Αχώριστο δίδυμο σε 12 ταινίες μέχρι τώρα, ο σκηνοθέτης Κεν Λόουτς και ο σεναριογράφος Πολ Λάβερτι μιλούν στον Χρήστο Μήτση για την τελευταία τους συνεργασία, το βραβευμένο στο Φεστιβάλ Κανών «Μερίδιο των Αγγέλων».
Ο νεαρός ήρωας, ένας Σκοτσέζος μικρο-κακοποιός υπό επιτήρηση, αποδεικνύεται ταλαντούχος γευσιγνώστης του αλκοόλ, ενώ με την παρέα του σχεδιάζουν να κλέψουν μερικά μπουκάλια από ένα πανάκριβο μαλτ ουίσκι. Πώς αποφασίσατε να δώσετε στο εθνικό σκοτσέζικο προϊόν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία;
Π.Λ. Συζητάμε μαζί πολλές ιδέες, διαλέγουμε αυτήν που μας φαίνεται καλύτερη και από εκεί προχωράμε στις διαφορετικές εκδοχές που μπορεί να έχει η συγκεκριμένη ιστορία. Το ουίσκι δεν είναι μέρος μόνο της σκοτσέζικης κουλτούρας, αλλά της βρετανικής συνολικότερα και αξιοποιείται κινηματογραφικά σε πολλά επίπεδα. Μπορείς να κάνεις παραλληλισμούς με τον τρόπο παραγωγής, τη γεύση, την αξία του… Ταυτόχρονα το συνοδεύουν πολλές αντιθέσεις τις οποίες μπορείς να αξιοποιήσεις.
Κ.Λ. Μία από αυτές είναι πως αν και το ουίσκι είναι τόσο διαδεδομένο, τα μαλτ και τα ακριβά ποτά του είδους ελάχιστοι νέοι έχουν τη δυνατότητα να τα δοκιμάσουν. Είναι δηλαδή ένα προϊόν φτηνό και λαϊκό, αλλά ταυτόχρονα σπάνιο και πολύτιμο. Αυτές είναι διαστάσεις του ουίσκι τις οποίες προσπαθήσαμε να αναδείξουμε και να εκμεταλλευτούμε.
Βασικός πρωταγωνιστής όμως παραμένει ο Ρόμπι, ένας άνεργος νεαρός, ο οποίος έχει υποχρεωθεί από το δικαστήριο σε κοινωνική εργασία και ταυτόχρονα γίνεται πατέρας.
Κ.Λ. Υπάρχει μια ολόκληρη χαμένη γενιά στη Βρετανία, σε ολόκληρη την Ευρώπη ίσως, η οποία μοιάζει να έχει δυσοίωνο μέλλον, χωρίς εγγυήσεις για δουλειά, για ένα αξιοπρεπές επίπεδο ζωής με ασφάλεια, περίθαλψη, σωστή παιδεία… Πολλοί νέοι «χάνονται», κάποιοι άλλοι έχουν τις δυνατότητες να ξεφύγουν από αυτό το τέλμα κι εμείς θέλαμε να πούμε μια ιστορία η οποία θα αναδείκνυε αυτήν την προοπτική. Το σημαντικότερο πράγμα για έναν άνθρωπο είναι να έχει δουλειά. Με αυτήν εξασφαλίζεις τη ζωή σου και καταξιώνεσαι κοινωνικά. Δεν έχουν όλοι τη δυνατότητα να τα καταφέρουν και ο Ρόμπι είναι μια εξαίρεση, ο ένας στους εκατό ή στους χίλιους που θα μπορέσει να βρει την ευκαιρία και να την εκμεταλλευτεί. Δεν συμβαίνει σε όλους και νομίζω ότι η ταινία το υπογραμμίζει αυτό. Λέει στον θεατή πως αυτό που βλέπεις είναι ρεαλιστικό αλλά και λίγο «κατ’ εξαίρεση», λιγάκι παραμυθένιο. Γι’ αυτό και ο τίτλος του φιλμ έχει μια ας πούμε ρομαντική και ποιητική διάσταση.
Ενώ η ταινία είναι κωμωδία…
Π.Λ. Κωμωδία χαρακτήρων, όχι σλάπστικ φυσικά. Και το να περιγράψεις σωστά τους χαρακτήρες μιας κωμωδίας είναι δυσκολότερο απ’ ό,τι στο δράμα. Πρέπει να είναι πειστικοί χωρίς να είναι καρικατούρες, να είναι ενδιαφέροντες αλλά και ταυτόχρονα αστείοι.
Και η επιλογή των ηθοποιών που τους ενσαρκώνουν πώς έγινε;
Κ.Λ. Επιλέγω αυτούς που θα αναδείξουν περισσότερο την αλήθεια της ιστορίας. Συχνά είναι ερασιτέχνες γιατί βρίσκονται πιο κοντά στους πραγματικούς χαρακτήρες και το πλεονέκτημα του σινεμά είναι ότι μπορείς να ζητήσεις από κάποιον να υποδυθεί έναν ήρωα άπαξ. Μία φορά θα ταυτιστεί με το χαρακτήρα και αυτό είναι αρκετό. Δεν του ζητάς, όπως σε έναν επαγγελματία, σήμερα να κάνει τον τραπεζικό υπάλληλο, αύριο τον βασιλιά, μεθαύριο τον γκάνγκστερ… Αν ο ερασιτέχνης νιώθει το χαρακτήρα κοντά του, τον καταλαβαίνει και μπορεί να «τον βγάλει», τότε είναι και η ιδανική επιλογή.
Π.Λ. Αυτή είναι η περίπτωση του Πολ Μπράνινγκαν, τον οποίο συνάντησα σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου και θεώρησα ότι έχει πολλά κοινά με τον Ρόμπι. Τον σύστησα στον Κεν και γρήγορα συμφωνήσαμε πως ήταν ο πρωταγωνιστής μας. Το ίδιο συνέβη και με τον Τσάρλι ΜακΛιν, τον ειδικό του ουίσκι, ο οποίος υποδύεται στην πραγματικότητα τον εαυτό του, αλλά με το όνομα Ρόρι ΜακΆλιστερ. Είναι επικοινωνιακός, άνετος μπροστά στο φακό, καλύτερος και από επαγγελματία.
Η δική σας σχέση με το ουίσκι;
Κ.Λ. Δεν πίνω πολύ, αλλά εκτιμώ τη γεύση και κυρίως το άρωμά του. Ο Πολ όμως πίνει και για μένα…
Π.Λ. Τώρα πια λιγότερο, αν και ποτέ δεν ήμουν γερός πότης. Το απολαμβάνω με παρέα και μερικά μαλτ είναι πράγματι εξαιρετικά.
Υπάρχουν παλιές βρετανικές κωμωδίες, όπως το «Whisky Galore!» («Ουίσκι Δίχως Δελτίο»), στις οποίες επίσης πρωταγωνιστεί το ουίσκι. Τις είχατε στο νου σας όταν ετοιμάζατε το «Μερίδιο των Αγγέλων»;
Π.Λ. Προσπαθήσαμε να μείνουμε πιστοί στους χαρακτήρες. αυτό μας οδήγησε κινηματογραφικά, όχι κάποιες συγκεκριμένες αναφορές. Οι ταινίες των Ealing Studios είναι έτσι κι αλλιώς σημεία αναφοράς για κάθε βρετανική κοινωνική κωμωδία, αν κι εμείς θέλαμε έναν τόνο πιο νεο-ρεαλιστικό, κάτι πιο κοντά στις ταινίες του Βιτόριο ντε Σίκα ή του Ντίνο Ρίζι. Ο Κεν μου είπε ότι φανταζόταν τον Ρόμπι, έναν απόλυτα σύγχρονο νεαρό Σκοτσέζο, σαν ήρωα ιταλικής νεο-ρεαλιστικής ταινίας του ’50.
Ο Ρόμπι είναι ακόμη ένας ήρωάς σας που ανήκει στην εργατική τάξη, όπως και οι φίλοι του, σχεδόν όλοι άνεργοι.
Κ.Λ. Αυτοί οι άνθρωποι είναι βασική επιλογή της κινηματογραφικής φιλοσοφίας μου. Συνήθως απεικονίζονται στη μεγάλη οθόνη σχηματικά, με ένα γραφικό τρόπο τον οποίο προσπαθώ να αποφύγω. Θέλω να τους φέρω σε πρώτο πλάνο, να μιλήσω για τις αντιφάσεις, τις επιθυμίες, τα λάθη και τον αγώνα τους. Πιστεύω επίσης πως οποιαδήποτε αλλαγή στην κοινωνία θα έρθει από αυτούς, καθώς όλοι οι υπόλοιποι μάχονται να διατηρήσουν τα κεκτημένα και να κρατήσουν τα πράγματα έτσι όπως είναι, μακριά από ανεπιθύμητες αλλαγές.
