Περνώντας την επιβλητική πύλη του κάστρου της Κορώνης βρίσκεσαι μέσα σε μια μικρογραφία του ελληνικού τοπίου. Παλιά μικρά σπίτια, βυζαντινές εκκλησίες, χαρακτηριστική μεσογειακή βλάστηση. Ελιές, συκιές, πεύκα. Οπωροφόρα, ένα αμπελάκι. Το βαθύ μπλε της θάλασσας ανάμεσα από τα τείχη, πλαισιώνει την εικόνα. Ήλιος λαμπερός, που τρέφει τους καρπούς. Ένα μοναστήρι. Το μοναστηριακό τραπέζι στρωμένο, προπόσεις, πρόσωπα γελαστά, φαγητό λιτό, παραδοσιακό, ό,τι καλλιεργείται από τους μοναχούς είναι εδώ. Και το κρασί τους.
Η όλη εικόνα θα μπορούσε να ερμηνεύει τον όρο “Μεσογειακή Διατροφή”: καλλιέργειες, προϊόντα, πρακτικές μεταποίησης και συντήρησης, μαγειρική και κατανάλωση του φαγητού, ανθρώπινη επαφή, ακούν ακόμα τη φωνή μιας βαθιάς παράδοσης, που έχει να κάνει με τον τόπο, το κλίμα, τον χαρακτήρα των ανθρώπων και έχει διαμορφώσει τελικά έναν τρόπο ζωής.
Το 2ο Φεστιβάλ Μεσογειακής Διατροφής, που έγινε στην Κορώνη, με την υποστήριξη του Δήμου Πύλου-Νέστορος και το Μανιατάκειο Ίδρυμα, μας έδωσε μια χειροπιαστή ιδέα της σημασίας του όρου, αλλά και τροφή για σκέψη. Ξεκινώντας από τη διαπίστωση ότι εμείς εδώ, στην Ελλάδα, έχουμε διατηρήσει όσο λίγες χώρες συνήθειες, που αποδεικνύονται πολύτιμες μέσα στο χάος της παγκοσμιοποίησης της γεύσης και της ισοπέδωσης των πρακτικών γύρω από το θέμα της τροφής. Δεν το βλέπεις παντού αυτό, διαίτερα στα αστικά κέντρα οι μνήμες έχουν ασθενήσει και έχουν αλλοιωθεί από πολλές επιρροές. Υπάρχουν, όμως, αυθεντικοί και πολυάριθμοι πυρήνες στην περιφέρεια και υπάρχει και η τάση να εκτιμάται, σε παγκόσμιο επίπεδο, όλο και περισσότερο το “τοπικό”, το “αυθεντικό”, το “παραδοσιακό” αυτούσιο ή βελτιωμένο, κατά περίπτωση, από τις σύγχρονες αντιλήψεις και τεχνικές.
Η Κορώνη, λοιπόν, είναι ένα καλό δείγμα της “Μεσογειακής Διατροφής”, με την έννοια που την περιέλαβε η UNESCO στην “Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ανθρωπότητας”. Χαρακτηριστικά προϊόντα με τη σφραγίδα του “Μεσογειακού”, ελιά και ελαιόλαδο, αλιεία, οπωροκηπευτικά, αμπέλι και οίνος, κτηνοτροφία, με παραδοσιακούς τρόπους παραγωγής, προμηθεύουν το τραπέζι με προϊόντα, πολλά από τα οποία προέρχονται από μια ακτίνα που δεν ξεπερνά τα 100 χλμ., περιλαμβανομένων αρκετών μεταποιητικών μονάδων και οικοτεχνιών.
Οι μαγειρικές συνήθειες κρατούν από παλιά και διηγούνται λίγο-πολύ την ιστορία της περιοχής. Ταπεινό τηγανόψωμο, νόστιμο “τσίκι-τσίκι” -ψιλοκομμένα λαχανικά με αβγό, ένα φαγητό όλο φρεσκάδα για να χορτάσεις με το τίποτα, μπακαλιάρος στο φούρνο με ντομάτα και σταφίδα, λαλάγγια για κάθε ώρα της ημέρας, που συνδυάζονται και με πολλά φαγητά, χοιρινό παστό και καπνιστά λουκάνικα και, το πιο εμβληματικό, η “ριγανάδα”, χοντρές φέτες ψωμιού με ψιλοκομμένη ντομάτα, ελαιόλαδο και ρίγανη -καμμιά φορά και λίγη τριμμένη φέτα επάνω.
Πρωταγωνιστής σε όλα το παρθένο ελαιόλαδο, αρχέγονο, βασικό και ανεκτίμητο προϊόν της περιοχής. Η εξέλιξη στη σωστή διαχείρησή του είναι γεγονός και δείχνει ότι, επιτέλους, αρκετοί παραγωγοί του δίνουν την αξία που του πρέπει. Από τις κορυφαίες στιγμές του φεστιβάλ, η γευστική δοκιμή εξαιρετικών παρθένων ελαιολάδων από πολλές περιοχές και ποικιλίες ελιάς και, στη συνέχεια, μια γεύση για το ιδανικό ταίριασμα ελαιολάδου με φαγητό.
Ο απολογισμός του φεστιβάλ, παραπάνω από θετικός. Πέρα από οποιοδήποτε πρόγραμμα, μίλησε ο τόπος, τα προϊόντα, οι γεύσεις, οι άνθρωποι.
