Ο Γερμανός σκηνοθέτης Γιαν Όλε Γκέρστερ που κατάφερε με το ντεμπούτο του «Oh Boy» να πάρει Βραβείο Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου και να κατακτήσει δεκάδες ακόμη σημαντικές διακρίσεις βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε στο «α». Γιατί αργήσατε να κάνετε την πρώτη σας ταινία;
Δεν ξέρω… Μάλλον οι φιλοδοξίες μου ήταν πολύ μεγάλες. Νομίζω, όμως, ότι ήταν η ιδανική στιγμή για να κάνω την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία μου. Έγραψα ένα σενάριο βγαλμένο από την προσωπική μου ζωή και με λίγα χρήματα γύρισα ένα φιλμ που με εκφράζει απόλυτα.
Γιατί έκανες τον πρωταγωνιστή σου 25άρη;
Ήθελα να αποτυπώσω στο “Oh Boy” τη συγκεκριμένη περίοδο της ζωής μου. Είναι η ηλικία που οι περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν τι θέλουν από τη ζωή τους και τι όχι. Σ’αυτήν την ηλικία μετακόμισα στο Βερολίνο. Ήμουν γεμάτος από περιέργεια και ενέργεια.
Γιατί επιλέγεις να καταγράψεις στο «Oh Boy» μόνον ένα εικοσιτετράωρο από τη ζωή του ήρωά σου;
Είχα ενθουσιαστεί με την ιδέα ενός χαρακτήρα που είναι παθιασμένος με το να μην κάνει τίποτα στη ζωή του. Νομίζω ότι αυτή η ιδέα θα έχανε πολύ αν παρακολουθούσα μια εβδομάδα ή έναν μήνα από τη ζωή του. Δεν θα είχε την ίδια ένταση και δεν θα λειτουργούσε η ιστορία.
Όπως λένε κάποιοι συμπατριώτες σου, το Βερολίνο είναι μια πόλη που δεν ανήκει στη Γερμανία… Συμφωνείς με αυτήν την άποψη;
Το παλμό του Βερολίνου δεν μπορείς να τον βρεις σε καμία άλλη πόλη της Γερμανίας. Μετά την πτώση του Τοίχους, μάλιστα, το Βερολίνο μετατράπηκε σε μια πόλη γεμάτη συγκινήσεις. Ήθελα να τα αποτυπώσω στο φιλμ όλα τα μέρη που αγαπώ στην πόλη προτού αυτά εξαφανιστούν. Το Βερολίνο αλλάζει συνεχώς. Όλα αυτά που λατρεύω στην πόλη βλέπω σιγά-σιγά να χάνονται. Νοιώθω ότι εξαφανίζεται η μουχλιασμένη γοητεία των κτιρίων της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας, η οποία ήταν συνδυασμένη με διαφόρων ειδών υποκουλτούρες. Για παράδειγμα το θέατρο που γυρίστηκε η σκηνή της χορευτικής παράστασης στο “Oh Boy” πουλήθηκε πριν από λίγο καιρό σε μια τράπεζα…
Συνήθως, στις ταινίες βλέπουμε ένα Βερολίνο γεμάτο ενέργεια, χρώμα και τέκνο μουσική. Στο «Oh Boy» βλέπουμε μια ασπρόμαυρη και μελαγχολική πλευρά της πόλης.
Μάλλον, έχω μια μελαγχολική ματιά απέναντι στο Βερολίνο. Αυτό είναι αλήθεια. Βέβαια, το δικό μου βλέμμα πάνω στην πόλη δεν είναι υποχρεωτικά το πώς είναι το Βερολίνο στην πραγματικότητα. Για παράδειγμα δεν πάω στα κλαμπ και δεν ξενυχτάω. Η απόφαση για να γυρίσω το “Oh Boy” στα χρώματα του άσπρου και του μαύρου πάρθηκε για να μην μετατραπεί η ταινία σε πορτρέτο της γερμανικής νεολαίας του σήμερα. Ήθελα ο ήρωάς μου να έχει μια πιο άχρονη και οικουμενική προσέγγιση.
Κάνεις κάποιες λίγες αναφορές για τους Ναζί στο σενάριο του «Oh Boy». Πιστεύεις ότι ο ήρωας σου –και γενικότερα η γερμανική νεολαία- έχει συμβιβαστεί με το τραυματικό παρελθόν της χώρας;
Πιστεύω πως ναι. Συμπεριέλαβα τις ατάκες για τους Ναζί για να τονίσω ότι το παρελθόν της χώρας βρίσκεται ακόμη στην γερμανική καθημερινότητα. Από εκεί και πέρα προσπαθούμε να διαμορφώσουμε μια καινούργια ταυτότητα, η οποία να αντιπροσωπεύει την μοντέρνα Γερμανία. Όπως κάνει και ο 25χρονος πρωταγωνιστής μου που προσπαθεί να αντιμετωπίσει με το δικό του τρόπο τα τραύματα του παρελθόντος.
Όταν ήσουν εικοσάρης τα πράγματα ήταν πιο αγνά και πιο αισιόδοξα σε σχέση με το ευρωπαϊκό μέλλον. Πιστεύεις ότι οι σημερινοί εικοσάρηδες που μεγαλώνουν σε ένα δυσχερές οικονομικό περιβάλλον μπορούν να πιστέψουν σε ένα καλύτερο αύριο;
Νομίζω ότι οι νέοι του σήμερα δεν πρέπει να είναι απελπισμένοι. Φυσικά, η γενικότερη κατάσταση είναι τραγική. Δεν πιστεύω ότι πρέπει να κοιτάμε προς τα πίσω και να είμαστε νοσταλγικοί. Η ζωή τραβάει μπροστά. Πράγματι, οι νέοι που μεγαλώνουν σήμερα δεν είναι καθόλου αφελείς και αθώοι. Όμως, η σημερινή κατάσταση μπορεί να μετατραπεί σε μια ευκαιρία για να αποδείξουμε ότι μπορεί να λειτουργήσει η ευρωπαϊκή προοπτική στην πράξη.
