Για τους περισσότερους, τα ανεμοδαρμένα νησιά που βρίσκονται δυτικά και βόρεια της Σκοτίας συγκεντρώνουν όλη την άγρια και μυστηριώδη ομορφιά αυτής της γεμάτης θρύλους χώρας. Για πολλούς αιώνες αυτά τα νησιά ήταν ξεχωριστά βασίλεια. Τα νότια νησιά και το νησί του Man ανήκαν στο βασίλειο του Islay και τα βόρεια νησιά Orkney και Shetland ανήκαν στη Νορβηγία. Σήμερα τα νησιά μπορούν ακόμη να θεωρηθούν ως μια ανεξάρτητη χώρα ή και πολλές ανεξάρτητες χώρες, αφού το καθένα έχει δικό του χαρακτήρα, κλίμα, ιστορία. Τα ουίσκι τους, τυπικά νησιώτικα, έχουν συνήθως έντονα αρώματα τύρφης, με πραγματικούς αρχηγούς τα ουίσκι από το Islay. Η πρώτη αναφορά για απόσταξη ουίσκι στα νησιά είναι σε ένα νόμο του 1609, που επιτρέπει στους νησιώτες να αποστάζουν το δικό τους ουίσκι, αλλά τους απαγορεύει να εισάγουν.
Η παράδοση συνεχίστηκε στους αιώνες, οι νησιώτες απόσταζαν και έπιναν το δικό τους ουίσκι σε μεγάλες ποσότητες, χωρίς ποτέ να μεθάνε – αν πιστέψουμε όσα έγραψε το 1775 ο Dr Johnson στο βιβλίο του «Ταξίδι στα δυτικά νησιά της Σκοτίας». Έχει μάλιστα και μια εξαιρετική περιγραφή του πρωινού που πρόσφεραν οι ντόπιοι στους φιλοξενούμενούς τους. Τους σερβίριζαν τεσσάρων ειδών ουίσκι, ή Sgailc στη γλώσσα τους. Το πρώτο ήταν το Sgailc-nide, ένα γεμάτο ποτήρι ουίσκι που τους το έδιναν ενώ ήταν ακόμη ξαπλωμένοι στο κρεβάτι. δεύτερο το Friochd-uilinn, που τους το έδιναν μόλις ακουμπούσαν στον αγκώνα τους. το τρίτο ήταν το Deoch-chasruisgte, μόλις σηκώνονταν από το κρεβάτι, και το τέταρτο, το Deoch-bleth, όσο περίμεναν για το πρωινό τους porridge. Μετά, βέβαια, πιστεύω ότι οι καλεσμένοι επέστρεφαν στο κρεβάτι για όλη την υπόλοιπη ημέρα.
Το Arran είναι το νοτιότερο νησί και βρίσκεται βαθιά στον κόλπο του Clyde. Το κλίμα λόγω του ρεύματος του κόλπου είναι πολύ ήπιο, με συνέπεια τα ουίσκι να ωριμάζουν γρηγορότερα. Η ιστορία του ουίσκι στο Arran είναι πολύ παλιά, αλλά τα τελευταία 150 χρόνια δεν λειτουργούσε κανένα αποστακτήριο. Μόλις 11 χρόνια πριν χτίστηκε το αποστακτήριο Isle of Arran, και πολύ λίγα ουίσκι έχουν κυκλοφορήσει από αυτό.
Το νησί Jura είναι λίγο βορειότερα και ακριβώς δίπλα στο διάσημο Islay. Το μοναδικό του αποστακτήριο υπάρχει από το 19ο αιώνα, αλλά το σημερινό κτίριο χτίστηκε τη δεκαετία του ’50. Τα ουίσκι γίνονται συνεχώς καλύτερα και θα μπορούσε να ειπωθεί ότι κάποιες ειδικές εμφιαλώσεις, όπως το Isle of Jura Superstition, δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από το διάσημο γείτονά τους.
Λίγο βορειότερα, ακριβώς απέναντι από την πόλη Oban, βρίσκεται το νησί Mull. Το αποστακτήριο Tobermory παράγει δύο εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους ουίσκι: το Tobermory, πολύ ελαφρύ και ντελικάτο, όπου το άρωμα της τύρφης έρχεται περισσότερο από το νερό, και το Ledaig (διαβάζεται Λεχ-εγκ), πλούσιο και δυναμικό, με έντονα αρώματα τύρφης και φαινολών. Αρκετά βορειότερα είναι το νησί Skye, με το διάσημο αποστακτήριό του Talisker. Βρίσκεται στη δυτική μεριά του νησιού στον κόλπο του Harport. Το τοπίο είναι αντάξιο της ποιότητας αυτού του μεγάλου ουίσκι: ένα απόκοσμο ηφαιστειακό μέρος. Το Talisker, ειδικά τα τελευταία χρόνια, είναι μια εκρηκτική εμπειρία αρωμάτων και γεύσεων, πιπεριού και μπαχαρικών με ένα μοναδικό τελείωμα καπνού. Η έκδοση Dis-tiller’s Edition, όπου το τελείωμα της παλαίωσης γίνεται σε βαρέλια sherry, είναι ένα πραγματικά τρισδιάστατο ουίσκι που νομίζεις ότι μπορείς ακόμη και να το μασήσεις.
Στο βορειότερο άκρο της Σκοτίας βρίσκονται τα νησιά Ork-ney. Σήμερα, με την επαναλειτουργία του θρυλικού αποστακτηρίου Scapa, υπάρχουν δύο αποστακτήρια, με πρώτο βέ-βαια το μεγάλο Highland Park. Οι ντόπιοι λένε ότι το Highland Park είναι η Manchester United με οπαδούς σε όλον τον κόσ-μο, ενώ το Scapa είναι η Man-chester City με οπαδούς κυ-ρίως τους ντόπιους. Όπως και να ’ναι, το Highland Park είναι μια διαφήμιση των single malt. Όλες του οι εκδόσεις –των 12, των 18 και των 25 ετών– είναι εξαιρετικά ουίσκι, με τέλεια ισορροπία καπνού, φρούτου και μπαχαρικών. Το Scapa είναι πιο μαλακό και ευκολόπιοτο, αλλά περιμένουμε και τα αποστάγματα των προσεχών χρόνων για να δούμε τις πραγματικές του δυνατότητες.
Τέλος, η Μέκκα των περισσότερων ουισκόφιλων: το Islay, με τα επτά ιστορικά αποστακτήρια και ένα όγδοο καινούριο. Lagavulin, Caol Ila, Bruichlad-dich, Bunnahabhain, Bow-more, Port Ellen, Laphroaig, Ardbeg – πραγματική dream team. Το Islay αποτέλεσε την πύλη του ουίσκι για ολόκληρη τη Σκοτία. Απέχοντας μόλις 20 χιλιόμετρα από τη βόρεια άκρη της Ιρλανδίας, όπου και ξεκίνησε η ιστορία του ποτού, ήταν πολύ εύκολο να μάθει τα μυστικά της απόσταξης. Το 19ο αιώνα, το σχετικά μικρό αυτό νησί έφτασε να έχει 21 αποστακτήρια. Σήμερα τα αποστακτήρια, όλα δίπλα στη θάλασσα, είναι χωρισμένα σε νότια και βόρεια, με το Bowmore στη μέση, και γεωγραφικά και αρωματικά. Τα νότια αποστακτήρια, Lagavulin, Port Ellen, Laphroaig και Ardbeg παράγουν τα πιο ογκώδη και πλούσια σε άρωμα τύρφης ουίσκι της Σκοτίας.
Τα βόρεια αποστακτήρια και το Bowmore δεν αφήνουν την τύρφη να παίζει ένα τόσο ηγετικό ρόλο στα ουίσκι τους. Για το Lagavulin έχουν γραφτεί πάρα πολλές σελίδες. Αποτελεί τον ορισμό του Islay ουίσκι. Όλα σε υπέροχη ισορροπία, με την τύρφη και το αλάτι να σου γαργαλάνε τον ουρανίσκο, τη μύτη αλλά και το μυαλό. Το Ardbeg, που ήταν κλειστό για αρκετά χρόνια, παράγει ένα ανοιχτόχρωμο θαλασσινό ουίσκι, με το ιώδιο να υπερισχύει ακόμη και της τύρφης. Το Caol Ila είναι το μεγαλύτερο και πιο σύγχρονο αποστακτήριο του νησιού: τέλεια εισαγωγή στον κόσμο των Islay, μια και είναι πιο ευγενικό και εύκολο από τους σκληροπυρηνικούς γείτονές του. Κάθε αποστακτήριο σε αυτό το νησί των 40 χλμ. μήκους και 30 χλμ. πλάτους παράγει ουίσκι με μοναδική προσωπικότητα και φιλοσοφία. Ένα πραγματικό φαινόμενο πολυποικιλότητας.
