Όταν ο Δημήτρης Δήμος μιλά για τα μοσχαράκια του, το στόμα του στάζει μέλι… Αυτός ο έρωτας όμως δεν θα είχε ευδοκιμήσει αν δεν υπήρχε ο σεβασμός σε μια πανάρχαια κληρονομιά που χάνεται. Η πρώτη φορά που ασχολήθηκε με την εκτροφή των μοσχαριών ήταν πριν από είκοσι χρόνια, οργώνοντας την Ελλάδα μαζί με ένα Γάλλο ζωοτέχνη που μελετούσε τις τοπικές ανάγκες…
«Αν και ο παππούς μου ήταν από τους μεγαλύτερους κτηνοτρόφους» λέει ο Δημήτρης Δήμος «η οικογένειά μου είχε διακόψει κάθε σχέση με το αντικείμενο». Το γονίδιο όμως υπήρχε και μια απρόσμενη συνεργασία με μια ομάδα Γάλλων κτηνοτρόφων τον οδήγησε προς τα κει που πάντα ήθελε να πάει… «Την πρώτη φορά που ταξίδεψα όλη την Ελλάδα, εντυπωσιάστηκα από το εύρος των αυτόχθονων ειδών που εξαφανίζονταν χωρίς κανείς να αντιληφθεί την αξία τους». Στην αρχή, δεν είχε κατά νου να ασχοληθεί με την αξιοποίηση αυτού του θησαυρού. Κάποια στιγμή όμως βρέθηκε σε ένα σφαγείο και ο Γάλλος συνάδελφός του του έδειξε μια ποικιλία γέρικων μοσχαριών που ανήκαν στη στεππική φυλή της Κατερίνης. Από αυτό το coup de foudre άναψε η φλόγα…
«Μέσα σε πενήντα χρόνια» υποστηρίζει ο Δημήτρης Δήμος «εξαφανίστηκαν από τον ελληνικό χώρο πάνω από 1.000.000 ζώα των αυτόχθονων ποικιλιών, ενώ οι Ιταλοί κτηνοτρόφοι είχαν πάρει το μήνυμα: πριν κάποια χρόνια, στα ιταλικά λιβάδια έβοσκαν μόνο 5.000 βουβάλια, ενώ σήμερα ζουν πάνω από 300.000». Όλα αυτά τον οδήγησαν να ξεκινήσει δειλά την εκτροφή γηγενών φυλών στα βοσκοτόπια της οικογένειάς του στο χωριό Αύρα της Καλαμπάκας. «Τα πρώτα χρόνια, τα πράγματα ήταν δύσκολα, αφού κανείς δεν καταλάβαινε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο το 2% της ετήσιας κατανάλωσης κρέατος καλύπτεται από την ελληνική παραγωγή». Στην πορεία, στα συγκεκριμένα βοσκοτόπια προστέθηκαν και άλλα, ενώ τα πρώτα 50 ζώα αυξήθηκαν και πλήθυναν…
Η αλήθεια είναι ότι αυτό το είδος αγελάδας δεν έχει καμία σχέση με τις καλοαναθρεμμένες ελβετικές αγελάδες.
Καταγράφηκε πρώτη φορά το ’30 στην περιοχή της Κατερίνης και ανήκει στην ομάδα των βοοειδών που επιβίωσε για χιλιάδες χρόνια στον ελληνικό χώρο. Είναι σχεδόν κοκκαλιάρικη, με τα ιδιότροπα στεφανοκέρατα που αναφέρει ο Όμηρος. Πρόκειται μάλιστα για το ίδιο είδος που εμφανίζεται στα χρυσά κύπελλα της περιοχής του Βαφειού ποταμού, κοντά στον Ευρώτα, και σε ζωοφόρους στην Ακρόπολη. «Από την πρώτη στιγμή» εξηγεί ο Δημήτρης Δήμος «καταλαβαίνεις ότι είναι φτιαγμένο για το ελληνικό περιβάλλον. Αντέχει στις δύσκολες συνθήκες και στη βαρυχειμωνιά και μεγαλώνει αργά, αφού σε πολλές περιπτώσεις η διατροφή του είναι λιγοστή».
Αυτός ήταν και ο λόγος που η φήμη του έφτασε μέχρι το διεθνές κίνημα Slow Food που βράβευσε τον Δημήτρη Δήμου δύο φορές: την πρώτη για την «υπεράσπιση της διατροφικής βιοποικιλότητας» και τη δεύτερη για τη συμβολή του στη «διατήρηση της αγροτικής βιοποικιλότητας του πλανήτη». Η βράβευση ήταν μια ηθική ανταμοιβή για όλη την προσπάθεια. Μετά από είκοσι χρόνια εξαντλητικής εργασίας, έχει καταφέρει να διασώσει τις τελευταίες 118 αγελάδες Κατερίνης, ενώ υπάρχουν άλλες 60 περίπου σε μια φάρμα στο Βόλο. Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια γίνεται μια εξαιρετική προσπάθεια για την καταγραφή σπάνιων ειδών. Στην Ελλάδα, η μόνη σχετική πρωτοβουλία έρχεται από τη τη Γεωπονική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Ο τελευταίος των Κρεατο-ικανών
Αυτό όμως δεν μεταφράστηκε σε συγκεκριμένη υποστήριξη, αφού το εν λόγω κρέας δεν έχει κατοχυρωμένη ονομασία προέλευσης. Αυτός είναι και ο λόγος που ο ίδιος λειτουργεί περίπου με τη λογική του εμπόρου... έργων τέχνης. Αποφεύγει τη συνηθισμένη διαδρομή και επιλέγει λίγους φίλους-πελάτες. Κάθε χρόνο, παράγει 75 μοσχαράκια και από αυτά μόνο 60 (7-14 μηνών) καταλήγουν στην αγορά. Παρά το μεγάλο ενδιαφέρον, προτιμά να κρατά την παραγωγή του σταθερή για να έχει το αποτέλεσμα που ζητάει. Αν κάνετε μια βόλτα στη «συλλογή» του, θα ανακαλύψετε, επίσης, το μαύρο αρχαιοελληνικό χοίρο που «το κρέας του είναι μπουκιά και συχώριο», σύμφωνα με την άποψη του Ηλία Μαμαλάκη, κατσικάκια Σκοπέλου και Καρύστου, πρόβατα Κύμης καθώς και 35 άλογα Θεσσαλίας και 11 πόνι Σκύρου.
Πιστεύει, άλλωστε, ότι το καλό κρέας είναι θέμα… ερωτικής προσέγγισης. Δεν μπορεί να δώσει συμβουλές –εκτός από μία, που συνοψίζεται στη σχέση εμπιστοσύνης με τον κτηνοτρόφο–, αλλά είναι σίγουρος ότι το ευτυχές αποτέλεσμα είναι θέμα επιμονής. Τα ζώα της συγκεκριμένης φυλής είναι αεικίνητα γι’ αυτό και το κρέας τους θέλει περιποίηση με μαρινάρισμα. Το μυστικό, επίσης, είναι στο ψήσιμο, όπου προτιμά χαμηλή φωτιά για να μη χαθούν τα αρώματα. «Η μεγαλύτερη ανταμοιβή» συνεχίζει «είναι όταν έρχονται γευσιγνώστες από όλη την Ευρώπη και εντυπωσιάζονται από τις συνθήκες εκτροφής». Το εξαιρετικό ενδιαφέρον, μάλιστα, του κόσμου αποτυπώθηκε και στη συμμετοχή στο αφιέρωμα που οργάνωσε προς τιμήν του το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Σημείωση: Το μεγαλύτερο τμήμα της παραγωγής είναι sold out σε παλιούς πελάτες, αλλά και πάλι έχετε ελπίδες. Οι παραγγελίες γίνονται τηλεφωνικά (24310/23600, 6977688755) και υπάρχει δυνατότητα αποστολής στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
