Μνημεία από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, έργα τέχνης του 19ου αιώνα, καθημερινά αντικείμενα με... διάσημους ιδιοκτήτες: οι ιστορίες που κρύβουν πολλές κι ενδιαφέρουσες, αλλά πώς να ιντριγκάρεις το κοινό να μπει στο «παραμύθι» τους; Δύο μικρά μουσεία, το Λουτρό των Αέρηδων και το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών, επενδύουν σε νέες ηλεκτρονικές εφαρμογές περιήγησης δείχνοντας το δρόμο στην κούρσα της ψηφιακής εποχής.
A κούω μουσικές και φωνές παιδιών που χαίρονται μαζί με τις μαμάδες τους τη ζεστασιά του παλιού χαμάμ. Το Λουτρό των Αέρηδων στην Πλάκα «ζωντάνεψε» ξανά, αλλά μην εμφανιστείς ως άλλη Λωξάντρα κουβαλώντας τον μποχτσά με τα απαραίτητα είδη περιποίησης. Το μοναδικό σωζόμενο από τα δημόσια λουτρά της Αθήνας λειτουργεί ως μουσείο και χάρη στη νέα του εικονική και βιωματική έκθεση θα αφουγκραστείς κάτι από την αύρα των περίφημων λουτροσυγκεντρώσεων του 19ου αιώνα, όταν οι γυναίκες έρχονταν γι’ αυτήν την ιεροτελεστία και μετά έτρωγαν κανταΐφια, έπαιζαν μαντολίνο και μάθαιναν τα νέα της πόλης. Πρώτος σταθμός τα αποδυτήρια όπου ξαναβγήκαν τα τάσια, τα πεστεμάλια, τα περίτεχνα τσόκαρα και τα ασημένια ποτηράκια.
Και μετά ο ήχος του νερού σε παρασύρει στα ενδότερα για να «βυθιστείς» στην αύρα των ανατολίτικων χαμάμ χαζεύοντας τις προβολές με παλιές γκραβούρες κι έργα τέχνης. Παράρτημα του Μουσείου Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης, το Λουτρό διαθέτει από χρόνια ένα ιδιαίτερα επιμελημένο σύστημα ηχητικής ξενάγησης που αποκωδικοποιεί την εμπειρία του χαμάμ σε ένα ατμοσφαιρικό ταξίδι με χρηστικές πληροφορίες και λουτρικές διηγήσεις. Τώρα το σύστημα αυτό επεκτάθηκε δίνοντας πρόσβαση σε μη επισκέψιμα σημεία (όπως οι θόλοι και η εστία) μέσα από το εικονικό μουσείο που θα ανεβεί προσεχώς στο ανασχεδιασμένο www.melt.gr και σε εφαρμογές για έξυπνα κινητά. Ήδη όμως –με το tablet που θα σου δώσουν– μπορείς να «μπαινοβγαίνεις» στο χώρο, να παρακολουθείς την ιστορία των λουτρικών οικοδομημάτων και να εντοπίσεις τα εναπομείναντα λουτρά της οθωμανικής περιόδου στην Ελλάδα.
Αν έρθεις με τα πιτσιρίκια, εδώ θα μάθουν παίζοντας στις εκπαιδευτικές εφαρμογές. «Η νέα αυτή έκθεση είναι ενταγμένη στη διαδικασία για τη δημιουργία του νέου ΜΕΛΤ», μου ανέφερε η διευθύντρια Ελένη Μελίδη. «Το ενδιαφέρον στρέφεται στον άνθρωπο και στην εμπειρία που θέλουμε να αποκομίσει από την επίσκεψή του, γι’ αυτό κυριαρχούν οι αρχές της βιωματικής προσέγγισης και της “ψυχαγωγικής εκπαίδευσης” όπου ο νεότερος ελληνικός πολιτισμός προβάλλεται σφαιρικά μέσα από την ερμηνευτική προσέγγιση της υλικής αλλά και της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς».
Στους ρυθμούς της τεχνολογίας «τρέχουν» τελευταία και άλλα μουσεία-ναυαρχίδες ώστε να καταστήσουν τα εκθέματά τους καλύτερα προσβάσιμα. Το Ιστορικό Μουσείο ετοιμάζει την αναβάθμιση του σάιτ του κι εφαρμογές περιήγησης για φορητές συσκευές, ενώ μέχρι το τέλος του 2015 οι νέες τεχνολογίες υπόσχονται να αλλάξουν τον τρόπο που βιώνουμε την περιήγηση και στο Μουσείο Ακρόπολης, στο Βυζαντινό και στο Μπενάκη. Στις 13/2, πάντως, το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών λανσάρει την εφαρμογή περιήγησης Clio Muse χάρη στην προσφορά τριών εικοσιπεντάρηδων!
Ο συντηρητής έργων τέχνης Ανδρέας Φατούρος, ο τελειόφοιτος του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών Γιάννης Νικολόπουλος και η απόφοιτος του Οικονομικού Πανεπιστημίου Δάφνη Τσεβρένη συναντήθηκαν στο πλαίσιο ενός σεμιναρίου επιχειρηματικότητας και αποφάσισαν να δημιουργήσουν μια πλατφόρμα διασύνδεσης των πολιτιστικών οργανισμών με τους επισκέπτες. Μια ωραία πρωία χτύπησαν την πόρτα του παλιού αρχοντικού στην Κλαυθμώνος και αμέσως συμφώνησαν με τη διευθύντρια Αγλαΐα Αρχοντίδου να προχωρήσουν.
Επέλεξαν 10 εκθέματα που συνδέονται με τη νεότερη ιστορία της Αθήνας, τα οποία θα μας «ξεκλειδώσουν» μέσα από 140 ευκολοδιάβαστες ιστορίες. «Στόχος της εφαρμογής είναι να μιλήσουμε γι’ αυτά τα αντικείμενα, όχι μόνο για τον δημιουργό ή την τεχνική τους αλλά και για το πώς συνδέονται με την Ιστορία και με εμάς σήμερα», μου είπαν καθώς χαζεύαμε τα σαλονάκια του Όθωνα και της Αμαλίας στο παλιό παλάτι. «Θέλουμε να κάνουμε το μουσείο πιο συμμετοχικό κι ελκυστικό. Το όνομα της εφαρμογής παραπέμπει στη μούσα της Ιστορίας, αφού αφηγούμαστε ιστορίες για τα εκθέματα». Τι χρειάζεσαι για να μπεις στο «παιχνίδι»; Το έξυπνο κινητό σου. Κατεβάζεις την εφαρμογή, μπαίνεις στο μενού του μουσείου (γιατί υπάρχει πρόβλεψη μελλοντικά να μπορούν να δικτυωθούν κι άλλα) και πληκτρολογώντας το νούμερο του έργου που σε ενδιαφέρει ανοίγονται μπροστά σου πληροφορίες που ίσως να μη φανταζόσουν.
Ξέρεις, ας πούμε, πού βασίστηκαν οι προσπάθειες για την αποκατάσταση του Παρθενώνα; Για τσέκαρε τον πίνακα «Η Αθήνα του 1674». Πότε και γιατί απέκτησε το τάβλι τη σημερινή του μορφή; Ο Όθωνας είχε ολόκληρο έπιπλο για να παίζει. Σε πόσες εβδομάδες έφταναν στον πατέρα της Αμαλίας οι επιστολές που έγραφε στο κομψό της γραφείο; Δεν έχεις παρά να μπεις σε αυτό το κυνήγι θησαυρού και, αν θέλεις, να βαθμολογήσεις τα εκθέματα και να μοιραστείς τις ιστορίες με τους φίλους σου στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης.
