Στην Ελλάδα είναι ακόμη παρεξηγημένο, αν και τελευταία έχουν αρχίσει να εισάγονται και ορισμένα πραγματικά εξαιρετικά ρούμι. Στη γειτονική Ιταλία αποτελεί το κατεξοχήν πολυτελές κλείσιμο ενός καλού δείπνου, και τα καλά εστιατόρια προτείνουν λίστες με δεκάδες μικρές παραγωγές από Μαρτινίκα, Γουαδελούπη, Γουατεμάλα και άλλες χώρες της Καραϊβικής και της Κεντρικής Αμερικής. Και μπορεί η νέα μόδα να θέλει να χρησιμοποιούνται στα κοκτέιλ εκλεκτά αποστάγματα και premium βότκες και τζιν, όμως τα πραγματικά καλά ρούμι είναι ιεροσυλία να τα αναμειγνύεις με κάτι άλλο. Βέβαια, περί ορέξεως…
Άλλωστε, ακόμη θυμάμαι την έκπληξή μου, όταν σε έναν πύργο στο Cognac μου σερβίρισαν το πιο παλιό τους απόσταγμα από την κατάψυξη, συνοδεύοντας ένα πιάτο με φουαγκρά! Η απόλαυση ήταν δεδομένη και ο συνδυασμός καλός, αλλά θεώρησα αμαρτία αυτό το σερβίρισμα για ένα σπάνιο και τόσο πολυσύνθετο απόσταγμα, που κοστίζει περίπου 400 ευρώ το μπουκάλι! Θα μου πείτε, αν είσαι ο παραγωγός ό,τι θέλεις κάνεις και αν πρέπει να ανταγωνιστείς το μοντέρνο μάρκετινγκ των ουίσκι ή θες να κατακτήσεις την απωανατολίτικη αγορά, όπου πίνουν κονιάκ με τα σπρινγκ ρολ, τότε είσαι αναγκασμένος να καταφεύγεις και σε ακρότητες! Ωστόσο, όλα αυτά είναι μια άλλη ιστορία, κι εμείς μιλάμε για το ρούμι.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Οι λάτρεις της ιστορίας και της παράδοσης θα έχουν συνδέσει το ρούμι με τους πειρατές του 17ου και 18ου αιώνα, οι μουσικόφιλοι μπορεί να γνωρίζουν ότι το 1901 ανέβηκε στο Λονδίνο ένα μιούζικαλ των Allison και Waller βασισμένο στο βιβλίο του Robert Louis Stevenson «Το νησί του θησαυρού», στο οποίο υπάρχει και ένα πασίγνωστο στους άγγλους τραγούδι που λέει: «Fifteen men on a dead man’s chest, Yo ho ho and a bottle of rum!». Πέρα από τις ιστορίες όμως, πρόκειται για ένα ποτό που αξίζει να ανακαλύψετε. Ό,τι είναι για το κονιάκ το σταφύλι, είναι για το ρούμι το ζαχαροκάλαμο. Το ρούμι μπορεί να είναι το απόσταγμα της μελάσας (σκούρο και πηχτό, πολύ γλυκό, υγρό υποπροϊόν στη διαδικασία παραγωγής ζάχαρης από ζαχαροκάλαμο) ή σπανιότερα απόσταγμα από καθαρό χυμό ζαχαροκάλαμου – όπως είναι, για παράδειγμα, το εξαιρετικό Zacapa της Γουατεμάλας, το οποίο εδώ και μερικούς μήνες εισάγεται και στην Ελλάδα.
Γκάμα ανεξάντλητη
Τα καλά, παλαιωμένα ρούμι είναι αποστάγματα που προκαλούν περισυλλογή. Η πρότασή μου, για τα καλύτερα από αυτά τουλάχιστον, είναι να τα σερβίρετε σε ποτήρι κονιάκ – ιδανικά όπως αυτό το Riedel (βλ. φωτό), που αναδεικνύει με τον πιο απόλυτο τρόπο τα πολύπλοκα αρώματά τους. Θυμάμαι, όταν δοκίμασα πρώτη φορά πριν από έξι χρόνια το Zacapa Centenario 23, με συνάρπασαν τα αρώματα ξερών φρούτων, σοκολάτας και butterscotch σε συνδυασμό με το γεμάτο, γλυκό του στόμα. Το είχα δοκιμάσει τότε σε old fashioned ποτήρι με ένα δυο παγάκια και μου είχε αρέσει πολύ, το κατάλαβα όμως σε όλο του το εύρος όταν το ήπια σε ποτήρι κονιάκ. Ακόμη περισσότερο ισχύει αυτό βέβαια για το εκπληκτικό Zacapa XO που δοκίμασα πολύ πρόσφατα. Εδώ η γλύκα είναι πιο μετριασμένη και το πληθωρικό του στόμα πιο πικάντικο. Τα αρώματά του ξεκινούν από την καραμέλα και τη μαύρη σοκολάτα έως τα ξερά φρούτα και τα μπαχαρικά, συμπληρωμένα ακόμη και από κάποιες απροσδόκητες ανθώδεις νότες. Λίγες γουλιές μετά, άναψα ένα κουβανέζικο πούρο Bolivar Petit Belicoso και διαπίστωσα για μία ακόμη φορά ότι το παλαιωμένο ρούμι είναι ίσως ο ιδανικότερος σύντροφος ενός πούρου. Ήταν όμως τα πρώτα καλά ρούμι που δοκίμασα πριν καμιά δεκαπενταριά χρόνια αυτά που άλλαξαν εντελώς την άποψή μου για το ποτό αυτό. Τα εκπληκτικά JM και Bally, που δεν εισάγονται στην Ελλάδα δυστυχώς, αλλά είναι σπάνια αποστάγματα υψηλών απαιτήσεων.
Ο κόσμος του ρούμι είναι ανεξάντλητος, καθώς υπάρχουν πραγματικά εκατοντάδες, για να μην πω χιλιάδες, ετικέτες από δεκάδες διαφορετικές χώρες. Η Κούβα είναι μια ακόμη χώρα με μεγάλη παράδοση σε αυτό. Πέρα από το κλασικό Havana Club που στις πιο παλαιωμένες του εκδόσεις είναι εξαιρετικό, έχω ξεχωρίσει το έξοχο Edmundo Dantes που δεν εισάγεται στην Ελλάδα. Τέλος, από την Κούβα κατάγεται και το πολύ καλό Matusalem που σήμερα παράγεται στη Δομινικανή Δημοκρατία, και το Grand Reserva των 15 ετών είναι πραγματικά πληθωρικό και πολύπλοκο.
Θα τελειώσω αναφέροντας δυο τρία ακόμη ονόματα από ρούμι που ίσως συναντήσετε σε εστιατόρια ή καλά μπαρ στο εξωτερικό, και αξίζει να δοκιμάσετε. Από την Αϊτή, το Barbancourt με την πλούσια βουτυρώδη γεύση του, γίνεται εξαιρετικό αν του προσθέσετε λίγο νερό, όπως σε ένα malt ουίσκι. Από τα Μπαρμπέιντος, που είναι συνώνυμα με το ρούμι, έρχονται το Mount Gay Extra Old και το Cockspur VSOR, και τα δύο κατά τη γνώμη μου καλύτερα από πολλά κονιάκ.
