Τι συνέβη και τι μέλλει να συμβεί στο θέατρο Σημείο που πέρυσι μετακόμισε στο χώρο του γειτονικού Απλού Θεάτρου; Ο Νίκος Διαμαντής μίλησε στη Μαρία Κρύου για τις επιδιώξεις και τα επόμενα σχέδια του.
Πετύχατε τους στόχους που θέσατε μετακομίζοντας σε μεγαλύτερη θεατρική σκηνή;
Ήταν μια μεγάλη πρόκληση και καταφέραμε πολλά πράγματα. Το θέατρο που έχουμε χρειάζεται μια εμπνευσμένη αίσθηση του σκοπού και του στόχου του και λειτουργώντας πάντα με ευαισθησία και συλλογικότητα, δημιουργήσαμε ένα ζωντανό θεατρικό κύτταρο. Νομίζω το θέατρο είναι αγώνας αντοχής, αγώνας μακρών αποστάσεων. Έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε ακόμα και εξάλλου ποτέ δεν είσαι ευχαριστημένος ,πάντα έρχεται κάτι καινούργιο, ένας καινούργιος στόχος, άνθρωποι να συνομιλήσεις μαζί τους, οι ιστορίες και τα αφηγήματα που θέλεις να διηγηθείς αλλάζουν και ανανεώνονται. Το θέατρο είναι ένα αφήγημα μέσα στη συγχρονία και οι καιροί μας είναι καιροί αλλαγών και μάλιστα επιτακτικών αλλαγών. Σήμερα όταν καταρρέουν τα πάντα, το θέατρο προτάσσει την αλληλεγγύη και την παρηγοριά.
Σήμερα το θέατρο είναι φάρμακο στις καρδιές των ανθρώπων και η ευθύνη του καλλιτέχνη όταν στροβιλίζονται όλα γύρω του είναι να μη χαθεί η μνήμη, η ανθρωπιά μας, το να είμαστε μαζί. Όταν το Σημείο μεταφέρθηκε ο στόχος μας ήταν να δημιουργήσουμε μια πλατφόρμα ιδεών, ένα πυρήνα παραγωγικό και πρωτοποριακό. Κάθε χρόνο νοιώθουμε την ανάγκη να εξετάζουμε ξανά και ξανά τις θεατρικές προτεραιότητές μας για να μπορέσουμε να επαναπροσδιορίζουμε με αλήθεια και ζωντάνια τον τρόπο που απαντάμε στις προκλήσεις και τις ανάγκες των καιρών.
Ποιες σκέψεις υπάρχουν πίσω από την επιλογή του φετινού ρεπερτορίου;
Πνευματικότητα και ουμανισμός.Ο άξονας πάνω στον οποίο κινήθηκε το ρεπερτόριο του Θεάτρου Σημείο φέτος είναι πρόταση πνευματικότητας και ουμανισμού. Προτείνουμε ανθρώπους όρθιους, ανθρώπους με μέλλον. Ο Φόσσε ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους συγγραφείς του θεάτρου στην Ευρώπη και ο στοχασμός του πάνω στην αγάπη με την «Καιομένη», η «Ερωφίλη», η «Όπερα εξτραβαγκάντζα» με την «Αρκούδα» του Τσέχωφ και η συνεργατική εργασία που ξεκινάει από τον παπά Ευστράτη στη Μυτιλήνη και καταλήγει στον Νασίμ και τον Χρήστο Χρυσόπουλο που προτείνουμε πάνω τους μετανάστες με τις «Κρυμμένες φωνές-Under», είναι άξονας ανθρωπιάς και όρθιων ανθρώπων, ανθρώπων που δείχνουν το μέλλον.
Επιμένουμε να λέμε ότι η ποίηση σώζει, η ποίηση είναι ανάταση και παρηγοριά στους δύσκολους καιρούς. Θέλαμε και θέλουμε να μην πέσουμε στην παγίδα της αγοράς, ότι κι αν σημαίνει αυτό -μια μεγάλη συζήτηση και δύσκολη που κανείς δε θέλει να ανοίξει γιατί οι ευθύνες όλων και κυρίως της πολιτείας είναι μεγάλες. Στο Σημείο δεν λειτουργούμε με εμπορικούς όρους, ο τρόπος λειτουργίας μας περιέχει μεγάλο ρίσκο, έμπνευση και την ελπίδα ότι το κοινό έρχεται και τροφοδοτεί το θέατρο με δύναμη και ελευθερία.
Οι παραστάσεις που θα δούμε στο Σημείο-Lab έχουν περισσότερο ερευνητικό χαρακτήρα;
Οι παραστάσεις στο Σημείο-Lab είναι παραστάσεις που ταιριάζουν με τον χώρο, αυτή ήταν η κύρια προτεραιότητά μας. Το Σημείο θέλει να ερευνά και να πειραματίζεται παντού σε όλες τις σκηνές του. Θέλουμε να μιλάμε την σύγχρονη γλώσσα του θεάτρου, να διασταυρωνόμαστε με το ρεπερτόριο και τα κείμενα ΚΑΙ στις δύο σκηνές. Αυτό που διαφοροποιεί το Lab, είναι ότι πολύ σύντομα φέτος θα λειτουργήσει σαν πυρήνας εργαστηρίου θεάτρου με κύρια κατεύθυνση την έρευνα πάνω στη σκηνοθεσία θεάτρου. Είμαστε μια ομάδα συνομιλούντων και φέτος θέλουμε να τολμήσουμε να καταθέσουμε μια πρόταση εργαστηρίου σκηνοθεσίας τελείως διαφορετική.
Στο σημείωμα σας μιλάτε για «Ένα θέατρο ουσίας» κάνοντας αναφορά στον Πολωνό θεωρητικό Γιαν Κοτ. Ποια είναι η ιδανική πλατφόρμα λειτουργίας για το θέατρο που ονειρεύεστε;
Ανοιχτό, ελκυστικό, εξωστρεφές, πρωτοποριακό επί της ουσίας, με λίγα λόγια και πολλές πράξεις. Ορθιο θέατρο, ένα θέατρο που να αφορά και να ανοίγει δρόμους, να είναι τροφή στη σκέψη. Ονειρευόμαστε ένα θέατρο που να ακούει τους καιρούς και να ακούγεται, χωρίς στερεότυπα, ανοιχτό στην νέα γενιά χωρίς να την κολακεύει και ταυτόχρονα ένα θέατρο με μνήμη.
Ποιοι είναι οι ορατοί εχθροί του θεάτρου σήμερα;
Το θέατρο δεν κινδυνεύει, πέρασε μέσα από μεγάλες κοινωνικές αναταράξεις και πάντα αλλάζοντας τον εαυτό του, τις μεθόδους του, το λεξιλόγιο του, πάντα κατάφερνε να βρίσκεται εκεί μέσα στον κόσμο. Ο οριζόντιος τρόπος με τον οποίο επεξεργαζόμαστε πληροφορίες και αναπαράγουμε στερεότυπα, η ευκολία και η ταχύτητα με την οποία λειτουργούμε και καταναλώνουμε το σήμερα, ο χρόνος μας που είναι πάντα λίγος, αλλά κυρίως ο λαϊκισμός, είναι στοιχεία που διαμορφώνουν ένα εχθρικό τοπίο θεατών - καταναλωτών του θεάτρου.
Η οικονομική κρίση άλλαξε κάποια δεδομένα στο θέατρο;
Άλλαξε πολλά δεδομένα, αλλά κυρίως η ανυπαρξία αντιμετώπισής της, η ανυπαρξία να υπάρξει ένα μέλλον, είναι αυτή που τρέφει εγωισμούς και πολυδιάσπαση δυνάμεων στο βωμό του εφήμερου θεάτρου. Και βέβαια όπως λέμε πάντα και όπως πάντα ζητάμε, η ανυπαρξία παιδείας καλλιτεχνικής σε ανώτατο επίπεδο, η άμεση αναγκαιότητα αναδιάρθρωσης του τοπίου εκπαίδευσης συνολικά και η επανεξέταση της σημερινής άναρχης δομής του. Όμως τώρα και σήμερα, που η επιστροφή στο λίγο μοιάζει αναγκαία, νομίζω ότι η ελπίδα για μια στροφή στον άνθρωπο θα δώσει στο θέατρο ένα καινούργιο μέλλον.
