Σπάνια θα δείτε τέτοιου είδους βιβλία. Αφορούν κατά αρχάς αυτόν που σχεδιάζει τη δημιουργία τους, όπως είναι η περίπτωση της Ρωξάνης Μάτσα. Απόγονος (η ταινία του Αλεξάντερ Πέιν, όλως περιέργως αναφέρεται και σε ένα παρόμοιο θέμα εθνικής κληρονομιάς) της οικογένειας Καμπά και ιδιοκτήτρια ενός από τα πιο όμορφα αμπέλια, μετά οικίας και οινοποιείου στην Αττική, είδε και άκουσε μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον ιστορίες πολιτικής, οικονομίας, τρύγων και κρασιών ποιότητας.
Καλλιέργησε με τα χέρια της αμπέλια, τρύγησε και οινοποίησε. Στην κατάλληλη στιγμή, πριν ο χρόνος καταστρέψει τις αναμνήσεις, αποφάσισε να καταγράψει όλη αυτή την ιστορία. Δεν έκανε το λάθος να αφεθεί στην δική της συγγραφική δεινότητα αλλά τα ανέθεσε σε δυο επαγγελματίες, την Εμμανουέλα Νικολαϊδου και τη Ζέτα Παπαγεωργοπούλου. Με συστηματικό τρόπο καταγράφηκαν μαρτυρίες και δημοσιεύτηκαν έγραφα, σκαναρίστηκαν φωτογραφίες και τοποθετήθηκαν με έμπνευση πάνω στο χαρτί από τον Δημήτρη Βίδο. Το αποτέλεσμα είναι μία σύνθετη παρουσίαση η οποία αναφέρεται σε μια μεγάλη περίοδο της βιομηχανικής Ελλάδας. Παράλληλα όμως είναι και μία περιγραφή των αγώνων ανώνυμων αμπελουργών, επώνυμων οινολόγων και των πρωτοπόρων της ελληνικής οινοβιομηχανίας.
Προσωπικά είχα επισκεφθεί αρκετές φορές το πανέμορφο βιομηχανικό κτήριο της εταιρείας στην Κάντζα αφού εκεί εργαζόντουσαν καλοί συνάδελφοι. Το ίδιο είχα κάνει και για το οινοποιείο στην Μαντινεία. Το πρώτο έχει πάψει να λειτουργεί ενώ στο δεύτερο παράγονται τα κρασιά της ζώνης από την εταιρία Μπουτάρη. Ως εξ αυτού αλλά και λόγω της μακροχρόνιας σχέσης μου με το χώρο έχω αρκετές προσλαμβάνουσες που μου επιτρέπουν να σχολιάσω.
Το βιβλίο χωρίζεται σε δυο μέρη. Στο πρώτο περιγράφεται η άνοδος και η πτώση της εταιρίας καθώς και η συνέχεια της στα χέρια της Εθνικής Τράπεζας. Στο δεύτερο μέρος μέσα από τις καταγραφές του Μιχαήλ Μπίκου, χημικού και διευθυντή της εταιρείας στη Μαντινεία καταγράφονται με ασυνήθιστη συνέπεια για τα ελληνικά δεδομένα και χωρίς εξωραϊσμούς οι δυσχέρειες, μιας εποχής που η χώρα μας προσπαθούσε να στηθεί στα πόδια της και να επιβιώσει. Ακόμη και τα χρόνια της κατοχής. Δεν είμαι από τους πιο αντικειμενικούς κριτές για αυτό το βιβλίο γιατί το διάβασα συναισθηματικά αλλά νομίζω ότι σπανίζουν τέτοιου είδους καταγραφές εταιρειών όπως αυτή διανθισμένη με την προσωπική μάτια της Ρωξάνη Μάτσα.
Ανδρέας Π.Καμπάς. Ο πατριάρχης της Μεσογαίας και η τέχνη του κρασιού, Εμμανουέλα Νικολαϊδου & Ζέτα Παπαγεωργοπούλου, Εκδόσεις Ελευθευρουδάκης Αθήνα 2012 (15€).
