Στο ποσό των 5.586.010, 66 ευρώ ανέρχονται τα έσοδα από τα εισιτήρια, τα προγράμματα και τα βιβλία που πούλησε το Εθνικό θέατρο κατά το διάστημα 1/6/2013-28/2/2015. Από 491 άτομα απαρτίζεται σήμερα το προσωπικό της μεγάλης κρατικής σκηνής της χώρας, έναντι των 251 που υπήρχαν τον Αύγουστο του 2013, δείχνοντας έτσι μια αύξηση θέσεων εργασίας κατά 98% (240 νέες θέσεις εργασίας). Συγκεκριμένα, κατά το διάστημα Αύγουστος 2013-Φεβρουάριος 2015, οι ηθοποιοί έφτασαν από τους 74 στους 199 και το διοικητικό-τεχνικό προσωπικό από τους 177 στους 292. Τις 36 παραγωγές που παρουσιάστηκαν σε αυτό το διάστημα, τις είδαν 432.848 θεατές. Όσο για το αποθεματικό, δηλαδή τα ταμειακά διαθέσιμα, υπολογίζονται στα 3.720.248, 53 ευρώ. Κι όπως επανειλημμένως τόνισε ο Σωτήρης Χατζάκης στην απολογιστική του συνέντευξη Τύπου: «η αύξηση των θέσεων εργασίας δεν σήμανε μείωση των ταμειακών διαθεσίμων».
Τα νούμερα, όμως, δεν λένε τα πάντα, ειδικά όταν στους δημοσιογράφους, αντί για τον ισολογισμό, παραδίδονται απλώς κάποια επιλεγμένα στοιχεία. Η εικόνα ενός ασαφούς business plan για το Εθνικό θέατρο, με έκδηλη την αγωνία της πολιτιστικής/τουριστικής του ανάπτυξης και της κατοχύρωσης του ίδιου του Σωτήρη Χατζάκη ως επιτυχημένου διευθυντή προς αποστόμωση των διαφόρων φημών διαδοχής του, φοβάμαι πως υπερισχύει εκείνης του οικονομικού θαύματος σε καιρούς ανθρωπιστικής κρίσης. Ακούσαμε, λόγου χάρη, για κάποιες συνεργασίες του Εθνικού θεάτρου με το εξωτερικό. Πρωτίστως, για εκείνη με το Κρατικό Θέατρο του Αζερμπαιτζάν (Azerbaijan State Academic National Drama Theatre), εξ αφορμής του διαδρατικού αγωγού φυσικού αερίου (TAP: Trans Adriatic Pipeline). Αναρωτιέμαι, λοιπόν, γιατί αποφάσισε ο κύριος Χατζάκης να εμπλέξει το Εθνικό σε ένα διάβημα τέτοιας σουρεαλιστικής γεωπολιτικής εμπνεύσεως, με αμφίβολο πολιτιστικό και αναπτυξιακό κύρος. Τέλος πάντων -μακάρι οι αμφιβολίες μου για την ουσία αυτής της συνεργασίας να αποδειχθούν σύντομα λανθασμένες. Διαβάσαμε, επίσης, στο πολυσέλιδο ντοσιέ που μας δόθηκε και για άλλα πρωτόκολλα συνεργασίας, όπως εκείνο με το Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου και τις επιμέρους συναντήσεις του καλλιτεχνικού διευθυντή με τον Μητροπολίτη Νικηφόρο και τις επικείμενες παραστάσεις των τριών επιστολών του Αποστόλου Παύλου σε συνεργασία με κάποιο θέατρο του Ισραήλ, για το σύμφωνο συνεργασίας που υπογράφηκε με το Ρωσικό Φεστιβάλ St Peterburg Theatre Season και για τη συμφωνία επισφράγισης της συνεργασίας του Εθνικού με την Πρεσβεία της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας με ένα Μνημόνιο ισχύος δύο ετών αλλά και για την αμοιβαία ανταλλαγή παραστάσεων με το Beijing People’s Art Theatre: «Τρωάδες» του Ευριπίδη θα ανεβάσει αυτόν τον Αύγουστο στο Πεκίνο ο ίδιος ο Χατζάκης, το «Δείπνο» του Ιάκωβου Καμπανέλλη θα μας παρουσιάσουν κινέζοι ηθοποιοί στην Αθήνα τον ερχόμενο Σεπτέμβριο κ.α.
Ακούσαμε εξίσου μεγαλόπνοα σχέδια για τον –πραγματικά, ανοικονόμητο- πολυχώρο οχτώ στρεμμάτων στον Ταύρο, το «Σχολείον» της Ειρήνης Παππά, το οποίο το Εθνικό θα διαχειρίζεται μέχρι το 2027 για πολιτιστική και τουριστική ανάπτυξη, πληρώνοντας ενοίκιο 700€/μήνα: τη δημιουργία ενός εκθεσιακού χώρου για τα κοστούμια του Εθνικού και ενός πωλητηρίου όπου επισκέπτες και τουρίστες θα μπορούν να αγοράσουν είδη σχετικά με το Εθνικό θέατρο, έχει γίνει εκδήλωση ενδιαφέροντος για να στεγαστεί ένα εστιατόριο αλλά και ένα θερινό σινεμά, ενώ εκεί οι τουρίστες θα μπορούν να σχηματίζουν μια ιδέα για το αρχαίο δράμα παρακολουθώντας μια σύντομη παράσταση (ένα απόσπασμα, είτε χορικό είτε στάσιμο αρχαίας τραγωδίας). Ο Σωτήρης Χατζάκης μας υπενθύμισε, επίσης, τις αξιόλογες δράσεις της κοινωνικής πολιτικής του Εθνικού: από το Θέατρο κατ’ Οίκον (σε ασθενείς, ηλικιωμένους κ.α.) μέχρι το αντιρατσιστικό Φόρα-STOP (στα σχολεία) και από το Επισκεπτήριον (στα νοσοκομεία) μέχρι το αρματαγωγό «Ρόδος», με το οποίο περιοδεύει στα ακριτικά νησιά. Και όλα αυτά, με ένα Εθνικό θέατρο απλωμένο σε εννέα σκηνές και ένα ρεπερτόριο δίχως ούτε ένα δείγμα ουσιαστικής έρευνας. Γιατί μπορεί ο κύριος Χατζάκης να χαρακτήρισε την Πειραματική Σκηνή του Εθνικού στο Rex ως ένα χώρο «ρηξικέλευθου ρεπερτορίου», αλλά το ίδιο το ρεπερτόριο που έχει μέχρι τώρα στεγάσει εκεί μόνο ρηξικέλευθο δεν είναι – πρόκειται για έργα που ανήκουν κάλλιστα πλέον στο λεγόμενο «κλασικό ρεπερτόριο» («Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα φον Καντ» του Φασμπίντερ, οι «Ευτυχισμένες μέρες» του Μπέκετ και οι «Δούλες» του Ζενέ). Αυτό είναι, όμως, ίσως το λιγότερο. Το πιο σοβαρό είναι η σύγχυση και η έλλειψη σαφούς προσανατολισμού που προξενούν οι προαναφερθείσες εξαγγελίες.
Τίποτα από όσα ακούσαμε δεν συνιστά μεγάλη είδηση. Τι θα ήταν, λόγου χάρη, μια σοβαρή επένδυση για το Εθνικό θέατρο; Πρώτα απ' όλα, ένα έργο υποδομής που εκκρεμεί εδώ και χρόνια: η μετακόμιση της Δραματικής Σχολής του από το –οριακά ακατάλληλο- κτίριο της οδού Πειραιώς στο Σχολείον. Η συγκεκριμένη, μάλιστα, πρόταση έγινε, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, από έναν βετεράνο πρωταγωνιστή του ελληνικού θεάτρου, τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο. Με εξαίρεση, λοιπόν, τους «καλούς» αριθμούς (εσόδων, εργαζομένων, θεατών κ.λ.π.), έχω την εντύπωση πως το Εθνικό αναλώνεται σε μυριάδες δράσεις αλλά απουσιάζει το σκεπτικό που τις συγκροτεί. Ο ίδιος ο κύριος Χατζάκης έχει εμπλακεί σε συγκρούσεις και εμπάθειες με συνεργάτες και εργαζόμενούς του, συνθέτοντας έτσι ένα κατά βάση αρνητικό προφίλ για τη μορφή που διοικεί το Εθνικό. «Aναπόφευκτες και δημιουργικές» αποκάλεσε πάντως ο ίδιος τις συγκρούσεις, τονίζοντας πως «η ελληνική καλλιτεχνική κοινότητα είναι μικρή, θα ‘συγχωρέσουμε’ ο ένας τον άλλο, όπως λέμε και στην Κρήτη».
