Από την ευχάριστη έκπληξη του «Babadook» στην πολυχρησιμοποιημένη συνταγή της «Επιστροφής των Νεκρών», ταινίες οι οποίες κάνουν αμφότερες πασχαλιάτικα πρεμιέρα στις αίθουσες, το σινεμά του τρόμου αναζητά τα τρικ που θα το ξεκολλήσουν από τις ευκολίες των found footages και torture porn.
Αν υπάρχει ένα κινηματογραφικό είδος το οποίο μπορεί να αποτυπώσει εξίσου αποτελεσματικά και συχνά αφηγηματικά συναρπαστικότερα από το ντοκιμαντέρ και το κοινωνικό δράμα την εκτός σκοτεινής αίθουσας πραγματικότητα, αυτό δεν είναι άλλο από το σινεμά του φανταστικού. Ένα είδος το οποίο μέσα από συγκεκριμένες τεχνικές, σαφή όρια και δοκιμασμένα κλισέ, αντανακλά αλληγορικά, μα ολοζώντανα και συχνά προφητικά τις αγωνίες και τους φόβους της καθημερινότητας που το παράγει.
Από το γερμανικό εξπρεσιονισμό και την άνοδο του ναζισμού στα τέρατα της Universal και στο οικονομικό κραχ, ο κινηματογράφος του σκοτεινού θεάματος αποτύπωσε από νωρίς στη μεγάλη οθόνη τις συλλογικές ανησυχίες της εποχής του.
Με οδηγό το Χόλιγουντ, το φανταστικό κωδικοποιήθηκε αυστηρά στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, περνώντας από τις εξωγήινες εισβολές, τις αντικομουνιστικές αλλά και αντιμακαρθικές αλληγορίες στην εποχή όπου ο τρόμος εισβάλλει δυναμικά στο mainstream (το «Ψυχώ» υποδέχεται την ταραγμένη δεκαετία του ’60) και το κακό μπορεί πλέον να έχει τον τελευταίο, μακάβρια νικητήριο λόγο: η «Νύχτα των Ζωντανών Νεκρών» και το «Μωρό της Ρόζμαρι» προβάλλονται τη χρονιά που ο Ρίτσαρντ Νίξον κερδίζει τις εκλογές και ο πόλεμος του Βιετνάμ φτάνει στην κορύφωσή του.
Στα χρόνια του Ρέιγκαν οι απειλές μέσω των εφέ και της μπλοκμπάστερ βουλιμίας γιγαντώνονται και βάζουν σε κίνδυνο ολόκληρο τον πλανήτη, λίγο αργότερα ο serial killer μάς συστήνεται ως ο καθημερινός δολοφόνος της διπλανής πόρτας και κερδίζει Όσκαρ («Η Σιωπή των Αμνών»), για να φτάσουμε στο γύρισμα της χιλιετίας κι ένα διπλό τρομο-χτύπημα.
Το «The Blair Witch Project», παιδί του διαδικτύου και των reality shows πιστοποιεί ότι η φρίκη είναι πλέον χειροποίητη, άμεση και ψηφιακή, ενώ η 11η Σεπτεμβρίου επιβεβαιώνει (τηλεοπτικά) πως η εικόνα του τρόμου έρχεται σε μας σε απευθείας μετάδοση, εντελώς ρεαλιστική και την ίδια στιγμή εξόχως θεαματοποιημένη.
Τα horror movies έχουν εισέλθει στη σύγχρονη εποχή τους, η οποία έχει νομιμοποιήσει τη βία όχι μόνο σε πολιτικό (Γκουαντάναμο, Αμπού Γκράιμπ) αλλά και σε αναπαραστατικό επίπεδο. Από το «24» μέχρι το «Zero Dark Thirty», η εξόντωση των τρομοκρατών γίνεται όλο και γραφικότερη στο αμερικανικό θέαμα, ενώ οι εικόνες από τα στρατόπεδα-φυλακές δραπετεύουν προς την αιματοβαμμένη οθόνη πλειοδοτώντας με μια πορνογραφική λογική.
Τα «Saw» και «Hostel» εγκαθιστούν τη μόδα του torture porn, η οποία μαζί με εκείνη του found footage (η «Μεταφυσική Δραστηριότητα» αναδεικνύεται σε ένα πάμφθηνο και υπερεπιτυχημένο franchise) κυριαρχεί στο σινεμά τρόμου μέχρι τις μέρες μας.
Το 2013 ήταν μια χρυσή χρονιά για τις χολιγουντιανές ανατριχίλες, με τα «Το Κάλεσμα», «Παγιδευμένη Ψυχή 2», «Mama», «The Purge» και «Το Πρόσωπο του Κακού» να μαζεύουν συνολικά 812 εκατ. δολάρια, κοστίζοντας όλα μαζί μόλις 50.
Η περσινή χρονιά, αντίθετα, στηρίχτηκε κυρίως σε spin off («Annabelle») και σίκουελ («The Purge: Anarchy»), με το κοστοβόρο «Dracula Untold» να μένει στα ρηχά, το τελευταίο κεφάλαιο της «Μεταφυσικής Δραστηριότητας» («The Marked Ones») να σημειώνει τις χαμηλότερες επιδόσεις της σειράς, ενώ φιλόδοξα σχέδια όπως τα «Φρανκενστάιν» και «Ξόρκισε το Κακό» να αποτυγχάνουν πανηγυρικά. Αναμενόμενη εξέλιξη, καθώς η βιομηχανία ανακυκλώνει μέχρι εξαντλήσεως τα όποια πρωτότυπα concepts.
Μέχρι το τέλος της χρονιάς έρχονται η «Παγιδευμένη Ψυχή 3», ακόμη μία «Μεταφυσική Δραστηριότητα», επιπλέον ένας «Φρανκενστάιν» και το πολυαναμενόμενο «Unfriended», το οποίο εξελίσσεται ολόκληρο στο YouTube.
Όχι πως το σινεμά τρόμου ξέμεινε από δημιουργικές ιδέες, μια και στη σκιά του Χόλιγουντ ανακαλύπτει κάποιος διαμαντάκια όπως τα απολαυστικά «What we Do in the Shadows» και «Housebound» από τη Νέα Ζηλανδία, το ασπρόμαυρο και ομιλούν τα φαρσί «Ένα Κορίτσι Γυρίζει Σπίτι Μόνο του τη Νύχτα» (μια ξεκάθαρη πολιτική αλληγορία), το ατμοσφαιρικό «It Follows», που προβάλλεται αυτήν τη στιγμή στις ΗΠΑ, και φυσικά το «Babadook: Οι Σελίδες του Τρόμου».
Μια αυστραλιανή παραγωγή η οποία αντιμετωπίζει την απώλεια, το φόβο της μητρότητας αλλά και το μύθο του μπαμπούλα με όρους υπαρξιακού δράματος, συνδυάζοντας διαχρονικές αγωνίες με απόλυτα σύγχρονα θέματα (η σχέση θεατή και απειλητικού θεάματος).
Άλλη μία απόδειξη ότι από καιρό τώρα η γραφική βία γίνεται όλο και πιο φιλική προς το mainstream θέαμα είναι το γεγονός ότι οι πραγματικά ενδιαφέρουσες ταινίες τρόμου έχουν μετακομίσει από τις χολιγουντιανές λεωφόρους στα μισοφωτισμένα σοκάκια της ανεξάρτητης παραγωγής. Εκεί όπου μόνον οι πραγματικοί σινεφίλ μένουν ζωντανοί...
