Με το που βρίσκεσαι στο μικρό λεωφορειάκι που σε παραλαμβάνει από το αεροδρόμιο του Bilbao για τη μεταφορά στο LogroQo, την πόλη στην κεντρική Rioja που χρησιμεύει ως ορμητήριο για τις εκδρομές και τις επισκέψεις στα οινοποιεία, νιώθεις ότι βρίσκεσαι σε μια αγκαλιά αμπέλια. Άψογα στοιχισμένα, απλώνονται στην πεδιάδα και τα βλέπεις στη συνέχεια να σκαρφαλώνουν τους λόφους της περιοχής. Μα αυτό που σε συναρπάζει είναι ότι εδώ τα οινοποιεία είναι από μόνα τους έργα τέχνης.
Σε πιο άλλο μέρος του πλανήτη θα έβλεπες οινοποιεία-κοσμήματα, φτιαγμένα από αρχιτέκτονες όπως ο Καλατράβα και ο Φρανκ Γκέρι; Μόνο σε μια γη σαν την ισπανική και δη αυτή της βόρειας Ισπανίας το πάθος των ανθρώπων για το κρασί σμίγει με εκείνο της λατρείας τους για το design. Βρεθήκαμε εδώ τον περασμένο Μάιο με σκοπό να επισκεφθούμε το οινοποιείο του Marqu,s de C"ceres και μαγευτήκαμε με τα κρασιά, την περιοχή, τους ανθρώπους, το φαγητό.
Η rioja ως οινοπαραγωγός ζώνη
Η Rioja είναι ένα κρασί Ονομασίας Προέλευσης (Denominacion de Origen Calificada Rioja) που προέρχεται από την ομώνυμη περιοχή στη βορειοανατολική Ισπανία και πήρε το όνομά της από τον ποταμό (rio στα ισπανικά) Oja, έναν παραπόταμο του Ebro. Καλύπτει μια περιοχή 57.000 εκταρίων και δίνει 250 εκατ. λίτρα κρασί κάθε χρόνο, από το οποίο το 85% είναι κόκκινο. Παρότι η Rioja καλύπτει μια σχετικά μικρή περιοχή, έχει πολύ διαφορετικά εδάφη και κλιματολογικές συνθήκες, πράγμα που επηρεάζει τα αμπέλια και εντέλει δίνει ξεχωριστά χαρακτηριστικά στο κρασί. Καθώς η Rioja είναι κατηφορική από τα δυτικά προς τα ανατολικά και το κλίμα γίνεται πιο ξηρό και ζεστό χάρη στην επιρροή της Μεσογείου, η γη χωρίζεται σε τρεις ζώνες (έχουν να κάνουν με το πώς αυξάνεται η θερμοκρασία): τη Rioja Alta, τη Rioja Alavesa και τη Rioja Baja.
Η Rioja Alta είναι η ψηλότερη από αυτές τις ζώνες και λέγεται ότι παράγει τα καλύτερα κρασιά. Από τις κόκκινες ποικιλίες, οι πιο γνωστές είναι το Tempranillo, αλλά χρησιμοποιούνται επίσης η Garnacha Tinta (Grenache), Graciano και το Mazuelo (τοπική ονομασία του Carignan). Για τη λευκή Rioja, οι ποικιλίες που χρησιμοποιούνται είναι η πολλά υποσχόμενη Viura (ή, αλλιώς, Macabeo), η οποία συχνά αναμειγνύεται με Malvasia και Garnacha Blanca. Τα κόκκινα κρασιά της περιοχής χωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες.
Η απλή Rioja είναι ένα κρασί που περνά λιγότερο από ένα χρόνο σε δρύινο βαρέλι. Η Crianza είναι το κρασί που παλαιώνει τουλάχιστον δύο χρόνια, ένα από οποία είναι σε δρύινο βαρέλι. Η Rioja Reserva παλαιώνει επί τρία χρόνια, εκ των οποίων το ένα είναι σε βαρέλι, ενώ τέλος η Gran Reserva περνάει δύο χρόνια σε δρύινο βαρέλι και τρία στο μπουκάλι. Σύμφωνα με επίσημες κατατάξεις, οι καλύτερες χρονιές για Rioja την τελευταία εικοσαετία ήταν οι 1982, 1994, 1995, 2001, 2004 και 2005.
Ιστορικά, η περιοχή της Rioja αναβαθμίστηκε ιδιαίτερα στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν κάποιοι οινοπαραγωγοί του Bordeaux, «χτυπημένοι» από το διπλό κακό (τον περονόσπορο και τη φυλλοξήρα), πέρασαν τα Πυρηναία και έφεραν στην περιοχή την τεχνογνωσία τους. Γι’ αυτό κάποια από τα παλαιότερα οινοποιεία εντοπίζονται στην περιοχή του Haro, στη Rioja Alta, αν και πολλά άλλα συγκεντρώνονται γύρω από το LogroQo, στο κέντρο αυτής της περιοχής.
Για όλους αυτούς τους λόγους, για πολλά χρόνια η Rioja εθεωρείτο πάντα η περιοχή με το υψηλότερο οινικό προφίλ στην Ισπανία, αλλά τώρα τα πράγματα επαναπροσδιορίζονται. Ίσως γιατί τη δεκαετία του 1980 η υπερτιμολόγηση, αλλά και η πτώση της ποιότητας εξαιτίας των μεγάλων παραγωγών, κλόνισαν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Σύμφωνα με τη Jancis Robinson, η Rioja ήταν παραδοσιακά ο πιο ακριβός πρεσβευτής της αμερικανικής δρυός, με ένα κρασί που φτιαχνόταν από ένα blend Tempranillo και Garnacha, το οποίο παλαίωναν για αρκετό χρονικό διάστημα μέσα σε γλυκά, βανιλάτα, μικρά αμερικανικά βαρέλια.
Το αποτέλεσμα αυτής της παλαίωσης ήταν να επιτρέπει σε ένα μεγάλο ποσοστό από φαινόλες να μείνουν στον πάτο του βαρελιού, κάνοντας την εμφιαλωμένη Rioja ένα σχετικά απαλό, ευγενικό κρασί, με αρώματα φράουλας και ψητών φρούτων. Ήταν αυτός ο «εύκολος» χαρακτήρας, καθώς και το γεγονός ότι μια πλήρως παλαιωμένη εκδοχή δεν κόστιζε πολύ, που έκαναν της Rioja το πρώτο εκτός Γαλλίας κρασί που κέρδισε τους απανταχού οινόφιλους.
Όσο για την σημερινή τάση; Η Jancis Robinson, περιγράφοντας την περιοχή της Rioja, αναφέρει ότι για πολλά χρόνια τα οινοποιεία της δεν έκαναν παρά μόνο το blending των κρασιών για να φτιάξουν τα δικά τους χαρμάνια και ότι όχι μόνο δεν είχαν ιδιόκτητα αμπέλια, αλλά έπαιρναν και έτοιμο το κρασί που έφτιαχναν οινοπαραγωγοί της περιοχής. Σήμερα, ωστόσο, η τάση θέλει τους περισσότερους σοβαρούς οινοπαραγωγούς να έχουν τον έλεγχο και να παρακολουθούν την παραγωγή όσο πιο στενά γίνεται, πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα πολλοί από τους αμπελώνες της περιοχής πάνω από τη γραμμή του Ebro να ανήκουν σε μεγάλους τοπικούς οινοπαραγωγούς.
Marques de Caceres: Iστορία, αλλά και μια βόλτα στο κτήμα
Το οινοποιείο Marques de C"ceres είναι γνωστό για την ιστορία του, αλλά και την εξαιρετική δουλειά που κάνει στα αμπέλια και το κρασί. Το όνομα «Marqu,s de C"ceres» προέρχεται από ένα φίλο του σημερινού βασικού ιδιοκτήτη Enrique Forner. Ο D. Vincente Noguera y Espinosa de los Monteros, ένας πρόγονος του οποίου, ο Juan Ambrosio Garc4a de C"ceres y Montemayor, καπετάνιος της Βασιλικής Αρμάδας, κέρδισε τον τίτλο του Μαρκησίου για την προσφορά του στον πόλεμο με το Βασίλειο της Νάπολης, «χάρισε» το όνομα και συμμετείχε στη συνολική προσπάθεια.
Υπήρξε ο μέγας πρέσβης της εταιρείας απανταχού της Γης. Όλα έγιναν στα τέλη του 1960, όταν ο Enrique Forner, ιδρυτής του οινοποιείου, αποφάσισε να επιστρέψει στη γενέθλια χώρα του, την Ισπανία, έχοντας ζήσει χρόνια και έχοντας αποκτήσει μεγάλη επαγγελματική εμπειρία στο Bordeaux. Στη Γαλλία, οι Forner, με τη βοήθεια του 0mile Peynaud, του διασημότερου οινολόγου της περιοχής, έκαναν αναμπελώσεις, επισκεύασαν αποθήκες και έκαναν ό,τι χρειαζόταν για να δώσουν στις εκεί ιδιοκτησίες τους αίγλη και ποιότητα. Μέσα σε λίγα χρόνια, το Chateau Camensac και το Ch#teau Larose Trintaudon στο M,doc έγιναν από τα κορυφαία Chateaux του Bordeaux. Αλλά οι Forner δεν ήθελαν να περιοριστούν στο γαλλικό M,doc. Η επιθυμία και η διάθεση τους οδήγησαν πίσω στα πάτρια εδάφη, στην καλύτερη περιοχή της Rioja, την Alta. Η μορφολογία του εδάφους εδώ, με τα ασβεστολιθικά και αργιλώδη πετρώματα, έδιναν τα καλύτερα κρασιά της περιοχής.
Χρησιμοποιώντας τις πολύτιμες γνώσεις του 0mile Peynaud και αργότερα του μαθητή του Michel Rolland και κάνοντας παράλληλα συμφωνίες με τους αμπελουργούς που είχαν τα καλύτερα τεμάχια στις καλύτερες τοποθεσίες, ξεκίνησαν να παράγουν κρασί με πολύ πρωτοποριακές για την εποχή μεθόδους, τελείως διαφορετικές από εκείνες που χρησιμοποιούσαν τα άλλα οινοποιεία της περιοχής.
Αλλά στο οινοποιείο Marques de C"ceres δεν αρέσει να μένουν στην ιστορία. Γιατί η ουσία βρίσκεται στο παρόν, στη γνώση από το παρελθόν, στο background της οικογένειας Forner, αλλά και στη σημερινή εσωτερική διάρθρωση της εταιρείας, τα οποία καθιστούν το οινοποιείο Marques de C"ceres από τα σπουδαιότερα της περιοχής.
Στο οινοποιείο με την κυρία Forner
Φτάσαμε στο οινοποιείο νωρίς και ξεκινήσαμε με μια βόλτα στα αμπέλια, για να νιώσουμε την αίσθηση της γης της Rioja, με τον Florent Thibaut, Διευθυντή Εξαγωγών της εταιρείας. Στη συνέχεια συναντήσαμε την Christine Forner, σημερινή ιδιοκτήτρια. Μια γυναίκα δυναμική, με γαλλικό στιλ και φινέτσα, αλλά και ισπανική ζεστασιά με ταμπεραμέντο. «Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Γαλλία και αφού απέκτησα μεγάλη εμπειρία στο Bordeaux, δουλεύοντας για τα οικογενειακά οινοποιεία, πήγα στο Παρίσι όπoυ και παντρεύτηκα. Άρχισα να δουλεύω στο μεσιτικό χώρο». Η κυρία Forner, εξηγεί ότι ο πατέρας της, είχε πάει ήδη στη Rioja και στενοχωριόταν πολύ που κανένα από τα παιδιά δεν φαινόταν να έχει τη διάθεση να αναλάβει την πατρική περιουσία στα ισπανικά εδάφη. «Είμαστε τρία αδέρφια. Ο αδερφός μου ήταν στις επιχειρήσεις μας στο Bordeaux, η αδερφή μου είχε φύγει για την Καλιφόρνια και εγώ στο Παρίσι. Γνώριζα τη Rioja, είχα κάνει μια δυο επισκέψεις, και κάποια στιγμή αποφάσισα να φύγω από τη Γαλλία και να έρθω να ζήσω δοκιμαστικά εδώ στο LogroQo. Στην αρχή προσπάθησα να καταλάβω την κουλτούρα, τους ανθρώπους και την οινοπαραγωγό περιοχή. Μετά από έξι μήνες την ερωτεύτηκα και αποφάσισα να μετακομίσω για τα καλά».
Κατευθείαν άρχισε να ασχολείται με τις εξαγωγές που ήταν πολύ περιορισμένες τότε και για δεκατέσσερα χρόνια ταξίδευε έξι μήνες το χρόνο σε όλον τον κόσμο για να εξάγει τα κρασιά τους σε καινούριες αγορές ή να τα κάνει πιο γνωστά σε αγορές που ήδη υπήρχαν. Σήμερα, το οινοποιείο Marqu,s de C"ceres εξάγει το 50% της παραγωγής του σε πάνω από 110 χώρες στον κόσμο. Μιλώντας για τον ανταγωνισμό, συνειδητοποιείς ότι έχεις απέναντί σου μια πολύ συνειδητοποιημένη γυναίκα.
«Ο ανταγωνισμός είναι παντού. Σημαντικό είναι να συνειδητοποιήσεις ότι δεν είσαι τίποτα στη μεγάλη θάλασσα όπου παράγεται το κρασί. Αλλά από την άλλη, η προσπάθεια, η συνέπεια και η δουλειά μπορούν να δώσουν αποτελέσματα. Πάντα, όμως, πρέπει να θυμάσαι ότι δεν είσαι μοναδικός, δεν είσαι ο καλύτερος, και ότι πρέπει να παίξεις ένα ρόλο μέσα σε μια τεράστια αγορά. Αυτό είναι και το κλειδί στην επιτυχία». Εκεί κοντοστέκεται και μου εξομολογείται ότι η λέξη «επιτυχία» δεν της αρέσει πολύ. «Στη δουλειά μας πρέπει να είμαστε ταπεινοί. Μόλις χάσεις αυτό το χαρακτηριστικό, χάνεις τη δυνατότητά σου να καταλάβεις τι περιμένει ο καταναλωτής κάθε στιγμή».
Τα κρασιά του οινοποιείου είναι value for money και αυτό που προσπαθούν να πετύχουν πάντα είναι φινέτσα, συνέπεια και υψηλή ποιότητα. Στη συνέχεια, μιλώντας για την τάση της εποχής που θέλει ομογενοποιημένες γεύσεις, μου εξηγεί ότι εκείνοι θέλουν τα κλασικά κρασιά τους, όπως η Gran Reserva και η Crianza, να κρατούν την προσωπικότητα της περιοχής, προσαρμόζοντας τη στις ανάγκες του σύγχρονου καταναλωτή.
Ωστόσο, έχουν και μια νέα γενιά κρασιών, όπως τα Gaudium, τα οποία είναι πιο δουλεμένα και ο χαρακτήρας τους είναι πιο στρογγυλός και ισορροπημένος, επομένως εύκολος στον καταναλωτή. Μιλώντας μαζί της ωστόσο, νιώθεις ότι δεν έχεις να κάνεις απλώς με έναν τεχνοκράτη του κρασιού. Αυθόρμητα τη ρωτώ τι σημαίνει για εκείνη το κρασί. «Είναι μια τέχνη, μια κουλτούρα, η τέχνη του να ζεις. Ένα μέρος της ζωής. Ένα πράγμα που απεχθάνομαι είναι να πίνεις κακό κρασί.
Ένα μπουκάλι καλό κρασί είναι μια ανακάλυψη. Τα αρώματά του, οι γεύσεις του. Είναι κάτι ζωντανό, που επιτρέπει την επικοινωνία». Μια και αναφέρθηκε στην τέχνη, τη ρωτώ αν πιστεύει ότι το κρασί είναι η δουλειά ενός καλλιτέχνη. «Πιστεύω ότι το κρασί είναι δύο πράγματα. Από τη μια, η τεχνική που πρέπει να υπάρχει, αλλά από την άλλη είναι η φύση και ο άνθρωπος. Πρέπει να αφήνεις τη φύση να δώσει το μέγιστο που μπορεί και μετά ο άνθρωπος πρέπει να επεμβαίνει για να δώσει την έκφραση. Ο ρόλος του ανθρώπου είναι σημαντικός. Όπως όταν δώσεις τα ίδια χρώματα σε πέντε ζωγράφους και τους πεις να ζωγραφίσουν ένα δέντρο, θα σου φτιάξουν πέντε διαφορετικά, έτσι και ο κάθε άνθρωπος με την ίδια πρώτη ύλη θα σου φτιάξει διαφορετικό κρασί».
Η κουβέντα κλείνει με μια αναφορά στη γαστρονομία και το κρασί. «Το κρασί και το φαγητό είναι ευτυχία. Πιστεύω ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο δημιουργικό. Η ωραιότερη έκφραση της φύσης. Αλλά το καλύτερο κρασί δεν υπάρχει. Το καλύτερο έχει να κάνει με τη στιγμή, το φαγητό, την παρέα».
Ταξίδι στην περιοχή
Η καλύτερη βάση σας για να επισκεφθείτε το οινοποιείο του Marqu,s de C"ceres, αλλά και πολλά οινοποιεία της περιοχής, είναι το LogroQo. Μια σύγχρονη μικρή πόλη, από αυτές που συναντάμε παντού, με κύριο ατού ένα ενδιαφέρον ιστορικό κέντρο με χαρακτήρα. Σίγουρα, όμως, αξίζει να κάνετε ένα πέρασμα από το Bilbao, για να επισκεφθείτε το Guggenheim και φυσικά το San Sebastian, τη γαστρονομική πρωτεύουσα της χώρας των Βάσκων.
Στο Logroφo
Θα μείνετε στο Marques de Vallejo (v. Marques de Vallejo 8, +34 941 248 333, www.hotelmarquesdevallejo.com), ένα στιλάτο φιλικό ξενοδοχείο στην παλιά πόλη, με πολύ άνετα κρεβάτια. Για φαγητό, θα πάτε στο «C Laurel», έναν πεζόδρομο γεμάτο μικρά εστιατόρια με tapas. Εδώ θα τρώτε ένα μεζεδάκι (ζητήστε στο καθένα τη σπεσιαλιτέ του) στο όρθιο με ένα ποτήρι κρασί και θα συνεχίζετε για το επόμενο. Αυτή η εξόρμηση είναι από τα ωραιότερα απλά πράγματα που θα θυμάστε από την περιοχή.
Στο Bilbao
Μέσα σε ελάχιστο χρόνο, μια βιομηχανική πόλη όπως το Bilbao μετατράπηκε σε πολιτιστικό κέντρο. Αξίζει να περάσετε έστω και για λίγο από εδώ, για να επισκεφθείτε το Guggenheim. Kλείστε μια ξενάγηση στο μουσείο, ώστε να κατανοήσετε καλύτερα τη φιλοσοφία του σχεδιασμού, της αρχιτεκτονικής και του concept του. Ένα εντυπωσιακό κτίριο του Frank Gehry. Αν αποφασίσετε να διανυκτερεύσετε εδώ, το ξενοδοχείο Gran Domine Bilbao είναι ακριβώς απέναντι και έχει σχεδιαστεί με το ίδιο πρωτοποριακό πνεύμα. Η θέα στο μουσείο από τα δωμάτια, το πρωτότυπο εσωτερικό, αλλά και το καλό μπαρ και το εστιατόριό του το καθιστούν μια καλή επιλογή. (Alameda Mazarredo 61, +34 944 253 300, www.granhoteldominebilbao.com). Για φαγητό, το Μπιλμπάο έχει μια από τις πιο δυνατές σκηνές για ποτό και «pintxo». Έτσι ονομάζονται οι δίσκοι με τους μεζέδες που τοποθετούνται επάνω στο μπαρ για να συνοδεύουν το κρασί. Πηγαίνετε στην Plaza Nuevo και γύρω από το Siete Calles.
Στο San Sebastian
Eίναι μικρό και πανέμορφο. Ό,τι πρέπει για να περάσεις ένα long weekend με βόλτες στα σοκάκια της Parte Vieja (Παλιά Πόλη) και να γευτείς μερικά από τα 17 αστέρια Michelin που συγκεντρώνει η πόλη! Οι λάτρεις της υψηλής γαστρονομίας θα νομίζουν ότι πέθαναν και βρέθηκαν στον παράδεισο εδώ. Μη χάσετε το Arzak (+34 943 278 465), όπου ο κορυφαίος σεφ Juan Mari Arzak, με 3* Michelin, θεωρείται σημείο αναφοράς στην πόλη. Ο Martin Berasategui (+34 943 366 471) καταφέρνει να δημιουργεί ευρηματικές σπεσιαλιτέ με φαντασία πάνω στη γευστική παράδοση των Βάσκων (3* Michelin). Στο Akelare (+34 943 311 209), ο Pedro Subijana κέρδισε φέτος το 3ο του αστέρι. Το εστιατόριο βρίσκεται «κρεμασμένο» στην άκρη ενός λόφου πάνω από τον Ατλαντικό. (3* Michelin). Τέλος, στο Mugaritz (+34 943 522 455), ο Luis Andoni AdFriz (μαγείρεψε πέρυσι στους «Χρυσούς Σκούφους») είναι κορυφαία μορφή της ισπανικής γαστρονομίας. (2* Michelin). Για να τα απολαύσετε καλύτερα όλα αυτά, αξίζει να μείνετε στο Hotel Maria Cristina (+34 943 437 600, www.mariacristina.es), ένα ονειρεμένο ξενοδοχείο-παλάτι της Belle 0poque που σε μεταφέρει σε άλλες εποχές.
Μαθήματα γευσιγνωσίας
Φτάνοντας στη Rioja, μπορείτε να παρακολουθήσετε ένα τρίωρο εντατικό μάθημα για τα κρασιά της περιοχής, ώστε να μπορέσετε να απολαύσετε καλύτερα τις επισκέψεις σας εδώ. Πληροφορίες στο «Rioja Wine Information Office», +34 941 500 400 - fax +34 941 500 672.
Εντυπώσεις από μια γευστική δοκιμή
Όπως ήταν φυσικό, μια τόσο αναλυτική επίσκεψη σε μια διάσημη ζώνη και σε ένα από τα πιο γνωστά της οινοποιεία δεν μπορούσε παρά να συνοδεύεται κι από μια αναλυτική δοκιμή. Σας μεταφέρω εντυπώσεις
Marques de Caceres, Rioja, λευκό 100% Viura
Ένα ανοιχτόχρωμο κρασί με αρώματα από μήλα, αχλάδια και μια ελαφριά εξωτική νότα. Τη μύτη ακολουθεί ένα έντονο, πολύ αρωματικό στόμα, με φρεσκάδα και φρουτένιες νότες. Ιδανικό για απεριτίφ ή συνοδευτικό για σαλάτες και ψητό ή τηγανητό ψάρι.
Marques de Caceres, Rioja, ροζέ, 80% Tempranillo, 20% Garnacha
Ένα πολύ ενδιαφέρον και value for money ροζέ κρασί, με καλές οξύτητες και ιδιαίτερα ισορροπημένα αρώματα. Στο στόμα έχει αρώματα γλυκού του κουταλιού, κεράσι, φρεσκάδα, οξύτητα και μια ελαφριά ταννικότητα. Ιδανικό με ψάρι, χοιρινό και κοτόπουλο ή μεσογειακά πιάτα με ελαιόλαδο, ζυμαρικά, παέλια. Σερβίρεται στους 8-10°C.
Marques de Caceres, Vendimia Seleccionada Crianza, ερυθρό
Λαμπερό κόκκινο χρώμα και ζωντανή μύτη, με αρώματα από φράουλες, κεράσια, βανίλια. Στο στόμα αφήνει μια ευχάριστη φρεσκάδα με ελαφριές ταννίνες και αίσθηση φρούτου. Καλή χρονιά το 2004. Δοκιμάστε το με πάστα, ψάρι με κόκκινη σάλτσα, chorizo.
Marques de Caceres Reserva 2001, ερυθρό
Ένα χαρακτηριστικό κρασί της περιοχής, με ζωντανό σκούρο ρουμπινί χρώμα, έντονη μύτη και υπέροχες ταννίνες που υποστηρίζουν το φρουτένιο του χαρακτήρα στο στόμα. Ένα πολύ καλό κρασί με προοπτική παλαίωσης.
MC
Ένα Tempranillo με βαθύ ρουμπινί χρώμα και ένα ενδιαφέρον μπουκέτο μαύρων φρούτων και δρυός. Ζωντανό, με έντονα φρούτα και ταννίνες, έχει ένα χαρακτήρα που θα του ταίριαζε κυνήγι, μοσχαρίσια φιλέτα και παλαιωμένα τυριά. Ιδανικό στους 16-18ο C.
Gaudium
Αν το MC είναι ένας αρρενωπός άντρας, τότε το Gaudium είναι μια φινετσάτη γυναίκα, λέει η κυρία Forner. Προέρχεται από προφυλλο-ξηρικά αμπέλια και είναι ένα κρασί με έντονο αρωματικό μπουκέτο, αλλά πολύ ισορροπη-μένο, με στρογγυλές γλυκές ταννίνες. Θα το ταιριάξετε με κρέας σερβιρισμένο με σάλτσες και καλά τυριά.
