Η ζωή του Βρετανού εκκεντρικού ζωγράφου Γουίλιαμ Τέρνερ από το 1828, όταν είχε πλέον καταξιωθεί ως σπουδαίος εικαστικός, μέχρι το θάνατό του το 1851. Μέσα από το πορτρέτο ενός αντικοινωνικού καλλιτέχνη ο Μάικ Λι συνθέτει το φρέσκο μιας ολόκληρης εποχής, χαρίζοντας στον βραβευμένο στις Κάνες Τίμοθι Σπολ τον κορυφαίο ρόλο της καριέρας του.
Η δεύτερη φορά μετά την «Παράσταση Μιας Ζωής» που ο Μάικ Λι στρέφει την κάμερά του στο μακρινό βρετανικό παρελθόν του 19ου αιώνα είναι και πάλι για χάρη μιας βιογραφίας, αυτήν τη φορά του διάσημου ζωγράφου Γουίλιαμ Τέρνερ. Και όπως στην περίπτωση των Γκίλμπερτ και Σάλιβαν, όπου επικεντρώθηκε στην περίοδο σύνθεσης του αριστουργήματός τους, του «Μικάντο», έτσι και στον «Κύριο Τέρνερ» παρακάμπτει την τυπική δομή της βιογραφικής ταινίας κι εστιάζει στο τελευταίο τέταρτο της ζωής του σπουδαίου εικαστικού.
Ακόμη όμως κι αν ακολουθεί μια γραμμική αφηγηματική πορεία, ο Λι ενδιαφέρεται περισσότερο για τον εσωτερικό, απόκρυφο κόσμο του ήρωά του και λιγότερο για μια ακαδημαϊκού τύπου καταγραφή των γεγονότων της ζωής του. Έτσι δομεί το σενάριό του πάνω στην παρορμητική συμπεριφορά του εκκεντρικού Τέρνερ, κάνοντας την περίπλοκη ψυχολογική διάθεσή του (μαζί και το πάθος και την έμπνευσή του) τον αφηγηματικό οδηγό αυτής της συναρπαστικής διαδρομής στο μαγικό χώρο των χρωμάτων.
Καταξιωμένος πλέον ως «δεξιοτέχνης του φωτός» κι ένας από τους κορυφαίους ζωγράφους τοπίων στην ιστορία της τέχνης, ο Τζόζεφ Μάλορντ Γουίλιαμ Τέρνερ υπήρξε μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα στην εποχή του, κυρίως λόγω της αντισυμβατικής προσωπικής ζωής και του αντικοινωνικού χαρακτήρα του. Έζησε τριάντα χρόνια με τον πατέρα του, δεν παντρεύτηκε ποτέ, είχε ελάχιστους φίλους, δεν συμπαθούσε τους συναδέλφους του, ενώ διατηρούσε ερωτικές σχέσεις με την υπηρέτριά του και τη χήρα Σοφία Μπουθ, με την οποία συνέζησε για δύο δεκαετίες ως «κύριος Μπουθ» στο σπίτι της στο Τσέλσι. Ο παραγνωρισμένος Τίμοθι Σπολ, μόνιμος συνεργάτης του Μάικ Λι, τον ερμηνεύει με μια ζωώδη λιτότητα (περισσότερο μουγκρίζει παρά μιλάει), απόμακρο μα και τόσο εκφραστικό, σαν μια δύναμη της φύσης που προσπαθεί να αποτυπώσει στον καμβά όλη την ανεξέλεγκτη συναισθηματική ορμή που κουβαλά μέσα της. Γι’ αυτό τα ειδυλλιακά αγροτικά τοπία και οι αγριεμένες θάλασσες αναδεικνύονται στους πίνακές του με τέτοια ένταση και γλαφυρότητα, ενώ οι άνθρωποι απουσιάζουν ή εμφανίζονται σαν μικρές, ασήμαντες κουκκίδες μέσα στην όλη σύνθεση.
Ο Μάικ Λι προχωρά όμως ένα βήμα μακρύτερα το πολυδιάστατο κινηματογραφικό πορτρέτο του, αντιπαραβάλλοντας τη «φυσική» παρουσία του ακοινώνητου ήρωά του με τη βρετανική κοινωνία του πρώτου μισού του 19ου αιώνα. Τότε που η Βιομηχανική Επανάσταση είχε πλέον κυριαρχήσει ολοκληρωτικά και η βικτοριανή εποχή μόλις άρχιζε, ανανεώνοντας (ή αναπαλαιώνοντας;) ήθη, έθιμα και συμπεριφορές. Πάνω σε αυτόν τον καμβά μια ολόκληρη ιστορική περίοδος αναδεικνύεται και ανατέμνεται, φέρνοντας στο προσκήνιο θέματα όπως η καλλιτεχνική έμπνευση και το κόστος της, η απλή ζωή και η υψηλή τέχνη, τα ιδιωτικά πάθη και οι δημόσιες αρετές.
Μ. Βρετανία. 2014. Διάρκεια: 150΄. Διανομή: ODEON.
Περισσότερες πληροφορίες
Ο Κύριος Τέρνερ
Η ζωή του Βρετανού εκκεντρικού ζωγράφου Γουίλιαμ Τέρνερ από το 1828, όταν είχε πλέον καταξιωθεί ως σπουδαίος εικαστικός, μέχρι το θάνατό του το 1851.
