Η σαμπάνια είναι n Ζωζώ Σαπουντζάκη του οινικού κόσμου! Και τα δύο αυτά θηλυκά είναι θύματα της επιτυχίας τους. Όλοι τα συνδέουν με τα λάθος πράγματα... Το όνομα Ζωζώ φέρνει στο νου την τσαχπινιά και την ισοπεδωτική παρουσία - αν και η κυρία Σαπουντζάκη ήταν, πάνω από όλα, ηθοποιός και τραγουδίστρια. Η σαμπάνια είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά κρασιά του κόσμου, αλλά το μόνο που μένει στο μυαλό είναι το «ποπ» του φελλού, το κατάβρεγμα στη Φόρμουλα 1, άντε και το κόψιμο της τούρτας στο γάμο μας...
Η σαμπάνια αξίζει πολλά επιπλέον εύσημα. Η σαμπάνια είναι κρασί και μάλιστα Grand Vin. Αν και το μεγαλύτερο ποσοστό των φιαλών ανοίγεται παραμονή δείπνου Πρωτοχρονιάς ή σε αντίστοιχες εορταστικές στιγμές - για παράδειγμα, στην Ιαπωνία το 99% της σαμπάνιας ανοίγεται σε γάμπιες δεξιώσεις-, εμείς επιμένουμε: Η σαμπάνια είναι πολύ καλή για να την περιορίζουμε σε ελάχιστες περιπτώσεις! Απλώς, πάρτε μια φιάλη σαμπάνια και ζήστε μαζί της...
Για να ρίξουμε λίγο φως στα μυστήριο της σαμπάνιας, αλλά και λίγο λάδι στη φωτιά του πόθου που καίει όλους μας για ένα παγωμένο ποτήρι από τη κόρη της, θα καταφύγουμε στη μοντέρνα τεχνική του παντρέματος της σαμπάνιας όχι με συγκεκριμένο φαγητό, αλλά με περίσταση. Για παράδειγμα, ένα μερακλίδικο χάμπουργκερ θα ταίριαζε υπέροχα με ένα καταπληκτικό Chateau Cos dΈstουrnel του 1961! Όμως, το χάμπουργκερ μπορούμε να το φάμε ένα μεσημέρι κατακαλόκαιρου σε κάποια παραλία όπου σκάει ο τζίτζικας, και μόνο η σκέψη να το συνοδεύσουμε με κόκκινο κρασί να μας ανεβάζει τους σφυγμούς. Μπορούμε επίσης να χαρούμε το μπέργκερ μας σε ένα σκοτεινό, cozy, βαβουριάρικο και γεμάτο καπνούς club, όπου το ερυθρό ετών 43 δεν θα έχει την παραμικρή ευκαιρία να δείξει τις χάρες του. Από την άλλη, φανταστείτε ένα υπέροχο σπίτι στη μέση του χιονισμένου Πηλίου, με καλή παρέα και το τζάκι να σιγοκαίει. Εκεί το Cos βρίσκει το περιβάλλον να αποδώσει τα μέγιστο, ακόμη και αν το βάλουμε δίπλα σε όχι ιδανικό φαγητά...
Με αυτό το σκεπτικό, η γευσιγνωστική ομάδα του ΕΥ δοκίμασε 19 από τις απλές non vintage σαμπάνιες που κυκλοφορούν - ουσιαστικά τις σαμπάνιες που αφορούν το μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς. Η δοκιμασία έγινε τυφλά και μπήκαν οι βαθμολογίες για να βγει ο μέσος όρος, η τυπική δηλαδή διαδικασία... Με μια διαφορά: στο τέλος της δοκιμής κάθε σαμπάνιας, το πάνελ σχολίαζε το στιλ και τη «χρησιμότητα» της με βάση τρεις κατηγορίες. Τις εξής:
Οι σαμπάνιες φαγητού
Οι ξηρές σαμπάνιες, με γεμάτο σώμα και αρκετά έντονη οξύτητα. Αν πιούμε αρκετά ποτηράκια από μια τέτοια φιάλη, το στόμα μας θα αρχίσει να ζητά λίγο φαγητό (όπως, για παράδειγμα, κάτι με τσόφλι, ή με λέπια, από τη θάλασσα... ) ως ένα γευστικό κοντραπούντο. Από την άλλη, το πάντρεμα με ένα κατάλληλο πιάτο θα δώσει την ευκαιρία στο «σφιχτό» αυτό στιλ να δείξει περισσότερα αρώματα. Εδώ κατατάξαμε τις Egly Ouriet, Drappier, Alfred Gratien, Bollinger και Gosset.
Οι σαμπάνιες απεριτίφ
Εδώ οι σαμπάνιες εξακολουθούν να είναι αρκετά ξηρές και με δροσερή οξύτητα, δεν έχουν όμως την αυστηρότητα και την επιθετικότητα αυτών του «φαγητού». Το σώμα τους είναι λίγο πιο ελαφρύ, έτσι ώστε το ένα ποτηράκι να ζητά το άλλο, έχουν όμως και αρκετή δροσιά για να μας ανοίξει την όρεξη. Εν ολίγοις, το καλύτερο πρελούδιο πριν καθίσουμε στο τραπέζι. Εδώ ανήκουν οι Taittinger, Roederer, Deutz, Pommery, Ροl Roger, Piper Heidsieck και Billecart Salmon.
Οι ευέλικτες σαμπάνιες
Οι σαμπάνιες που είναι για όλες τις ώρες, τις οποίες και μπορούμε να καταναλώσουμε χωρίς να πλησιάζει το δείπνο ή το γεύμα. Στο breakfast, στις 11 το πρωί μπροστά στην πισίνα, σε μια συγκέντρωση το απόγευμα ή και αργά το βράδυ με «το κέφι να συνεχίζεται», θέλουμε μια σαμπάνια που να μην είναι τελείως ξηρή, αλλά ελαφριά, απαλή, γεμάτη φρέσκο φρούτο και παιχνιδιάρικες φυσαλίδες. Εξαίρετοι «ευέλικτοι» εκπρόσωποι, οι Veuve Clicquot, Laurent Perrier, Palmer, Mumm, Moet & Chandon, Ruinart και Montvillers.
Φυσικά, υπάρχουν πολλές άλλες περιστάσεις, άρα και κατηγορίες σαμπάνιας. Όπως οι σαμπάνιες για γλυκές στιγμές (με τις Demi-Sec να είναι το πρώτο βιολί), οι Πρωτοχρονιάτικες (οι ακριβές Cuvee Prestige εν πλήρη παρατάξει) ή ακόμη και οι Meditation Champagnes, και οι σαμπάνιες για ενδοσκόπηση (σπάνιες παλιές σαμπάνιες). Επειδή όμως ο άνθρωπος δεν πρέπει να συνηθίζει στην ευτυχία, αυτές τις σαμπάνιες τις αφήσαμε για επόμενο τεύχος.
Οι ευέλικτες σαμπάνιες
Veuve Clicquot Ponsardin Brut
Μετρίως ελαφρύ χρώμα, όμορφες φυσαλίδες. Στη μύτη φρεσκάδα αρωμάτων, νύξεις κίτρινων φρούτων, κόρας ψωμιού, δύναμη, αλλά και φινέτσα. Μια νότα γλύκας παντρεύεται υπέροχα με τη δροσιά. Σχετικά ελαφρύ, αλλά γοητευτικό, στόμα. (Μπουτάρης Οινοποιητική)
Βαθμολογία: 87,7/100
Laurent Perrier Brut
Μέτριο βάθος στο χρώμα, νεαρή. Κλειστή μύτη, αλλά από κάτω υπάρχει ένα εστιασμένο ώριμο φρούτο. Σχετικά ελαφρύ στόμα -αν και διαθέτει πλάτος- με αρωματική πολυπλοκότητα. Μακριά επίγευση. (Λ.Δ. Χατζημιχάλης ΑΕ)
Βαθμολογία: 83/100
Palmer Brut
Ελαφρύ χρώμα, νεαρό. Ανεβασμένα «αρωματικά οκτάνια» στη μύτη, με πολύ καλά δομημένο φρούτο και ζύμες παρούσες. Λεπτή δομή, πικάντικες και πράσινες νότες, με μια νύξη γλύκας. Πλατύ, γεμάτο στόμα. (NDS)
Βαθμολογία: 81,7/100
Mumm Cordon Rouge Brut
Σχετικά βαθύ χρώμα, με νότες χρυσού 24Κ. Κλειστή μύτη με ευχάριστες νότες ελαφρώς άγουρου φρούτου, κάτι που δείχνει νεότητα. Το στόμα είναι σχετικά απλό, αλλά μαλακό, στρογγυλό και ευχάριστο. Καθαρότητα στην επίγευση. (Allied Domecq)
Βαθμολογία: 81,3/100
Moet & Chandon Brut Imperial
Απαλά, νεαρό χρώμα. Αρώματα μαγιάς, αν και n έμφαση είναι στο ώριμο και διακριτικό φρούτο. Φρεσκάδα από την οξύτητα, όμορφος, σχεδόν «γαργαλιστικός» αφρισμός που δένει με μια υπόγεια γλύκα. Μακριά επίγευση. (Άμβυξ)
Βαθμολογία: 79,7/100
Ruinart Brut
Αρκετά ελαφρύ χρώμα. Μύτη αρκούντως πολύπλοκη, με παρουσία ωριμότητας. Απαλό στόμα, με σχετικά χαμηλή οξύτητα και λεπτή δομή, Ίσως μια «κουρασμένη» φιάλη, από έναν Οίκο που μας έχει συνηθίσει σε εξαιρετικές σαμπάνιες. (Ιντερβίνο)
Βαθμολογία: 76,3/100
Οι σαμπάνιες απεριτίφ
Taittinger Brut
Μετρίως βαθύ χρώμα. Τυπικότατη μύτη . Πλούτος μαζί με διακριτικότητα, λουλούδια άψογα δεμένα με φρούτα. Ο πλούτος είναι παρών και στο στόμα, αλλά ο αφρισμός είναι απαλός. Σφιχτοδεμένο σώμα και πεντακάθαρη οξύτητα. (Αμφίων)
Βαθμολογία: 85,3/100
Louis Roederer Brut Premier
Μετρίως ελαφρύ χρώμα. Η μύτη αρχικά δίνει την εντύπωση της δειλής, αλλά η δεύτερη επαφή είναι πολύπλοκη και με όμορφο, ώριμο φρούτο. Ξηρότητα και φρεσκάδα στο στόμα, λεμονάτη οξύτητα και μέτριο προς ελαφρύ σώμα. (ΕΠΟΜ)
Βαθμολογία: 83,3/100
Deutz Brut Classic
Νεαρό και ελαφρύ χρώμα, εξαίρετα «κορδόνια» φυσαλίδων. Φρεσκάδα αρωματική, μέτρια ένταση στη μύτη, αν και το στόμα παρουσιάζεται πολύ πιο έντονο. Δροσερή, χωρίς να είναι επιθετική. Ξηρότητα και πλάτος στην επίγευση. (Deals)
Βαθμολογία: 82,7/100
Pommery Brut Royal
Ελαφρύ χρώμα, μακριά κορδόνια. Λεμονάτη μύτη, με νότες από μήλο, γρασίδι, μαγιά και λουλούδι. Απαλή, ξηρή στο στόμα, με ελαφρύ σώμα και σχετικά απλό αρώματα. Επίγευση με δροσιά και καθαρότητα. (Santa Maura)
Βαθμολογία: 82,3/100
Ροl Roger Reserve Brut
Χρώμα που μοιάζει σχετικά εξελιγμένο. Σύνθετη μύτη, αρκετά κοντά σε αρώματα που θα είχε μια Βουργουνδία παρά μια τυπική σαμπάνια. Η πολυπλοκότητα υπάρχει και στο σχετικά σφιχτό, αλλά όμορφα φρέσκο, στόμα. Ένταση στην επίγευση. (Les Connaisseurs)
Βαθμολογία: 81,7/100
Piper Heidsieck Brut
Νεαρό και ελαφρύ χρώμα. Σχετικά χαμηλή ένταση στη μύτη, φρέσκα φρούτα, με το ροδάκινο σε πρώτο πλάνο. Λεπτή και όξινη στο στόμα, ενώ εδώ το φρούτο φαντάζει λίγο πιο «μαζεμένο». Μέτρια διάρκεια και καθαρότητα στην επίγευση. (Β.Σ. Καρούλιας)
Βαθμολογία: 80,3/100
Βillecart Salmon Brut
Μετρίως ελαφρύ χρώμα, καλός αφρισμός. Μύτη σχετικά χαμηλής έντασης, με μήλο και νότες χόρτου. Σχετικά γεμάτο σώμα με πολύ Kαλή οξύτητα, ισορροπία, και επίγευση που δείχνει χαμηλό επίπεδο φρούτου. (Αίολος)
Βαθμολογία: 79,3/100
Οι σαμπάνιες φαγητού
Egly Ouriet Grand Cru Brut
Υπέροχο χρώμα με κάποιες ροζωπές νότες. Ένταση και πολυπλοκότητα στην ελάχιστα εξελιγμένη μύτη, με αρώματα καφέ, κόκκινου φρούτου και ξύλου. Πλούσιο αλλά και φρέσκο στόμα, ξηρότητα, ατσάλινη οξύτητα και υπέροχη δομή. (P.Square Imports)
Βαθμολογία: 87,6/100
Drappier Brut
Απαλό χρώμα. Εκφραστική μύτη, με φρεσκάδα, φρούτο και γοητευτικό άρωμα γρασιδιού. Γεμάτη και ώριμη στο στόμα, με καλά στημένη οξύτητα, σφιχτή δομή και αρώματα ζύμης και ξηρών καρπών. (P.Square Imports)
Βαθμολογία: 86,3/100
Alfred Gratien Brut
Μετρίως ελαφρύ χρώμα. Σύνθετη μύτη, με όμορφο παιχνίδι φρεσκάδας και εξέλιξης. Το ξεκίνημα στο στόμα είναι απαλό, αλλά στα πίσω μέρος του ουρανίσκου ξεδιπλώνεται μια εξαίρετη δομή, με την οξύτητα σε πρώτο ρόλο. (Santa Maura)
Βαθμολογία: 85,3/100
Bollinger Special Cuvee Brut
Χρώμα μέτριο προς βαθύ. Η μύτη έχει μεν σχετικά χαμάλη ένταση, αλλά με μεγάλη αρωματική ποικιλία: ζύμη, λουλούδι, γλυκό φρούτο. Το αρωματικό βάθος υπάρχει και στο αυστηρό, αλλά ισορροπημένο, σώμα. (ΓΕΝΚΑ Εμπορική)
Βαθμολογία: 82,7/100
Gosset Brut
Μέτριο βάθος στα χρώμα. Μύτη γεμάτη μπισκότο, φρούτο και νότες καφέ. Το στόμα της δείχνει πολύ καλή δομή, με σώμα και οξύτητα, όμορφο και κομψό αφρισμό, δροσιστικό, μακρύ και λεμονάτο τελείωμα. (Αίολος)
Βαθμολογία: 81,7/100
Η γευσιγνωσία
Οι σαμπάνιες δοκιμάστηκαν στις 15/7/2004 στο Milos Estiatorio (Βασ. Σοφίας 46, ξενοδ. Hilton, 2107244400), με «τυφλή» δοκιμή από τους: Πάνο Δεληγιάννη (δημοσιογράφο), Κωνσταντίνο Λαζαράκη MW και Αργύρη Τσακίρη (οινολόγο). Ως παρατηρητές παραβρέθηκαν οι: Β. Μόσχος (Allied Domecq), Χ. Παπαϊωάννου (Les Connaisseurs), Α. Περβανάς (Ρ. Square Imports). Η γευσιγνωσία -δοκιμάστηκε επίσης η «ευέλικτη» MontilIers Brut (75,71100, ΓΕΝΚΑ Εμπορική)- διεξήχθη σύμφωνα με τους κανόνες δεοντολογίας που προτείνει η ΕΛΔΟΙΝ.
