Διορατική, κρυπτική, αποκαλυπτική, γραμμένη το 1988, η «Πλατεία Ηρώων», το κύκνειο άσμα του Αυστριακού Τόμας Μπέρνχαρντ, ανεβαίνει στις 3/2 σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Καραντζά στο Θέατρο Οδού Κυκλάδων, με τους Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Χρήστο Στέργιογλου, Μαρία Σκουλά.
Όλο και περισσότεροι Έλληνες θεατρίνοι αναζητούν την μπερνχαρντ-ική εμπειρία. Μόνο τα τελευταία τρία χρόνια είδαμε τα «Αδαής και παράφρων» (2016) και «Ιμμάνουελ Καντ» (2015) από τον Γ. Περλέγκα, τον «Θεατροποιό» από τον Ακ. Καραζήση (2016), το «Πριν την Αποχώρηση» (2014) από τις Ι. Σιάμου και Ζ. Τζουμάκα κι αν κοιτάξουμε προς τα πίσω από το 2011 μέχρι το 1991 θα βρούμε το «Ρίττερ, Ντένε, Φος» από τον Λ. Βογιατζή αρχικά και αργότερα από τους Δ. Καταλειφό, Ρ. Οικονομίδου, Άν. Κοκκίνου και Π. Παπαδόπουλο κ.ά. Δεν πρόλαβε να γεράσει ο Τόμας Μπέρνχαρντ, πέθανε σε ηλικία 50 ετών, αλλά καθώς φαίνεται ούτε η εργογραφία του θα γεράσει εύκολα. Αντίθετα, όσο περνάει ο καιρός, όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες και αναγνώστες προσεγγίζουν το έργο του.
Έγραψε δεκαοκτώ έργα, δέκα μικροδράματα, ένα λιμπρέτο για μπαλέτο κι ένα για όπερα δωματίου, προεκτείνοντας στο σήμερα την παράδοση του Χάινριχ φον Κλάιστ και του Γκέοργκ Μπίχνερ. Σε κάθε αράδα τους είναι φανερή η τοποθέτησή του ενάντια στην αυστριακή νοοτροπία, στην καλή κοινωνία και στους καλλιτέχνες. Σου δίνει την αίσθηση ότι παρακολουθεί τα πράγματα ως εξωτερικός παρατηρητής, ότι δεν γίνεται τίποτα, ενώ ταυτόχρονα συμβαίνουν τα πάντα. Τα λόγια του ηχούν άκαμπτα και καταδικαστικά για την ανθρώπινη φύση, ενυπάρχει όμως μια τρυφερότητα. Ο Μπέρνχαρντ είναι καίριος, αιχμηρός και ο συμβολισμός των έργων του πυροδότησε έντονες αντιδράσεις στη χώρα του τόσο στον θεατρικό όσο και στον πολιτικό κόσμο.
Η πρεμιέρα της «Πλατείας Ηρώων» το 1988, που ήταν και η τελευταία δημόσια εμφάνισή του τρεις μήνες προτού πεθάνει, έγινε παρουσία της αστυνομίας, αλλά το κοινό αποθέωσε τους συντελεστές της παράστασης. Το έργο κοιτάζει κατάματα την υπαρξιακή μελαγχολία του σκεπτόμενου σύγχρονου Ευρωπαίου. Ξεκινάει με μια αυτοκτονία στην Πλατεία Ηρώων φωτίζοντας το παρελθόν της φιλοναζιστικής Αυστρίας του ’30 και τις στοιχειωμένες από τον αντισημιτισμό ζωές των συμπατριωτών του.
Αναμένουμε με ενδιαφέρον τη ματιά του ιδιοσυγκρασιακού Δ. Καραντζά, ενός σκηνοθέτη που ψάχνει εις βάθος την αρχιτεκτονική των έργων και τις σχέσεις των ηρώων, πάνω στην «Πλατεία Ηρώων» του Τόμας Μπέρνχαρντ. Οι Κ. Καραμπέτη, Χρ. Στέργιογλου, Μ. Σκουλά, Υβ. Μαλτέζου, Γ. Μπινιάρης, Άν. Καλαϊτζίδου, Σ. Κεκέ και Π. Εξαρχέας είναι οι ηθοποιοί που θα αναλάβουν να φέρουν το σημαντικό αυτό κείμενο στη σκηνή υπό τις σκηνοθετικές του οδηγίες και να αναδείξουν την πλούσια εσωτερική δράση και την κοινωνική διορατικότητά του.
Περισσότερες πληροφορίες
Πλατεία Ηρώων
Οι αντιθέσεις της Αυστρίας προκαλούν ερωτήματα στον Αυστριακό συγγραφέα, ο οποίος καυτηριάζει την πατρίδα του, το θέατρο, τη μουσική, τους θεσμούς, τις συζυγικές σχέσεις και την πολιτική ζωή.