Μισή Ελληνίδα και μισή Ναπολιτάνα, η βραβευμένη διεθνής σταρ βρέθηκε με το σκηνοθετικό της ντεμπούτο στο επίσημο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Κανών. Από μια βεράντα με θέα στην Κρουαζέτ μίλησε στον Χρήστο Μήτση για το «Μέλι» και την παρθενική της εμπειρία πίσω από την κάμερα, το δύσκολο όσο κι επίκαιρο θέμα της ευθανασίας αλλά και για το πώς αισθάνεται που... κοιμάται με τον παραγωγό της ταινίας.
Mπροστά ή πίσω από την κάμερα, λοιπόν;
Είναι δύο κινηματογραφικοί ρόλοι που συμπληρώνουν ο ένας τον άλλον, αλλά είναι εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους. Ως ηθοποιός αισθάνομαι σαν ένα όχημα που το καθοδηγούν, ενώ ως σκηνοθέτις είμαι εκείνη που έχει το όραμα και εκείνη που διαλέγει τον τρόπο με τον οποίο το φιλμ θα πει την ιστορία του. Μου αρέσει να στέκομαι και από τις δύο πλευρές της κάμερας, αλλά για να κάνω το πρώτο βήμα στην άλλη μεριά έπρεπε να συναντήσω το βιβλίο του Μάουρο Κόβασιτς. Με λογοτεχνικά συγκλονιστικό τρόπο διαπραγματεύεται ένα άμεσο, σύγχρονο θέμα όπως η ευθανασία, η οποία μας ενδιαφέρει ηθικά, πολιτικά και κοινωνικά. Ένιωσα πως είχα κάτι σπουδαίο στα χέρια μου και ξεκίνησα μια περιπέτεια η οποία δεν ήξερα πού θα κατέληγε: πρώτα να γράψω το σενάριο, μετά να βρω τα χρήματα και τελικά να γυρίσω την ταινία.
Πόσο πιστή μείνατε τελικά στο μυθιστόρημα;
Αν και άλλαξα κάποια πράγματα πέρα από τα κινηματογραφικώς απαραίτητα, νομίζω πως διατήρησα ατόφιο το πνεύμα καθώς και τη βασική πλοκή του. Σκηνοθετικά πρόσθεσα κάποιες δικές μου εμμονές –το παιχνίδισμα με τις σκιές ή τις αντανακλάσεις στα τζάμια και στους καθρέφτες–, έβαλα πολλά από τα τραγούδια που ακούω, ενώ πρόσθεσα και φράσεις του πατέρα μου, τον οποίο έχασα πριν από έξι χρόνια και είχα πολλές συζητήσεις μαζί του για το θέμα της ευθανασίας και γενικότερα του θανάτου.
Από την «Αγάπη» του Χάνεκε μέχρι την «Ωραία Κοιμωμένη» του Μπελόκιο, το ζήτημα της ευθανασίας επανέρχεται τελευταία έντονα στο κινηματογραφικό προσκήνιο.
Είναι πράγματι πολύ επίκαιρο, ίσως γιατί όταν μια κοινωνία βρίσκεται σε κρίση αξιών ασχολείται με πολύ πιο ακραία θέματα όπως ο θάνατος. Η ευθανασία είναι, φυσικά, διαχρονικό ζήτημα και η απάντηση είναι ευκολότερη αν το αντιμετωπίσεις κοινωνικά και καθαρά νομικά –απλώς στην Ιταλία δεν υπάρχει πολιτική βούληση για κάτι τέτοιο–, γίνεται όμως βαθιά υπαρξιακό αν το πραγματευτείς σε προσωπικό και ηθικό επίπεδο.
Χαρακτήρες όπως αυτός της Ιρένε, μιας δυναμικής και ταυτόχρονα ευάλωτης γυναίκας που βοηθά βαριά αρρώστους να βάλουν τέλος στη ζωή τους, δεν εμφανίζονται πολύ συχνά στη μεγάλη οθόνη…
Η αλήθεια είναι πως στο ιταλικό σινεμά δεν έχουμε ξαναδεί παρόμοιο γυναικείο ρόλο. Η Ιρένε είναι μια φιγούρα βγαλμένη θαρρείς από αγγλοσαξονικό μυθιστόρημα ή κάποια σκανδιναβική αστυνομική σειρά. Πάντως, σίγουρα όχι από ένα μεσογειακό περιβάλλον – και αυτό ήταν κάτι που με συνάρπασε και στο βιβλίο. Ήμουν τυχερή που βρήκα την Τζασμίνε Τρίνκα, η οποία απέδωσε αυτό το σκληρό και μαζί εύθραυστο χαρακτήρα τόσο ισορροπημένα. Μου άρεσε από παλιά ο δυναμισμός της, από το «Meglio Gioventu», όπως και αυτή η χωρίς ίχνος ματαιοδοξίας ομορφιά της.
Θα μπορούσατε στο επόμενο σενάριό σας να γράψετε έναν ρόλο και για τον εαυτό σας;
Θα το ήθελα, αν με διάλεγα ως ηθοποιό φυσικά… Δεν είναι η προτεραιότητά μου πάντως, καθώς αυτό που πρωτίστως με ενδιαφέρει είναι να αφηγηθώ σωστά στο χαρτί μια ιστορία άσχετα με το ποιος θα τη σκηνοθετήσει ή ποιος θα είναι ο πρωταγωνιστής. Κατόπιν το ίδιο κάνω αν κάθομαι πίσω από την κάμερα. Είναι τόσο απαιτητική η δουλειά του σκηνοθέτη και του παραγωγού, που δύσκολα προλαβαίνεις να ασχοληθείς και ως ερμηνευτής με έναν απαιτητικό ρόλο. Το συγκεκριμένο σχέδιο με απασχόλησε σχεδόν τρία χρόνια, ενώ η αναζήτηση χρημάτων με εξάντλησε πέρα από κάθε όριο. Ευτυχώς ο σύντροφός μου, ο ηθοποιός Ρικάρντο Σκαρμάρκιο, με βοήθησε πάρα πολύ, το πήρε πάνω του κι έκανε πράγματι θαύματα.
Φανταζόσασταν ποτέ ότι θα ερχόταν η ώρα που θα κοιμόσασταν με τον παραγωγό σας;
Πρώτη φορά μου συμβαίνει στη ζωή μου και, φυσικά, δεν πέρασε ποτέ από το μυαλό μου ότι θα το έκανα ως σκηνοθέτις. Αυτά είναι για τους ηθοποιούς...
Περισσότερες πληροφορίες
Μέλι
Χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο «Μέλι», η 30χρονη Ιρένε βοηθά ανθρώπους που βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο της ζωής τους να «αποχωρήσουν» αξιοπρεπώς. Μέχρι τη στιγμή που θα γνωρίσει ως πελάτη ένα συνταξιούχο αρχιτέκτονα, ο οποίος θα βάλει σε δοκιμασία τις ηθικές επιλογές της.
