Σταθερά ασυμβίβαστος και προκλητικός, ο σκηνοθέτης του «Bad Lieutenant» μιλάει για την αντισυμβατική βιογραφική προσέγγισή του στο μυστήριο «Πιέρ Πάολο Παζολίνι» και στο μύθο ενός απόλυτα επίκαιρου καλλιτέχνη.
Πότε ανακαλύψατε για πρώτη φορά τον Παζολίνι;
Ήμουν νεαρός φοιτητής όταν είδα το «Δεκαήμερο», κάτι που με έσπρωξε να αναζητήσω τις υπόλοιπες ταινίες του αλλά και το λογοτεχνικό έργο του. Μαζί με τις μαχητικές πολιτικές απόψεις του, όλα έδεσαν σε ένα πολύ ενδιαφέρον σύνολο. Ήταν το ζωντανό παράδειγμα –ζούσε ακόμη– ενός καλλιτέχνη με κοινωνική ευαισθησία και θαρραλέα γνώμη για τα κοινά. Ο θάνατός του και κατόπιν το «Σαλό» τού έδωσαν στα μάτια μου άλλη διάσταση, αυτήν ενός ήρωα, αλλά με τον καιρό τα συναισθήματα από τη μία και η ευθεία κρίση από την άλλη ισορρόπησαν και μπόρεσα να επανέλθω στο έργο του με πιο καθαρή οπτική. Εξακολουθώ, πάντως, να τον θεωρώ σπουδαίο όχι μόνο ως κινηματογραφικό δημιουργό αλλά και ως ποιητή και, φυσικά, ως πολιτικό ον.
Η γλώσσα του φιλμ παρουσιάζει μια ενδιαφέρουσα ιδιαιτερότητα. Γιατί κάποιοι χαρακτήρες μιλούν ιταλικά και άλλοι, όπως ο πρωταγωνιστής, αγγλικά;
Γυρίσαμε την ταινία και στις δύο γλώσσες, με τους Ιταλούς ηθοποιούς να κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν στα αγγλικά και τον Νταφόε να μιλά τα αρκετά ικανοποιητικά του ιταλικά. Αλλά τόσο εγώ όσο κι εκείνος γνωρίσαμε τον Παζολίνι στην αγγλική γλώσσα, οπότε μπορούσαμε να λειτουργήσουμε καλύτερα σε αυτήν. Όσο για τους Ιταλούς, κυρίως τους νεαρούς κι ερασιτέχνες, ήταν καλλιτεχνική μου επιλογή να μιλάνε τη γλώσσα τους.
Βλέπουμε ένα απόσπασμα της διάσημης συνέντευξης του Παζολίνι «Κινδυνεύουμε όλοι μας». Συμφωνείτε πως όσα λέει ο ήρωάς σας είναι απόλυτα επίκαιρα;
Στην ταινία προσεγγίζω τα όσα λέει ο Παζολίνι με μια διαχρονική διάσταση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση απολύτως ξεκάθαρα, καθώς και ο ίδιος ήταν σαφής για τον κίνδυνο να πιστεύεις πως λόγω της κοινωνικής θέσης, της μόρφωσης ή της απομόνωσής σου σε έναν πολυτελή πύργο μπορείς να αποφύγεις το υψηλό κοινωνικό, αν όχι πολιτισμικό τίμημα. Ο εφιάλτης που απελευθέρωσε ο καταναλωτισμός στον κόσμο ήταν για εκείνον «μια πανούκλα χειρότερη από το φασισμό και το ναζισμό».
Ο Παζολίνι λέει στην ταινία: «Δεν είμαι ηθικολόγος». Εσείς είστε;
Ο ορισμός στο λεξικό περιγράφει κάποιον με ακλόνητη άποψη για το καλό και το κακό, ο οποίος προσπαθεί να την επιβάλει σε όλους τους υπόλοιπους. Με αυτήν την έννοια συμφωνώ με τον Παζολίνι, ως συνήθως. Πώς καταλήξατε στη συγκεκριμένη εκδοχή που βλέπουμε για τη δολοφονία του Παζολίνι; Αυτό που παρακολουθούμε είναι το τέλος μιας δραματικής αφήγησης και όχι ένα ντοκιμαντέρ για το θάνατο του μεγάλου ποιητή. Είναι όμως βασισμένο σε εκτενή έρευνα και αμέτρητες συνεντεύξεις που κάναμε με τον Μαουρίτσιο Μπράουτσι, τον σεναριογράφο, οπότε η πιθανότητα να είμαστε πιστοί στα αληθινά γεγονότα είναι πολύ υψηλή.
Περισσότερες πληροφορίες
Παζολίνι
Νοέμβριος του 1975. Το τελευταίο 24ωρο της ζωής του βρίσκει τον Πιερ Πάολο Παζολίνι να προετοιμάζει την πρεμιέρα του «Σαλό» και να συνεχίζει τη συγγραφή του μυθιστορήματός του «Πετρέλαιο».
