Διακόσια χρόνια υπερεπιτυχούς, επιχειρηματικής δραστηριότητας υπήρξαν αρκετά για να κάνουν το όνομα Rothschild συνώνυμο του αμύθητου πλούτου, των τραπεζικών κολοσσών, της οικονομικής σταθερότητας και των μεγάλων κρασιών.
Αρκεί, πάντως, να σκάψει κανείς λίγο κάτω από την επιφάνεια της λαϊκής προκατάληψης, για να ανακαλύψει ότι κάθε γενιά Rothschild διαθέτει κάποιους «εξαιρετικούς» εκπροσώπους, που δεν ενέχονται αναγκαστικά σε τραπεζικές δραστηριότητες: την Μίριαμ, παραδ. χάριν, παγκόσμια αυθεντία σε θέματα παρασιτολογίας, ή τον Λάιονελ, δημιουργό ενός νέου είδους αζαλέας και ροδόδεντρων (στη δεκαετία του 30, στο κτήμα τους Exbury Gardens, κοντά στο Σάουθαμπτον).
Από έναν τέτοιο κατάλογο δεν θα μπορούσε να λείπει το όνομα του Βαρόνου Φιλίπ (Philippe). Απόγονος του βρετανικού κλάδου της οικογένειας, οδηγός σε αγώνες ταχύτητας στα νιάτα του, ενεργό μέλος της γαλλικής αντίστασης κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής - η πρώτη σύζυγός του πέθανε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης - ο βαρόνος ασχολήθηκε με τη μετάφραση στα γαλλικά των σονέτων του Christopher Marlowe και των έργων του Christopher Fry, παλεύοντας παράλληλα, επί πενήντα χρόνια, για την αναβάθμιση του Mouton Roth schild, σε lre Grand Cru Classe.
Κόρη του Φιλίπ, η σημερινή ιδιοκτήτρια του Chateau Mouton Rothschild, Φιλιπίν, δεν ξεφεύγει και αυτή από τον κανόνα. Ηθοποιός της Κομεντί Φρανσέζ επί πολλά χρόνια, διέπρεψε με το όνομα Φιλιπίν Πασκάλ, για να εγκαταλείψει αργότερα το θέατρο και να ασχοληθεί με το οικογενειακό chateau και την «Baronnie», την εταιρεία που διακινεί και εμπορεύεται τα κρασιά του συγκεκριμένου κλάδου της οικογένειας.
Δύο διαφορετικές οικογένειες Rothschild
Στο Mouton ο βαρόνος Φιλίπ δεχόταν τους πρωινούς του επισκέπτες στο υπνοδωμάτιό του, σε αυτοκρατορικό στυλ, έκλεβε την παράσταση στις τηλεοπτικές του εμφανίσεις και προς το τέλος, κατά παράβαση της οικογενειακής παράδοσης, εξέδωσε την αυτοβιογραφία του με τίτλο «ΜΥ Lαdy Vine». Η Φιλιπίν, που τον διαδέχτηκε στα ηνία της επιχείρησης, συνέχισε, ως γνήσιος άνθρωπος της show-business, την ίδια πολιτική.
Στην αντίπερα όχθη βρίσκεται το Chαteαu Lαfite του γαλλικού κλάδου των Rothschild. Όπως λέει ο Eric de Rothschild - εκ των ιδιοκτητών του - «το να επισκεφτείς το Lαfίte μετά το Mouton σε κάνει να αισθάνεσαι ότι μπήκες σε μοναστήρι. Η ξαδέλφη μου, η Φιλιπίν, είναι εξωστρεφής, ακριβώς όπως το chαteαu της. Αν πήγαινα, όμως, εγώ στο Mouton και αυτή ερχόταν στο Lαfίte, θα αλλάζαμε προσωπικότητες. Το chαteαu είναι αυτό που διαμορφώνει τον ιδιοκτήτη και όχι το αντίστροφο».
Ο πολιορκητικός κριός
«Premier ne puis, second ne dαigne, Mouton suis»: «Πρώτο δεν μπορώ να είμαι, δεύτερο δεν με ενδιαφέρει, είμαι το Mouton». Περηφάνια και πίκρα στο μότο ενός θρυλικού κρασιού, μιας θρυλικής οικογένειας. Αισθήματα που στις 22 Ιουνίου του 1973 έδωσαν τη θέση τους σε περηφάνια και ικανοποίηση. «Premier je suis, second je fus, Mouton ne change».
Ο βαρόνος ρούφηξε με ικανοποίηση κάθε στιγμή της ιστορικής εκείνης ημέρας, που ο Ζακ Σιράκ - υπουργός Γεωργίας τότε - υπέγραψε την αναβάθμιση του Chateau Mouton Rothschild, σε lre Grand Cru Classe. Και ήταν αναμενόμενο. Η υπογραφή αυτή αποτελούσε τη δικαίωση αγώνων και προσπαθειών μισού αιώνα. Ήταν το 1922, όταν ο νεαρός τότε, χαρισματικός και πληθωρικός Φιλίπ, ερωτεύτηκε ένα μεγάλο κρασί, το Ch. Mouton Rothschild, και αποφάσισε να ταυτίσει τη ζωή του με αυτό. Το αποτέλεσμα; Ένα κρασί-σταρ και οι πλέον γνωστές και αναγνωρισμένες ετικέτες του Bordeaux.
Το chateau, που ανήκε στην οικογένεια Rothschild επί εβδομήντα ολόκληρα χρόνια, αλλά το οποίο κανένα μέλος της οικογένειας δεν επισκεπτόταν, έγινε το επίκεντρο της ζωής του βαρόνου. Και το πρώτο επαναστατικό βήμα έγινε το 1924. Για πρώτη φορά στα χρονικά της φημισμένης οινοπαραγωγού ζώνης, ένα κρασί εμφιαλώθηκε στο chateau παραγωγής του. Το γεγονός αναγράφτηκε στην ετικέτα «mise en bouteille au chateau». Η πρακτική αυτή είναι και νομικά επιβεβλημένη από το 1979 για όλα τα grands crus. Την ίδια χρονιά, ο Φιλίπ, ανέθεσε στο διάσημο γραφίστα Jean Carlu να σχεδιάσει την ετικέτα του Mouton σε στυλ art deco. Δύο χρόνια αργότερα, το 1926, δημιουργείται το Grand Chais, το περίφημο κελάρι του chateau.
Τα 1931, 1932, 1933 είναι τρεις καταστροφικές χρονιές για το Bordeaux και ο Baron Philippe, προκειμένου να δια φυλάξει την ποιότητα του Mouton του, δημιουργεί το πρώτο κρασί μάρκας της περιοχής, το Mouton Cadet. Στην ετικέτα αυτή - που είναι μέχρι σήμερα η πρώτη σε πωλήσεις και εξαγωγές στο Bordeaux - ο βαρόνος διοχέτευσε το χυμό των σταφυλιών του, για να μη «ρίξει» την ποιότητα του αγαπημένου του Mouton Rothschild. Παράλληλα, ο υπερδραστήριος Φιλίπ, επικέντρωσε τη δραστηριότητά του στην επέκταση των εγκαταστάσεων του chateau.
Η πορεία αυτή ανακόπτεται στη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής. Το κρασί, ωστόσο, συνεχίζει να παράγεται με την ευθύνη Γερμανού αξιωματικού. Το 1945 είναι μια χρονιά-ορόσημο για το Ch. Mouton Rothschild. Η χρονιά της νίκης και της απελευθέρωσης γιορτάζεται με ένα μεγαλειώδες κρασί (έχει βαθμολογηθεί με τον απόλυτα άριστο βαθμό από όλους). Ο Baron Philippe αποφασίζει να αφιερώσει το κρασί του στη νίκη και αναθέτει σε ένα γνωστό γραφίστα να φιλοτεχνήσει την ετικέτα του Ch. Mouton Rothschild, με θέμα το «V» του victoire - της νίκης! Μια μεγάλη ιδέα έχει ήδη γεννηθεί. Από το 1945 μέχρι σήμερα, κάποιος μεγάλος καλλιτέχνης ζωγραφίζει την ετικέτα του Mouton, με μοναδική ανταμοιβή.
Ο Baron Philippe ήταν πάντα εκλεκτικός στις επιλογές του από το 1946 ως το 1954 πλησίασε καλλιτέχνες, οι οποίοι ήταν και προσωπικοί φίλοι του, όπως οι Jean Hugo, Jean Cocteau, Arnult, Leonor Fini. Το 1955 μια σημαντική εξέλιξη σημειώθηκε. Ο πολύς Georges Braque δέχτηκε να σχεδιάσει μια ετικέτα και το παράδειγμά του ακολούθησαν τα μεγαλύτερα ονόματα της σύγχρονης ζωγραφικής: Dali, Μirό, ChagaII. Ωστόσο, οι ετικέτες κάποιων χρονιών φανέρωσαν την επιθυμία του να ρισκάρει, αναθέτοντας τη δουλειά σε λιγότερο γνωστούς στο ευρύ κοινό ζωγράφους, όπως οι Matta και Alechinsky, ή σε καλλιτέχνες που έγιναν διάσημοι από τη γλυπτική, όπως οι Cesar, Lippold και Henry Moore. Το 1973, όταν το Mouton αναβαθμίστηκε επίσημα, ήταν επίσης η χρονιά του θανάτου του Picasso.
Ένας πίνακάς του, ο οποίος ανήκε ήδη στο μουσείο του Mouton, κόσμησε την ετικέτα του εκείνη τη χρονιά. Ακολούθησε μια σειρά από «ξένους» καλλιτέχνες, όπως οι Αμερικανοί Robert Motherwell και Andy Warhol, ο Καναδός Riopelle, ο Ιάπωνας Domoto κ.ά. Το 1969, ανοίγει το περίφημο μουσείο του κρασιού, το οποίο δεν σταματά να εμπλουτίζεται. Όλο αυτό το χρονικό διάστημα, η κόρη του Baron Philipe, η Philippine de Rothschild, ετοιμάζεται να μοιραστεί το πάθος του πατέρα της για το Mouton Rothschild. Από το 1981 αφιερώνεται και αυτή σ αυτό και ξεκινά την έκθεση των έργων που έχουν κοσμήσει την ετικέτα του κρασιού, από το MontreaI και από εκεί σε όλο τον κόσμο.
Το 1982, σημαδεύεται από ένα ακόμα μεγαλειώδες κρασί, το οποίο εγκαινιάζει μια εποχή απίστευτα σταθερής, καλής ποιότητας, που οφειλεται στην αυστηρότατη επιλογή και στο γεγονός ότι ο τρύγος ολοκληρώνεται από τότε σε τρεις έως πέντε ημέρες (αντί για είκοσι, παλιότερα), αφού σταφύλια μαζεύουν ούτε λίγο ούτε πολύ εξακόσια άτομα! Με τον τρόπο αυτό η ταλαιπωρία των σταφυλιών και το ρίσκο για μια καταστρεπτική βροχή είναι ελάχιστη.
Άλλη μια χρονιά-ορόσημο στη ζωή του Mouton είναι το 1988, η χρονιά του θανάτου του Baron Philippe, που έφερε, όμως, στο προσκήνιο την επίσης χαρισματική κόρη του, Philippine, η οποία, με τη βοήθεια της ίδιας θρυλικής ομάδας, συνέχισε να δημιουργεί μεγαλειώδη κρασιά, αναπαράγοντας το μύθο.
Η οικογένεια των κρασιών «Bαron Philippe de Rothschild»
Στο Mouton Rothschild επιμένουν φανατικά στην παράδοση, τη στιγμή που στο Μπορντώ οι νέες τεχνολογίες οινοποίησης εξαπλώνονται ραγδαία. Αδιαφορούν για τις απαστράπτουσες, ανοξείδωτες δεξαμενές και εξακολουθούν να εφαρμόζουν την παραδοσιακή τεχνική της ζύμωσης του κρασιού, σε τεράστιες δρύινες δεξαμενές. Αμέσως μετά την οινοποίηση το κρασί μπαίνει σε καινούργια βαρέλια από δρυ του δάσους της Limousin, όπου ωριμάζει για 20-24 μήνες.
Mouton Rothschίld: Ο πατριάρχης
Είναι το πιο διάσημο κρασί της οικογένειας. Έχουν γραφτεί για αυτό, περισσότερα άρθρα από ό,τι για τα 4 premiers grands crus μαζί. Ένα από τα πλουσιότερα και πιο πληθωρικά κρασιά του Μπορντώ. Σαρκώδες, πυκνό, απαιτεί χρόνο για να μπορέσει να εκφράσει πλήρως τη μεγαλειώδη, φρουτώδη γεύση του (μαύρα, κυρίως, φρούτα, σαν το cassis, τη μαύρη σταφίδα ... ).
Ανάλογα με τη χρονιά και λόγω της εξαιρετικής δομής και του πλούτου του, πρέπει να περάσουν 12 με 40 χρόνια για να «λιώσουν» οι δυναμικές ταννίνες του και να κυριαρχήσει πάνω τους το συμπυκνωμένο φρούτο. Στη νεότητά του, σήμα κατατεθέν του είναι ένα ιδιόρρυθμο, μεταλλικό άρωμα, που οι Γάλλοι ονομάζουν «gout de capsule» (θυμίζει τις παλιές μολύβδινες κάψουλες στα μπουκάλια του κρασιού).
Όταν παλιώσει θα εξελιχθεί σε γοητευτικό, αναπάντεχο άρωμα κεδρο¬μόλυβδου. Θεωρείται το ιδανικό κρασί για να ταιριάξει με κυνήγι και κόκκινα κρέατα. Τελειώστε το μπουκάλι σας με τυρί, στο τέλος του δείπνου.
Le Second Vίn de Mouton Rothschild: Το στερνοπαίδι
Είναι η δεύτερη, και κάπως πιο φθηνή ετικέτα του chateau. Κυκλοφόρησε για πρώτη φορά με την εσοδεία του 1993. Τα σταφύλια προέρχονται από νεότερα κλήματα, αλλά οινοποιείται με την ίδια φροντίδα του μεγάλου του «αδερφού». Γλυκύτατο, πυκνό, ώριμο φρούτο (δαμάσκηνο), με νότες καπνού, είναι χαρακτηριστικά της αρωματικής του κλάσης. Γευστικό βάθος που αγκαλιάζει τον ουρανίσκο, με δυνατές ταννίνες ποιότητας και πολύ φρούτο. Πιο προσιτή προσέγγιση στον κόσμο των μεγάλων Μπορντώ.
Τα άλλα κρασιά της οικογένειας
Εκτός από τις δύο ετικέτες που παράγονται στο Chateau Mouton, η οικογένεια παράγει επίσης τα εξής κρασιά:
Chateau d Armailhac
Ένα 5eme grαnd cru classe του Pauillac, το οποίο απέκτησε ο Baron Philippe το 1933. Πρόκειται για ένα κρασί ευχάριστο, πιο θηλυκό και φίνο από το μεγάλο Mouton, που ωριμάζει σε πέντε έως δεκατέσσερα χρόνια. Προέρχεται από κτήματα, με μέση ηλικία τα σαράντα χρόνια, και τις ποικιλίες Cabernet Sauvignon κατά 70%, Cabernet Franc 13% και Merlot 17%.
Chateau Clerc-Mίlon
Άλλο ένα 5eme grαnd cru clαsse του Pauillac, που αποκτήθηκε το 1970. Ο αμπελώνας του βρίσκεται μεταξύ του Ch. Mouton Rothschild και του Ch. Lafite. Πρόκειται για ένα κρασί πλούσιο, πιο κοντά στο στυλ του Mouton από το Ch. D Armailhac. Το κρασί έχει βελτιωθεί αξιοσημείωτα από το 1985. Οι ποικιλίες που το συνθέτουν είναι το Cabernet Sauvignon κατά 70%, Merlot 20% και Cabernet Franc 10%.
Ο κλάδος του Mouton-Cadet
Το Mouton-Cadet ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1930 ως δεύτερη ετικέτα του Mouton. Αποτέλεσε το πρώτο κρασί μάρκας του Bordeaux και ως σήμερα είναι μάλλον το πιο πετυχημένο εμπορικά και το πρώτο σε εξαγωγές. Αξιοσημείωτη η σταθερότητά του σε διάφορες χρονιές, αποτελεί ένα ευχάριστο, καλοφτιαγμένο, τυπικό Bordeaux. Η επιτυχία του οδήγησε στη δημιουργία ολόκληρης σειράς, με κρασιά από διάφορες ονομασίες προέλευσης του Bordeaux, όπως St. Estephe, Pauillac, Pomerol, Sauternes κ.ά.
Τα μονοποικιλιακά
Τα νέα μέλη της μεγάλης αυτής οικογένειας. Πρόκειται για κρασιά από τις ποικιλίες Cabernet Sauvignon, Merlot, Sauvignon Blanc και Chardonnay. Παράγονται στη νότια Γαλλία στην περιοχή Pays d Oc και είναι εκφραστές μιας νέας τάσης που ξεκίνησε κυρίως από τις χώρες του Νέου Κόσμου. Το καθένα είναι τυπικό της ποικιλίας του, με καλή σχέση ποιότητας- τιμής και προσεγγίζεται με μεγάλη ευκολία.
Opus one
Το 1984 ο Baron Philippe de Rothschild και ένας από τους κορυφαίους παραγωγούς της Καλιφόρνια, ο Robert Mondαvi, προχώρησαν σε joint venture και δημιούργησαν στην Καλιφόρνια ένα εξαιρετικό κρασί, ένα εντυπωσιακό οινοποιείο, το Opus One. Το κρασί από Cabernet Sauvignon είναι πληθωρικό και βελούδινο, με εντυπωσιακό άρωμα από ζελέ πληθώρας φρούτων (δαμάσκηνο, cassis, κεράσι) και με υπέροχα αρμονική γεύση. (Η χρονιά του 1993 θα είναι διαθέσιμη από τον Δεκέμβριο).
Το μουσείο του κρασιού
Καλύπτει ένα χώρο 2.300 τ.μ. του Chateau κι έχει στη συλλογή του σπάνια αντικείμενα τέχνης, τα οποία σχετίζονται με το κρασί. Στα 200 τ.μ. που καλύπτει, θα συναντήσετε διάφορα δωμάτια που το καθένα περιέχει αντικείμενα παρόμοιου είδους και υλικού κατασκευής. Από τα χρυσά και ασημένια αντικείμενα ξεχωρίζουν ένα επάργυρο κύπελλο του 1650, που βασίζεται σε ένα χαρακτικό του 1501 του Albrecht Durer, μια θαυμάσια επάργυρη κανάτα του 15ου αι. σε εξαγωνική μορφή, ένα φλιτζάνι γάμου που ονομάζεται Jungfraumbecher του 1609, γνωστό ως έμβλημα του Clerc-Milon.
Μεταξύ των αντικειμένων από ελεφαντόδοντο ξεχωρίζει ένα δισκοπότηρο, διακοσμημένο με φιγούρες και σκαλισμένο από τον Antonio Leoni, το 1710, στο Dusseldorf. Ανάμεσα στις ταπισερί, υπάρχουν και πέντε, οι οποίες δείχνουν τα στάδια της οινοποίησης, που έχουν υφανθεί στα τέλη του 15ου αι. Στο ιταλικό δωμάτιο του μουσείου, θαυμάστε τα έπιπλα του τελευταίου Δόγη της Γένοβας καθώς και τον πίνακα «ο Βάκχος παιδί», του Guido Remi (1573-1642). Θα θαυμάσετε διάφορους πίνακες και ιδιαίτερα τον «Bacchanale» του Picasso, που κοσμεί και την ετικέτα του Mouton του 1973. Επίσης θα βρείτε κινέζικες πορσελάνες της δυναστείας των Μινγκ, βενετσιάνικα γυαλικά, και θα ολοκληρώσετε τη βόλτα σας θαυμάζοντας αρχαία ελληνικά και περσικά κεραμικά και μάρμαρα.
Η ετυμηγορία του 1855
Η ιστορία του Mouton Rothschild ξεκινάει το 1853, όταν ο Βαρόνος Ναθάνιελ αγόρασε το Ch. Brαnne Mouton, έναντι του - καθόλου ευκαταφρόνητου - ποσού των 1.125.000 χρυσών φράγκων, και το μετονόμασε σε Chateau Mouton Rothschild. Δυστυχώς όμως για τον ίδιο, η ευτυχία του για το πολύτιμο απόκτημα δεν κράτησε πολύ. Δυο χρόνια αργότερα, το 1858, οργανώθηκε στο Παρίσι μια μεγάλη διεθνής έκθεση, στο πλαίσιο της οποίας το Εμπορικό Επιμελητήριο του Bordeαux προχώρησε σε μια επίσημη κατάταξη των κρασιών της περιοχής.
Σε συνεργασία με τους brokers (οι άνθρωποι που διαπραγματεύονται την πώληση της παραγωγής των μεγάλων chateaux) το επιμελητήριο απένειμε τον τίτλο των grαnds crus clαsses σε 62 κρασιά. Στην ετυμηγορία αυτή, η οποία είναι γνωστή ως η «κατάταξη του 1855», τα Ch. Lαfίte, Ch. Mαrgαux, Ch. Lαtour και Ch. Hαut Briαn, αποτέλεσαν την ομάδα των premiers grαnds crus clαsses. Το Ch. Mouton Rothschild τοποθετήθηκε στην πρώτη θέση των deuxiemes grαnds crus clαsses. Η επιτροπή βασίστηκε σε δύο στοιχεία: έδαφος - υπέδαφος του αμπελώνα και τιμή στην οποία το Chateau πωλούσε το κρασί του για μια μεγάλη χρονική περίοδο.
Ο Βαρόνος Φιλίπ, όμως, δεν αποδέχτηκε ποτέ την κρίση της επιτροπής. Γι αυτόν, ρόλο στην κατάταξη έπαιξε το γεγονός ότι ο ιδιοκτήτης του δεν ήταν Γάλλος, όπως επίσης, το γεγονός ότι το Chateau είχε αλλάξει χέρια δύο μόλις χρόνια πριν από την έκθεση.
