Η σαρακοστιανή νηστεία είναι η αποχή από συγκεκριμένες τροφές, με σκοπό τη σωματική αλλά και πνευματική άσκηση του ατόμου. Για την Ορθόδοξη Εκκλησία, η σαρανταήμερη νηστεία πριν από το Πάσχα, δεν είναι αυτοσκοπός ούτε βεβαίως μέσο για να… χάσουμε κιλά, αλλά είναι ένας τρόπος για την κάθαρση του σώματος και της ψυχής και την ενδυνάμωση της θέλησης. Για οποιοδήποτε λόγο όμως κι αν αποφασίσουμε να την ακολουθήσουμε, τα αποτελέσματά της στην υγεία μας αλλά και στον... ουρανίσκο μας κάθε άλλο παρά ασήμαντα θα είναι.
Αν θέλουμε να ακολουθήσουμε αυστηρά τη Σαρακοστή, θα πρέπει να αποχωριστούμε όλα τα ζωικά προϊόντα: γαλακτοκομικά, κρέας, ψάρι, αβγό, με την εξαίρεση των οστρακοειδών (κυδώνια, μύδια, γυαλιστερές), τα μαλάκια (χταπόδι, καλαμάρι, σουπιές) και οστροκόδερμα (γαρίδες, καραβίδες, αστακός). Επιτρέπονται τα φρούτα, τα λαχανικά, τα ζυμαρικά, τα όσπρια, το ψωμί, το λάδι και οι ελιές. Με άλλα λόγια, οι κανόνες της νηστείας καθιερώνουν ένα διατροφικό μοντέλο που μοιάζει αρκετά με το διατροφικό μοντέλο της Κρητικής Διατροφής, έναν από τους πιο υγιεινούς τύπους διατροφής στον κόσμο.
Από την άλλη πλευρά, όμως, όταν απέχει κάποιος για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα από τα γαλακτοκομικά, το κρέας και το ψάρι, είναι απαραίτητα κάποια "κόλπα", ώστε να παραμείνει υγιής, αλλά και να νιώθει χορτάτος.
Πρωτεΐνες: Εκτός από τα θαλασσινά, που περιέχουν όλα πρωτεΐνες, όσο περίεργο κι αν φαίνεται, αν βάλουμε στο ίδιο πιάτο όσπρια και ρύζι, ή δημητριακά και ξερούς καρπούς, ή όσπρια και χαλβά, από διατροφική άποψη η πρωτεΐνη που παίρνουμε είναι το ίδιο πράγμα με μια μπριζόλα! Αν φάμε, λοιπόν, φακόρυζο ή ρεβιθόρυζο ή καλό ψωμί μαζί με χαλβά ή ρύζι μαζί με ξηρούς καρπούς, ή συνοδεύσουμε τα όσπρια και το πιλάφι μας με καλό ψωμί, δεν θα έχουμε κανένα πρόβλημα σε σχέση με τις πρωτεΐνες που χρειαζόμαστε.
Σίδηρος και βιταμίνη Β12: Τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, τα οστρακοειδή, το ταχίνι, το σπανάκι, έχουν άφθονο σίδηρο. Το πρόβλημα είναι πως ο φυτικός σίδηρος, απορροφάται σε πολύ μικρότερο βαθμό από τον οργανισμό σε σχέση με τον ζωικό σίδηρο. Η λύση για να αυξήσουμε την απορρόφηση του φυτικού σιδήρου είναι να τρώμε τρόφιμα που είναι πλούσια σε σίδηρο, μαζί με βιταμίνη C. Πολλές παραδοσιακές συνταγές προσφέρουν αυτόν το συνδυασμό, όπως για παράδειγμα το σπανακόρυζο, που συνδυάζει το σπανάκι, ένα λαχανικό πλούσιο σε σίδηρο, με το λεμόνι, που περιέχει άφθονη βιταμίνη C. Μεγάλη ποσότητα βιταμίνης C έχουν η ντομάτα, οι φράουλες, το ακτινίδιο -για πρωινό-, η πιπεριά, ο μαϊντανός, το μπρόκολο, το κουνουπίδι. Οπότε μια ντοματοσαλάτα δίπλα σε ένα πιάτο φακή, μια χούφτα ξηροί καρποί μαζί με φράουλες, μπρόκολο με σάλτσα από ταχίνι και λεμόνι, είναι ό,τι πρέπει. Η βιταμίνη Β12 δεν αποτελεί πρόβλημα, αφού βρίσκεται σε αρκετή ποσότητα στα οστρακοειδή, στα οστρακόδερμα (γαρίδες, καραβίδες) και στα μαλάκια (κυδώνια, μύδια, χταπόδι, καλαμάρι κ.λπ).
Ασβέστιο: Τρόφιμα με μεγάλη ποσότητα ασβεστίου είναι οι ξηροί καρποί, το μπρόκολο, ο χαλβάς, το σουσάμι, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, μαρούλι, σέσκουλο, λάπαθο κ.λπ), αλλά και το πορτοκάλι! Ένα παστέλι με σουσάμι, λοιπόν, μια μαρουλοσαλάτα ή μια χορτόπιτα, μας καλύπτουν θαυμάσια σε σχέση με το ασβέστιο που χρειαζόμαστε.
Δοκιμάστε λοιπόν μερικά από τα παρακάτω νηστίσιμα μενού και αν μη τι άλλο, θα δείτε την Σαρακοστή με άλλο μάτι.
Νηστίσιμα Μενού
Πρωϊνά
1 ποτήρι φυσικός χυμός φρούτων ή λαχανικών +1 φέτα ψωμί ολικής αλέσεως + 1 κουταλάκι ταχίνι με μέλι, ή 1 φλιτζάνι δημητριακά ανακατεμένα με φυσικό χυμό πορτοκαλιού και ξηρούς καρπούς, ή 2 φρυγανιές ή 1 φέτα ψωμί (όλα ολικής αλέσεως) με ταχίνι με μέλι, ή 1 μεγάλη χούφτα ξηροί καρποί μαζί με φρέσκες φράουλες ή ακτινίδια
Κυρίως γεύματα
Μεσημέρι
Αραβικό πιλάφι, Πράσινη σαλάτα εποχής με 1 κουταλιά ελαιόλαδο και 1 κουταλιά σουσάμι, και 1 φέτα ψωμί (περίπου 30 γρ.)
Βράδυ
Σαλάτα με μπρόκολο, βραστή πατάτα, πιπεριά, ελιές, κάππαρη, σκόρδο, ντρέσινγκ ταχινιού και 1 φέτα ψωμί ολικής αλέσεως
Μεσημέρι
Γαρίδες με ταχίνι και καστανό ρύζι, πράσινη σαλάτα με σπανάκι, μαρούλι, ρόκα, 1 κίτρινη πιπεριά, 2 κουταλιές σουσάμι και ελαιόλαδο, και 1 φέτα ψωμί ολικής αλέσεως
Βράδυ
Σαλάτα με μπρόκολο, βραστή πατάτα, ρεβίθια, πιπεριά, 1 κουταλιά ντρέσινγκ ταχινιού, 1 φέτα ψωμί ολικής αλέσεως και 1 χούφτα ανάλατοι ξηροί καρποί
Μεσημέρι
Κρεμμυδοντολμάδες, ελιές και 1 φέτα ψωμί ολικής αλέσεως
Βράδυ
Σπανακόρυζο, 1 κουταλιά ταραμάς και 1 φέτα ψωμί ολικής αλέσεως
Μεσημέρι
Κουκιά στιφάδο, ελιές, και 1 φέτα ψωμί ολικής αλέσεως
Βράδυ
Μεσημέρι
Φασολάκια με πατάτες, μελιτζανοσαλάτα με ταχίνι (μπαπαγανούς) και 1 φέτα ψωμί ολικής αλέσεως
Βράδυ
Μαύρα φετουτσίνι με μελάνι σουπιάς σε πικάντικη σάλτσα θαλασσινών και 1 φέτα ψωμί ολικής αλέσεως
Μεσημέρι
Ριζότο χταποδιού και σαλάτα με ντομάτα και ρόκα
Βράδυ
Ταχινόσουπα και φρουτοσαλάτα με μέλι και καρύδια
Μεσημέρι
Αγιορείτικο τουρλού και βραστό ή ψητό χταπόδι με μαϊντανοσαλάτα και 1 φέτα ψωμί ολικής αλέσεως
Βράδυ
Σαλάτα με μαρούλι, πράσινη πιπεριά, άνηθο, φρέσκο κρεμμυδάκι, 1 κουταλιά ελαιόλαδο και σάντουιτς θαλασσινών (καβούρι ή γαρίδες, μαρούλι, ντομάτα) σε μισή μπαγκέτα ολικής αλέσεως
Μεσημέρι
Σοφεγάδα, 1 κουταλιά ταραμά και 1 φέτα ψωμί ολικής αλέσεως
Βράδυ
Μύδια με σαφράν και κόλιανδρο, σαλάτα από βρασμένο μπρόκολο, ελιές σε φέτες, ψιλοκομμένο σκόρδο, κόκκινη πιπεριά (γλυκιά ή καυτερή), λεμόνι, 1 κουταλιά ελαιόλαδο και 1 φέτα ψωμί ολικής αλέσεως
Μεσημέρι
Πένες με σπαράγγια και μανιτάρια, βραστή σαλάτα με κουνουπίδι, καρότα, ελαιόλαδο και έτοιμη μαγιονέζα
Βράδυ
1 φρουτοσαλάτα με 1 κουταλιά της σούπας μέλι και 1 κουταλιά της σούπας ανάλατα κάσιους ή φιστίκια Αιγίνης ή φουντούκια
