Με φλεγματικό χιούμορ και ειρωνική διάθεση, ο Βασίλης Παπαβασιλείου καλπάζει μέσα στο νεοελληνικό χρόνο και τα σαρώνει όλα, το θέατρο και την ιστορία του, όχι ως ιδεοληπτικός μοναχικός καβαλάρης αλλά ως ένας διανοητής θεατρίνος που σε ενεργοποιεί με την «ευγλωττία» της σκέψης του.
Ένας εκατοντάχρονος ηθοποιός (Βασίλης Παπαβασιλείου), εμμονικός με τις διαθήκες, υπαγορεύει στον πολύ νεότερό του συμβολαιογράφο (Γιάννος Περλέγκας) την 35η διαθήκη του. Την ώρα που ρητορεύει δηλώνοντας πως αφήνει μόλις 100 δραχμάς σε έναν από τους δεκάδες κληρονόμους του δεν μπορεί να κρύψει την έπαρση, τη ματαιοδοξία και τη μοναξιά του. Σε μια μεταθεατρική διάσταση τον ακούμε να διαπιστώνει ότι «η τέχνη είναι δάσκαλος θάρρους» και να θυμίζει: «Όταν ακούς από θεατρίνο ότι δεν του δόθηκαν ευκαιρίες, να κουμπώνεσαι...
Κανείς δεν χαρίζει τίποτα σε κανέναν». Ο βίος και η πολιτεία του Αλέξη Μινωτή τροφοδότησαν το νέο θεατρικό εγχείρημα του Βασίλη Παπαβασιλείου. Ξεκίνησε να γράφει το έργο το 1990, με αφορμή τον ταυτόχρονο θάνατο του θεατρανθρώπου Αλέξη Μινωτή και του ποιητή Γιάννη Ρίτσου. Κανένα από τα στοιχεία που δίνονται δεν παραπέμπει στην πραγματική διαθήκη του Μινωτή πλην της φράσης «τα ποσά είναι ασήμαντα, πλην όμως τα αισθήματα πρωτεύουν».
Η δραματική ανθρώπινη μονάδα αναδύεται μοναδικά στις παραστάσεις του Βασίλη Παπαβασιλείου, ιδιαίτερα στις τελευταίες δύο, το περσινό «Σιχτίρ ευρώ, µπουντρούµ δραχµή, θα πεις κι ένα τραγούδι» και το φετινό «Relax… Mynotis». Το σαγηνευτικό σκηνικό του ιδίωμα είναι το καταστάλαγμα μιας μαθητείας κι ενός πικρού στοχασμού για τα αδιέξοδα, προσωπικά, κοινωνικά, καλλιτεχνικά, σε εποχές κρίσης κι έλλειψης αξιών. Το «Relax… Mynotis» έχει αναφορές στο τώρα, δεν έχει όμως επικαιρικό χαρακτήρα όπως το περσινό έργο του, που θα μπορούσες να το πεις και... μανιφέστο. Είναι διαφορετικής φόρμας, πιο ολοκληρωμένο ως θεατρικό έργο και μπορεί να παίζεται από βιρτουόζους ηθοποιούς.
Κάθε σκηνή αποτελεί κι ένα υπαρξιακό επεισόδιο, μια πράξη ζωής κρυμμένη στη φαντασία και την πραγματικότητα, την κοινωνία και την Ιστορία, τους μύθους, που πολλές φορές χτίζουμε με ευκολία, και την ιδεολογία. Με την αγωνία εκείνου που θέλει να τα πει αλλά κι εκείνου που θέλει να ακούσει, μέσα από αλλεπάλληλα στρώματα του εγώ, επαληθεύει τα θεωρήματα για τον άνθρωπο καλλιτέχνη, αγωνιά για το θέατρο και αναζητά τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να ξεφύγει από όλες του τις παθογένειες και να κοιτάξει μπροστά. Ο Γιάννος Περλέγκας βρίσκεται στην απόλυτη ωριμότητά του και με την ερμηνεία του κάνει κατά κάποιον τρόπο τους δύο ρόλους του έργου ισότιμους.
Μετατρέπεται κι εκείνος στο τέλος σε Παπαβασιλείου ή Μινωτή και αποδέχεται τη μοίρα του καταλήγοντας να ομοιάζει τρομακτικά με τον πρόγονό του, ενώ εκείνος έχει ήδη φύγει από τη ζωή. Η στατική σκηνική δράση και η ασταμάτητη αφήγηση μπορεί να κουράσουν κάποιους, όμως η σύλληψη του κειμένου είναι ευφυής και οι λέξεις του καιροφυλακτούν σαν κρυμμένος δυναμίτης.
ΤΕΧΝΗΣ «ΚΑΡΟΛΟΣ ΚΟΥΝ», Φρυνίχου 14, Πλάκα, 2103222464. Διάρκεια 85΄.
Περισσότερες πληροφορίες
Relax… Mynotis
Ένας μεγάλος –σε ηλικία και αξία– ηθοποιός υπαγορεύει τη διαθήκη του σε έναν νεαρό βοηθό συμβολαιογράφου. Μόνο που η υπαγόρευση εξελίσσεται σε ένα σατιρικό ταξίδι στο νεοελληνικό χωροχρόνο