Ο Έλληνας σκηνοθέτης μιλά για την ξεχασμένη ιστορία αυτοθυσίας που αποκαλύπτει στο καινούργιο του ντοκιμαντέρ «Φιλιά Εις Τα Παιδιά», βρίσκοντας τις αναλογίες της γερμανικής κατοχής με το σημερινό εκρηκτικό κοινωνικό σκηνικό.
Είναι το «Φιλιά Εις Τα Παιδιά» άλλο ένα ντοκιμαντέρ για το Ολοκαύτωμα;
Είναι μια ταινία για την παιδική ηλικία στη σκιά του Ολοκαυτώματος. Το πιο σημαντικό ερώτημα που είχα όταν ξεκίνησα να γυρίζω το ντοκιμαντέρ ήταν πώς βιώνει το χρόνο ένα παιδί που κρύβεται για να σωθεί. Ως βάση στην έρευνά μου είχα μια πολύτιμη συλλογή του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος με μαρτυρίες και ντοκουμέντα Ελλήνων Εβραίων που ήταν «κρυμμένα παιδιά» (ηλικίας 5-10 ετών) επί γερμανικής κατοχής. Παιδιά που σώθηκαν χάρη στην προστασία χριστιανών από το θάνατο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Με ποιον τρόπο συνέλεξες το υλικό της ταινίας;
Έψαξα για ηλικιωμένους πλέον ανθρώπους που θα ήταν διατεθειμένοι να εκτεθούν χωρίς να φοβηθούν την αναμέτρηση με τα «φαντάσματα» που κουβαλούσαν τόσα χρόνια μαζί τους. Ήξερα πόσο δύσκολο είναι να κάνεις τους ανθρώπους να ξανασκάψουν βαθιά στην παιδική τους ηλικία, ειδικά όταν έχουν περάσει μια ολόκληρη ζωή με το σημάδι του τυχερού αλλά και με το βάρος όλων των υπολοίπων –συγγενών, φίλων, γειτόνων– που χάθηκαν.
Πώς ανοίχτηκαν αυτοί οι πέντε πρωταγωνιστές και σου μίλησαν για τα παιδικά τους τραυματικά βιώματα;
Αργά και βασανιστικά, με πισωγυρίσματα και αντιστάσεις. Ήταν ένα ταξίδι που έγινε με το χέρι ακουμπισμένο ακριβώς πάνω στην πληγή, μέσα από μικρές, καθημερινές, ασήμαντες και καλά κρυμμένες λεπτομέρειες, τις οποίες άρχισαν να ανασυνθέτουν ενώπιον του κινηματογραφικού φακού. Μια εκ βαθέων εξομολόγηση που έκρυβε βαθύ πόνο, συναντήσεις με πολλά χαμένα παιδάκια, αναλαμπές χαράς και ξεγνοιασιάς στην προστατευτική αγκαλιά των ξένων που τα έσωσαν με κίνδυνο της δικής τους ζωής, στιγμές τρόμου και αγωνίας αλλά και βαθιά νοσταλγία για ένα χαμένο παράδεισο – της παιδικής ηλικίας που δεν έζησαν.
Τι έχει μείνει περισσότερο από την εξάχρονη προετοιμασία της ταινίας;
Σίγουρα τα πρόσωπα των ηρώων που άρχισαν σιγά σιγά να αντανακλούν την παιδική λαχτάρα και χαρά, την απορία, την πονηριά και την τσαχπινιά, τον τρόμο και την αγωνία, όλα τα συναισθήματα που ένιωθαν όταν ήταν παιδιά. Από την πλευρά μου αισθανόμουν καθηλωμένος όταν κοίταζαν το φακό… Ήταν το ίδιο βλέμμα με το οποίο κοίταζαν τότε τον κόσμο. Μπορεί αυτοί οι ηλικιωμένοι άνθρωποι να μιλούν στον κινηματογραφικό φακό, αλλά στην πραγματικότητα αυτό που κάνουν είναι να συνδιαλέγονται με τον παιδικό τους εαυτό. Και μέσα από αυτήν τη συνάντηση μαζί του, μέσα από την αποκατάσταση της συνέχειας της προσωπικής τους μικρο-ιστορίας, ξανασυναντούν και ξαναγράφουν την Ιστορία.
Τι έχει να πει το «Φιλιά Εις Τα Παιδιά» για το σήμερα…
Η ταινία είναι ένα καλλιτεχνικό έργο, αλλά ταυτόχρονα κι ένα έργο μνήμης κι εγρήγορσης απέναντι στις σημερινές νεοναζιστικές κραυγές. Ο άνθρωπος έχει μεγάλη δύναμη προσαρμογής και κρύβει μέσα του τεράστιες αντοχές και πολύτιμα αποθέματα ηθικού μεγαλείου, γενναιοδωρίας, αλληλεγγύης. Όχι όμως και ανοχής απέναντι στην απειλή.
Περισσότερες πληροφορίες
Φιλιά εις τα Παιδιά
Πέντε Έλληνες Εβραίοι, παιδιά επί γερμανικής κατοχής, αφηγούνται ο καθένας τη δική του ιστορία επιβίωσης.