Έναν διαφορετικό «Βυσσινόκηπο» θα ανεβάσει ο Νίκος Καραθάνος, τον Θείο Βάνια θα ερμηνεύσει ο Γιάννης Φέρτης και την Αρκάντινα του «Γλάρου» η Ναταλία Τσαλίκη, ενώ ακόμη αρκετοί αξιόλογοι καλλιτέχνες καταπιάνονται φέτος με τα έργα του γιατρού που έμελλε να γίνει ο μέγας ανανεωτής του θεάτρου του 20ού αιώνα. Το ελληνικό θέατρο τιμά τον Ρώσο δραματουργό με μια άτυπη σεζόν Άντον Τσέχοφ 110 χρόνια μετά το θάνατό του.
Ισως είναι ο πιο κλασικός συγγραφέας του μοντέρνου θεάτρου. Σίγουρα ο Άντον Τσέχοφ (1860-1904) είναι εκείνος που στοίχειωσε τη σκηνή εκθέτοντας την αλήθεια αυτού του κόσμου, την ποιητική της καθημερινότητας και τα αδιερεύνητα ψυχικά τοπία των ηρώων, των ξεπεσμένων αριστοκρατών και των ανερχόμενων αστών, των θεατρίνων, των δασκάλων και των γιατρών, των συζύγων και των ερωμένων, των ονειροπόλων και των πραγματιστών. Μια σειρά από πραγματείες για την κωμική υφή της τραγωδίας της ύπαρξης είναι τα αριστουργήματά του – από το πρωτόλειο του, τον «Πλατόνοφ», μέχρι τον «Ιβάνοφ» και από τον «Γλάρο», τον «Θείο Βάνια» και τις «Τρεις αδερφές» μέχρι το κύκνειο άσμα του, τον «Βυσσινόκηπο».
Γεννημένος στο λιμάνι Τανγκαρόγκ της Αζοφικής Θάλασσας από οικογένεια μικρεμπόρων, οι οποίοι χρεοκόπησαν και αναγκάστηκαν να πουλήσουν το πατρικό σπίτι για να καταφύγουν στη Μόσχα (ιδού η «καταγωγή» τού προς πώληση βυσσινόκηπου!), ο Τσέχοφ υπήρξε, εκτός από συγγραφέας, ένας επιστήμονας που διέσχισε τη Σιβηρία για να φτάσει στη Σαχαλίνη, το νησί-κάτεργο του Ειρηνικού, και να μελετήσει τις αποτρόπαιες συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων κι ένας ακάματος γιατρός ο οποίος αφοσιώθηκε στην καταπολέμηση της επιδημίας χολέρας που είχε ενσκήψει στη ρωσική ύπαιθρο – το φυσικό τοπίο της μετέπειτα δραματουργίας του. «Η πρώτη γνωριμία με τα έργα του είναι συχνά απογοητευτική, με δυο-τρία λόγια συνοψίζεις την υπόθεση. Η γοητεία τους όμως δεν βρίσκεται στο διάλογο ή στην πλοκή, αλλά στο νόημα το κρυμμένο κάτω από τα λόγια, στις παύσεις και στις σιωπές, στην ψυχική δράση των ηρώων», έγραφε ο πρώτος σκηνοθέτης των έργων του Κονσταντίν Στανισλάφσκι.
«Ο Τσέχοφ μιλά διαρκώς πίσω από τους ήρωές του, σαν ένα παιδί που μεγάλωσε ζητώντας τη… μεγάλη ομορφιά, για να καταλήξει σε εκείνο που ακούμε διά στόματος Τροφίμοφ: “Να την η ευτυχία, να την έρχεται κι αν δεν τη δούμε εμείς, θα τη δουν άλλοι!”» συμπληρώνει ο Νίκος Καραθάνος, ο οποίος θα ανεβάσει τον Απρίλιο του 2014 τον «Βυσσινόκηπο» στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, με τον ίδιο, τη Λυδία Φωτοπούλου, τον Χρήστο Λούλη, τον Θανάση Αλευρά, τη Λένα Κιτσοπούλου, την Έμιλυ Κολιανδρή, τον Γιάννη Κότσιφα, τον Άγγελο Τριανταφύλλου κ.ά.
Πριν από την εκδοχή Καραθάνου στον «Βυσσινόκηπο» όμως θα δούμε εκείνη της διακεκριμένης υψιφώνου Τζένης Δριβάλα σε ένα νεοκλασικό κτίριο του Αμαρουσίου, τον Χώρο Τέχνης Ιδιόμελο, στα τέλη Σεπτεμβρίου. πρόκειται για την πρώτη σκηνοθετική απόπειρα της Ελληνίδας ντίβας της όπερας. Ο «Βυσσινόκηπος» πάντως είναι το έργο γύρω από το οποίο θα περιστρέφεται και η devised theatre παράσταση που ετοιμάζει η Κατερίνα Μπερδέκα στο φουαγιέ του Θεάτρου Θησείον. Μες στο φθινόπωρο θα δούμε, επίσης στο Θησείον, τον «Γλάρο», τον οποίο ανεβάζει λίγο μετά την αδιαφιλονίκητη επιτυχία του επιδαύριου «Φιλοκτήτη» ο σκηνοθέτης Κώστας Φιλίππογλου, με τους Ναταλία Τσαλίκη, Αλέξανδρο Λογοθέτη, Γιάννη Στεφόπουλο, Σοφία Γεωργοβασίλη κ.ά. Ένας από τους πιο δραστήριους σκηνοθέτες της νεότερης γενιάς, ο Ένκε Φεζολάρι, θα παρουσιάσει στα τέλη Οκτωβρίου στον Τεχνοχώρο Cartel τον νεανικό «Πλατόνοφ», με τον Παναγιώτη Σούλη στον πρώτο ρόλο.
Τον Δεκέμβριο αναμένεται ακόμη μία μεγάλη τσεχοφική πρεμιέρα στο Θέατρο «Δημήτρης Χορν». Η Λίλυ Μελεμέ, σκηνοθέτις με ευαίσθητη όσο και δυναμική γραφή, καταπιάνεται με τον «Θείο Βάνια», ίσως το πιο μηδενιστικό και ταυτόχρονα πιο αισιόδοξο έργο του Τσέχοφ. Κανένας δεν αυτοκτονεί (όπως στον «Γλάρο»), κανένα κτήμα δεν χάνεται (όπως στον «Βυσσινόκηπο») και κανένα όραμα δεν ματαιώνεται (όπως στις «Τρεις Αδελφές»). Ωστόσο, από όλους τους ήρωες του Τσέχοφ ο Βάνιας είναι εκείνος που βρίσκεται καταδικασμένος στο απόλυτο υπαρξιακό τέλμα, θυμίζοντας έντονα την τρέχουσα κατάστασή μας ως έθνους…
Ο Γιάννης Φέρτης επωμίζεται τον ομώνυμο ρόλο, έχοντας δίπλα του τους Γιάννη Βόγλη, Στέλιο Μάινα, Μαρίνα Ψάλτη, Έρση Μαλικένζου, Αλεξία Καλτσίκη κ.ά. Tέλος, αναμένεται να επαναληφθεί και η τσεχοφική παράσταση του Φεστιβάλ Αθηνών, οι «Διασκεδαστικές ιστορίες περί θνητότητας» του Γιάννη Μόσχου, μια σύνθεση αποσπασμάτων κυρίως από το πεζογραφικό έργο του Ρώσου συγγραφέα με τους Αλέξανδρο Μυλωνά, Μιχάλη Οικονόμου, Εύη Σαουλίδου και Λυδία Φωτοπούλου.
