Ήταν πριν από 18 χρόνια που πρωτοκάθισα σε θρανίο, έχοντας την επιθυμία να μάθω για το κρασί. Είχαμε γραφτεί με τον αδερφό μου στο Κολλέγιο του Ψυχικού. Καθηγητής μας ήταν ο Γιάννης Παρασκευόπουλος (Γαία Οινοποιητική), ο οποίος δεν εκτιμούσε καθόλου το γεγονός ότι ντρεπόμασταν να φτύνουμε το κρασί και το καταπίναμε – έτσι μέχρι το τέλος του δίωρου μαθήματος ήμασταν μέσα στην τρελή χαρά. Και όλα αυτά την περίοδο που δεν υπήρχαν σχολές κρασιού, εκτός από την Ελληνική Ακαδημία Οίνου, η οποία αποτέλεσε ορόσημο για την εποχή...
Μάθε, παιδί μου, γράμματα
Σήμερα, ωστόσο, υπάρχουν όλα τα καλά: σχολές –με ή χωρίς διπλώματα– και αρκετά clubs για τους οινόφιλους. Ήταν το «μεγάλο μπουμ» που έγινε την τελευταία δεκαετία στην Ελλάδα στο χώρο του κρασιού και της εστίασης που δημιούργησε την ανάγκη για όλες αυτές τις σχολές. Και δεν ήταν λίγοι εκείνοι που ξεκίνησαν να ασχολούνται ερασιτεχνικά και στο τέλος βρέθηκαν... σομελιέ. Εν μέρει κάτι τέτοιο συνέβη και σε εμένα, όπως επίσης και σε αρκετούς σομολιέ που γνωρίζω, ακόμη και στον Κωνσταντίνο Λαζαράκη, τον μοναδικό Master of Wine στην Ελλάδα και ιδρυτή της σχολής WSPC ΕΠΕ W.S. Επαγγελματικό Κέντρο Οίνου & Αποσταγμάτων ΕΠΕ, αντιπρόσωπο του Wine & Spirit Education Trust (WSET) που εδρεύει στο Λονδίνο. Όπως εκμυστηρεύεται ο ίδιος: «Πιάστηκα στη γοητεία του κρασιού, οπότε άρχισα να παρακολουθώ σεμινάρια». Εκείνη την εποχή ασχολούνταν με την jazz, έπαιζε κιθάρα και σπούδαζε μηχανολόγος μηχανικός. Στη συνέχεια πήγε στη Βρετανία για το οινικό του δίπλωμα στην κορυφαία στο είδος σχολή WSET. Έπειτα από λίγα χρόνια επέστρεψε με ένα σπουδαίο τίτλο και σε εμάς έφερε… ένα παράρτημα της σχολής. Έτσι βρέθηκα κι εγώ καθισμένη στα θρανία του περίπου πριν από 6-7 χρόνια για το 1ο και το 2ο επίπεδο και πολύ πρόσφατα για το ειδικό πτυχίο πάνω στον ελληνικό αμπελώνα και στα ελληνικά κρασιά, που μόλις λανσαρίστηκε. Η σχολή στην Αμφιθέας είναι σχολείο, πάει και τελείωσε. Μόνο που, αντί για μολύβια, στα λευκά θρανία είναι παραταγμένα τα ποτήρια, με το πτυελοδοχείο στη μέση. Το μάθημα σοβαρό, πρώτα η θεωρία και μετά η δοκιμή των κρασιών, με διαφορετικές απαιτήσεις ανάλογα με το επίπεδο. Στα θρανία της είδα σομελιέ, εμπόρους κρασιών αλλά και ιδιώτες που το λατρεύουν. Από κοντά οι επίσημες σημειώσεις, οι φόρμες γευσιγνωσίας και το χαρτί που βάζεις παρουσία, γιατί με ένα μικρό αριθμό απουσιών κόβεσαι. Τα θέματα των εξετάσεων έρχονται απευθείας από Αγγλία, αυθημερόν, η διαδικασία είναι ιδιαίτερα αυστηρή και αν την περάσεις με επιτυχία, παίρνεις το ανάλογο πτυχίο. Το πρώτο επίπεδο σπουδών είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να μπορεί να το παρακολουθήσει ακόμη και ο απλός καταναλωτής, κατανοώντας έννοιες όπως αυτές της γευσιγνωσίας μονοποικιλιακών κρασιών και της πολυπλοκότητας του συνδυασμού κρασιού και φαγητού. Η άλλη σχολή που επίσης κρατάει καλά τα σκήπτρα της επιμόρφωσης στον τομέα του κρασιού είναι η Le Monde. Δεν είναι τυχαίο που τα τελευταία χρόνια αρκετοί απόφοιτοί της σομελιέ έχουν λάβει πρωτιά στο διαγωνισμό για τον καλύτερο οινοχόο στην Ελλάδα. Καθηγητής στα επαγγελματικά τμήματα η... μεγαλύτερη μύτη (μεταφορικά και κυριολεκτικά, και καμαρώνει γι’ αυτήν) του κρασιού, ο συνεργάτης του «Umami» Σίμος Γεωργόπουλος. Ο «Σιρανό» του οίνου σε κάνει να κρέμεσαι από τα χείλη του όταν μιλάει για το κρασί, αλλά δεν θεωρείται εύκολος καθηγητής. Αυστηρός (βάζει τεστ εβδομάδα παρά εβδομάδα στους μαθητές του) και απαιτητικός, με εξαιρετική μεταδοτικότητα. Ο επαγγελματικός κύκλος έχει έξι τομείς (οινοχοεία, ελληνικός αμπελώνας, παγκόσμιος αμπελώνας, σέρβις, συνδυασμός φαγητού-κρασιού, αποστάγματα) από τους οποίους μπορείς, ως ιδιώτης, να παρακολουθήσεις αποσπασματικά όποιον σε ενδιαφέρει. Ταυτόχρονα υπάρχουν και μονοθεματικά σεμινάρια, σε πιο χαλαρή ατμόσφαιρα (με άλλους καθηγητές και σε μια συνάντηση), στα οποία γίνεται ένα κομμάτι θεωρίας και ακολουθούν οι γευσιγνωσίες. Για όποιον, πάλι, δεν ενδιαφέρεται για διπλώματα, αλλά η ενασχόλησή του με το κρασί έχει να κάνει κυρίως με την επιθυμία του να μάθει περισσότερα γι’ αυτό, να το γευτεί και να το απολαύσει, η ολοκαίνουργια σχολή του Γιώργου Λούκα Genius in Gastronomy στη Γαλατσίου είναι ό,τι πρέπει. Χαλαρός χώρος, με ενδιαφέροντα αισθητικά στοιχεία, όπως χρωματιστοί τοίχοι, τραπέζια με διαφορετικές καρέκλες (μου άρεσε πολύ πώς δένουν οι κλασικές με τις πλαστικές τύπου Philippe Starck) αλλά και μια υπέροχη βιβλιοθήκη (μοιάζει με χειροποίητη) με γραμμένα επάνω της, σαν σε γκράφιτι, ονόματα ποικιλιών και αμπελοοινικών περιοχών. Στα μαθήματα, τώρα, υπάρχει ένας θεματικός (εννέα τρίωρα) κύκλος εκμάθησης. Παράλληλα, όμως, γίνονται διάφορες συναντήσεις (π.χ. την παραμονή της Πρωτοχρονιάς παρακολούθησα ένα τρίωρο για τα αφρώδη). Η σχολή δεν περιορίζεται στο κρασί αν και αποτελεί το επίκεντρό της, καθώς γίνονται και άλλες ενδιαφέρουσες γευσιγνωσίες με θέματα όπως οι παραλλαγές του Cosmopolitan ή του Dry Martini, τα malts, οι μπίρες κ.λπ. Την πιο έξυπνη ιδέα μαθημάτων, ωστόσο, τη συνάντησα στη σχολή Οίνος ο Αγαπητός του Δημήτρη Χατζηνικολάου (χημικός-οινολόγος με μεταπτυχιακό και διδακτορικό στο Μπορντό). Είχε βγάλει μια ανακοίνωση στο site πριν από κάτι μήνες και πρόσφερε 50% έκπτωση σε όποιον δήλωνε συμμετοχή εκείνη την ώρα για το σεμινάριο «Ο γύρος του κόσμου σε τρεις ώρες» κι ενώ περίμενε 30-40 άτομα του απάντησαν τελικά 800. Η σχολή του κ. Χατζηνικολάου είναι από τις παλιότερες και οργανώνει τα μαθήματα γευσιγνωσίας κρασιού σε ένα υπέροχο νεοκλασικό στο Μαρούσι. Υπάρχουν πέντε κύκλοι γευστικών σεμιναρίων, ταυτόχρονα όμως οργώνονται και βραδιές παρουσιάσεων, πιο χαλαρές, με λιγότερη θεωρία και περισσότερες γευστικές δοκιμές. Συχνά οργανώνονται και βραδιές οινοπαραγωγών. Όσο για τη Θεσσαλονίκη, η Wine Plus και η οινολόγος Μαρία Νέτσικα (χημικός οινολόγος) συμπληρώνουν φέτος 15 χρόνια σεμιναρίων, κάθε φορά με διαφορετικό θέμα, κι έχουν ένα φανατικό κοινό που αγαπά το κρασί και τα παρακολουθεί. Επειδή οι τιμές είναι λογικές, συχνά συναντάμε φοιτητές και αρκετό νέο κόσμο. Κάποιοι, μάλιστα, το βλέπουν και σαν βραδινή έξοδο. Δεν φτύνουν, μάλιστα, τα κρασιά όταν τα δοκιμάζουν για να τα απολαμβάνουν περισσότερο, ενώ συχνά κάποιοι κάθονται και μετά το τέλος του μαθήματος για να να συζητήσουν περί αυτών πιο χαλαρά. Κατά βάση τα μαθήματα έχουν χαρακτήρα μονοθεματικού σεμιναρίου, π.χ. το κρασί στο τραπέζι, θερμοκρασία, σερβίρισμα, πώς ταιριάζει το φαγητό με το κρασί ή ανακαλύψτε το terroir.
Τα clubs
Clubs εταιρειών διοργανώνουν γευσιγνωσίες, οινικά ταξίδια, ενώ εξελίσσονται σε σταθερό σημείο αναφοράς για οινόφιλους.
Cellier Wine Club Tο 1989 ο Παύλος Καρακώστας, ιδιοκτήτης των Cellier, ίδρυσε το Athenian Wine Club, την πρώτη λέσχη κρασιού στην Ελλάδα, που αργότερα μετονομάστηκε σε Cellier Wine Club.
H συνδρομή περιλαμβάνει ενημερωτικά έντυπα, ειδικές προσφορές, το περιοδικό των Cellier, δυνατότητα αγοράς κρασιών με τη μέθοδο En Primeur, έκπτωση 10% σε γευσιγνωσίες, οινικές εκδηλώσεις, στο εστιατόριο «Cellier le Bistrot», στα μαθήματα του WSPC και τα μαθήματα μαγειρικής του Studio Sidayes. Εγγραφές: 2105278700 (Κλεισθένους 9, Αθήνα).
Club Οινόφιλοι Το club της Οινοτράπεζας Παυλίδη είναι από τα πιο ενεργά και διοργανώνει εκδηλώσεις σχεδόν κάθε εβδομάδα. Οι γευσιγνωσίες γίνονται στον ωραίο, ξύλινο χώρο της, ο οποίος περιτριγυρίζεται από κάβες, ενώ οργώνονται συχνά βραδιές σε εστιατόρια καθώς κι εκδρομές. Πληροφορίες-εγγραφές: 2109830000.
Οινέας ο Κύκλος των Οινοφίλων Η μεγαλύτερη ενεργή λέσχη κρασιού της Ελλάδας δημιουργήθηκε το 1995. Στη συνδρομή λαμβάνετε το τριμηνιαίο περιοδικό «Τα Νέα του Οινέα», την τριμηνιαία έκδοση «Επιλογές», ενώ έχετε δικαίωμα συμμετοχής σε οινικές εκδηλώσεις εκδρομές και προσφορές.
Οι διευθύνσεις
• WSPC Αμφιθέας 70, Παλαιό Φάληρο, 2109882540, 544 • LE MONDE Αβέρωφ 12, Αθήνα, 2108211700, www.lemonde.edu.gr
• GENIUS IN GASTRONOMY Καστελλίου 17, Γαλάτσι, 2121006520, www.geniusingastronomy.gr
• ΟΙΝΟΣ Ο ΑΓΑΠΗΤΟΣ Αργοναυτών 61, Μαρούσι, 2106142200 (αίθουσα σεμιναρίων: Πολιτιστικό Κέντρο Γευστικής Ενημέρωσης, Β. Ηπείρου 27, Μαρούσι), www.oinosoagapitos.gr
• WINE PLUS Καρυωτάκη 5, Θεσσαλονίκη, 2310888311, www.wineplus.gr