Ο «Φύλακας της Μνήμης» είναι ακόμη μία ταινία απόλυτα πιστή στη νέα χολιγουντιανή μόδα: τη μεταφορά στην οθόνη ενός νεανικού μπεστ σέλερ φαντασίας που τα αμερικανικά στούντιο προσπαθούν να μετατρέψουν σε κινηματογραφική συνταγή.
«Tiger’s curse», «Chaos walking», «Scorpio races», «The night circus»… Είναι μόνο μερικοί από τους περίπου 50 (!) τίτλους ευπώλητων ή μόλις εκδοθέντων βιβλίων που έχουν αγοραστεί από τους χολιγουντιανούς παραγωγούς κι έχουν προχωρήσει στο στάδιο συγγραφής σεναρίου ή προετοιμασίας των γυρισμάτων. Η ζήτηση για το συγκεκριμένο κινηματογραφικό είδος είναι τέτοια, ώστε το 2011 έξι στούντιο μπήκαν σε πλειστηριασμό για τα δικαιώματα του «Daughter of smoke and bone» της Λάινι Τέιλορ, την ιστορία μιας ασυμβίβαστης 17χρονης που μπλέκεται σε μια μάχη ανάμεσα στο καλό και το κακό. Νικήτρια η Universal με 1 εκατ. δολάρια, ποσό μάλλον υπερβολικό για βιβλίο που μέχρι εκείνη τη στιγμή είχε πουλήσει μόλις… 22.692 αντίτυπα.
Όλοι όμως προσπαθούν να μιμηθούν το χρυσοφόρο παράδειγμα της Lionsgate, η οποία αγόρασε τα δικαιώματα του «The hunger games» το 2008 –όταν το πρώτο βιβλίο (μόνο αυτό είχε εκδοθεί τότε) είχε πουλήσει 150.000 αντίτυπα και όχι 25 εκατ. όπως τώρα– με 200.000 δολάρια συν (χαμηλά) ποσοστά.
Εν αρχή ην ο Χάρι
Τους κανόνες του παιχνιδιού έθεσε φυσικά ο «Χάρι Πότερ», πρώτον αποδεικνύοντας πως οι έφηβοι μπορούν να ανοίξουν εξωσχολικό βιβλίο και ύστερα γεννώντας μια ατελείωτη σειρά επίδοξων Τζόαν Ρόουλινγκ. Από κοντά και τα χολιγουντιανά στούντιο, τα οποία μετά την τεράστια επιτυχία της πρώτης ταινίας της σειράς ξεκίνησαν την πυρετώδη αναζήτηση του επόμενου λογοτεχνικού μάγου. Μια όπως αποδείχτηκε καθόλου εύκολη υπόθεση, αφού φιλόδοξα projects όπως τα «Λέμονι Σνίκετ» (2004), «Eragon» (2006) και «Το Αστέρι του Βορρά» (2007) δεν έπεισαν του νεαρούς σινεφίλ να στηθούν στην ουρά του box office. Πρώτη τα κατάφερε η Summit Ent. με το βαμπιρικό love story «Twilight» της Στέφενι Μέγερ, ένα franchise πέντε ταινιών το οποίο απέφερε σχεδόν 3,5 δισ. δολάρια στα ταμεία της.
Ταυτόχρονα έστρεψε την κινηματογραφική πυξίδα προς μια σειρά μυθιστορημάτων φαντασίας τα οποία διηγούνταν σε όσο το δυνατόν περισσότερες συνέχειες μια παρόμοια ιστορία. Αυτήν ενός νεαρού ήρωα που νιώθει διαφορετικός μέσα σε έναν κόσμο, αυτόν των ενηλίκων, που δεν μπορεί με τη σειρά του να τον καταλάβει. Ανακαλύπτει όμως έναν καινούργιο (του έρωτα, της κοινωνικής εξέγερσης ή των… βρικολάκων), στον οποίο μπορεί πλέον να ανήκει και μέσα του έστω κι επώδυνα τελικά να ενηλικιωθεί. Ακόμη καλύτερα μάλιστα αν πρόκειται για νέα και όμορφη ηρωίδα, διχασμένη ανάμεσα σε δύο –νέους και ωραίους φυσικά– άντρες, ένα μοτίβο που κοπιάρεται ακόμη και στο τηλεοπτικό «The vampire diaries».
Ένας θαυμαστός καινούργιος κόσμος
Λίγο αργότερα η κινηματογραφική μεταφορά του «The Hunger Games» (2012), από τη λογοτεχνική σειρά της Σούζαν Κόλινς, έφερε στο προσκήνιο τις νεανικές dystopian fantasy ταινίες, μια μόδα που επιβεβαίωσαν η φετινή επιτυχία των «Διαφορετικών», πρώτο μέρος της διά χειρός Βερόνικα Ροθ «Τριλογίας της Απόκλισης», και η πρόσφατη εισπρακτική επίδοση του «Λαβυρίνθου», σημείου εκκίνησης άλλης μιας μετα-αποκαλυπτικής sci fi τριλογίας.
Το ρομάντζο αρχίζει να θεωρείται πια ξεπερασμένο για τη νεανική λογοτεχνική φαντασία στο σινεμά, η οποία εστιάζει στη μάχη μεταξύ καλού και κακού, με το πρώτο να αντιπροσωπεύει πάντα ένας εξεγερμένος νεαρός ήρωας και το δεύτερο ένα καταπιεστικό, ολοκληρωτικό καθεστώς. Ιδανικό παράδειγμα ο «Φύλακας της Μνήμης» του Φίλιπ Νόις, βασισμένος σε βιβλίο της Λόις Λόουρι του 1993, το πρώτο young adult μυθιστόρημα που εξελίσσεται σε ένα οργουελικό, συχνά μετα-αποκαλυπτικό (επί το αγγλικότερο dystopian) μελλοντικό κόσμο.
Κοινωνίες που έχουν εξαφανίσει την ελεύθερη βούληση, συναισθήματα τα οποία είναι πλέον απαγορευμένα, λογοκρισία της ιστορικής γνώσης και η 11η Σεπτεμβρίου ως σημείο αναφοράς πολιτικών περιορισμών/απαγορεύσεων «για το κοινό καλό». Το πώς κάποιες ποπκόρν ταινίες αντανακλούν λοιπόν αυτό το ζοφερό, απαισιόδοξο κλίμα και προτείνουν ως ήρωες νέους ανθρώπους που αμφισβητούν την εξουσία είναι σίγουρα ενδιαφέρον.
Όμως το ότι η χολιγουντιανή συνταγή επιτάσσει να είναι όλοι τους συμπαθείς κι εμφανίσιμοι, ενώ το τέλος των περιπετειών τους υποχρεωτικά ευτυχές προς το παρόν δεν τις αφήνει να ξεφύγουν από έναν κινηματογραφικό (και τελικά ιδεολογικό) κομφορμισμό. Ο δρόμος προς την τινέιτζερ σινε-επανάσταση είναι ακόμη μακρύς…
Περισσότερες πληροφορίες
Ο Φύλακας της Μνήμης
Κάπου υπάρχει ένας κόσμος που μοιάζει ιδανικός, χωρίς πολέμους, μισαλλοδοξία και εγκληματικότητα. Για να επιτευχθεί αυτό, οι κάτοικοι πρέπει να παίρνουν καθημερινά μια ένεση που τους στερεί κάθε συναίσθημα, παρόρμηση, ακόμη και την έγχρωμη όραση. Μέσα σε αυτή την τακτοποιημένα ομοιόμορφη πραγματικότητα, ο ξεχωριστός νεαρός Τζόνας ορίζεται ως μελλοντικός Αποδέκτης Αναμνήσεων, μαθαίνοντας τα μυστικά της συλλογικής ανθρώπινης μνήμης από τον μυστηριώδη Δωρητή.
