Φιγουράρουν ανάμεσα στα κορυφαία κρασιά του κόσμου. Ισάξια μπορεί να υπάρχουν και άλλα, αυτά τα δέκα όμως έχουν το νακ, το κάτι άλλο, που κάνει πάμπλουτους συλλέκτες να τρώγονται για να τα βάλουν στην κάβα τους. Κρασιά, που το άνοιγμά τους κάποια στιγμή στο τραπέζι αποτελεί ψαχνό, που λέει ο λόγος, για τις κοσμικές στήλες. Αν είναι ακριβά; Μερικά είναι πανάκριβα δείτε τις τιμές των Romanee-Conti και Petrus: το κόστος της κάθε φιάλης ξεπερνά τις βασικές αποδοχές του ανειδίκευτου εργάτη. Άλλα είναι πιο προσιτά, κινούμενα στην περιοχή των 100.000 δρχ. Έχει όμως τιμή η χίμαιρα; Της παραδινόμαστε απλώς. Κάποτε την κάνουμε δική μας και τη χαιρόμαστε. Άλλοτε πάλι συνεχίζουμε να την κυνηγάμε και αυτό δίνει νόημα στη ζωή μας. Εμείς, μια τυχερή ομάδα γευσιγνωστών, τη χαρήκαμε από την κάβα του «Αριστερά-Δεξιά». Συνεχίζουν να υπάρχουν όμως, για τον υπογράφοντα τουλάχιστον, κι άλλες χίμαιρες: RoIIs Royce, διακοπές στη Σελήνη, Ούμα Θέρμαν...
Romanee-Conti / Βουργουνδία
Το ακριβότερο κομμάτι γης στον κόσμο θεωρείται η κεντρική πλατεία του Τόκιο. Το δεύτερο πιο ακριβό είναι τα 1,81 εκτάρια του Romanee-Conti, στο ήσυχο χωριουδάκι Vosne! Το Bel Air στην Καλιφόρνια έρχεται μόλις τρίτο. Αυτά μου διηγούνταν ο Κωνσταντίνος Λαζαράκης, ενώ δοκιμάζαμε αυτό το σούπερ σπάνιο κρασί στη γευσιγνωσία του ΕY στο "Αριστερά-Δεξιά". Ποτέ δεν ξεπερνάει τις 7.000 φιάλες το χρόνο, ενώ υπάρχουν χρονιές που φτάνει μόλις τις 4.000. Πολλοί, λόγω της σπανιότητας του, αναρωτιούνται αν όντως υπάρχει. Ναι, υπάρχει, αλλά είναι πανάκριβο. Η καταπληκτική χρονιά του 85 δώδεκα χρόνια μετά έφτασε να πουλιέται πάνω από 1.000.000 δρχ./φιάλη, ενώ για το Romanee-Conti του 90 σημειώθηκε η υψηλότερη τιμή εκκίνησης πωλήσεων με 900.000 δρχ./φιάλη. Κάτι τρέχει, λοιπόν, σε αυτό το κομμάτι γης που παράγει το πιο αριστοκρατικό, το πιο πυκνό κρασί από Pinot Noir στον κόσμο. Ο πλούτος των γεωλογικών διεργασιών που διαδραματίζονται είκοσι μέτρα κάτω από αυτόν τον αμπελώνα-γραμματόσημο είναι ένας βασικός παράγοντας (οι τουρίστες που τον επισκέπτονται κλέβουν πέτρες για ενθύμιο). Τα υπόλοιπα γίνονται στον τρύγο και στην οινοποίηση. Πριν τα σταφύλια σπάσουν για την οινοποίηση, ελέγχουν δρακόντεια κάθε τσαμπί και πετούν χωρίς δεύτερη κουβέντα οτιδήποτε είναι χτυπημένο, ανώριμο ή σάπιο. Και μη νομίζετε ότι αυτό το πανάκριβο, μεγαλειώδες, κρασί φτιάχνεται σε πύργους-παλάτια όπως τα μεγάλα chateaux του Μπορντό. Οι εγκαταστάσεις εδώ είναι πολύ πιο απλές και διακριτικές.
Οφείλω να ομολογήσω ότι για τις ανάγκες της δοκιμής κάναμε μια ασυγχώρητη «βρεφοκτονία»: ανοίξαμε στα 3 μόλις του χρόνια ένα Romanee-Conti του 1997, όταν ο εξπέρ Μ. Broadbent θεωρεί ότι πρέπει να πίνεται αφού παλαιώσει για είκοσι πέντε χρόνια στο μπουκάλι. Και το 97 είναι μια από τις καλύτερες χρονιές των τριάντα τελευταίων ετών για το Romanee-Conti. Η πρώτη εντύπωση ήταν κάπως άχαρη για το κρασί. Ο Δ. Λίτινας το ξαναδοκίμασε σε δέκα ώρες μετά και... έπαθε. Αγοράστε το, λοιπόν, και παλαιώστε το.
Δεδομένης της σπανιότητάς του το Domaine de la Romanee -Conti έχει καθιερώσει ένα πολύ έξυπνο σύστημα πώλησης: με κάθε μπουκάλι του περίφημου κρασιού παίρνετε υποχρεωτικά και από μία φιάλη των υπόλοιπων πέντε διαφορετικών βουργουνδέζικων κρασιών του Οίκου. Με αυτόν τον τρόπο το Romanee-Conti του 97 θα σας κοστίσει 425.000 δρχ. (plus το κόστος των άλλων κρασιών). Αν δεν θέλετε τα υπόλοιπα πέντε κρασιά, η τιμή διάθεσής του στην Ελλάδα (εταιρεία «Αίολος») ανεβαίνει στις 680.000 δρχ.
Γευσιγνωσία Romanee-Conti 1997
Μια εκπληκτικά ορμητική. ζαχαρωμένη, μελένια "μύτη" με υ-πέ-ρο-χα, ολοζώντανα, φρεσκοκομμένα φρούτα (κεράσια, αγριοφράουλες, βύσσινα). Το σχετικά βαθυκόκκινο χρώμα πιστοποιεί ότι το 97 είναι μεγάλη χρονιά και το «στόμα» το επιβεβαιώνει. Οι ταννίνες του κρασιού έχουν φοβερή ποιότητα και η Οξύτητά του το εξοπλίζει για πραγματικά μακρόχρονη παλαίωση. Σου δείχνει, αν και τριών μόλις χρόνων, ότι έχεις να κάνεις με το απόλυτο κρασί.
Βαθμολογία: 99/100
Fonseca - Vintage Port / Πορτογαλία
Μένεις σύξυλος μπροστά σε αυτόν το μονόλιθο της «Οδύσσειας 2001» του Άρθουρ Κλαρκ, μεταμορφωμένο σε κρασί, και μάλιστα στην ειδική περίπτωση Porto χρονιάς (vintage). Ο λόγος, για το καταπληκτικό Fonseca 1994, που το «Wine Spectator» έχρισε πρώτο κρασί στη λίστα του Τορ-100 το 1997, με ένα ολοστρόγγυλο 100/100 -από τότε η τιμή του στην Αμερική τουλάχιστον έχει τριπλασιαστεί (περίπου 140 δολάρια). Μιλάμε για το τέλειο Porto, εφάμιλλο των θεϊκών χρονιών του 70 και του 77 που είχα δοκιμάσει σε μια ειδική γευσιγνωσία του Ινστιτούτου Master of Wines στο Λονδίνο, πριν από μερικά χρόνια. Μερικοί μάλιστα φτάνουν να λένε ότι είναι η καλύτερη σοδειά Porto μετά το φοβερό 1963. Τι έχει όμως και είναι τόσο καλό; Ένα εκπληκτικά πυκνό άρωμα φρούτων του δάσους με το μελάνι τους, ένα σχεδόν εξωτικό συνδυασμό εξαιρετικών ταννινών (που σε κάνουν να «μασάς» το κρασί όσο κανένα άλλο) ντυμένων με μια βόμβα λαμπερού φρούτου, και γεύση που διαρκεί... εις το διηνεκές. Όλα αυτά, μαζί με το βαθύτατο μελανί χρώμα του, το μετατρέπουν στο μονόλιθο που σας έλεγα. Ο Οίκος Fonseca είναι ένας από τους τρεις καλύτερους που φτιάχνει Porto, και φυσικά παμπάλαιος. Σήμερα, παρότι η τεχνολογία του ανοξείδωτου ατσαλιού έχει αναδειχθεί δικαίως σε βασικό παράγοντα βελτίωσης της ποιότητας του σύγχρονου κρασιού, οι Fonseca επιμένουν στην παραδοσιακή τεχνική του πατήματος των σταφυλιών με τα πόδια μέσα σε πατητήρια από γρανίτη, γιατί αυτό δίνει τελικά πολύ καλύτερο κρασί στην περίπτωση τους.
Γευσιγνωσία Fonseca Vintage Port 1994
Χρώμα πιο μαύρο και από το μαύρο. Μια βόμβα φρούτου βουτηγμένη στο μελάνι, που καταφέρνει να κρύψει το υψηλόβαθμο αλκοόλ. Εξωφρενικό, απίστευτο βάθος αρωμάτων, που θυμίζουν πικραμύγδαλο, φράουλα, ζαχαρωμένο μήλο, συμπυκνωμένα φρούτα και μελιτζανάκι (γλυκό του κουταλιού) ανάμικτο με σύκο. Στο στόμα είναι εξίσου εκπληκτικό, με ταννίνες που του παρέχουν (μέσα από τη ζάχαρη και την αλκοόλη) όση στυφάδα χρειάζεται για να ισορροπήσει. Το δεύτερο στοιχείο ισορροπίας το δίνει η σωστή δόση Οξύτητας, που μαζί με τις ντυμένες στο φρούτο ταννίνες ισοσταθμίζουν γλύκα και αλκοόλη. Το ξεχνάς για δέκα τουλάχιστον χρόνια και μετά βλέπουμε...
Βαθμολογία: 97,4/100
Vega - SiciliaEGA «Unico» / Ισπανία
Δεν πρόκειται απλώς για το καλύτερο ισπανικό κρασί το Vega-Sicilia είναι ένας μύθος, που η απόκτησή του δεν είναι μόνο θέμα χρημάτων. Χρειάζεσαι φιλίες, ή, για να το πούμε αλλιώς, πρέπει να είσαι δικτυωμένος με ανθρώπους που σε εκτιμούν, για να βρεις μερικές φιάλες. Από το ξεκίνημα της καριέρας του, το 1915, γύρισε την πλάτη στην ορθόδοξη εμπορική πολιτική: το έφτιαξαν για έναν εργένη κοσμοπολίτη, τον Luis Herrero, διοργανωτή σαφάρι στην Αφρική, που το έβαλε στο CIay Pigeon Shooting CIub και το χάριζε σε αριστοκράτες φίλους του. Ακόμη και σήμερα είναι εξαιρετικά σπάνιο και παράγεται μόνο στις πολύ καλές χρονιές. Στενή επαφή μαζί του καταφέρνουν να έχουν μόνο Σπανιόλοι πολυεκατομμυριούχοι και Δυτικοί συνάδελφοί τους. Αδιαφορώντας για τις γευστικές και οινολογικές εξελίξεις, το Vega-SiciIia συνεχίζει να παράγεται με μυστηριώδεις, αλχημικές παλαιώσεις που κρατούν εmά ολόκληρα χρόνια, με εναλλαγές ανάμεσα σε μεγάλα και μικρά, καινούργια και παλιά, δρύινα βαρέλια. Και στον αμπελώνα του όμως τα αμπέλια (tinto fino, cabernet sauvignon, merIot, maIbec, ακόμα και ελάχιστο άσπρο aIbillo για το μπουκέ), κατά παράβασιν των σύγχρονων οινολογικών ηθών που τα θέλουν να υψώνονται ψηλά, σχεδόν σέρνονται στη γη. Πολλοί, δεδομένης της υψηλής του τιμής, το κριτικάρουν λέγοντας ότι έχει μια σνομπ πελατεία που το προτιμά για τα ελαττώματά του. Ποια ελαττώματά, όμως; Είχα τη σπάνια τύχη να δοκιμάσω τον Οκτώβριο τέσσερις παλιές χρονιές του (1990, 1982, 1970 και 1942) στο SaIone dei Gusto του SIοw Food, στο Τορίνο. Το κρασί δεν παίζεται. Είναι μια βόμβα συμπυκνωμένων φρούτων (μύρτιλα, μούρα, δαμάσκηνα) που σκάζει στο στόμα σου μόλις το πιεις. Κι από κοντά, νιώθεις να σου τρίβουν τα ούλα με την ευγενέστερη μαύρη σοκολάτα που έχεις δοκιμάσει. Βάλτε στο παιχνίδι του κόσμου τα γλυκά μπαχαρικά, το κακάο, το πολύτιμο ξύλο, τη βανίλια, ενώστε τα με μια γεύση υπερ-γεμάτη, θερμή, λίγο ρουστίκ και γενναιόδωρη, συνυπολογίστε και την ατέλειωτη επίγευση, και έχετε μια ιδέα τού τι εστί Vega-SiciIia. Η χρονιά του 1970 ήταν απλώς ένα υπέροχο «μωρό» 30 ετών(!), ενώ του 1942 ήταν σαν καλοστεκούμενος Κλιντ Ίστγουντ. Ακόμη πιο σπάνιο είναι το sρeciaI Riserνa, όπου συγκεντρώνουν και ανακατεύουν το καλύτερο κρασί από διάφορες χρονιές. Για να το αγοράσετε, απευθυνθείτε στην ίδια την εταιρεία, στην Ισπανία (τηλ. 0034-916-310913). Η χρονιά του 1990 κοστίζει 37.000-41.000 δρχ. και του 1970 κοστίζει 106.000 δρχ, αλλά σε διπλή φιάλη magnum.
Γευσιγνωσία Vega-SiciIia «Unico» 1970 (φιάλn magnum)
Ένα εκπληκτικό κρασί με σχεδόν ανεξήγητη νεότητα. Είναι τριάντα ετών και το χρώμα του δεν έχει ακόμη κιτρινίσει. Μοσχοβολά υπέροχη και πλούσια βανίλια, ενωμένη τέλεια με ένα πυκνό άρωμα δαμασκηνόπαστου. Μαζί με σοκολάτα και κακάο το κρασί θυμίζει, κι ας μην είναι, Porto. Το «στόμα» επιβεβαιώνει ένα κρασί με μεγάλο στιλ. Οι ταννίνες του, υπέροχες, είναι βελούδινες και ντυμένες μαύρη σοκολάτα το φρούτο σιροπάτο η δύναμη και η πληρότητα, μεγάλες. Ένα μωρό τριάντα ετών με φοβερό δυναμισμό. (Το κρασί αυτό δοκιμάστηκε από τον Δ. Αντωνόπουλο, που το βαθμολόγησε).
Βαθμολογία: 96/100
Chateau Mouton - Rothschild / Μπορντό
Περισσότερο και από ένα εξαιρετικό κόκκινο κρασί, το Mouton-Rothschild είναι ένα εντελώς συμβολικό όνομα για το Μπορντό. Το 1973 κατάφερε να σπάσει το κατεστημένο της «αξιολάτρευτης κλίκας» των τεσσάρων premier grand cru και να ανέβει ως πέμπτο δίπλα στα Latour, Lafite, Margaux και Haute-Brion. Πίσω από αυτό το success story βρίσκεται μια ιδιοφυία, που, φτάνοντας το 1925 ως νεαρός δανδής στο Μπορντό, έφερε τα πάνω κάτω στη Μέκκα του κρασιού. Ο βαρόνος Philippe de Rothschild τίναξε στον αέρα την καταδυνάστευση των παραγωγών από τους οινέμπορους (negociants) και πέτυχε πρώτος αυτός να εμφιαλώνεται το φοβερό κρασί του μέσα στο chateau. Το Mouton-Rothschild όμως έγινε διάσημο σύμβολο κυρίως για κάτι άλλο: σε μια αποθέωση μεγαλοφυούς μάρκετινγκ, συνδυασμένου με καλό γούστο και ευαισθησία για την Τέχνη, έπεισε μερικούς από τους μεγαλύτερους ζωγράφους του αιώνα να στολίσουν με έργα τους την ετικέτα του κρασιού του. Πικασό, Νταλί, Μπρακ, Ματίς, Σαγκάλ, Κοκτό, Γουόρχολ και πολλοί άλλοι μετέτρεψαν το υπέροχο αυτό κρασί σε collectors item. Ο Βαρόνος δεν είναι πια μαζί μας, την ιστορία του μεγάλου κρασιού του όμως συνεχίζει η κόρη του Philippine (cult, ευγενική προσωπικότητα στο παγκόσμιο οινικό στερέωμα). Η επίσκεψη στον πανέμορφο πύργο στο Pauillac θεωρείται από τα «πρέπει» μιας εκδρομής στο Μπορντό, και παρέχει την ευκαιρία να δεις το εξαιρετικό μουσείο κρασιού, γεμάτο σπάνια αντικείμενα. Όσο για το ίδιο το Mouton-Rothschild, πείτε το επιτομή του Cabernet Sauvignon a la francaίse με τη βελούδινη δύναμή του, και είστε μέσα.
Γευσιγνωσία Chateau Mouton-Rothschild 1995
Χρώμα σαν «μαύρη τρύπα». Αρώματα εξαιρετικά πυκνά: μικρή βόμβα κόκκινων φρεσκοσπασμένων φρούτων (μύρτιλα, κασίς) με τα μελάνια τους, αλλά και τα τυπικά (γραφίτης και ξύλο κέδρου) του Καμπερνέ. Είναι νωρίς ακόμη για μεγάλη πολυπλοκότητα, έχει όμως τα ατού (φινέτσα, ισχύ και βάθος) για να την πετύχει. Το στόμα του, «θερμό» από το αλκοόλ, εξαιρετικά πλούσιο, με εντυπωσιακές ταvvίνες, μοιάζει με βελούδινη γροθιά. Χρειάζεται χρόνο για να γίνει χάδι. Τεράστια (ντυμένη με φρούτο) επίγευση, και στόφα ντίβας.
Βαθμολογία: 93,8/100
Grange / Αυστραλία
Το καλύτερο κρασί του νοτίου ημισφαιρίου της Γης, που χτυπάει στα ίσα ένα από τα πέντε μεγάλα ονόματα του Μπορντό. Για να καταλάβετε πόσο περιζήτητο είναι, μία από τις ελάχιστες διαθέσιμες φιάλες της πρώτης σοδειάς που οινοποιήθηκε (του 1951), πουλήθηκε το 1988 σε μια δημοπρασία γύρω στο 1.800.000 δρχ. Σήμερα, μη σας φανεί παράξενο αν άγγιζε τα 5 εκατομμύρια. Θέλετε να μάθετε πώς παραληρούν οι διάσημοι οινοκριτικοί όταν μιλούν για αυτό; Ιδού: «Το ένα και μοναδικό grand cru του νοτίου ημισφαιρίου», λέει ο Hugh Johnson «glorious wine», γράφει ο γκουρού του κρασιού στην Αυστραλία, James Halliday το Mouton-Rothschild, το Hermitage La Chapelle και το Romanee-Conti, όλα μαζί σε μία φιάλη Grange του 1977», λέει ο Βρετανός ΟΖ Clarke. Κι όμως, χρειάστηκαν δέκα χρόνια για να μεταμορφωθεί το ασχημόπαπο σε κύκνο. Ο δημιουργός του, Max Shubert, το έκρυβε τα πρώτα τέσσερα-πέντε χρόνια από τα αφεντικά του της αξιοσέβαστης οινοποιίας Penfolds. Σε μια Αυστραλία που ήταν «πνιγμένη» τρόπος του λέγειν, εκείνα τα χρόνια στο απλό βιομηχανικό κρασί, το Grange φάνταζε τόσο παράξενο όσο ένα UFO. Από τη χρονιά του 1955 όμως άρχισε η καθιέρωση. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό κρασί φτιαγμένο κυρίως από την ποικιλία Syrah, που ανάλογα με τη χρονιά τής προσθέτουν μέχρι 15% το πολύ Cabernet Sauvignon. Είναι εκπληκτικός ο πλούτος και η γευστική του ισορροπία, ανάμεσα στους μεγατόνους νοστιμότατων ταννινών, οξύτητας και αλκοόλ. Ένα κρασί τόσο πυκνό, που πολλοί διατείνονται ότι δεν χρειάζεσαι ποτήρι, αλλά μαχαίρι και πιρούνι για να το πιεις! Εντυπωσιακός είναι επίσης ο τρόπος που συνδυάζουν το φρούτο του σταφυλιού με το αμερικανικό βαρέλι, το οποίο έχει ως σήμα κατατεθέν το άρωμα της καρύδας. Συνήθως θέλει είκοσι χρόνια για να φτάσει στο απόγειό του. Στην Ελλάδα θα εισαχθεί για πρώτη φορά την Άνοιξη. Μέχρι τότε, μπορείτε να το αγοράσετε στο Λονδίνο από την Κάβα Oddbins (το «1997» κοστίζει 99 λίρες).
Γευσιγνωσία Grange Penfolds 1996
Το χρώμα του δείχνει να καταπίνει κάθε απόχρωση: πραγματική "μαύρη τρύπα". Αρώματα μενεξέ, πίσσας, ακακίας, κόκκινων φρούτων, βατόμουρου σε ζελέ, σκίνων, βύσσινου, σάρκας δαμάσκηνου, μούρων, πιπεριού, ιωδίου και βανίλιας, σε ένα εντελώς πρωτότυπο συνδυασμό: μια αληθινή βόμβα φρούτου που παρασέρνει με την ορμή της όποιον τολμήσει να πλησιάσει τη μύτη του. Στο στόμα είναι πολύπλοκο και πυκνό, με έντονη γλύκα που ισοσταθμίζεται από τις φοβερές του ταννίνες (έχουν τη δύναμη γροθιάς του Κάσιους Κλέι, ντυμένης με πολλά στρώματα βελούδου). Εν τέλει ένας ογκόλιθος γεύσης, με απίστευτο πλούτο και δομή, ένα κρασί που το «μασάς».
Βαθμολογία: 93,4/100
Chateau d Yquem / Μπορντό
Αν η συχνή κατανάλωση του Petrus απαιτεί δήλωση δισεκατομμυρίου στην Εφορία, για το Yquem αρκούν τρεις-τέσσερις φορές λιγότερα χρήματα. Ή, για να το πούμε σε τιμές φιαλών, όταν το Petrus 89 κοστίζει 1.000 δολάρια στην Αμερική, το Yquem της ίδιας χρονιάς κοστίζει μόνο 350 δολάρια, και θα ζήσει, παρακαλώ (για όποιον έχει την υπομονή να το περιμένει) τουλάχιστον για έναν αιώνα. Χωρίς να θέλω να μειώσω το Petrus, δεν υφίσταται πάντοτε η αναλογία ποιότητας/τιμής σε αυτή τη ζωή: πολλά πράγματα είναι υπερτιμημένα. Όταν όμως μιλάμε για Yquem, αναφερόμαστε στο πιο πυκνό κρασί του κόσμου και φυσικά στο απόλυτο λευκό γλυκό κρασί. Από κάθε αμπέλι βγαίνει μόνο ένα ποτήρι κρασί κάθε χρόνο(!!!) ή, για να το πούμε αλλιώς, 3,5 φορές λιγότερο από την ήδη περιορισμένη παραγωγή του μυθικού Romanee-Conti. Τα τρυγημένα σταφύλια του Yquem είναι πολύ διαφορετικά απ ότι έχει τύχει να δείτε μέχρι σήμερα. Ζαρωμένα και εκ πρώτης όψεως κακάσχημα, κρύβουν μέσα από τη φλούδα τους ένα απίστευτο νέκταρ, αληθινό ελιξίριο νεότητας. Η εμφάνισή του οφείλεται σε μια παραξενιά της φύσης: ένας μυστήριος μύκητας, ονόματι Botrytis Cinerea, επιτίθεται στις ρώγες όταν βρει -ζέστη και πολλή υγρασία- και απομυζά το χυμό τους. Το αποτέλεσμα είναι υπερσυγκέντρωση σακχάρων, αρωμάτων και αλκοόλ μέσα στις σταφιδιασμένες πλέον ρώγες. Οι 120 έμπειροι τρυγητές -γυναίκες ως επί το πλείστον- θα περάσουν από πέντε έως έντεκα φορές στα αμπέλια για να τις μαζέψουν μία μία! Ύστερα θα παλαιώσει για τριάμισι χρόνια σε καινούργια βαρέλια, πριν μπει στα μπουκάλια για περαιτέρω ωρίμανση. Λένε ότι το Yquem έχει τέτοιο σφρίγος, που δεν αξίζει να το ανοίξεις πριν περάσουν δέκα χρόνια. Είχα την τύχη να δοκιμάσω φέτος την εκπληκτική χρονιά του 1945 και τα έχασα από την πολυπλοκότητα και τη γοητεία των αρωμάτων του. Ωστόσο, ακόμα και στις φτωχές χρονιές είναι θαύμα. Η οχυρωμένη φάρμα του Yquem στέκεται ψηλότερα από κάθε άλλη στο Sauternes, όντας δημοφιλής στους κύκλους των οινόφιλων τουριστών που θέλουν να αγγίξουν το μύθο.
Γευσιγνωσία Chateau d Yquem 1991
Χρυσαφί λαμπερό χρώμα με ανεπαίσθητες πράσινες ανταύγειες, που μαρτυρούν ότι είναι φρέσκο. Πυκνό χαρακτηριστικό άρωμα «ευγενούς σήψης» (πολύ ώριμο βερίκοκο και ροδάκινο), μέλι, κερί, μανταρίνι, βανίλια, ξηροί καρποί, μαρμελάδα, καμένη ζάχαρη, ζαμπαγιόν, κρεμ μπριλέ με νύξεις δυόσμου - άσπρου πιπεριού και φλούδες πράσινου λεμονιού αρωματική μυσταγωγία. Υψηλή γευστική πυκνότητα (χωρίς πάντως να φτάνει σε υπέρτατη συμπύκνωση για τα δεδομένα του κρασιού), έξοχη ισορροπία γλύκας/οξύτητας και πολύ μεγάλη αρωματική διάρκεια στο στόμα, με μια ανεπαίσθητη πικράδα. Χρειάζεται παλαίωση.
Βαθμολογία: 93,4/100
Montrachet / Βουργουνδία
«Το Montrachet πρέπει να το πίνεις γονατιστός και με βγαλμένο το καπέλο...», έλεγε ο Αλέξανδρος Δουμάς. Δεν έπασχε από κρίση ευλάβειας ή δουλοπρέπειας ο Γάλλος μέγας Αλέξανδρος, εξέφραζε απλώς τα συναισθήματά του για ένα κρασί που όλοι οι ειδικοί ή ψαγμένοι οινόφιλοι παραδέχονται ότι είναι απλώς το καλύτερο λευκό ξηρό στον κόσμο! Στο διασημότερο grand cru της «λευκής» Βουργουνδίας, το Chardonnay φτάνει στο απόγειό του με τόσο κομψό τρόπο που το ζηλεύουν οι κορυφαίοι Αυστραλοί και Αμερικανοί οινοπαραγωγοί. Είναι ένα κρασί πολύ δυνατό, που απαιτεί στις πολύ καλές σοδειές μία δεκαετία τουλάχιστον για να φτάσει στο ζενίθ του. Τότε περιγράφεται σαν ένα ποίημα ισορροπίας ανάμεσα στο εύρος και τη φινέτσα των αρωμάτων του: το στόμα γεμίζει από πάσης φύσεως ξηρούς καρπούς βουτηγμένους σε ένα απίθανο μέλι και πασπαλισμένους με γλυκά μπαχαρικά, και σοφιστικέ, πολύ ντελικάτες, νότες ορυκτών. Ο άψογος συνδυασμός του Chardonnay, που έχει εγκλιματιστεί τέλεια εδώ και δεκαπέντε αιώνες στο έδαφος του Montrachet, με ένα προχωρημένο know how αιώνων οδηγεί σε αυτό το διαμάντι Τα οκτώ μόλις εκτάρια του περιζήτητου grand cru του Montrachet τα βλέπει διαρκώς ο ήλιος, από το λυκαυγές μέχρι το λυκόφως, και το Chardonnay ωριμάζει τέλεια και δίνει υψηλόβαθμα κρασιά. Ένα ακόμη δείγμα του μεγαλείου του και ταυτόχρονα εξαίρεση στο γενικό κανόνα πόσης των λευκών κρασιών είναι ότι το Montrachet θέλει θερμοκρασία δωματίου (18°C περίπου) για να ξεδιπλώσει όλο το βελούδο του στον ουρανίσκο. (Στη γευσιγνωσία το δοκιμάσαμε κρύο και έχανε σχεδόν το 40% του δυναμικού του). Διαλέξαμε την ετικέτα του ονομαστού για το Montrachet Οίκου Chartron et Trebuchet και κάναμε διάνα πέφτοντας σε ένα υπέροχο κρασί.
Γευσιγνωσία Montrachet Grand Cru 1997 Chartron et Trebuchet
Χρώμα λαμπερό χρυσαφί. Η «μύτη» του είναι έντονα ισχυρή και απρόσμενα εξελιγμένη, γεμάτη αρώματα ξηρών καρπών (φουντούκι, καβουρδισμένο αμύγδαλο σε μαντολάτο) μελιού, καφέ, καμένης ζάχαρης, βανίλιας, λουλουδιών, και ακολουθούν βερίκοκο και γιαρμάς. Στο ποτήρι, για περισσότερο από δύο ώρες, συνεχίζει να διαχέει απτόητο τα αρώματά του. Ατσάλινη η είσοδός του στο στόμα, με οξύτητα που εμφανίζεται και συνοδεύει το κρασί μέχρι το τέλος, ισορροπώντας το αυξημένο του αλκοόλ. Έχει πάχος και στο στόμα δείχνει ακόμη τη νεότητά του. Κρατήστε το για παλαίωση.
Βαθμολογία: 90,8/100
Petrus / Μπορντό
Μην αμφιβάλετε ότι πρέπει να είστε κάτι μεταξύ Τεξανού πετρελαιά και μέλους της εγγλέζικης βασιλικής οικογένειας για να πιείτε πολύ καλή χρονιά Petrus. Τελευταία τιμή που θυμάμαι είναι ενός Petrus 90, στο λονδρέζικο «Pont de la Τour»: 1.734.000 δρχ. Το άψογο Petrus 89, βαθμολογημένο με 100/100 από το αμερικάνικο «Spectator», κοστίζει 1.000 ολοστρόγγυλα δολάρια στις κάβες. Πρόκειται για την επιτομή του Merlot, έναν εξαιρετικό συνδυασμό δύναμης, απαλότητας και φοβερά συμπυκνωμένης γεύσης, ένα βελούδινο macho κρασί, με υπέροχες ταννίνες. Θα αναρωτηθείτε και δικαίως, «καλά, δεν υπάρχουν ισάξια κρασιά στο Μπορντό; Γιατί αυτό να κοστίζει τρεις-τέσσερις φορές περισσότε¬ρο από όλα τα άλλα εκπληκτικά grand cru του Pauillac;». Ε, λοιπόν, ίσως υπάρχουν και καλύτερα, το Petrus όμως παράγεται σε 40.000 μόνο φιάλες το χρόνο και έχει την τύχη να θεωρείται super cult. Για αυτό η τιμή του είναι κάπως υπερβολική. Βεβαίως, για να βγει αυτή η κρασάρα λαμβάνονται ιδιαίτερα μέτρα: δεν αφήνουν ποτέ παραπάνω από οκτώ τσαμπιά στο αμπέλι τον καιρό του τρύγου, έχουν stand – by 180 εξειδικευμένους τρυγητές, για να μαζέψουν όλη τη σοδειά σε μια μόνο μέρα αν τύχει και βρέξει την περίοδο του τρύγου, σηκώνουν ελικόπτερο πάνω από τα αμπέλια για να «κουνήσει» τα τσαμπιά, να φύγει το νερό και να μην κακοπάθει ούτε μια ρώγα σταφυλιού. Ο αυστηρός ιδιοκτήτης του, Cristian Moueix, δεν ρισκάρει με τίποτα το πολύτιμο Petrus. Εκτός όμως από τις ανθρώπινες φροντίδες, υπάρχουν και κάποιες παραξενιές που οδηγούν σε αυτήν την ποιότητα. Τα μόλις 28,4 εκτάρια του αμπελώνα του βρίσκονται πάνω σε μια γεωλογική ανωμαλία: την περίφημη αμμο-αργιλώδη «κουμπότρυπα» του Petrus, που αφήνει το νερό να περνάει από το υπέδαφος και υποχρεώνει τα αμπέλια να πάνε βαθιά τις ρίζες τους για να πιουν, μαζεύοντας στο διάβα τους του κόσμου τα πολύτιμα στοιχεία. Σημειώστε ότι το Petrus δεν γράφει «chateau» στην ετικέτα του στεγάζεται απλώς σε μια περιποιημένη αγροικία...
Γευσιγνωσία Petrus 1994
Βαθύ κόκκινο χρώμα με ιώδεις αποχρώσεις. Εισαγωγή με πυκνό, φρέσκο, κόκκινο φρούτο (βύσσινο, αγριοκέρασο και δαμάσκηνο), κομπόστα υπερώριμων κόκκινων φρούτων, βανίλια, καραμέλα, καβουρδισμένο αμύγδαλο, πίσσα και αμαρέτο. Έχει βελούδινη γεύση και εξαιρετική δομή, αν και εμφανίζει κάποια νότα υδαρότητας. Οι ταννίνες «γδέρνουν» ευχάριστα το στόμα, δείχνοντας ότι έχουν την κλάση να εξελιχθούν, για να κλείσουν την «τρύπα» σχετικής ελαφράδας που υπάρχει αυτή τη στιγμή.
Βαθμολογία: 90,2 /100
Opus One / Καλιφόρνια
Για ένα κιβώτιο δώδεκα φιαλών από την πρώτη χρονιά παραγωγής του (1979) καταβλήθηκε το ποσόν των 24.000 δολαρίων (!) σε μια δημοπρασία για μη κερδοσκοπικούς σκοπούς. Ποσό ρεκόρ για καλιφορνέζικο κρασί, την εποχή μάλιστα που κανείς ακόμη δεν ήξερε τίποτα για την ποιότητα του. Όλοι βεβαίως γνώριζαν ότι το υπέγραφαν δύο σταρ του ποιοτικού κρασιού: ο Καλιφορνέζος Robert Mondavi και ο βαρόνος Philippe de Rothschild, ιδιοκτήτης του περίφημου Mouton Rothschild στο Μπορντό, Το Opus One είναι ένα κρασί signe, όπως φαίνεται και από την ένωση των προφίλ των δύο δημιουργών του στο σήμα της ετικέτας. Η ιδέα για το joint-venture των δύο κορυφαίων Οίκων έπεσε από το Βαρόνο το 1970 στη Χαβάη και το σχέδιό τους πήρε σάρκα και οστά μέσα σε μία ώρα, όταν ο Rothschild κάλεσε τον Mondavi στο Μπορντό. Όταν το 1980 ανακοίνωσαν ταυτόχρονα τη συνεργασία τους στο Σαν Φραντσίσκο και στο Παρίσι, ο πρόεδρος του California Wine Institute δήλωσε: «Είναι ότι σημαντικότερο έχει συμβεί στην ιστορία του καλιφορνέζικου κρασιού μετά το τέλος της ποτοαπαγόρευσης». Έκτοτε η ζήτηση του αμερικανικού αυτού Cabernet, φτιαγμένου στα πρότυπα του Medoc, ε{ναι εκρηκτική, και οι 130.000 φιάλες που παράγονται κάθε χρόνο εξαντλούνται γρήγορα. Η κορύφωση ήρθε όταν το περιοδικό «wine Spectator» κατέταξε το Opus One 87 έκτο στην ετήσια λίστα των Τορ-100 κρασιών από όλον τον κόσμο. Το «95» που δοκιμάσαμε στη γευσιγνωσία μπορεί να μην ήταν στο ίδιο ύψος, αλλά το «96 » που έρχεται (125 δολάρια στην Αμερική) σκαρφάλωσε στη δεύτερη θέση στο περυσινό Τορ-100 του «Wine Spectator». Αν τύχει και βρεθείτε στην Napa Valley, θα εντυπωσιαστείτε από το οινοποιείο του Opus One: ένα σχεδόν κρυμμένο στη γη πανέμορφο αρχιτεκτόνημα, που συνδυάζει το κλασικό με το μοντέρνο, χρησιμοποιώντας πέτρες του Τέξας και ακατέργαστο ξύλο σεκόιας. Πιο πολύ αξιοποίηση τοπίου, παρά αρχιτεκτονικό έργο.
Γευσιγνωσία Opus One 1995
Μαυροκόκκινο χρώμα με λίγες κεραμιδιές ανταύγειες. Θερμά αρώματα οινοπνεύματος, μαρμελάδας, ψητού κυδωνιού, ξύλου, και ανεπαίσθητες ζωικές νότες. Γλυκιά «μύτη» ψωμιού βουτηγμένου στο κρασί, ελαφριά καρυδόπιτα με κανέλα, δέρμα, ζαμπόν, μπαχαρικά και βότανα, δίνουν μια προσωπικότητα κάπως συγκεχυμένη παρά την ευγένειά της. Στο στόμα ξεκινάει με γλύκα που φτάνει στα όρια της υπερβολής, είναι γεμάτο, πληθωρικό, με ωραίες ταννίνες και άφθονο φρούτο, που διαρκεί μέχρι το τελείωμά του.
Βαθμολογία: 87,2/100
Dom Perignon Rose / Καμπανία
Μπορεί η κλασική λευκή Dom Perignon να είναι παγκοσμίως το πιο κλασάτο γιορτινό σύμβολο λουσάτης χαράς, αλλά η ροζέ είναι άλλο πράγμα. Αυτή η κοκκινομάλλα είναι πιο άγνωστη και πολύ πιο σπάνια από την ξανθή αδερφή της. Και από γκλάμουρ; Πρωτοφτιάχτηκε το 1959 κατ αποκλειστικότητα για τις γιορτές που οργάνωσε ο Σάχης Ρεζά Παχλεβί προς τιμήν της επετείου των 2.500 χρόνων της περσικής αυτοκρατορίας. Οι προσκεκλημένοι ήπιαν τη ροζέ Dom Perignon στις 14 Σεπτεμβρίου 1971 στην Περσέπολη και... τρελάθηκαν. Ο υπόλοιπος κόσμος γεύτηκε την επόμενη σοδειά που κυκλοφόρησε, του 1962. Προσωπικά, το 1994 ήπια μια τέλεια ωριμασμένη ροζέ Dom του 82 και έπαθα την πλάκα μου από μια τύπισσα τόσο σπαθάτη και σέξι όσο η Ρίτα Χέιγουορθ ως «Τζίλντα». Μύριζα αρώματα και δεν ήξερα πού να τελειώσω: καραμέλα, καφές, φουντούκια, κρεμ μπριλέ, πιπέρι, μοσχοκάρυδο, σιρόπι από βατόμουρα ... Κι ένα στόμα κατακόκκινο από το φρούτο (κεράσι, βύσσινο), στρογγυλό, ώριμο, δυναμικό, πολύπλοκο και σπινθηροβόλο. Μπορεί η ετικέτα που δοκιμάσαμε στη γευσιγνωσία να μη στάθηκε σε τόσο μεγάλο ύψος (στη γειτονιά ενός βαθμού ανάμεσα στο 90 και το 95), μικροατυχήματα όμως συμβαίνουν και στις καλύτερες οικογένειες. Η ροζέ Dom Ρerίgnοn είναι επιβεβαιωμένα ένα μεγάλο κρασί, που όποιος δοκιμάσει στην απόλυτη φόρμα του ξεμυαλίζεται. Τη φτιάχνουν με σταφύλια από τα καλύτερα cru της σαμπάνιας, Chardonnay (λευκό) από την Cote des Blanc διαλεγμένα για τη φινέτσα τους, και Pinot Νοίr (κόκκινο) για το πληθωρικό φρούτο και τη δύναμή τους. Το πυρόξανθο χρώμα της το παίρνει, είτε αφήνοντας λίγο χρώμα από τις φλούδες των σταφυλιών να περάσει στο κρασί, είτε με την προσθήκη κόκκινου μούστου, ανάλογα με τη χρονιά. Η ροζέ Dom Perignon δεν υπάρχει στην ελληνική αγορά. Μπορείτε να την παραγγείλετε από την εταιρεία Άμβυξ στην τιμή των 75.000 δρχ -συν έξοδα αποστολής από το εξωτερικό.
Γευσιγνωσία Dom Perignon Rose 1986
Σομόν-πορτοκαλί χρώμα, με ατέλειωτες ορδές μικροσκοπικών φυσαλίδων και φίνο αφρό. Μικρή η έντασή του, αλλά το άρωμα έχει μεγάλη κομψότητα και βάθος (βατόμουρα, μύρτιλα, φλούδες λεμονιού, κακάο, ξηροί καρποί, ψημένα αμύγδαλα, κυδώνι, κέικ με κανέλα, ντελικάτη σταφίδα, κυδωνόπαστο). Στο στόμα το διοξείδιο του άνθρακα, σε συνδυασμό με την ατσάλινη οξύτητα της σαμπάνιας, φαίνεται κάπως υπερβολικό. Η αίσθηση του αλκοόλ προβάλλει σε πρώτο φόντο και το φρούτο ακολουθεί.
Βαθμολογία: 86,6/100 75.000δρχ.
