Η πιο ενδιαφέρουσα συμμετοχή
Σε μια τόσο μεγάλη έκθεση είναι δύσκολο να είσαι αντικειμενικός, οπότε διακινδυνεύω μια υποκειμενική άποψη από όσα κατάφερα να δω. Η ελληνική συμμετοχή είναι σίγουρα ανάμεσα στις πιο ενδιαφέρουσες. Η Μαρία Παπαδημητρίου έφτιαξε ένα έργο μέσα στο οποίο μπορείς να ακούσεις «χτύπους καρδιάς», ανθρώπινο και προσωπικό, συλλογικό και τοπικό. Νιώθεις καλά μέσα στο Ελληνικό Περίπτερο, σαν να είσαι σπίτι σου, αλλά μαζί με άλλους από παντού. Η Γιαπωνέζα Chiharu Shiota και το Γιαπωνέζικο Περίπτερο μου άρεσαν πολύ. Το έργο της «The Key in the Hand» με τα χιλιάδες κλειδιά και τις κόκκινες κλωστές είναι απλό και συγκινητικό, αν και βαθιά πολιτικό.
Η πιο αδιάφορη συμμετοχή
Λιγότερο ενδιαφέρουσες βρήκα τις συμμετοχές όπου έπρεπε να αφιερώσεις ακόμη και μια ολόκληρη μέρα για να καταλάβεις τα έργα, το σκεπτικό, τις προθέσεις. Για παράδειγμα, το Γερμανικό Περίπτερο, ένα εργοστάσιο πολιτικών αφηγήσεων όπως χαρακτηρίζεται και από τον τίτλο του Fabrik, είναι κάπως έτσι. Παρά το ότι συμμετέχουν εξαιρετικοί καλλιτέχνες, βγάζει περισσότερο ένα νευρωτικό αποτέλεσμα, το οποίο, βέβαια, υπ’ αυτή την έννοια συνάδει με την εποχή.
Πέτυχε η φετινή Μπιενάλε να υπηρετήσει το σκεπτικό της;
Ο Okwui Enwezor, ο διευθυντής της 56ης Μπιενάλε, έβαλε ένα συγκεκριμένο στόχο: ήθελε να απλώσει την ιδέα περί έργου τέχνης πέρα από τη μορφή που το καθιερώνει ως μοναδικότητα, αισθητικό επίτευγμα ή ό,τι άλλο συναφές. Ήθελε να ανοίξει μια σχισμή στην Εικόνα και να περάσει η Γλώσσα, ο Λόγος και ο λόγος. Ο γενικός τίτλος που έβαλε («All the World’s Futures») μοιάζει να ξαναμοιράζει την τράπουλα του κόσμου αν και σημαδεμένη από βάσανα και αμαρτίες. Ίσως γι’ αυτό η φετινή Μπιενάλε χαρακτηρίστηκε «θλιμμένη». Προσωπικά βρήκα τους στόχους του ποιητικούς. Η Μπιενάλε μοιάζει πιο ήσυχη από άλλες φορές, αλλά η ησυχία αυτή έχει δυνατούς υπόγειους ήχους και μουσικές. Είναι μια αριστερή Μπιενάλε από έναν Νιγηριανό επιμελητή που κεντράρει στην καρδιά της Δύσης.
Ποια ήταν η γενική τάση στη διοργάνωση;
Η τάση, ή, καλύτερα, το συμπέρασμα, που επικρατεί στην 56η Μπιενάλε Βενετίας είναι ότι Διεθνές είναι το Τοπικό που καταφέρνει να εγείρει διαχρονικά όσα ταλανίζουν την ανθρωπότητα εις τους αιώνας των αιώνων… Όλα τα Μέλλοντα του Κόσμου δηλαδή!
Το αφιέρωμα της «Εποχής των εικόνων» στην 56η Μπιενάλε Βενετίας προβάλλεται σε δύο μέρη, αυτή την Πέμπτη (21/5) και την επόμενη (28/5) στη ΝΕΡΙΤ και στη ΝΕΡΙΤ Plus στις 19:10. Στο πρώτο μέρος, η Κατερίνα Ζαχαροπούλου συνομιλεί με τη Μαρία Παπαδημητρίου η οποία εκπροσωπεί την Ελλάδα με το έργο «Αγριμικά», και παρουσιάζει την αγγλική, την ιαπωνική και τη βεγλική συμμετοχή. Το δεύτερο μέρος του αφιερώματος περιστρέφεται γύρω από τη συνομιλία με το διευθυντή της Μπιενάλε Okwui Enwezor, καθώς και την παρουσίαση έργων στην Αρσενάλε.
