Αγαπάει τον Στοκχάουζεν και τα DJ sets, τον «Άμλετ» και το θέατρο-ντοκουμέντο, το ρομαντισμό και την τεχνολογία, τις επιστημονικές διαλέξεις και το ερωτικό σινεμά. Με ένα πολυπρισματικό πρόγραμμα εκατό και πλέον παραγωγών κι εκπαιδευτικών δράσεων, η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών έχει κοινό παρονομαστή την ένδειξη «πολιτισμός για όλους».
Την τέταρτη χρονιά της η Στέγη ανθοστολίζεται, αλλά δεν χάνει τη σοβαρότητά της: η λουλουδιασμένη εγκατάσταση της εικαστικού Ρεμπέκα Λουίζ Λο έχει κάνει το φουαγιέ να ευωδιάζει ρίγανη και λεβάντα, ενώ οι διαλέξεις του κύκλου «Λέξεις και Σκέψεις» έρχονται να μας θυμίσουν γιατί ολοένα συχνότερα στην Ελλάδα της κρίσης ακούμε πως «γίναμε Αργεντινή». Στήνει λοιπόν κρεβάτια μες στην πόλη (η περφόρμανς «Όσα είναι δίπλα μου», στο πλαίσιο του φεστιβάλ Transitions 2. Latin America), αλλά μεταμορφώνεται και σε ραδιοφωνικό σταθμό για χάρη μιας πολυβραβευμένης παράστασης για τη γενοκτονία της Ρουάντα («Hate Radio»). Καλεί από το εξωτερικό κορυφαίους εκπροσώπους της αβανγκάρντ (όπως οι Ουίλιαμ Κέντριτζ, Κριστόφ Μαρτάλερ, Μάθιου Μπάρνι και Λόιντ Νιούσον), αλλά εξάγει και τους Έλληνες καλλιτέχνες στα διεθνή φεστιβάλ.
Κάνει ένα αφιέρωμα στο ερωτικό σινεμά και ξενυχτά χορεύοντας σε ένα 24ωρο πάρτι, αλλά βάζει στο χορό και τους ηλικιωμένους όσο και τους ανθρώπους με αναπηρία και τα παιδιά με και χωρίς αυτισμό. «Το Ίδρυμα Ωνάση δεν είναι ένας απύθμενος κουμπαράς», τόνισε στην ομιλία του κατά την παρουσίαση του προγράμματος ο πρόεδρός του Αντώνης Σ. Παπαδημητρίου «και η Στέγη δεν είναι ξενοδοχείο πολιτισμού. Δεν μας αρκεί να χρηματοδοτούμε. Καταπιανόμαστε με θέματα που αφορούν την πόλη μας, το δημόσιο χώρο, το κράτος και τους πολίτες. Η Στέγη στηρίζει τη διαφορετικότητα, τη συμμετοχή, την κριτική κι εργάζεται ενάντια στους αποκλεισμούς, στη βία και τη φιλοφασιστική νοοτροπία. Ο πολιτισμός που παράγεις ή υποστηρίζεις συνιστά θέση. Κρίνοντας από την ανταπόκρισή σας, μάλλον κάτι κάνουμε καλά».
Τα highlights του φετινού προγράμματος
Θέατρο
«Ο Ιμπί και η Επιτροπή της Αλήθειας» Ο Νοτιοαφρικανός σκηνοθέτης και εικαστικός Ουίλιαμ Κέντριτζ επανέρχεται με άλλο ένα multimedia αριστούργημα, την ιστορική παράσταση «Ο Ιμπί και η Επιτροπή της Αλήθειας» (17-21/12), όπου ηθοποιοί, κούκλες και κουκλοπαίκτες και οι μαρτυρίες από την περίοδο του απαρτχάιντ ενώνονται σε ένα ευφάνταστο ουμανιστικό χάπενινγκ με θέμα τον παραλογισμό του ρατσισμού και κυρίαρχο αίτημα τη συμφιλίωση με την ιστορική μνήμη.
Transitions 2. Latin America Η μνήμη, η Ιστορία, το πολιτικό έγκλημα και το συλλογικό τραύμα είναι επίσης ο άξονας του Φεστιβάλ της Σύγχρονης Ανεξάρτητης Λατινοαμερικανικής Σκηνής (18-30/11), από το οποίο θα παρελάσουν αντισυμβατικοί σκηνοθέτες, συγγραφείς και νεανικοί θίασοι οι οποίοι πραγματεύονται με ρηξικέλευθο τρόπο τις δικτατορίες του παρελθόντος και τα ταμπού του παρόντος.
Fast Forward Festival Εξίσου αποκαλυπτικό θα είναι και το δεύτερο Fast Forward Festival (21-31/5), με πολυμεσικές, υβριδικές αλλά και διαδραστικές παραστάσεις εντός κι εκτός της Στέγης, που συνδυάζουν το θέατρο, τα εικαστικά και τον κινηματογράφο με απροσδόκητο τρόπο. Ανάμεσά τους και η προβολή της σχεδόν εξάωρης ταινίας/γλυπτικού μνημείου «River of Fundament» (22-24/5) του αιρετικού εικαστικού, περφόρμερ, πρώην αθλητή, πρώην μοντέλου και πρώην συζύγου της Μπιορκ, του Μάθιου Μπάρνι.
«Το ασπράδι του αβγού / κρέμα και μαρέγκα» Στις μεγάλες ξένες μετακλήσεις συγκαταλέγεται ο Ελβετός μετρ της μουσικότητας Κριστόφ Μαρτάλερ με την τελευταία του δουλειά, μια κομψή παρωδία της ασυνεννοησίας που επικρατεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση με αφορμή δύο φάρσες του Ευγένιου Λαμπίς (13-15/2).
Ελληνικές θεατρικές παραγωγές Δύο σκηνοθέτες που καθόρισαν τα τελευταία χρόνια το ελληνικό θέατρο φιλοξενούνται φέτος, μαζί με τους σταθερούς συνεργάτες τους, στη Στέγη κι εξάπτουν το ενδιαφέρον μας για το πώς θα χειριστούν τους… κλασικούς: ο Γιάννης Χουβαρδάς σκηνοθετεί τον «Άμλετ» του Σαίξπηρ (14/1-1/2) με πρωταγωνιστές τους Χρήστο Λούλη και Αμαλία Μουτούση και ο Νίκος Καραθάνος τον «Βυσσινόκηπο» του Τσέχοφ (22/4-3/5), με έναν θίασο που περιλαμβάνει επίσης τον Χρήστο Λούλη όσο και τη Λένα Κιτσοπούλου, την Έμιλυ Κολιανδρή, τη Λυδία Φωτοπούλου κ.ά.
Θεατρική νέα γενιά Η Αργυρώ Χιώτη ανεβάζει τα «Αίματα» (8-19/10), το πρώτο θεατρικό έργο του διεθνώς αναγνωρισμένου σεναριογράφου Ευθύμη Φιλίππου («Κυνόδοντας», «Άλπεις», «Τhe Lobster»), σαν ένα πανκ ορατόριο. Ο Θέμελης Γλυνάτσης εμπνέεται από τους μυθιστορηματικούς «Υπνοβάτες» του Χέρμαν Μπροχ και ανεβάζει τον «Ρομαντισμό» (18-29/3), μια παράσταση που δονείται από τον υπόκωφο ρυθμό κατάρρευσης του κόσμου το 1888, ο οποίος προαναγγέλλει την έλευση του Χίτλερ. Τέλος, η Γεωργία Μαυραγάνη στήνει ένα devised theatre θέαμα για εφήβους, το «Όχι αθώος πια» (16/11-26/4), στην ουσία γράφοντάς το από κοινού με μια ομάδα μαθητών.
Χορός
DV8 Η ριζοσπαστική ομάδα του Λόιντ Νιούσον κάνει παράσταση όλα όσα δεν μπορούμε ψύχραιμα να συζητήσουμε: πολιτικά, κοινωνικά, θέματα σχέσεων. Αυτήν τη φορά αναθέτει στον «John» να μας μιλήσει για την αγάπη και το σεξ σε μια παράσταση που προέκυψε μέσα από συνεντεύξεις και απευθύνεται σε θεατές άνω των 18 ετών. (12-15/10)
Άκραμ Καν - Ισραέλ Γκαλβάν Δύο μεγάλα ταλέντα ενώνουν τις δυνάμεις τους και το ισπανικό φλαμένκο με τον ασιατικό χορό κατάκ στο «Torobaka», για να σπάσουν τα καλούπια των πολιτισμών και να αποδείξουν τη δύναμη της χορευτικής γλώσσας. (10-15/3)
Λεμί Πονιφάζιο Οι αγώνες της ψυχής και του σώματος και η υποβάθμιση της ταυτότητας «βασανίζουν» τον Νεοζηλανδό ακτιβιστή χορογράφο και αυτό φαίνεται στο «The Crimson House», που θα μας κάνει να αναρωτηθούμε για την ελευθερία σε μια ελεγχόμενη πραγματικότητα. (7-9/11)
Μουσική
In Μute ’14 Βωβός κινηματογράφος και σύγχρονη μουσική βρίσκουν κοινά σημεία συνάντησης κι εξερεύνησης σε αυτό το μικρό φεστιβάλ. Αφήγηση, αφαίρεση, ντοκουμεντάρισμα και κάθε άλλο κινηματογραφικό/μουσικό στοιχείο αποκτά έτσι νέες βάσεις. Πειραματικές μικρού μήκους συνοδεύονται από ηλεκτρονικούς και ακουστικούς ήχους και σύγχρονες βωβές ταινίες βρίσκουν την ηχητική τους μπάντα με ιδιαίτερες live παρεμβάσεις ή παρεμβολές από turntables. (24-26/10)
Wadada Leo Smith Σπουδαία προσωπικότητα της τζαζ και της αυτοσχεδιαστικής μουσικής, ο Leo Smith προέρχεται από τον Σύνδεσμο για την Προώθηση των Δημιουργικών Μουσικών που λειτούργησε από τα μέσα των ’60s στο Σικάγο και άλλαξε το πρόσωπο της σύγχρονης τζαζ. (1/11) Borderline Festival Χωρίς περιορισμούς, τα συναυλιακά events, οι installations, οι διαλέξεις και όλα όσα συμβαίνουν στο πέμπτο Borderline έχουν να κάνουν με διαπολιτισμικές, διαθεματικές, θεωρητικές, εναλλακτικές κ.ά. προσεγγίσεις της μουσικής ακρόασης και μας δίνουν (συνήθως) άλλη μία συλλογή αισθητικών εμπειριών (6-8 και 11-12/3).
Dave Holland Ο γνωστός κοντραμπασίστας (παλιός συμπαίκτης του Miles Davis) με τον συνεργάτη του κιθαρίστα Kevin Eubanks δημιούργησαν το κουαρτέτο Prism –και τον αντίστοιχο δίσκο– για να παίξουν μια μουσική που απλώνεται σε όλα τα πεδία της τζαζ και του ροκ. (16/5)
Τέχνες, λέξεις και γεύσεις
Lumen Prize Το βραβείο ψηφιακών έργων τέχνης καταφθάνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, με αφορμή και την περσινή βράβευση του animation «Αποδημία» της Κατερίνας Αθανασοπούλου. Θα παρουσιαστούν τα πενήντα επικρατέστερα έργα του 2013 και αντίστοιχα τα είκοσι πέντε φετινά (31/10-30/11), ενώ θα διοργανωθεί και σχετική ημερίδα (22/10).
«Hello Future» Μια έκθεση που δίνει τόπο στα νιάτα θα περιμένει να την… ξεφυλλίσουμε στις σελίδες διακοσίων μπλοκ. Η ομάδα επιμελητών Double Decker (που φέτος υπογράφει μια σειρά δράσεων στη Στέγη) επέλεξε νέους δημιουργούς απ’ όλο τον κόσμο και από τους χώρους του design, της αρχιτεκτονικής και των εικαστικών ζητώντας τους να πειραματιστούν. (Δεκέμβριος-Ιούνιος)
Ελεύθεροι σκοπευτές Με πτήση από τις ΗΠΑ φτάνουν οι πρώτοι προσκεκλημένοι λογοτέχνες της νέας σεζόν. Στις 5/11 ο δημοσιογράφος Ηλίας Μαγκλίνης συναντά τον Πολ Όστερ για ένα ταξίδι στη μυθιστορηματική του Νέα Υόρκη, ενώ στις 4/12 η Μαριλένα Αστραπέλλου συζητά με τον Ελληνοαμερικανό Τζορτζ Πελεκάνο.
Re-think Athens Αστικές προκλήσεις: κρατώντας ανοιχτό το διάλογο για την πόλη, ο φετινός κύκλος εκδηλώσεων εστιάζει στις αναπαραστάσεις της πρωτεύουσας στον κινηματογράφο (9/12), στην ανοικοδόμηση της αντιπαροχής (27/1) και στις πρακτικές κοινωνικής αλληλεγγύης των τελευταίων χρόνων (17/2).
Πέρα από ένα δείπνο Μπορεί άραγε ένα δείπνο να ανεβάσει το IQ; Το ερώτημα θέτει η ομάδα επιμελητών της λονδρέζικης Double Decker και στήνει στην ανανεωμένη «Hytra» το «Λέξεις, Σκέψεις, Φαγητό», μια ριζοσπαστική εμπειρία-δοκιμασία που ιντριγκάρει τους γαστρονομικούς κάλυκες και προκαλεί το νου (Iανουάριος-Φεβρουάριος). Το δεύτερο ραντεβού με την ίδια ομάδα στο εστιατόριο της Στέγης είναι τον Ιούνιο, με το νέο τραπέζι να εξυμνεί το κάλλος. Το «Όμορφη τροφή» θα είναι ακόμη ένα διαφορετικό δείπνο, με λιχουδιές που επηρεάζουν την εμφάνιση, μυστικά ομορφιάς και πιάτα ανατρεπτικά για τις διαδεδομένες αντιλήψεις περί διατροφής.
