανδία, οπότε στη «Ζωή Μιας Γυναίκας» δουλέψαμε πολύ ώστε να υπάρχουν και ομοιογένεια ύφους, και μια αίσθηση φυσικότητας.
Το κάδρο στη «Ζωή…» όμως είναι ακαδημαϊκό, τετράγωνο, ενώ στον «Νόμο της Αγοράς» ήταν το σύνηθες πλέον σινεμασκόπ.
Όταν επιλέγει κάποιος σήμερα το σινεμασκόπ, κανείς δεν τον ρωτάει γιατί. Το σωστό είναι να διαλέγεις αυτό που εξυπηρετεί κάθε φορά την αισθητική σου και στη συγκεκριμένη ταινία νομίζω πως το κλειστό κάδρο μεταφράζει καλύτερα τον συναισθηματικό κόσμο της ηρωίδας. Μεταφέρει μια ασφυκτική αίσθηση και κάνει ξεκάθαρη την ιδέα του εγκλεισμού…
Γιατί Γκι ντε Μοπασάν σήμερα και γιατί ένα μυθιστόρημα το οποίο έχει μεταφερθεί ξανά στο σινεμά;
Διάβασα το μυθιστόρημα μικρός κι ένιωσα πολύ κοντά στην ηρωίδα από την πρώτη στιγμή. Με άγγιξε πολύ και πάντα ήθελα να το κάνω ταινία. Νομίζω πως το πνεύμα του Μοπασάν είναι απόλυτα ζωντανό για τον σύγχρονο αναγνώστη, όπως άλλωστε συμβαίνει και με όλα τα σπουδαία, διαχρονικά μυθιστορήματα. Αλλά και τις ταινίες. Όσες μιλούν για τον άνθρωπο, για τα βασικά ηθικά και ψυχολογικά διλήμματά του που παραμένουν πάντα αναπάντητα, δεν είναι ταινίες εποχής, αλλά ταινίες σύγχρονες. Τώρα, όσον αφορά την παλιότερη ταινία του Αλεξάντρ Αστρίκ, αυτή δεν ασχολείται με ολόκληρο το βιβλίο, αλλά μόνο με ένα μέρος της πλοκής του. Εμένα με ενδιέφερε η εξέλιξη αυτής της γυναίκας καθ’ όλη τη διαδρομή της ζωής της, εξ ου και ο τίτλος. Και αν βλέπουμε αποσπάσματα αυτής της διαδρομής, η αίσθηση της συνέχειας, της διάρκειας, είναι θεμελιακή.
Και σε αυτήν, και στην προηγούμενη ταινία σας το οικονομικό πρόβλημα των ηρώων είναι επιτακτικό. Πόσο συνδέεται αυτό με τη σύγχρονη πραγματικότητα;
Δεν είναι κάτι που έγινε απόλυτα συνειδητά. Κι ενώ ο ήρωας του «Νόμου της Αγοράς» οδηγείται στην ανεργία από ισχυρούς κοινωνικοπολιτικούς παράγοντες, η Ζαν καταλήγει να χάσει την περιουσία της από δικά της λάθη, κυρίως από ψυχολογικούς λόγους. Και στις δύο περιπτώσεις πάντως, επειδή οι κοινωνικές αναφορές με ενδιαφέρουν πολύ, οι οικονομικές συνθήκες παίζουν πάντα βασικό ρόλο.
Περισσότερες πληροφορίες
Η Ζωή Μιας Γυναίκας
Στις αρχές του 19ου αιώνα η κόρη του βαρόνου Λε Περντουί ντε Βο, η Ζαν, μια ευαίσθητη νεαρή γυναίκα, παντρεύεται έναν αριστοκράτη χωρίς μεγάλη οικονομική επιφάνεια και ξεκινά την περιπέτεια της ενήλικης ζωής της.