Το δυστοπικό οδοιπορικό μιας δαιμονισμένης γυναίκας σε μια Ευρώπη που καταρρέει. Η Ελένη Ράντου φέρνει στα μέτρα της ένα ενδιαφέρον αλλά υπερφίαλο σύγχρονο ψυχόδραμα και ο Σταμάτης Φασουλής το σκηνοθετεί με το απαιτούμενο μέτρο. Επάξιοι συμπρωταγωνιστές οι Μελέτης Ηλίας, Αντώνης Καρυστινός κι Ελένη Ουζουνίδου.
Μια Ευρωπαία αστή, η Άννα, περνάει μια ηδονική βραδιά με έναν περίεργο τύπο. Όταν αρνείται να δεχτεί τα 45 ευρώ που της δίνει για το σεξουαλικό τους αλισβερίσι, εκείνος την καταδιώκει ανελέητα. «Μολύνει» το σώμα, τη φωνή, το μυαλό και τη ζωή της. Μήπως τελικά αυτός ο τύπος είναι ο... δαίμων του καπιταλισμού; Ή μήπως πρόκειται για μια νοσηρή φαντασίωσή της; Τίποτα δεν είναι βέβαιο στο πληθωρικό αλλά δίχως κέντρο βάρους έργο της Ζίνι Χάρις. Οι εκκρεμότητες και οι ασάφειες εμμένουν μέχρι τέλους, με τη μία απιθανότητα να διαδέχεται την άλλη σε ένα τοπίο Αποκάλυψης: το τραπεζικό σύστημα καταρρέει, τα σύνορα κλείνουν και η Άννα με την αδερφή της, ως μετανάστριες πια, θαλασσοπνίγονται στη Μεσόγειο.
Η Ζίνι Χάρις μπλέκει το πνεύμα της εποχής (το λεγόμενο «zeitgeist») με το πνεύμα του κακού (το λεγόμενο «poltergeist»). Δεν αναπτύσσει όμως τη φαεινή της ιδέα με μαεστρία, αποφασιστικότητα ή έστω επαρκή σοβαρότητα. Πληθωρικό ψυχόδραμα, το «Για… μια ανάσα» (πρωτ. «How to hold your breath», 2015) παλινωδεί ανάμεσα στη χοντροκομμένη κωμωδία καταστάσεων και τη μελοδραματική αλληγορία. Με ιντριγκαδόρικες εναλλαγές σκηνών και προσώπων, αλλά με την άστοχα υπερφίαλη διάθεση να χωρέσει «τα πάντα», αναφέρεται επιδερμικά, με μελό ατάκες, «τραβηγμένα» επεισόδια και ασυνέχειες στη χρηματοπιστωτική κρίση, στο προσφυγικό και το αντι-ουμανιστικό πνεύμα των ημερών. Εξίσου επιδερμική είναι η συνάφειά του με τον «Φάουστ» του Γκαίτε και το «Blasted» της Σάρα Κέιν.
Ευτυχώς, υπάρχουν μεμονωμένα στιγμιότυπα φλεγματικού αυτο-υπονομευτικού χιούμορ, όπως στη σκηνή που η Ελένη Ουζουνίδου επισημαίνει: «Είμαι ψύχραιμη, διότι τίποτα κακό δεν μπορεί να μας συμβεί στην Ευρώπη». Ανά σημεία, λοιπόν, το έργο αποκαλύπτεται ως μια θαρραλέα εκκεντρική ευρωπαϊκή δυστοπία, με τον Σταμάτη Φασουλή να το σκηνοθετεί ψύχραιμα, μετριάζοντας τις συγγραφικές αντινομίες, δίνοντας αρχικά τον τόνο στο κωμικό κι επιτρέποντας σταδιακά στο δράμα να το εμβολίσει. Δυσλειτουργικά φαντάζουν τα σκηνικά της Μαγιού Τρικεριώτη και ατυχώς κιτς τα κοστούμια της Ιωάννας Τσάμη. Αντίθετα, υπέρ της δημιουργίας ατμόσφαιρας λειτουργούν οι φωτισμοί του Σάκη Μπιρμπίλη και οι μουσικές της Nalyssa Green.
Στην Ελένη Ράντου αρέσουν από παλιά τέτοια ιδιόρρυθμα έργα. θυμίζω εδώ τη σουρεαλιστική «Νύχτα Ραδιο-Φόνων». Όπως τότε «απο-αμερικανοποίησε» τη φάρσα του Νίκι Σίλβερ, έτσι τώρα «απο-αγγλικοποιεί» με την απόδοσή της το ψυχόδραμα της Χάρις, φέρνοντάς το σε ένα πιο ελληνικό θεατρικό «καθ’ ημάς». Αφήνει το φλέγμα στην άκρη, προβάλλει τις έντονες υφολογικές του διακυμάνσεις και προσδίδει ταυτόχρονα το μεσογειακό, υπερ-εκφραστικό κι ενίοτε υπερβολικό υποκριτικό της ιδίωμα στον ρόλο της Άννας. Έχει συνοδοιπόρο την εξίσου λυρική Ελένη Ουζουνίδου (στον ρόλο της αδερφής της), ως αντίπαλον δέος τον παιγνιώδη κι εύστοχα γκροτέσκο Μελέτη Ηλία (στον ρόλο του αινιγματικού βιβλιοθηκάριου) και ως alter ego τον επιβλητικό Αντώνη Καρυστινό (ο δαίμων Φελίς). Συνεπείς στους περιφερειακούς ρόλους τους οι Γιώργος Ματζιάρης και Κρις Ραντάνοφ.
ΔΙΑΝΑ Ιπποκράτους 7, 2103626596. Διάρκεια: 120΄.
Περισσότερες πληροφορίες
Για... μια ανάσα
Η οδύσσεια δύο γυναικών, η ζωή των οποίων μετατρέπεται σε θρίλερ καθώς ταξιδεύουν σε μια Ευρώπη που καταρρέει