Το όνειρο επιτέλους γίνεται πραγματικότητα. Η κατακόκκινη Ferrari σάς περιμένει για το test drive της ζωής σας. Το πρώτο πάτημα του γκαζιού απελευθερώνει τα 500 και πλέον άλογα, καθώς οδηγείτε με ιλιγγιώδη ταχύτητα το τεράστιο ζαντολάστιχο στην πρώτη βαθιά λακκούβα του χωμάτινου, κακοτράχαλου δρόμου.
Την ίδια στιγμή, που η μπροστινή αεροτομή, έχοντας χτυπήσει τη μεγάλη πέτρα που εξέχει, εκτοξεύεται πάνω από την ανοιχτή οροφή... Αν νομίζετε ότι τα παραπάνω δεν έχουν καμία σχέση με το εκλεκτό κρασί που μόλις ετοιμάζεστε να σερβίρετε, απλώς αναλογιστείτε ότι ο... λάθος δρόμος είναι ικανός να στραπατσάρει «εν μία γουλιά» τις αρετές ακόμα και ενός Petrus. Αντίθετα λίγος κόπος, ένα θερμόμετρο και το κατάλληλο ποτήρι, είναι ικανά να μετατρέψουν ένα ταπεινό κρασί... σε Petrus!
Εν αρχή ην η θερμοκρασία. Εξοικειωνόμαστε μαζί της χρησιμοποιώντας ένα θερμόμετρο που μπαίνει μέσα στο ποτήρι. Θα διαπιστώσουμε ότι ενώ για τη θερμοκρασία ενός αρρώστου δεν μας ξεφεύγει δέκατο, δεν συμβαίνει το ίδιο και με ένα κρασί. Μάλιστα, τα λάθη που κάνουμε στην εκτίμησή μας έχουν πάντα απόκλιση προς τα πάνω και συνήθως είναι της τάξης των 4-5 βαθμών. Αριθμός που έχει κρίνει το παιχνίδι από τα ... αποδυτήρια!
Επιμένουμε ευλαβικά στους 7-9 βαθμούς για τα αφρώδη και τα ροζέ, 8-10 για κάθε είδους λευκό και 16-18 για κάθε είδους κόκκινο. Μεγάλες αποκλίσεις από τις παραπάνω θερμοκρασίες επηρεάζουν αρώματα και γεύσεις. Στην περίπτωση των πρώτων, μια υπερβολικά χαμηλή θερμοκρασία θα τα στείλει στην «κατάψυξη», ενώ μια υψηλή θα τα καταστρέψει, αφήνοντας μόνο την οσμή του οινοπνεύματος. Δοκιμάστε ένα καλό ερυθρό στους 25 βαθμούς και θα καταλάβετε πολύ εύκολα τι εννοώ.
Όσο για τις γεύσεις, ισχύουν τα εξής: Οι υψηλές θερμοκρασίες επιτείνουν τα ξηρά και τα γλυκά στοιχεία, ενώ μαλακώνουν τα στυφά. Φυσικά, τα αντίθετα ισχύουν για τις χαμηλές θερμοκρασίες. Έτσι, ένα ξηρό λευκό κρασί σε υψηλή θερμοκρασία θα δείξει τέτοια οξύτητα που θα προσφέρει «αξέχαστες συγκινήσεις», μέχρι... δακρύων. Αντίθετα, οι ταννίνες ενός παγωμένου, στυφού ερυθρού θα μετατρέψουν την ανάγκη για οδοντίατρο σε ανάγκη για γναθοχειρουργό.
Και ένα μικρό μυστικό: ανεβάζουμε 1-2 βαθμούς τη θερμοκρασία των σπουδαίων κρασιών, για να αναδείξουμε ακόμα περισσότερο τις αρετές τους, ενώ κρυώνουμε δυσανάλογα τα κακά κρασιά, για να κρύψουμε τα ελαττώματα τους.
Πώς μεταφράζονται τα παραπάνω; Σε ατέλειωτες ώρες ψυγείου ή σαμπανιέρας – με δεδομένη τη θερμοκρασία των 25 βαθμών που ακόμα και το χειμώνα συναντάμε στο μέσο ελληνικό σπίτι. Συγκεκριμένα, αρκετές ώρες στο ψυγείο η μισή ώρα σε σαμπανιέρα με πάγο και νερό, για να επιτύχουμε 8 βαθμούς, δύο ώρες ή 10 λεπτά κατ’ αντιστοιχία για τους 16. Κλείνοντας το κεφάλαιο θερμοκρασία, μην ξεχνάτε ποτέ ότι το κρύο κρασί στο ποτήρι μας εύκολα γίνεται ζεστό, το ζεστό όμως είναι αδύνατο να γίνει κρύο. Και, ναι, το κόκκινο κρασί πρέπει να θαμπώσει έντονα το ποτήρι σε μια καυτή αυγουστιάτικη νύχτα!
Ακόμα, όμως, και η τέλεια θερμοκρασία δεν είναι αρκετή, αν δεν υπάρχει το σωστό ποτήρι. Ένα οινικό αξεσουάρ τόσο σημαντικό, που με έχει κάνει πολλές φορές να πω ότι είναι καλύτερα να πίνεις κρασί των 4 ευρώ σε ποτήρι των 20, παρά κρασί των 20 ευρώ σε ποτήρι των 4...
Απαραίτητες προϋποθέσεις, η απόλυτα λιτή φόρμα, το λεπτό πόδι, η απουσία σκαλισμάτων ή λοιπών «μοτίβων» και το σχήμα τουλίπας, ώστε να συγκρατούνται τα αρώματα. Ακόμα και αν τα ποτήρια μας είναι κρυστάλλινα και πανάκριβα, δεν κάνουν για τη δουλειά μας, αν δεν πληρούν όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Στην απελπισία μας πάνω, μπορούμε να σερβίρουμε σε αυτά σορμπέ ή, επίσης, καλό παγωτό καϊμάκι.
Το σωστό μέγεθος του ποτηριού είναι πάντα μεγαλύτερο από αυτό που έχουμε στο μυαλό μας, ανάλογο όμως της ποιότητας ενός κρασιού. Έτσι, ένα μικρό ποτήρι θα εμποδίσει το σύνθετο άρωμα ενός μεγάλου κρασιού να αναπτυχθεί, ενώ ένα μεγάλο ποτήρι θα εξαφανίσει τις όποιες οσφρητικές χάρες ενός μικρού κρασιού. Πάντως, μη φοβάστε τα υπερμεγέθη ποτήρια. απλώς, γεμίζετέ τα μόνο κατά το 1/10, έστω και αν κινδυνεύετε να χαρακτηριστείτε τσιγκούνηδες.
Η επιλογή μεταξύ γυαλιού, κρυσταλλίνης ή κρυστάλλου δεν είναι τόσο σημαντική. Σε κάθε περίπτωση, το ποτήρι πρέπει να είναι όσο λεπτότερο γίνεται, ώστε να ρίχνει το κρασί ομαλά στο στόμα. Τόσο λεπτό μάλιστα, ώστε να σπάμε ένα, κάθε φορά που το πλένουμε ή το σκουπίζουμε απρόσεκτα. Δυστυχώς, το εκλεκτό κρασί θέλει θυσίες...
Ξαναγυρνώντας στο σχήμα –αυτή τη φορά σε επίπεδο διδακτορικού–, τα στενά και ψιλά ποτήρια αναδεικνύουν καλύτερα τις εύρωστες, ταννικές ποικιλίες όπως το cabernet sauvignon,
το merlot, το syrah η το αγιωργίτικο. Αντίθετα, τα ποτήρια σε σχήμα balloon είναι πιο κατάλληλα για αρωματικές, ελαφριές ποικιλίες με μαλακές ταννίνες. Γι’ αυτό, αν και αποτελούν το φετίχ του αρχάριου, στην πράξη ταιριάζουν σε ελάχιστα κρασιά, όπως τα pinot noir αλλά και τα παλαιωμένα ξινόμαυρα ή Barolo.
Ιδανικά, όσο το κρασί παλαιώνει, περνάμε σε λίγο μικρότερα ποτήρια, ενώ βέβαια το ίδιο συμβαίνει και με τα λευκά κρασιά. Εδώ οι επιλογές σχετίζονται με τη διάμετρο του χείλους, και το αν αυτή επιτρέπει στη μύτη μας να μπει μέσα σε αυτό την ώρα που πίνουμε η όχι!
Οι λόγοι ξεφεύγουν του περιεχομένου αυτού του άρθρου. εσείς πάντως χρησιμοποιήστε ποτήρια με στενό άνοιγμα για τις πλούσιες σε οξύτητα ποικιλίες, όπως το ασύρτικο, το μοσχοφίλερο ή το Sauvignon Blanc, και φαρδιά ποτήρια για το chardonnay, το Semillon, ή το Gewurztraminer.
Το ότι η γλύκα είναι ένα κοινό στοιχείο των επιδορπίων κρασιών με το λικεράκι της γιαγιάς μας, δεν σημαίνει ότι θα σερβιριστούν και στο ίδιο ποτήρι. Αποφεύγουμε λοιπόν τα πολύ μικρά ποτήρια και χρησιμοποιούμε ένα ποτήρι του λευκού για όλα μας τα γλυκά.
Το ίδιο ισχύει και για τις κοντές, φαρδιές κούπες των αφρωδών. Τις αποφεύγουμε και αυτές. Εδώ χρησιμοποιούμε ψηλόλιγνα flute, κατ εξαίρεσιν γεμισμένα κατά τα 4/5, ώστε να απολαύσουμε τα μαγικά «κορδόνια» των φυσαλίδων που τα καλά αφρώδη δημιουργούν.
Αν, διαβάζοντας τα παραπάνω, νιώθετε ήδη ναυαγοί στη μέση του πελάγους, θα σας βοηθήσουν οι εξειδικευμένες εταιρείες ποτηριών, με επικεφαλής τον περίφημο αυστριακό οίκο Riedel, που προσφέρουν το κατάλληλο μέγεθος και σχήμα κατά ποικιλία.
Αν, πάλι, σκέφτεστε ήδη μια δεύτερη δουλειά ή ένα δεύτερο σπίτι για να χωρέσετε τις αμέτρητες εξάδες σας, ξεκινήστε με ένα ποτήρι του λευκού (που θα χρησιμοποιείτε και για γλυκά ή ροζέ κρασιά) και ένα μετρίου μεγέθους για τα ερυθρά. Ακόμα πιο μινιμαλιστική πρόταση είναι μια εξάδα Riedel Chianti Classico, ένα εκπληκτικό ποτήρι-πασπαρτού, όπου μπορείτε να σερβίρετε με αξιώσεις όλα σας τα κρασιά.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, αυτή η προσοχή στη λεπτομέρεια θα μετατρέψει σε πίστα αγώνων τον κακοτράχαλο δρόμο που έχουν να διανύσουν τα κρασιά σας...
