Οι περισσότεροι γνωρίζουν τον Βιμ Βέντερς από τα περίτεχνα, στυλιζαρισμένα του δράματα, που τον τοποθέτησαν την δεκαετία του ’70 και ’80 στην ελίτ του παγκόσμιου σινεμά. Αλλά ο 70χρονος πλέον Γερμανός δεν είναι μόνον ένας δεινός κινηματογραφιστής, αλλά και εμπνευσμένος συγγραφέας, ταλαντούχος φωτογράφος και δαιμόνιος κινηματογραφικός παραγωγός. Θα μπορούσε να τον χαρακτηρίσει κάποιος σαν ένα σύγχρονο διανοούμενο που μάλλον αποτελεί… μετεμψύχωση κάποιου πολυσχιδούς αναγεννησιακού καλλιτέχνη. Αναπόσπαστο κομμάτι της πνευματικής του εργασίας είναι και η συγγραφή κειμένων και κριτικών, με δυο του δουλειές να έχουν μεταφραστεί και στα ελληνικά, και πιο συγκεκριμένα τα «Emotion pictures» και «Η λογική των εικόνων». Εμείς επιλέξαμε τα 15 καλύτερα quotes του πανούργου Γερμανού με αφορμή την κυκλοφορία στις αθηναϊκές αίθουσες των εξαιρετικών «Παρίσι, Τέξας» και «Τα Φτερά του Έρωτα» από την Πέμπτη 23/6
1. Δεν είναι απλό να απαντήσει κανείς στο «γιατί σκηνοθετείτε;» Με τον καιρό, πάντως, έχω καταλήξει σε αυτό που λέει ο Σεζάν: «Τα πράγματα εξαφανίζονται. Πρέπει να βιαστούμε αν θέλουμε να δούμε κάτι». Κινηματογραφώντας, για μια στιγμή αναχαιτίζουμε τη βαθμιαία καταστροφή των εξωτερικών φαινομένων και του κόσμου. Η κάμερα είναι το όπλο κατά της εξαθλίωσης των πραγμάτων, της εξαφάνισής τους δηλαδή.
2. Υπάρχουν ταινίες στις οποίες δεν μπορούμε να ανακαλύψουμε τίποτα γιατί όλα είναι όπως εμείς έπρεπε να τα καταλάβουμε και να τα δούμε. Και από την άλλη υπάρχουν ταινίες όπου μπορεί κανείς να παρατηρεί διαρκώς κάποιες λεπτομέρειες, ταινίες οι οποίες αφήνουν πάντα ελεύθερο χώρο για κάθε τι πιθανό.
3. Το «Πέρασμα του Χρόνου» αφορά μια ιστορία για την οποία δεν μιλούν συνήθως οι ταινίες με θέμα τους άντρες. Μια ιστορία για την απουσία των γυναικών και την επιθυμία να ήταν παρ’ όλα αυτά παρούσες.
4. Ένα τραγούδι των Velvet Underground λέει: «Her life was saved by rock ‘n’ roll». Χωρίς τη ροκ μουσική θα είχα αποβλακωθεί.
5. Δεν υπάρχει η «κινηματογραφική μεταφορά». Υπάρχουν τα βιβλία και οι ταινίες. Σ’ αυτά μπορεί να υπάρχει η ίδια άποψη για τα πράγματα, αλλά όχι και τα ίδια πράγματα.
6. Κάθε ταινία είναι πολιτική. Και περισσότερο εκείνες που δεν θέλουν να είναι τέτοιες: οι «ψυχαγωγικές ταινίες». Είναι κατ’ εξοχήν πολιτικές, γιατί ωθούν τους ανθρώπους στο να παραιτηθούν από την ιδέα της αλλαγής των πραγμάτων. Όλα είναι μια χαρά έτσι όπως είναι, διακηρύσσουν με κάθε σοβαρότητα.
7. Γράφω το σενάριο μιας ταινίας κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της, κάθε βράδυ, σαν τρελός. Το σενάριο δεν είναι η ταινία. Μια ταινία αποκτά κατεύθυνση μετά την πρώτη μέρα των γυρισμάτων. Αυτήν την κατεύθυνση πρέπει να ακολουθούμε και να προσπαθούμε να ελέγχουμε.
8. Οι γυναίκες σπάνια παρουσιάζονται στο σινεμά με το σωστό τρόπο. Λίγοι σκηνοθέτες το έχουν καταφέρει. Ένας απ’ αυτούς είναι ο Αντονιόνι.
9. Αν στον αιώνα μας υπήρχαν ακόμα ιερά… Αν υπήρχε κάτι σαν ιερό του κινηματογράφου, αυτό θα έπρεπε κατά τη γνώμη μου να είναι το έργο του Ιάπωνα σκηνοθέτη Γιασουχίρο Όζου.
10. Την Χάνα Σιγκούλα την γνώρισα πριν κάνει την πρώτη της ταινία, στο μπαρ «Μπάνγκαλοου» όπου συχνάζαμε με τον Φασμπίντερ. Όταν συνεργαστήκαμε στο «Λάθος Κίνηση» είχε κάνει ήδη 12 ταινίες μαζί του. Ήταν πολύ πιο ζωντανή στις ταινίες του Φασμπίντερ και αυτό το θεωρώ, κατά κάποιον τρόπο, δική μου αποτυχία.
11. Καμιά φορά η υπερβολική προετοιμασία πάνω σε μια ταινία μας κάνει τελικά να την χάνουμε. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο πίεσα το συνεργείο να αρχίσουμε τα γυρίσματα των «Φτερών του Έρωτα» σε μια στιγμή που τίποτα δεν ήταν οριστικό. Είπα μέσα μου: «Ακόμα δυο βδομάδες και δεν θα μπορώ πια να ξεκινήσω. Θα έχουμε προετοιμαστεί στην εντέλεια, αλλά η ταινία θα έχει χαθεί».
12. Η σύγκρουση ανάμεσα στα δυο αυτά ονόματα, Παρίσι και Τέξας, ενσαρκώνει για μένα όλη την ουσία της Ευρώπης και της Αμερικής, αντιπροσωπεύοντας παράλληλα τον εσωτερικό διχασμό του Τράβις.
13. Κανένα άλλο σχέδιο δεν με απασχόλησε στη ζωή μου τόσο πολύ όσο το «Μέχρι το Τέλος του Κόσμου», το οποίο άρχισα να γράφω το 1977 κατά τη διάρκεια του πρώτου μου ταξιδιού στην Αυστραλία.
14. Οι ταινίες με θέμα την Αμερική θα έπρεπε να αποτελούνται αποκλειστικά από γενικά πλάνα, όπως συμβαίνει ήδη στη μουσική που μιλάει για την Αμερική.
15. Το «Νάσβιλ» του Ρόμπερτ Άλτμαν είναι μια ταινία που σου μαθαίνει όχι μόνο να βλέπεις, αλλά και να ακούς.
Δεν μπορούμε να περιγράψουμε κάτι άλλο εκτός από μια επιθυμία.
Περισσότερες πληροφορίες
Τα Φτερά του Έρωτα
O Ντάμιελ και ο Κάσιελ, δυο άγγελοι αόρατοι στα μάτια των ανθρώπων πλην των παιδιών, περιφέρονται στο Βερολίνο. Ο Ντάμιελ ερωτεύεται μια ακροβάτισσα και θέλει να γίνει θνητός, κάτι στο οποίο θα τον βοηθήσει ένας Αμερικανός ηθοποιός που ήταν στο παρελθόν κι αυτός άγγελος.
Παρίσι, Τέξας
Ύστερα από μακρόχρονη περιπλάνηση στα σύνορα του Μεξικού, ο Τράβις, που αρνείται να μιλήσει, οδηγείται από τον αδελφό του στο σπίτι του. Εκεί προσπαθεί να κερδίσει την εκτίμηση του οκτάχρονου γιου του, με τον οποίο ξεκινά μια δεύτερη περιπλάνηση, σε αναζήτηση αυτήν τη φορά της εξαφανισμένης γυναίκας του.
