Το «Αυτό» είναι ο νέος βασιλιάς του τρόμου

Σχεδόν τριάντα χρόνια μετά την τηλεοπτική μεταφορά του βιβλίου «Το αυτό» του Στίβεν Κινγκ το ανατριχιαστικό σύμπαν του διάσημου συγγραφέα αναβιώνει, για να στοιχειώσει και τις ελληνικές αίθουσες από την επόμενη Πέμπτη 28/9. Το απαιτητικό σκηνοθετικό έργο ανέλαβε ο νεοφερμένος Άντι Μουσιέτι, με τον οποίο μιλήσαμε για τις προκλήσεις της σινε-διασκευής και τα συναισθήματα της καθημερινής συναναστροφής με τον σατανικό κλόουν Πένιγουαϊζ.

Ένα βράδυ καθημερινής, δεν πρέπει να ήμουν πολύ παραπάνω από 8 χρόνων, όταν όλοι είχαν αποκοιμηθεί, άνοιξα στα κλεφτά την τηλεόραση. Είδα ένα παιδί να ακολουθεί, ενώ έπεφτε καταρρακτώδης βροχή, ένα χάρτινο καραβάκι που επέπλεε στο ρυάκι του δρόμου ώσπου έπεσε στο φρεάτιο του υπονόμου. Έσκυψε και κοίταξε, για να βρει όχι το αυτοσχέδιο καράβι, αλλά την προσωποποίηση του εφιάλτη με τη μορφή ενός «αγαθού» κλόουν, του Πένιγουαϊζ. Αυτή ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που ένιωσα τρομοκρατημένος βλέποντας κάτι στην τηλεόραση. Την επομένη συνειδητοποίησα ξαφνιασμένος πως όλοι στο σχολείο συζητούσαν για όσα είχαν δει το προηγούμενο βράδυ.

Μιλούσαν για το «Αυτό», τη μίνι σειρά του Τόμι Λι Γουάλας πάνω στο ομότιτλο βιβλίο του Στίβεν Κιγνκ, που άφησε ανεξίτηλο στίγμα στη λογοτεχνία του τρόμου, με την τηλεοπτική βερσιόν του να μεγεθύνει το μύθο γύρω από τον κλόουν ο οποίος καταβροχθίζει μικρά παιδιά. Σήμερα, είκοσι επτά χρόνια μετά την πρεμιέ­ρα της σειράς, το «Αυτό» περνάει στη μεγάλη οθόνη μέσα από το φακό του σκηνοθέτη Άντι Μουσιέτι κάνοντας διθυραμβική επιστροφή. Η ταινία εισέπραξε στις ΗΠΑ 123 εκατ. δολάρια το πρώτο της weekend, αριθμός-ρεκόρ που μεταφράζεται ως το καλύτερο άνοιγμα των μηνών Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου όλων των εποχών. Μία εβδομάδα προτού το «Αυτό» φτάσει στις ελληνικές αίθουσες, αποκρυπτογραφούμε τη διαχρονική επιτυχία της ιστορίας του.

Το βίαιο μυστικό μιας ολόκληρης πόλης
Προτού ο Στίβεν Κινγκ γράψει το «Αυτό», το έργο του ήταν ήδη διαβόητο για το υπερφυσικό, αποτρόπαιο και φυσικά ανατριχιαστικό περιεχόμενό του σε τέτοιο βαθμό, που οι δημοσιογράφοι των ρωτούσαν συνεχώς τι πήγε στραβά στην παιδική του ηλικία. Εκείνος αδυνατούσε να βρει σαφή απάντηση. Οι μόνες εικόνες που έρχονταν στο μυαλό του ήταν αναμνήσεις των τεράτων που έβλεπε στο σινεμά: λυκάνθρωποι, μούμιες, βρικόλακες, όλων των ειδών μυθικά πλάσματα που τυραννούσαν τη φαντασία των μικρών θεατών. Τότε σκαρφίστηκε την ιδέα να τα ενώσει όλα σε μια ιστορία με πρωταγωνιστές μια παρέα παιδιών σε μια κωμόπολη η οποία θα αγνοεί τα όσα παράξενα συμβαίνουν εντός της.

Κάπως έτσι γεννήθηκε το «Αυτό», το δεύτερο μεγαλύτερο βιβλίο του Κινγκ (έκτασης άνω των χιλίων σελίδων στην πρωτότυπη έκδοση), που τοποθετείται στη μικρή πόλη Ντέρι, η οποία έχει στοιχειωθεί από μια κακόβουλη οντότητα που θρέφεται με παιδιά. Αυτή τρομοκρατεί τους επτά βασικούς χαρακτήρες της ιστορίας, αλλάζοντας μορφή ανάλογα με το βαθύτερο φόβο τους – σε όλους πάντως εμφανίζεται με τη μορφή ενός κλόουν με το όνομα Πένιγουαϊζ. Αρχικά ως παιδιά και αργότερα ως ενήλικοι, οι ήρωες θα προσπαθήσουν να σκοτώσουν τη διαβολική ύπαρξη, με τον Κινγκ να περιπλέκει τους δραματικούς χρόνους στην αφήγηση και να αλλοιώνει τα όρια ανάμεσα στο παρόν και το μέλλον.

Το «Αυτό» έγινε μπεστ σέλερ στις ΗΠΑ, ενώ και η καλλιτεχνική του αξία αναγνωρίστηκε αμέσως. Στις σελίδες του αναδεικνύεται η προοδευτική απώλεια της αθωότητας και των παιδικών αναμνήσεων και η καταπίεση των ψυχολογικών τραυμάτων που ποτέ δεν αποβάλλονται ολοκληρωτικά, πάντα μέσα­ από γερές δόσεις ανατριχιαστικών στιγμών που ενορχηστρώνει ο μετρ του τρόμου. Η τηλεοπτική μετα­φορά εκτόξευσε τη φήμη του βιβλίου, σημείωσε ρεκόρ τηλεθέασης (με σύνολο περίπου 36 εκατ. θεατές) και μας χάρισε την εφιαλτικά καλή ερμηνεία του Τιμ Κάρι ως Πένιγουαϊζ. Αν και αδιαμφισβήτητη επιτυχία της εποχής της, η σειρά του Γουάλας αποκτά τώρα ανταγωνιστή στο πρόσωπο του σκηνοθέτη Άντι Μουσιέτι, που έρχεται να δώσει στο «Αυτό» το απαραίτητο ρετουσάρισμα και τη σινε-διασκευή που του αξίζει.

Νοσταλγία για τους παλιούς εφιάλτες
Ο Αργεντινός σκηνοθέτης, με μόλις μία μεγάλου μήκους ταινία στην καριέρα του («Μαμά»), αναλαμβάνει ένα project με βαριά κληρονομιά. Έτσι η πρώτη ερώτησή μου όταν σηκώνει το ακουστικό του στη Μαδρίτη αφορά την πίεση που συνοδεύει αυτήν την ταινία. «Ένιωσα λίγη είναι η αλήθεια, αλλά τη στιγμή που αρχίζεις να δουλεύεις πάνω σε ιδέες και αλλαγές όλα ξεχνιούνται. Ήθελα να επικεντρωθώ στην απεικόνιση των συναισθημάτων που βιώνουν οι ήρωες αλλά κι εκείνων που ένιωσα όταν διάβαζα­ μικρός το βιβλίο». Οι παρεμβάσεις του σκηνοθέτη στο πρωτότυπο υλικό δεν είναι λίγες. Σημαντικότερη­ η μεταφορά της δράσης από τη δεκαετία του ’50 στα ’80s. Η κίνηση αυτή αποκτά στρατηγική σημασία, καθώς πατάει στη νοσταλγία για τη συγκεκριμένη εποχή, που έχει κερδίσει το κοινό με σειρές όπως το «Stranger things». Δεν είναι τυχαίο εξάλλου πως μοιράζονται τον ίδιο πρωταγωνιστή, τον Φιν Γούλφ­χαρντ.

«Σίγουρα η νοσταλγία για το ’80 έχει γίνει μόδα, όχι όμως αδικαιολόγητα. Ήταν μια σπουδαία περίοδος για το σινεμά. Για μένα αυτή η επιστροφή στο παρελθόν είναι περισσότερο μια αναδρομή στις ταινίες που αγάπησα, όπως εκείνες του Στίβεν Σπίλμπεργκ που με επηρέασαν βαθύτατα». Η πραγματική πρόκληση όμως αποδείχτηκε η επιλογή του ηθοποιού που θα ενσάρκωνε τον Πένιγουαϊζ, ο οποίος αναπόφευκτα θα αναμετριόταν με το «φάντασμα» του Τιμ Κάρι. Η τελική επιλογή του Μπιλ Σκάρσγκαρντ δικαιώνει απόλυτα τον Μουσιέτι, καθώς η αφάνταστα τρομακτική ερμηνεία του Σκανδιναβού ανεβάζει τους καρδιακούς παλμούς κατακόρυφα από την πρώτη στιγμή. ­«Είμαι μεγάλος οπαδός της μοναδικής ερμηνείας του Τιμ Κάρι, εδώ όμως θέλαμε να κάνουμε κάτι δια­φορετικό. Ο Μπιλ ήταν μια αποκάλυψη. έμοιαζε με γιγάντιο βρέφος που σε κοίταζε με βλέμμα συνταρακτικό.

Το παίξιμό του είναι πολύπλευρο και στηρίζεται στην ισορροπία ανάμεσα στις ακραίες υστερικές εξάρσεις και την περίεργα συγκρατημένη συμπεριφορά. Πιστεύω ότι τα κατάφερε μοναδικά». Παρότι στην ταινία η ιστορία ολοκληρώνεται όσο οι ήρωες είναι ακόμη παιδιά, πόσο πιθανό είναι ένα δεύτερο μέρος; «Δεν μπορώ να σας πω πολλά για το σίκουελ. Θέλω όμως να δω την ιστορία να ολοκληρώνεται και το στούντιο μέχρι στιγμής φαίνεται θετικό σε αυτό το ενδεχόμενο». Αποχαιρετώ τον Μουσιέτι και το μόνο που μπορώ να σκεφτώ είναι πως, όπως κι εκατομμύρια άλλοι θεατές, ποτέ δεν θα ξαναδώ τους κλόουν με τον ίδιο τρόπο...

Ο ΣΤΙΒΕΝ ΚΙΝΓΚ ΓΙΑ ΤΟ «ΑΥΤΟ»

Ο συγγραφέας είναι διάσημος για τα κάθε άλλο παρά κολακευτικά σχόλιά του σχετικά με τις σινε-μεταφορές των βιβλίων του, με πιο γνωστό το ανάθεμα που έχει ρίξει στη «Λάμψη» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Το «Αυτό» του Μουσιέτι όμως είχε διαφορετική μοίρα. «Η ταινία διαφοροποιείται αρκετά από το βιβλίο, αλλά το σημαντικό είναι ότι διατηρήθηκε ο πυρήνας της ιδέας, ότι δηλαδή ο Πένιγουαϊζ αρπάζει αυτά τα παιδιά, ανακαλύπτοντας τους φόβους τους και παίρνοντας ακριβώς τη μορφή αυτών των φόβων. Ο Άντι το κατάλαβε αυτό καλά και μας έκανε υπερήφανους με την ταινία του».

Δείτε το τρέιλερ της ταινίας εδώ: