Ένας από τους πιο σημαντικούς, αξιόλογους και συναρπαστικούς τύπους whisky είναι και από τους πιο μικρούς. Πράγματι, καθώς το 90% της παραγωγής single malt Scotch whisky πηγαίνει στην παραγωγή blended προϊόντων, οι ποσότητες που απομένουν για αυτόνομη εμφιάλωση είναι πολύ μικρές. Single malt Scotch whisky είναι το απόσταγμα που βγαίνει από τη χρησιμοποίηση ενός μόνο βυνοποιημένου σπόρου, που οφείλει να είναι πάντα μόνο κριθάρι, σε ένα μόνο αποστακτήριο που πρέπει οπωσδήποτε να βρίσκεται μόνο στη Σκοτία. Κατά τη διαδικασία της παραγωγής, ένας μόνο πρέπει να είναι και ο τύπος της χρησιμοποιούμενης τύρφης για το στέγνωμα της βύνης καθώς και ένας μόνο πρέπει να είναι ο τύπος του χρησιμοποιούμενου νερού. Αντίθετα με την παραγωγή blended whisky που –πέρα του θέματος της ενίοτε όχι τόσο υψηλής ποιότητάς του– εκφράζει την πολυπρόσωπη διάσταση της σύνθεσης του προϊόντος, το single malt εκφράζει τη μοναδικότητα των συνθηκών και των υλικών και με άλλα λόγια τη μοναδικότητα της δουλειάς που γίνεται σε ένα μόνο συγκεκριμένο τόπο.
Τα πρώτα ιστορικά δεδομένα για το single malt Scotch whisky έχουν αφετηρία το 1494. Ωστόσο, το πρώτο αποστακτήριο της νέας εποχής για το προϊόν είναι το Glenlivet, που ιδρύθηκε μόλις το 1824. Είτε κατά την παλαιότερη, πρώτη, εποχή, κατά την οποία το whisky πέρασε σοβαρές περιπέτειες μεγάλης φορολόγησης, είτε κατά τη νέα –μετά το 1824– εξ ορισμού υπήρχε παραγωγή single malt. Μόνο έτσι θα μπορούσαν οι οίκοι του blended whisky να προμηθευτούν τις απαραίτητες ποσότητες malt για την παραγωγή του δικού τους προϊόντος. Στην επιφάνεια βγήκε, με τη συγκεκριμένη του μοναδικότητα, το single malt whisky μόλις τις τελευταίες δεκαετίες και πολύ γρήγορα έγινε μόδα στους κύκλους των «ψαγμένων» και των connaisseurs βοηθούμενο και από την υπάρχουσα τάσης για απολαύσεις υψηλού επιπέδου. Η απόλαυση του single malt Scotch whisky σε σύγκριση με την απόλαυση του blended υποδηλώνει τη φιλοσοφικής διάστασης σύγκριση του μοναδικού με το πολυπληθές.
Τα βασικά υλικά για την παραγωγή single malt whisky είναι το νερό και το κριθάρι. Η παραγωγή αρχίζει με τη βυνοποίηση του κριθαριού και το στέγνωμα της με τύρφη, συνεχίζεται με το άλεσμα της βύνης και την παράδοση της για ζύμωση, ακολουθεί η απόσταξη στους άμβυκες, η ωρίμανση στα βαρέλια, η εμφιάλωση και η διάθεση του προϊόντος στην αγορά. Σε όλα τα στάδια της παραγωγής και για το κάθε σημείο και αναβαθμό της το αποστακτήριο έχει τα δικά του μυστικά και τεχνικές που μαζί με τις φυσικές συνθήκες της περιοχής συμβάλλουν στη διαμόρφωση της μοναδικότητας του στυλ του προϊόντος που δημιουργεί το αποστακτήριο.
Η μεγάλη οικογένεια των single malt Scotch whiskies «σκορπίζεται» σε έξι μεγάλους κλάδους-περιοχές, καθεμιά από τις οποίες δίνει single malts με τελείως διαφορετικές προσωπικότητες, έτοιμα να ικανοποιήσουν κάθε αποστολή και κάθε ρόλο που τους ανατίθεται. Single malt Scotch whiskies, λοιπόν, με ξεχωριστά το καθένα χαρακτηριστικά και προσωπικότητα παράγονται στις παρακάτω περιοχές: Highlands, Νησιωτικά, Speyside, Islay, Lowlands Campbeltown.Το τελετουργικό για να τα απολαύσουμε είναι πολύ επίσημο και σοβαρό, απαιτώντας μία αυστηρή σειρά προϋποθέσεων – πολύ περισσότερο που στα single malts συναντάς το ίδιο υψηλό ποιοτικό επίπεδο με τα εκλεκτότερα αποστάγματα οίνου. Τα single malt Scotch whisky, λοιπόν, έχουν το ρόλο του digestif και σερβίρονται στον επίλογο του γεύματος. Τους ρίχνουμε μόνο μερικές σταγόνες δροσερό νερό για να ξεδιπλώσουν τις χάρες τους και τους προσφέρουμε την ελάχιστη συνοδεία που προσφέρουμε και στα αποστάγματα οίνου. Α.Σ.
