Η παγκόσμια ημέρα Αυτισμού (2/4) είναι πάντα μια καλή αφετηρία για να επιλέξουμε ξεχωριστά παιδικά βιβλία που εστιάζουν στο ζήτημα με ευαίσθητο και πρωτότυπο τρόπο. Χάρη στην ενημέρωση που έχουμε πλέον για το βίωμα του αυτισμού, η επαφή και η επικοινωνία μας με τους "ξεχωριστούς" μας φίλους συνεχώς βελτιώνεται. Τα βιβλία που ακολουθούν ευαισθητοποιούν μικρούς και μεγάλους αναγνώστες, συστήνοντας τους παιδιά, τα οποία εκτός από διαφορετικές ανάγκες έχουν και διαφορετικές ικανότητες, αρκεί να τους δοθεί αγάπη κι υπομονή για να τις αναπτύξουν.
"Δεν είμαι τέρας σου λέω"
Η Παναγιώτα, μια νεαρή κοπέλα, βρίσκεται ξαφνικά να φιλοξενεί για είκοσι ημέρες ένα αγόρι με σύνδρομο Αsperger, τον δεκάχρονο γιο του γείτονά της, Αγάπιο. Ξεχνώντας το σημείωμα με τις οδηγίες που της άφησε ο πατέρας του μικρού, η Παναγιώτα βρίσκεται εντελώς απροετοίμαστη μπροστά σε μια σειρά κωμικοτραγικών γεγονότων, και με μόνο όπλο της την καλή διάθεση και την αγάπη που εκπέμπει.
Η συγγραφέας Παναγιώτα Πλησή μέσα από το χιούμορ, την ενδιαφέρουσα πλοκή και την ειλικρίνεια καταφέρνει να δώσει στον αναγνώστη ένα σπουδαίο μάθημα πάνω στο απαιτητικό θέμα, με βιωματικό τρόπο, χωρίς διδακτισμούς και με τη συμβολή της εικονογράφησης της Σοφίας Παπαδοπούλου. Το βιβλίο τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, τον Έπαινο Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου και συμπεριλήφθηκε στην Βραχεία λίστα βραβείων του περιοδικού "Διαβάζω".
Εκδόσεις Κέδρος, από 9 ετών
"Έλα τώρα, τελείωνε"
Στον τίτλο που έχουν επιλέξει η συγγραφείς Αλίκη Χιωτάκη και η Αλεξάνδρα Ζερβού συμπυκνώνεται όλη η καθημερινή ρουτίνα του Άλεξ, ενός δεκάχρονου αγοριού με αυτισμό. Ο ήρωας μάς αφηγείται, με κύριο χαρακτηριστικό την καυστική του ειρωνεία, την μαθητεία του στο Εκπαιδευτικό Κέντρο. Εκεί θα γνωρίσει τη νεαρή ψυχολόγο Δανάη, της οποίας η παρουσία της θα είναι καταλυτική. Το βιβλίο βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και εμπειρίες της ψυχολόγου του Ιδρύματος Τailor Ed Foundation στο Εδιμβούργο.
Ο αυθορμητισμός και το χιούμορ που διακατέχει το κείμενο, σε συνδυασμό με τη λιτή εικονογράφηση του Γιώργου Γούση, μας θυμίζει πως αυτοί που δεν αντιλαμβάνονται πλήρως τη δική μας κανονικότητα, ίσως να αποδεικνύονται τελικά οι πιο "κανονικοί". Μπήκε στη Μικρή Λίστα των Λογοτεχνικών Βραβείων 2018 του ηλεκτρονικού περιοδικού "Ο Αναγνώστης" στην κατηγορία Λογοτεχνικό Βιβλίων Γνώσεων.
Εκδόσεις Κέδρος, από 9 ετών
"Το Μουσείο Των Αποξηραμένων Συναισθημάτων"
Ένα μυθιστόρημα-ωδή στη διαφορετικότητα, την αποδοχή, τη φιλία και την δύσκολη μετάβαση στην ενήλικη ζωή. Η Νεφέλη και ο Ίωνας, ο πιο παράξενος έφηβος του σχολείου, ενώνουν τις δυνάμεις τους για να αντιμετωπίσουν την καθημερινότητα της οικονομικής κρίσης, του facebook και του σχολικού εκφοβισμού. Ο συγγραφέας Θοδωρής Κούκιας καταφέρνει να δώσει μια ρεαλιστική αντανάκλαση της εφηβικής ψυχοσύνθεσης, θέτοντας πολλά κοινωνικά ζητήματα και ξυπνώντας τον έφηβο που όλοι κρύβουμε μέσα μας.
Συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο White Ravens 2017, όπου η Διεθνής Νεανική Βιβλιοθήκη του Μονάχου συγκέντρωσε τα 200 καλύτερα βιβλία του προηγούμενου έτους από 56 χώρες, στη Μικρή Λίστα των Λογοτεχνικών Βραβείων του περιοδικού "Ο Αναγνώστης" (2017) στην κατηγορία Λογοτεχνικό Βιβλίο για Εφήβους, καθώς και στη Βραχεία Λίστα για το Βραβείο Εφηβικού-Νεανικού Βιβλίου του Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου.
Εκδόσεις Κέδρος, από 15 ετών
"Ποιος σκότωσε το σκύλο τα μεσάνυχτα;"
Το μυθιστόρημα του Μark Haddon, που έχει αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές παγκοσμίως, είναι η προσωπογραφία του νεαρού Κρίστοφερ Μπουν, ενός αγοριού με ιδιάζουσα αντίληψη και αυτισμό. Η δολοφονία του σκύλου της γειτόνισσας δημιουργεί μια εμμονή στον Κρίστοφερ να διαλευκάνει το μυστήριο του φόνου. Με συναρπαστική πλοκή, το βιβλίο θίγει ζητήματα όπως η διαφορετικότητα, η δυσκολία της επικοινωνίας και η μοναδικότητα του ατόμου.
Η θεατρική προσέγγιση του μυθιστορήματος, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεωδορόπουλου, ήταν μία από τις αποκαλύψεις της θεατρικής σεζόν 2018-2019. Η ερμηνεία του Γιάννη Νιάρρου αποδείχθηκε καθηλωτική, αφού κατάφερε να ενσαρκώσει με απόλυτη φυσικότητα έναν τόσο ιδιαίτερο χαρακτήρα.
Εκδόσεις Ψυχογιός, από 14 ετών
"Ο Φοίβος και εγώ"
Η συγγραφική ομάδα των Μάρθας Αραβίδου, Φωτεινής -Χριστίνας Γεωργιοπούλου, Βικτώριας Γεωργοπούλου, Αντωνίας Κυρίτση και Μαρίας Χαραλαμπίδου μας παρουσιάζουν την καθημερινότητα του Φοίβου, ενός παιδιού με αυτισμό. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου, ο ήρωας μάς αφηγείται μια μέρα από τη ζωή του, όπως την αντιλαμβάνεται ο ίδιος, αλλά και τα πιο κοντινά του πρόσωπα. Το δεύτερο μέρος περιέχει ορισμούς βασικών εννοιών του αυτισμού, μαζί με σχετικές ασκήσεις και δραστηριότητες.
Οι συγγραφείς παραδίδουν ένα εγχειρίδιο, καλύπτοντας όλες τις πιθανές οπτικές γωνίες, το οποίο θα βοηθήσει μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς, να κατανοήσουν τον όμορφο και ξεχωριστό κόσμο των ατόμων με αυτισμό. Το βιβλίο διατίθεται δωρεάν στο διαδίκτυο σε έντυπη αλλά και audio book μορφή.
Εκδόσεις Σαΐτα, από 5 ετών
"Το αυγό"
Ο Βίκτωρας είναι ένα ξεχωριστό παιδί, που μένει σε ένα ξεχωριστό "σπίτι": σε ένα τεράστιο αυγό. Εκεί μένει μόνος, χωρίς φίλους και μόνο η δασκάλα του, η Ελβίρα, καταφέρνει κάποιες φορές να σπάσει το σκληρό τσόφλι που περικυκλώνει τον κόσμο του. Πώς τα καταφέρνει; Με αγάπη και σεβασμό.
Το βιβλίο τιμήθηκε με το Βραβείο Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Η συγγραφέας Εύα Βακιρτζή, που επίσης τιμήθηκε με το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα, μέσα από τον μικρό Βίκτωρα και την εικονογράφηση του Νικόλα Ανδρικόπουλου, προσεγγίζει τόσο άμεσα και πιστευτά τη διαφορετικότητα και τον τρόπο που πρέπει να αντιμετωπίζεται, με αποτέλεσμα να μιλά κατευθείαν στην καρδιά μας.
Εκδόσεις Πατάκη, από 4 ετών
"Όλες μου οι ρίγες"
Το βιβλίο των Shaina Rudolph και Danielle Royer μας οδηγεί στο ταξίδι αυτογνωσίας του Ζείν, μιας νεαρής ζέβρας με αυτισμό, που προσπαθεί να αποδεχτεί τις ιδιαιτερότητες του. Η μητέρα του είναι αυτή που τελικά θα τον πείσει πως ο κόσμος είναι πιο όμορφος, ακριβώς επειδή όλοι έχουμε τις δικές μας "ρίγες".
Πρόκειται για ένα βιβλίο της Αμερικάνικης Ψυχολογικής Εταιρείας, που έχει διακριθεί με το Βραβείο Gold Medal και το Mom's Choice Awards.
Εκδόσεις Κλειδάριθμος, από 6 ετών
"Γιατί χοροπηδάω"
Ο Naoki Higashida έγραψε αυτό το βιβλίο, στην ηλικία των δεκατριών. Ήταν ο μόνος τρόπος να περιγράψει τη ζωή του, καθώς ο αυτισμός του δεν του επέτρεπε σχεδόν καθόλου να μιλήσει, γεγονός το οποίο ισχύει ακόμη και σήμερα. Η δική του επιμονή και η φιλοδοξία της δασκάλας του ήταν ο οδηγός για να καταφέρει να σχηματίσει λέξεις και σταδιακά να γράψει ποιήματα και –γιατί όχι;– ολόκληρα βιβλία.
Ο Νaoki απαντά σε 58 ερωτήσεις, αναφορικά με το τι σημαίνει να είσαι αυτιστικός και το βιβλίο του είναι ένα δώρο για όσους αγωνιούν να καταλάβουν και να πλησιάσουν τα παιδιά με αυτισμό. Πρόκειται για ένα συγκλονιστικό best seller που συγκινεί και θέτει το εξής ερώτημα: "Είμαστε έτοιμοι να ακούσουμε με προσοχή, πράγματα που δεν μπορούμε να κατανοήσουμε";
Εκδόσεις Μεταίχμιο, από 6-12 ετών
"Δεν ντρέπομαι πια"
Ο Φώτης έχει έναν μικρό αδερφό, τον Κέκο. Ο Φώτης ντρέπεται γιατί ο αδερφός του δεν είναι σαν τα άλλα παιδιά. Περπατά νευρικά, κάνει περίεργους ήχους και δε μιλά σε κανέναν. Όταν ξαφνικά ο Κέκος εξαφανίζεται, ο Φώτης νιώθει ενοχές για όσα σκεφτόταν για εκείνον και πως τελικά δεν είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα να μην είμαστε όλοι ίδιοι. Όταν τελικά βρίσκουν τον αδερφό του, ο Φώτης τον υποδέχεται περήφανος και χαρούμενος, έχοντας πάψει να ντρέπεται που ο αδερφός του έχει αυτισμό.
Η Έλενα Αρτζανίδου μας βάζει στη θέση του παρατηρητή, που στο τέλος αγκαλιάζει και αποδέχεται τη διαφορετικότητα.
Εκδόσεις Ψυχογιός, από 9 ετών
"Ένας σπέσιαλ ήρωας"
Η Κατερίνα Μουρίκη μας αφηγείται την ιστορία δύο διδύμων, που όμως δεν μοιάζουν μεταξύ τους: του Άρη και του Διομήδη. Ο Άρης, όπως όλα τα παιδιά με αυτισμό, έχει έναν ιδιαίτερο τρόπο έκφρασης. Τις σχέσεις, που έχει με τον αδερφό του και τους συμμαθητές του, θα τις ανακαλύψετε στις σελίδες αυτού του βιβλίου, το οποίο μεταδίδει αβίαστα μηνύματα αγάπης και αποδοχής.
Εκδόσεις Ψυχογιός, από 7 ετών
