«Κλέβουμε», λοιπόν, αλλά με στιλ. Όποια κι αν είναι η βάση των έτοιμων ριζότι, εμείς μπορούμε πάντα να αυτοσχεδιάσουμε, προσθέτοντας και «φρέσκα» στοιχεία. Για μια πιο προσωπική νότα, οι καταλληλότεροι σύμμαχοι είναι τα μυριστικά ή τα μπαχαρικά, τα φρέσκα λαχανικά ή τα αλλαντικά. Ενίοτε, ανάλογα με τη φύση της έτοιμης βάσης, προσθέτουμε θαλασσινά, βρασμένα όσπρια ή μανιτάρια. Το ζητούμενο, όμως, είναι αυτά τα «πρόσθετα» να δίνουν την πολυπόθητη αίσθηση φρεσκάδας.
Γι αυτό είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε ωμά και όχι προμαγειρεμένα υλικά, φρέσκα και όχι καταψυγμένα ή αποξηραμένα – με εξαίρεση τα μανιτάρια. Τα μυριστικά καλό είναι να υπερτερούν των μπαχαρικών, αφού αυτά είναι που θα δώσουν περισσότερη ζωντάνια στο φαγητό. Όταν όμως θέλουμε να δώσουμε, για παράδειγμα, ινδική νότα, στηριζόμαστε κυρίως σε μείγματα μπαχαρικών και ως μυριστικά προτιμάμε το κόλιαντρο ή το δυόσμο. Το ίδιο ισχύει και για τα αραβικής κατεύθυνσης πιάτα.
Η δυτική Ευρώπη, παραδοσιακά, αρωματίζει τα ρύζια της με κρόκο και διακριτικά μυριστικά (βλ. παέγια, ριζότο): προσθέτει μαραθόριζα σοταρισμένη, ωμό καρότο και πολλές φορές σβήνει το κρεμμύδι στο αρχικό σοτάρισμα με κρασί, δίνοντάς έτσι «νεύρο» στο τελικό αποτέλεσμα. Εμείς προτείνουμε ενδεικτικά κάποιες παραλλαγές και επαναλαμβάνουμε την επωδό: Αυτοσχεδιάστε!
